niedziela, 30 września 2012

Aleksandrów Kujawski


Aleksandrów Kujawski

Państwo Polska
Województwo kujawsko-pomorskie
Powiat aleksandrowski
Gmina gmina miejska
Aglomeracja bydgosko-toruńska
Założono 1862
Prawa miejskie 1879
Burmistrz Andrzej Cieśla
Powierzchnia 7,23 km²
Wysokość 72 m n.p.m.
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
12 275 ▼
1697,8 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 54
Kod pocztowy 87-700
Tablice rejestracyjne CAL
Położenie na mapie Polski


Aleksandrów Kujawski
52°52′N 18°42′E
TERC
(TERYT) 6040601011
Urząd miejski
ul. Słowackiego 8
87-700 Aleksandrów Kujawski
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Aleksandrów Kujawski w Wikisłowniku
Strona internetowa
Aleksandrów Kujawski – miasto i gmina w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim na skraju Równiny Inowrocławskiej. Miasto jest także siedzibą władz powiatu aleksandrowskiego oraz wiejskiej gminy Aleksandrów Kujawski. Zaliczane do aglomeracji bydgosko-toruńskiej.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 12 275 mieszkańców[1].
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Demografia
3 Historia
4 Zobacz też
5 Gospodarka
6 Komunikacja
7 Podział administracyjny
7.1 Osiedla
8 Edukacja
8.1 Przedszkola
8.2 Szkoły podstawowe
8.3 Gimnazja
8.4 Szkoły Ponadgimnazjalne
9 Życie kulturalne
10 Wspólnoty religijne
11 Turystyka i zabytki
12 Zobacz też
13 Sąsiednie gminy i miejscowości
14 Miasta partnerskie
15 Zobacz też
16 Przypisy
17 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 7,23 km²[2]. Miasto stanowi 1,51% powierzchni powiatu.
Według danych z roku 2002[3] Aleksandrów Kujawski ma obszar 7,17 km², w tym: użytki rolne 31%, użytki leśne 25%
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa włocławskiego.
Demografia[edytuj]


Struktura demograficzna mieszkańców miasta Aleksandrów Kujawski wg danych z 31 grudnia 2010[4]
Opis Ogółem Mężczyźni Kobiety
jednostka osób % osób % osób %
populacja 12275 100 5813 47,4 6462 52,6
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 1697,8 804,0 893,8
Historia[edytuj]

Miejscowość założona na bazie wsi i majątku Białe Błota (pierwsza wzmianka w dokumentach z 1489). Początkowo jednak miejscowość ta nosiła nazwę Sieła, od znajdującej się tam cerkwi. Po zmianie właściciela majątku i wsi w roku 1850, nazwa Białe Błota pozostała a sam majątek nazwano "Trojanowo". W 1859 roku Towarzystwo Kolei Żelaznych postanowiło usytuować tutaj stację graniczną, między dwoma zaborami rosyjskim i pruskim. W 1862 roku uruchomiono połączenie kolejowe Prus z Rosją z Bydgoszczy przez Toruń do Łowicza. Dzięki temu miejscowość zaczęła się systematycznie rozwijać. W tym czasie w mieście zaczęli osiedlać się Żydzi[5]. Mieli swoją synagogę i korzystali z cmentarza w pobliskim Służewie. Początkowo społeczność żydowska w Aleksandrowie Kujawskim podlegała dozorowi bóżniczemu w Nieszawie. Z czasem aleksandrowscy Żydzi zaczęli demograficznie i ekonomicznie dominować nad nieszawskimi pobratymcami. Konsekwencją było dodanie do nazwy dozoru bóżniczego członu o Aleksandrowie Kujawskim. W 1875 roku uruchomiona została Międzynarodowa Stacja Kolejowa i Telegraficzna. Od nazwiska cara Aleksandra II Romanowa, który przyczynił się do dalszej rozbudowy stacji, miasteczko zmieniło nazwę na Aleksandrów Pograniczny (Prawa miejskie w 1879 roku). W 1877 powstała cerkiew prawosławna św. Aleksandra Newskiego. Car polecił wówczas dobudować dwupiętrowe skrzydło do gmachu dworca i luksusowo je wyposażył, w związku ze spotkaniem w tym miejscu 4 września 1879 z cesarzem niemieckim Wilhelmem I. Aleksandrów jako stacja graniczna był od tego czasu ważnym miastem dla Królestwa Polskiego i Rosji, dzięki czemu intensywnie się rozwijał aż do I wojny światowej. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski dekretem z dnia 4 lutego 1919 r. nadał prawa miejskie o zmienionej nazwie miasta na Aleksandrów Kujawski. W latach 1921-1923 w mieście istniał obóz internowania przeznaczony dla byłych żołnierzy URL. Po jego likwidacji część byłych internowanych stworzyła ukraińską społeczność w mieście[6]. W 1921 r. w mieście żyło 977 Żydów, co stanowiło 11,9% ogółu mieszkańców. Rozwój przemysłu i budownictwa publicznego sprawił, że siedzibę powiatu nieszawskiego przeniesiono właśnie do Aleksandrowa. Niemieccy okupanci wysiedlili aleksandrowskich Żydów do getta w Służewie, a następnie zgładzili w obozie Kulmhof. W latach 1943-45 podczas II wojny światowej miasto nosiło przejściową nazwę Weichselstädt.
Wiosną 1945 na terenie żwirowni "Halinowo" oraz w okolicy "Młyna Parowego" zabito prawdopodobnie ok. 100 Niemców. Po wojnie do 1975 roku Aleksandrów również był siedzibą powiatu, należącego wówczas do województwa bydgoskiego, a w latach 1975-98 do województwa włocławskiego. Po ponownej reformie w 1999 stał się siedzibą władz powiatu aleksandrowskiego województwa kujawsko-pomorskiego.
Zobacz też[edytuj]

Historia społeczności żydowskiej w Aleksandrowie
Gospodarka[edytuj]

Aleksandrów jest ośrodkiem przemysłu metalowego, poligraficznego oraz spożywczego. Przemysł tworzyw sztucznych, ceramiczny oraz drzewny. Znany z wyrobów wikliniarskich. W mieście znajduje się również filia ciechocińskiego sanatorium.
Do największych zakładów należą[potrzebne źródło]:
Zakłady Odkrywkowe i Mechaniczne Górnictwa Skalnego Budkrusz
Wytwórnia silosów Bin.
Kujawskie Zakłady Poligraficzne Druk-Pak S.A.
Grados sp. z o. o. producent owocowych i nieowocowych półproduktów do wyrobów cukierniczych, piekarskich i lodowych
WIP Sp. z o.o. Producent preform i butelek PET
Oddział PKS Włocławek sp. z o.o.
Dalgety Agra Polska sp. z o.o.
Aleks-Fruit
Styro-Mar
Zakłady Odzieżowe EMEX
Producent opakowań jednorazowych PolKrys
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej PEC
Społem PSS
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Wodociągowej
Surowce Mineralne Sp. z o.o.
Aleksandrowskie TBS Sp. z o.o.
Komunikacja[edytuj]

Przez teren miasta przebiega droga 266 (Konin – Sompolno – Piotrków Kujawski – Radziejów – Aleksandrów Kujawski – Ciechocinek). 4 km od Aleksandrowa w Służewie przebiega droga 250, która łączy miasto z drogą 15 w kierunku Inowrocławia oraz Poznania. W pobliżu miasta przebiega 1E75 (Gdańsk – Toruń – Włocławek – Łódź – Katowice – Cieszyn) oraz w przyszłości pod miastem będzie się znajdował węzeł (Odolion) na autostradzie A1.
Aleksandrów jest lokalnym węzłem kolejowym. Linia kolejowa nr 18 ma tutaj swoje odgałęzienie do Ciechocinka.
Podział administracyjny[edytuj]

Osiedla[edytuj]
Centrum
Osiedle Parkowa I
Osiedle Parkowa II
Osiedle Piaski
Osiedle Południe
Halinowo
Edukacja[edytuj]

Przedszkola[edytuj]
Przedszkole Samorządowe nr 1 im. Juliana Tuwima
Przedszkole Samorządowe nr 2 "Bajkowa Lokomotywa"
Niepubliczne Przedszkole Zgromadzenia Sióstr Służebniczek
Szkoły podstawowe[edytuj]
Szkoła Podstawowa nr 1 w Aleksandrowie Kuj.
Szkoła Podstawowa nr 3 w Aleksandrowie Kuj.
Szkoła Podstawowa przy Zespole Szkół Specjalnych nr 3
Gimnazja[edytuj]
Publiczne Gimnazjum nr 1 im. Lotników Polskich
Publiczne Gimnazjum Towarzystwa Salezjańskiego
Gimnazjum przy Zespole Szkół Specjalnych nr 3
Szkoły Ponadgimnazjalne[edytuj]
Zespół Szkół nr 1 Centrum Kształcenia Praktycznego
Zespół Szkół nr 2 im. mjr Henryka Dobrzańskiego „HUBALA”
Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Salezjańskiego im. Kardynała Augusta Hlonda
Publiczne Gimnazjum oraz Liceum Towarzystwa Salezjańskiego tworzą Kolegium Kujawskie Towarzystwa Salezjańskiego.
Życie kulturalne[edytuj]

Od 1920 roku w mieście istnieje Miejski Związkowy Klub Sportowy Orlęta Aleksandrów Kujawski Jest również Miejskie Centrum Kultury, w którym jeszcze parę lat temu działało kino. Rolę najprężniejszego ośrodka kultury przejął klub Fado, który stanowi obecnie najaktywniejsze kulturowo miejsce.
Od kilkunastu lat w Aleksandrowie, Ciechocinku i na Łazieńcu, w domu rodzinnym Edwarda Stachury ma miejsce cykliczna impreza znana pod nazwą "Biała Lokomotywa", która skupia środowisko artystów zajmujących się nie tylko słowem pisanym, ale i muzyką oraz teatrem.
Oprócz tego od kilku lat miasto organizuje "Stachuriadę", również będącą imprezą poświęconą Edwardowi Stachurze.
Wspólnoty religijne[edytuj]

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki oraz dwie protestanckie wspólnoty o charakterze ewangelicznym: Kościół Zielonoświątkowy (Zbór "Betel") oraz Kościół Boży w Chrystusie (Chrześcijańska Wspólnota "Jezus Król"). W mieście znajduje się również prawosławna - filialna wobec parafii św. Mikołaja we Włocławku - kaplica św. Aleksandra Newskiego (budynek jest dawnym domem proboszcza cerkwi św. Aleksandra Newskiego, zburzonej w okresie międzywojennym). Swoją Salę Królestwa posiadają w mieście Świadkowie Jehowy[potrzebne źródło].
Wierni rzymskokatoliccy zrzeszeni są w dwóch parafiach: Przemienienia Pańskiego oraz NMP Wspomożenia Wiernych.
Turystyka i zabytki[edytuj]

Miasto stanowi miejsce kuracji solankowych oraz zaplecze mieszkaniowe i usługowe Ciechocinka. Do najważniejszych zabytków należą dworzec kolejowy, w którego apartamentach 4 września 1879 car Aleksander II Romanow przyjął cesarza niemieckiego Wilhelma I Hohenzollerna oraz neogotycki kościół pw. Przemienienia Pańskiego wzniesiony w latach 1896-1905.

Dworzec PKP, 2004


Dworzec PKP, 2004


Kościół pw. Przemienienia Pańskiego, 2004


Krzyż i pomnik upamiętniający Niemców zamordowanych w mieście w 1945 roku, 2009


Pałac, 1974


Park, 1974
Wykaz zarejestrowanych zabytków nieruchomych na terenie miasta[7]:
kościół parafii pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego z 1896 roku, nr 316/A z 29.07.1993 roku
klasztor ss. służebniczek Najświętszej Maryi Panny z 1890 roku, nr 329/A z 28.12.1993 roku
zespół cmentarza rzymsko-katolickiego z drugiej połowy XIX w., przy ul. Chopina, obejmujący: cmentarz, kaplica oraz ogrodzenie z bramą, nr 363/A z 07.06.1995 roku
cmentarz wojenny (żołnierzy rosyjskich) ofiar I wojny światowej, nr 362/A z 07.06.1995 roku
zespół pałacowy rodziny Trojanowskich, obejmujący: pałac z początku XX w. i park z pierwszej połowy XIX w., nr 161/A z 16.10.1984 roku
szkoła realna, obecnie liceum salezjanów z 1913-1916 roku przy ul. Chopina 24, nr 335/A z 17.02.1994 roku
zespół dworca kolejowego, obejmujący: dworzec kolejowy z drugiej połowy XIX w., wieżę ciśnień z 1895 roku, 3 domy mieszkalne, przy ul. Wojska Polskiego 8, 10, 14 z lat 1893-1895 i skwer, nr 423/A z 30.12.1998 roku
plebania prawosławna, obecnie dom i kaplica prawosławna z 1893 roku, przy ul. Wojska Polskiego 4, nr A-1350 z 11.02.2008 roku
W 2011 roku ustanowiono pomnikiem przyrody lipę drobnolistną o obwodzie 320 cm rosnącą przy ul. Kochanowskiego i nazwie "Urszulka"[8].
Zobacz też[edytuj]

Szlaki turystyczne powiatu aleksandrowskiego, Ukraiński Cmentarz Wojskowy z 1921 r.
Sąsiednie gminy i miejscowości[edytuj]

Miasto Ciechocinek
Gmina Wiejska Aleksandrów Kujawski a w tym jej miejscowości:
Białe Błota
Łazieniec
Ośno
Otłoczyn
Otłoczynek
Rożno-Parcele
Rudunki
Straszewo (województwo kujawsko-pomorskie)
Służewo
Miasta partnerskie[edytuj]

Miasto partnerskie Kraj
Ivančice Czechy
Valka Łotwa
Zobacz też[edytuj]

powiat nieszawski
synagoga w Aleksandrowie Kujawskim
cmentarz żydowski w Aleksandrowie Kujawskim

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1