piątek, 14 września 2012

Rumia


Rumia

Państwo Polska
Województwo pomorskie
Powiat wejherowski
Gmina gmina miejska
Aglomeracja gdańska
Prawa miejskie 1954
Burmistrz Elżbieta Jolanta Rogala-Kończak
Powierzchnia 30,09 km²
Wysokość 7-169,4 m n.p.m.
Ludność (31.12.2010)
• liczba
• gęstość
46 940 (wg GUS) ▲[1]
1560 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 58
Kod pocztowy 84-230 i 84-232
Tablice rejestracyjne GWE
Położenie na mapie Polski


Rumia
54°34′14″N 18°23′16″E
TERC
(TERYT) 2215021
SIMC 0934694
Urząd miejski
ul. Sobieskiego 7
84-230 Rumia
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Rumia w Wikisłowniku
Strona internetowa


Rondo Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Rumi u zbiegu ulic Gdańskiej i Dębogórskiej.


Rondo Unii Europejskiej


Góra Markowca


Ulica Pomorska
Rumia (kaszb. Rëmiô, niem. Rahmel) – miasto i gmina w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim nad Zagórską Strugą. Z miastami Wejherowem i Redą tworzy zespół trzech miast zwany Małym Trójmiastem Kaszubskim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa gdańskiego.
Według danych z 31 marca 2011 miasto miało 46 940 mieszkańców[1] Jest największym miastem niebędącym siedzibą powiatu w Polsce.
Spis treści  [ukryj]
1 Struktura powierzchni
2 Historia
3 Epizod lotniczy
4 Dzielnice Rumi[7]
4.1 Osiedla
5 Zabytki
6 Gospodarka
6.1 Ważniejsze zakłady przemysłowe
6.2 Ważniejsze zakłady spożywcze i handlowe
7 Komunikacja
8 Media
9 Oświata
10 Sport
11 Kościoły i związki wyznaniowe
11.1 Buddyzm
11.2 Kościół Ewangelicki
11.3 Kościół rzymskokatolicki
11.4 Wspólnoty Chrześcijańskie
11.5 Świadkowie Jehowy
12 Administracja
12.1 Zarządzający Rumią
13 Honorowi obywatele miasta
14 Imię "Rumia" nosiły lub noszą
15 Rumianie
16 Współpraca
16.1 Miasta siostrzane (zaprzyjaźnione)
16.2 Miasta stowarzyszone
17 Zobacz też
18 Przypisy
19 Bibliografia
20 Linki zewnętrzne
Struktura powierzchni[edytuj]

Według danych z 2002[2] Rumia ma obszar 32,86 km², w tym:
użytki rolne: 26 %
użytki leśne: 44 %
Miasto stanowi 2,35 % powierzchni powiatu.
Sąsiednie gminy: Gdynia, Gmina Kosakowo, Gmina Puck, Reda, Gmina Wejherowo.
Historia[edytuj]

VI-IV wiek p.n.e. – osada (wykopaliska) pochodząca z wczesnej epoki żelaza.
1223/1224 – pierwsza wzmianka w bliżej niedatowanym dokumencie[3], w którym książę pomorski Świętopełk nadaje wieś Ruminę opactwu cystersów z Oliwy. Klasztor pozostaje w jej posiadaniu do 1772.
1870 – doprowadzenie kolei
10 lutego 1920 – wkroczenie Wojska Polskiego
1939 – w walkach obronnych ginie 2 tys. żołnierzy polskich
1939-1945 – niemiecka okupacja Rumi
13-27 marca 1945 – niemiecka obrona Góry Markowca
1945 – w walkach wyzwoleńczych ginie 4,5 tys. żołnierzy polskich i radzieckich
1954 – prawa miejskie – powstało z połączenia wsi: Rumia, Zagórze, Biała Rzeka, Szmelta i Janowo
1 stycznia 2001 – przyłączenie do miasta wsi Kazimierz z gminy Kosakowo[4] (decyzja cofnięta kilka miesięcy później)
2004 – obchody pięćdziesięciolecia nadania praw miejskich Rumi
Epizod lotniczy[edytuj]

W latach 1928 - 1931 nastąpiła parcelacja majątku ziemskiego należącego do Dymitra Andault de Langeron, niegdyś folwarku cysterskiego. Tym samym władze gminne uzyskały 280 ha ziemi. Część przejęli lokalni rolnicy, pozostały teren przeznaczono na budowę lotniska.[5] W sierpniu 1931 Aeroklub Gdański nie mogący korzystać z lotniska Gdańsk - Wrzeszcz założył w Rumi ośrodek szkoleniowy i siedzibę klubu. W początkowym okresie wykorzystywano samoloty typu PZL.5. W 1932 zapadła decyzja o budowie lotniska w Rumi. 1 maja 1935, na przedłużeniu ul. Żwirki i Wigury uruchomiono lotnisko cywilne dla Gdyni, sukcesywnie je rozbudowując w kolejnych latach. Po wybudowaniu budynku dworca w 1936 (o kubaturze około 12 000 m³), obsługiwano połączenia z Warszawą, w początkowym okresie przez Gdańsk, od 1939. z Kopenhagą i Wenecją. W 1937 lotnisko obsłużyło blisko 3 tysiące pasażerów. Utrzymywano też stałe połączenie z Gdańskiem samolotami typu Fokker F-VII/1M. Przed wybuchem wojny lotnisko dysponowało dwoma drogami startowymi o nawierzchni darniowej (o dług. około 1300 m każda) oraz dwoma hangarami konstrukcji łukowej (o wymiarach 40x50,6 m). Lotniskiem zapasowym było lądowisko w majątku Nowe Obłuże, obecnie Gdynia Babie Doły, dzisiejszy Port lotniczy Gdynia-Kosakowo. Na lotnisku montowano też sprowadzane z USA dla PLL LOT samoloty typu Lockheed L-10A Electra oraz L-14H Super Electra, również dla jugosłowiańskich linii lotniczych Aeroput i rumuńskich Lares. Od 1932 rumskie lotnisko stanowiło również zaplecze dla Morskiego Dywizjonu Lotniczego z Pucka. W 1939 podczas uroczystości patriotycznej gościem lotniska był płk Stanisław Dąbek. W czasie okupacji niemieckiej w latach 1941 - 1942 Niemcy rozbudowali tutejsze lotnisko, wraz z puckimi obiektami lotniczymi powstał Gdyński Zespół Lotniskowy. Obiekty pełniły funkcje pomocnicze oraz zaplecze dla fabryk produkujących części samolotowe - Niemcy kontynuowali produkuję samolotów dla niemieckiej Luftwaffe, fabryka istniała w Zagórzu - Gemeinschaftslager-Flugzeugwerk-Kurt-Kannenberg (po 1945 teren pofabryczny zajmowany był przez Rumskie Zakłady Garbarskie, obecnie znajduje się tu Galeria Rumia), pozostałe zakłady rozlokowano w Gdyni. W zakładach tych pracowali jeńcy wojenni, na obszarze obecnej Rumi w okresie okupacji działało kilka obozów pracy, w tym wyżej wspomniana fabryka w Zagórzu. Produkowano tu myśliwce typu Focke-Wulf Fw 190, bombowce Heinkel He 111 oraz Junkers Ju 288. W marcu 1945 w wyniku niemieckich działań minerskich i późniejszych bombardowań alianckich lotnisko zostało zniszczone i w latach powojennych uległo likwidacji. Na jego miejscu powstało osiedle domów jednorodzinnych. W ostatnich latach niszczone są pozostałości rumskiego lotniska (przykładem jest schron-skład ? przy ul. Tysiąclecia), na skrzyżowaniu ulic Sędzickiego i Żwirki i Wigury zachował się schron - stanowisko obserwacyjne, wykorzystywany jako słup ogłoszeniowy. Na przedłużeniu ul. I Dywizji Wojska Polskiego pod wsią Kazimierz znajduje się pozostałość drogowego odcinka lotniskowego (DOL) wraz ze stojanką. Obiekt związany z lotniskiem Marynarki Wojennej w Babich Dołach.[6]
Dzielnice Rumi[7][edytuj]

Biała Rzeka
Janowo
Lotnisko
Stara Piła
Stara Rumia
Szmelta
Zagórze
Osiedla[edytuj]
Osiedle Rajskie w Starej Rumi.
Osiedle Rumia Park w Białej Rzece.
Osiedle Janowo
Osiedle Osada Kolejowa w Janowie wybudowane w 1934 przez Towarzystwo Budowy i Eksploatacji Mieszkań Pracowników Kolejowych dla urzędników PKP. Złożone było z 34 bliźniaków położonych przy ul. Kolejowej, ul. Obrońców Westerplatte oraz ul. Dokerów. Osiedle prężnie rozbudowywało się również w czasie okupacji.
Osiedle Podgórne w Zagórzu.
Osiedle Królewskie.
Osiedle Osada Kazimierza w Starej Rumi.
Osiedle Morelowe w Starej Rumi.
Osiedle Żeglarzy w Janowie.


Ruiny kościoła Świętego Krzyża
Zabytki[edytuj]

Zabytkami prawnie chronionymi są:[8]
Cmentarz rzym.-kat. (nieczynny), ul. Kościelna 19, 1538 / 2 poł. XIX,
Ruiny kościoła Świętego Krzyża.
Gospodarka[edytuj]

Rok Liczba ludności
2007
44 796
2008
45 095
2009
45 679
2010
46 107
2011
46 714
Według danych z 2005 r.[2] dochód gminy na mieszkańca wynosił 1658,25 zł.
Struktura demograficzna mieszkańców Rumi wg danych z 31 grudnia 2007:
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 44 796 100 22 966 51,27 21 830 48,73
wiek przedprodukcyjny (0–17 lat) 9061 20,23 4356 9,72 4705 10,5
wiek produkcyjny (18–65 lat) 29 934 66,82 14 773 32,98 15 161 33,84
wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat) 5801 12,95 3837 8,57 1964 4,38
Ważniejsze zakłady przemysłowe[edytuj]
Fabryka Kotłów FAKO S.A w Janowie
Fabryka Urządzeń Okrętowych „Rumia” w Zagórzu (wchodzi w skład grupy Stoczni Remontowej w Gdańsku)
Fabryka Mebli Tapicerowanych „Meblomak” w Janowie
Fabryka Nici „Amanda” w Janowie
Grupa Kapitałowa „Rubo” w Janowie; produkcja i serwis rusztowań
Ważniejsze zakłady spożywcze i handlowe[edytuj]
Zakłady Mięsne „Kummer” w Rumi
Palarnia Kawy „Darboven Poland” w Janowie
Zakład przetwórstwa rybnego „Proryb” w Białej Rzece
Centra Handlowe „Port Rumia” w Białej Rzece, niedaleko granicy z Redą i „Galeria Rumia” w Zagórzu
Restauracje sieciowe McDonald's i KFC
Komunikacja[edytuj]

Komunikacja miejska obsługiwana przez MZK Wejherowo (jedna linia) i ZKM Gdynia (3 linie pośpieszne, 7 zwykłych i jedna nocna), zapewnia połączenia wewnątrz miasta i do miejscowości ościennych. Transport wewnątrz aglomeracji zapewnia SKM w Trójmieście z kursami co 7 minut w godzinach szczytu. W mieście znajduje się stacja kolejowa Rumia oraz przystanek SKM Rumia Janowo.
Komunikacja drogowa to przede wszystkim droga krajowa nr 6 (ciąg ulic Morska-Sobieskiego-Grunwaldzka-Gdańska). W odległości 30 km znajduje się Port lotniczy Gdańsk-Rębiechowo z połączeniami do wielu państw europejskich; planowany jest również Port lotniczy Gdynia-Kosakowo, zlokalizowany na lotnisku wojskowym w sąsiedniej gminie.
Połączenia promowe ze Skandynawią są realizowane codziennie z położonego 5 km od miasta Gdyńskiego Terminalu Promowego.
Media[edytuj]

Radio Kaszëbë
CSB TV
„Goniec Rumski” – dodatek do „Polski – Dziennika Bałtyckiego”
Moja-Rumia.pl[9]
Rumia.MTK.pl[10]
rumia.naszemiasto.pl[11]
Oświata[edytuj]

Szkoły podstawowe:
Szkoła Podstawowa nr 1 im.Józefa Wybickiego
Szkoła Podstawowa nr 6 im. Aleksandra Majkowskiego
Szkoła Podstawowa nr 9 im. Kapitana żeglugi wielkiej Karola Olgierda Borchardta
Szkoła Podstawowa nr 10
Podstawowa Ekologiczna Szkoła Społeczna
Publiczna Szkoła Podstawowa Sióstr Salezjanek im. Świętej Rodziny w Rumi
Gimnazja:
Gimnazjum nr 1 im. ks. Stanisława Ormińskiego w Rumi
Gimnazjum nr 2 im. Janusza Korczaka
Gimnazjum nr 4 im. Karola Wojtyły
Salezjańskie Gimnazjum w Rumi
Ekologiczne Gimnazjum Społeczne
Szkoły średnie:
II Liceum Ogólnokształcące im. Józefa Teodora Konrada Korzeniowskiego
Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1
I Liceum Ogólnokształcące im. Książąt Pomorskich
Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 im. Hipolita Roszczynialskiego
Liceum Profilowane
Zasadnicza Szkoła Zawodowa
Sport[edytuj]

EC Wybrzeże TPS Rumia – siatkówka kobiet
„Siódemka” Rumia – Bieg na Orientację BnO
Rugby Club Arka Rumia
Orkan Rumia – piłka nożna mężczyzn
OKS Janowo – piłka nożna mężczyzn
R.F.T.R. (Rumski Freeridowy Team Rowerowy) klub kolarstwa ekstremalnego
Kościoły i związki wyznaniowe[edytuj]

Buddyzm[edytuj]
Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu
Kościół Ewangelicki[edytuj]
Kościół Ewangelicki w Rumi - neogotycki kościół zbudowany w latach 1858-1859 w Rumi. Poświęcony 24 lipca 1859. W czasie II wojny światowej doznał znaczących uszkodzeń. Po wojnie kościół został rozebrany i częściowo zaadaptowany na salę gimnastyczną Szkoły Podstawowej nr 1. Przy kościele istniał cmentarz ewangelicki i szkoła.
Kościół rzymskokatolicki[edytuj]
Parafie: Na terenie miasta jest 5 parafii, które wchodzą w skład dekanatu Reda:
Parafia pw. Bł. Edmunda Bojanowskiego i Antoniego Padewskiego w Białej Rzece. Trwa rozbudowa świątyni.
Parafia pw. Św. Jana z Kęt w Janowie
Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych
Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Starej Rumi
Parafia pw. Św. Józefa i Św. Judy Tadeusza w Zagórzu
Domy zakonne:
Dom zakonny Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego
Domy zakonne Towarzystwa Salezjańskiego (Salezjanie)
Domy zakonne Córek Maryi Wspomożycielki (Salezjanki)


Kościół pod wezwaniem Św. Józefa i Św. Judy Tadeusza w Zagórzu w 2009 r.


Parafia Bł. Edmunda Bojanowskiego w Białej Rzece


Parafia Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Rumi


Kościół św. Jana z Kęt w Janowie


Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Rumi
Wspólnoty Chrześcijańskie[edytuj]
Wspólnota chrześcijańska Kappara
Świadkowie Jehowy[edytuj]
Chrześcijański Zbór Swiadków Jehowy (Sala Królestwa).
Administracja[edytuj]

Rumia jest gminą miejską. W tutejszej radzie miasta zasiada 21 radnych. Miasto jest członkiem następujących organizacji: Związek Miast Polskich, Komunalny Związek Gmin „Dolina Redy i Chylonki”, Metropolitalny Związek Komunikacyjny Zatoki Gdańskiej oraz Stowarzyszenie Turystyczne „Ziemia Wejherowska”.
Zarządzający Rumią[edytuj]
1920-1933 Izydor Wysiecki, wójt.
1933-1934 Hilary Jarzębiński, wójt.
1934-1939 Hipolit Roszczynialski, wójt.
1939-1943 Max Hils, komisarz urzędowy.
1943-1945 Paul Hoering, komisarz urzędowy.
1945 Feliks Sobecki, wójt.
1945-1946 Wojciech Marczyński, wójt.
1946-1947 Klemens Literski, wójt.
1947-1950 Marian Dudzik, wójt.
1950-1952 Leon Kulling, przewodniczący Prezydium Gminnej Rady Narodowej (GRN).
1950-1952 Władysław Lessnau, przewodniczący Prezydium GRN.
1952-1954 Roman Paszki, przewodniczący Prezydium GRN.
1954-1962 Jan Kłosiński, przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (MRN).
1962-1965 Antoni Zalewski, przewodniczący Prezydium MRN.
1965-1968 Wojciech Elke, przewodniczący Prezydium MRN.
1968-1975 Jerzy Kijak, przewodniczący Prezydium MRN, od 1973 naczelnik.
1975-1982 Apolinary Bitner, naczelnik.
1982-1987 Zdzisław Kończyński, naczelnik.
1987-1990 Seweryn Czoska, naczelnik.
1990-1992 Tadeusz Wolski, burmistrz.
1992-2002 Jan Klawiter, burmistrz.
2002 – Elżbieta Rogala-Kończak, burmistrz.
Honorowi obywatele miasta[edytuj]

Robert Korzeniowski
Gunnar Legnegard
Teresa Kulig-Viklund
Edmund Wittbrodt
Zygmunt Malczewski
Katarzyna (Joanna) Kurowska – aktorka
Henryk Skorowski
Imię "Rumia" nosiły lub noszą[edytuj]

Drobnicowiec Polskich Linii Oceanicznych typu B-53/34 zbudowany w 1956 w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni.
Jacht szkolny Marynarki Wojennej RP typu Delphia 40 zbudowany w 2008 Olecku.
Rumianie[edytuj]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Rumią.


Pomnik księdza Stanisława Ormińskiego
Piotr Czerski – pisarz, współzałożyciel zespołu muzycznego Towary Zastępcze
Adam Hodysz – podpułkownik, funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa, aresztowany i skazany na karę więzienia za pomaganie działaczom Solidarności
Anna Jamróz – Miss Polski 2009, Miss World 2009 - 10 miejsce
Joanna Kurowska – aktorka teatralna i filmowa
Stanisław Ormiński – ks. prof. salezjanin, muzyk, dyrygent i kompozytor, autor melodii Apelu Jasnogórskiego, patron Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Religijnej im. Ks. Stanisława Ormińskiego
Hipolit Roszczynialski - wójt gminy Rumia-Zagórze, rotmistrz rezerwy 18. pułku ułanów, zamordowany w Piaśnicy
Henryk Skorowski – ks. prof. dr hab. w dziedzinie socjologii, politologii i katolickiej nauki społecznej, rektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Erika Steinbach – parlamentarzystka Bundestagu, przewodnicząca niemieckiego Związku Wypędzonych
Edmund Wittbrodt – minister Edukacji Narodowej w rządzie Jerzego Buzka
Współpraca[edytuj]

Miasta siostrzane (zaprzyjaźnione)[edytuj]
 Polska , Dęblin
 Francja , Le Creusot
 Szwecja , gmina Hultsfred
Miasta stowarzyszone[edytuj]
Reda (w ramach Małego Trójmiasta Kaszubskiego)
Wejherowo (w ramach Małego Trójmiasta Kaszubskiego)
Zobacz też[edytuj]

Małe Trójmiasto Kaszubskie
Ludność Rumi
Gmina Rumia
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Rumi
Kościół Ewangelicki w Rumi (nieistniejący)

1 komentarz:

+1