piątek, 28 września 2012

Brześć Kujawski


Brześć Kujawski

Państwo Polska
Województwo kujawsko-pomorskie
Powiat włocławski
Gmina Brześć Kujawski
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie przed 1250
Burmistrz Wojciech Bolesław Zawidzki
Powierzchnia 7,04 km²
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
4603
653 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 54
Kod pocztowy 87-880
Tablice rejestracyjne CWL
Położenie na mapie Polski


Brześć Kujawski
52°36′18″N 18°53′53″E
TERC
(TERYT) 6040618044
Urząd miejski
pl. Łokietka 1
87-880 Brześć Kujawski
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Brześć Kujawski w Wikisłowniku
Strona internetowa
Brześć Kujawski[1] – miasto w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, siedziba gminy Brześć Kujawski. Położone nad rzeką Zgłowiączką, na krańcu Pojezierza Wielkopolskiego. Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 4603 mieszkańców[2].
Dawna siedziba książąt kujawskich. Obecnie miasto jest ośrodkiem drobnego przemysłu metalowego i materiałów budowlanych .
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Historia
3 Zabytki
4 Transport
5 Gospodarka
6 Zobacz też
7 Przypisy
8 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Brześć Kujawski znajduje się w południowej części województwa kujawsko-pomorskiego. Miasto leży w północnej części Pojezierza Kujawskiego[3]. Historycznie na Kujawach.
Przez miasto przepływa rzeka Zgłowiączka. W północnej części Brześcia znajduje się jezioro Cmentowo.
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 7,04 km²[4].
Historia[edytuj]



Erik Dahlbergh, panorama Brześcia Kujawskiego w XVII wieku


Erik Dahlbergh, panorama Brześcia Kujawskiego w XVII wieku


Kościół Świętego Stanisława Biskupa
Ślady osadnictwa z epoki neolitu. Od XIII w. ważny gród obronny, siedziba książąt kujawskich. W 1250 uzyskał prawa miejskie. Brześć kilkunastokrotnie zmieniał w ciągu swych dziejów nazwę i pod tym względem uzyskał chyba pierwsze miejsce w Polsce. Pominąwszy nazwy, których brzmienie usiłowano w dokumentach pogodzić z pisownią łacińską, nazw o polskim brzmieniu i polskiej pisowni, używanych w mowie potocznej ludu, było aż 7: Brzest, Brzeszcze, Brzesko, Breszcze, Brzeczk, Brzeście i wreszcie - Brześć.
23 kwietnia 1228 r. w Brześciu odbyła się uroczysta ceremonia nadania zakonowi krzyżackiemu ziemi przez Konrada Mazowieckiego. Było to uposażenie tymczasowe, w skład którego wchodziły 4 wsie oraz zamek Dybów. Wzajemne stosunki szybko uległy pogorszeniu, co miało znaczący wpływ na Brześć i okoliczne ziemie. Już w roku 1308 wybuchł pierwszy groźny zatarg o Gdańsk i Pomorze pomiędzy Władysławem Łokietkiem a Zakonem. Strony konfliktu zjeżdżały się w Brześciu kilkakrotnie - w latach 1311, 1320 i 1435 - nie osiągając jednak porozumienia.
Dnia 10 lutego 1321 r. odczytano w Brześciu wyrok papieski, nakazujący Zakonowi zwrot zagrabionej ziemi pomorskiej. Krzyżacy wyrok ten odrzucili. Wkrótce też, w 1332 roku, podczas wyprawy wojennej przyłączyli Brześć do swojego państwa. Miasto powróciło pod panowanie polskie na mocy pokoju w Kaliszu w 1343 roku. Jednak Brześć przez blisko 100 lat żył nadal pod groźbą najazdów, które powtarzały się kilkakrotnie, nawet po bitwie grunwaldzkiej. Krzyżacy po raz ostatni oblegali Brześć w 1431 roku, nie zdobywając go tym razem.
Od XIV wieku Brześć był stolicą województwa brzeskiego, które po unii lubelskiej przemianowano na brzeskokujawskie. Istniało ono aż do czasów rozbiorów.
Przez cały okres wojen z zakonem krzyżackim królowie polscy często odwiedzali to miasto bądź to podczas prowadzonych z Krzyżakami walk, bądź też układów. Wojna trzynastoletnia toczyła się już poza granicami ziemi brzesko-kujawskiej, a do murów Brześcia w okresie następnych 200 lat nie miała już dotrzeć żadna nawałnica wojenna.
Brześć w XVI i XVII w. stanowił ośrodek handlu zbożem, podupadły po wojnach szwedzkich. W 1793 miasto znalazło się w zaborze pruskim, od 1807 w Księstwie Warszawskim, a od 1815 w Królestwie Polskim. Podczas okupacji hitlerowskiej w mieście znajdowało się getto. Niemcy podczas okupacji zmienili nazwę miasta na Brest-Kujawien (1939-1942), po czym na Brest (Wartheland) (1943-1945).
Do kwietnia 2008 działał również przemysł cukrowniczy, jednak we wrześniu 2008 cukrownia w Brześciu Kujawskim została zamknięta.
Zabytki[edytuj]

gotycki kościół św. Stanisława Biskupa zbudowany po 1332, rozbudowany w XV w., regotycyzowany w 1908 wg proj. T. Pajzderskiego; wewnątrz polichromie J. Makarewicza z lat 1925-1927 i witraże z lat 1908-1911, projektowane przez K. Krzyżanowskiego,
kościół podominikański z 2 połowy XIV w., przebudowany w latach 1922-1928 z wprowadzeniem elementów neobarokowych,
pozostałości murów miejskich z XIV w. (wtopione w późniejsze budynki mieszkalne)
klasycystyczny ratusz z 1824, wg proj. H. Marconiego,
budynek dawnego więzienia, wzniesiony na miejscu zamku królewskiego Kazimierza Wielkiego z XIV w., rozbudowanego przez Władysława Jagiełłę,
liczne domy z XVIII-XIX w., m.in.:
pl. Łokietka 2, klasycystyczny z 1. poł. XIX w.
pl. Łokietka 5, 6, 7, z przełomu XVIII i XIX w., przekształcone
pl. Łokietka 8, z 1797 r., barokowo-klasycystyczny
ul. Narutowicza 7, 9, klasycystyczne z 1. poł. XIX w.
ul. Narutowicza 13, z poł. XIX w.
ul. Reymonta 20, klasycystyczny z poł. XIX w.
ul. Reymonta 27, barokowy z XVIII w.
zespół budynków cukrowni z końca XIX w.
Transport[edytuj]

Węzeł drogowy. W mieście krzyżują się drogi krajowe i wojewódzkie:
62 Strzelno-Brześć Kujawski-Płock-Drohiczyn
265 Brześć Kujawski-Kowal-Gostynin
268 Brześć Kujawski-Brzezie
270 Brześć Kujawski- Lubraniec-Izbica Kujawska- Brdów- Koło
Gospodarka[edytuj]

W mieście znajduje się firma KFMR Krukowiak.
Zobacz też[edytuj]

Cmentarz żydowski w Brześciu Kujawskim
Brześć Kujawski (stacja kolejowa)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1