niedziela, 23 września 2012

Kazimierza Wielka


Kazimierza Wielka

Państwo Polska
Województwo świętokrzyskie
Powiat kazimierski
Gmina Kazimierza Wielka
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie 1959
Burmistrz Waldemar Trzaska
Powierzchnia 5,33[1] km²
Wysokość 185-235 m n.p.m.
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
5611[1]
1053 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 41
Kod pocztowy 28-500
Tablice rejestracyjne TKA
Położenie na mapie Polski


Kazimierza Wielka
50°16′25″N 20°29′04″E
Urząd miejski
ul. Kościuszki 12
28-500 Kazimierza Wielka
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Kazimierza Wielka w Wikisłowniku
Strona internetowa


Baszta z końca XIX w


Jedna z głównych alejek parku w Kazimierzy Wielkiej


Kościół Podwyższenia Krzyża Św


Zalew w Kazimierzy Wielkiej


Nieczynna cukrownia Łubna
Kazimierza Wielka – miasto powiatowe w województwie świętokrzyskim, do 1998 kieleckim, w powiecie kazimierskim, siedziba gminy Kazimierza Wielka, nad Nidzicą.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto liczyło 5575 mieszkańców[2]. Jest najmniejszym miastem powiatowym w Polsce.
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Historia
2.1 4000 p.n.e. – 1600 p.n.e.
2.2 1600 p.n.e. – XIV w. n.e.
2.3 XV w. – 1918 r.
2.4 Po 1918 r.
3 Zabytki
4 Sport i rekreacja
5 Współpraca międzynarodowa
6 Wspólnoty religijne
7 Oświata
8 Zobacz też
9 Przypisy
10 Bibliografia
Położenie[edytuj]

Kazimierza Wielka położona jest w południowo-wschodniej części Niecki Nidziańskiej, która jest częścią Wyżyny Małopolskiej (tzw. Płaskowyż Proszowicki), w województwie świętokrzyskim. Miasto jest zlokalizowane na międzywojewódzkim szlaku komunikacyjnym łączącym Kraków i Busko-Zdrój.
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 5,33 km²[3].
Historia[edytuj]

4000 p.n.e. – 1600 p.n.e.[edytuj]
Pierwsze ślady osadnictwa w widłach Nidzicy i Małoszówki pochodzą sprzed około 6000 lat. U schyłku neolitu żył na tych ziemiach lud, budujący monumentalne grobowce o drewniano–ziemnej konstrukcji. Ich pozostałości odkryte zostały w położonych nieopodal Kazimierzy Słonowicach. Jest to największy tego rodzaju kompleks odkryty w Europie Środkowej.
1600 p.n.e. – XIV w. n.e.[edytuj]
W epoce brązu na ziemiach współczesnej Kazimierzy Wielkiej zamieszkiwali ludzie z tzw. kultury trzcinieckiej (około 1600 do 1500 p.n.e.). Pozostałością po tej epoce są charakterystyczne kurhany. Jeden z nich odkryty został na wzgórzu Wieszczonka w miejscowości Jakuszowice. Inne znaleziska archeologiczne z tego okresu świadczą o kontaktach miejscowej ludności z przedstawicielami innych kultur.
Pierwsze wzmianki o Kazimierzy Wielkiej pochodzą z 1320 r. Wieś za panowania króla Władysława Łokietka zapisana zostało jako Cazimiria. Na przełomie XIV i XV Kazimierza należała do rodziny Kazimierskich (herbu Biberstein) i znajdowała się na granicy dawnej ziemi sandomierskiej i krakowskiej. Wieś była siedzibą rodową Kazimierskich, otrzymaną w darze od Władysława Łokietka za wierną służbę, głównie za pomoc w rozprawieniu się z Henrykiem IV Probusem, jednym z jego głównych kontrkandydatów do rządów w księstwie krakowskim (1288–1290).
XV w. – 1918 r.[edytuj]
W latach 60-tych XVI w. Kazimierza Wielka była siedzibą Braci Polskich[4].
W XVI w. po ukształtowaniu się powiatów wieś Kazimierza Mała oraz sąsiednie Jakuszowice znajdowały się powiecie wiślickim województwa sandomierskiego. Natomiast Kazimierza Wielka w powiecie proszowickim województwa krakowskiego.
Przez długi czas Kazimierza Wielka była siedzibą jednego z najludniejszych dekanatów i parafii w diecezji krakowskiej. Pod koniec XVIII wieś stała się własnością rodu Łubieńskich. Od 1815 r. miejscowość znajdowała się w granicach Królestwa Kongresowego. W 1845 r. powstała tu jedna z pierwszych w Królestwie cukrowni, wybudowana przez hrabiego Łubieńskiego. Pod koniec XIX wieku wieś znalazła się w granicach diecezji kieleckiej. Od 1919 r. w granicach województwa kieleckiego.
Po 1918 r.[edytuj]
Pod koniec XIX w. oraz w pierwszej połowie XX, Kazimierza rozwijała się dzięki żyznym glebom oraz cukrowni "Łubna". Miejscowość stała się jednym z ważniejszych ośrodków na południowym Ponidziu. Pod koniec XIX w. miejscowa cukrownia została własnością spółki akcyjnej. Jej prezesem był Julian Tołłoczko. Fabrykę w tym czasie znacznie rozbudowano. Większa część współcześnie istniejących budynków, w tym główny korpus cukrowni, powstała właśnie w tym okresie. Na początku XX wieku odnowiono dwór Łubnickich pochodzący z lat 1752–1755. Wybudowano także budynki mieszkalne dla pracowników oraz basztę (tzw. okrąglak), przeznaczoną na mieszkania dla praktykantów. W tym samym czasie Tołłoczko wybudował pałac według projektu Tadeusza Stryjeńskiego.
5 września 1939 w Kazimierzy doszło do walki z Niemcami, w której poległo 60 żołnierzy 55 Dywizji Piechoty. W 1944 r. miejscowość znalazła się w granicach Republiki Pińczowskiej.
Po II wojnie światowej w Kazimierzy rozwijał się drobny przemysł spożywczy. W 1954 r. Kazimierza Wielka otrzymała status osiedla miejskiego, a w 1959 r. prawa miejskie. Już od 1956 r. była siedzibą powiatu. W latach 60. i 70. ub. wieku, dzięki licznym inicjatywom mieszkańców i ówczesnych władz, miasto przeżyło gwałtowny rozwój. W 1985 r. miastu przyznano Krzyż Partyzancki za udział jego mieszkańców w podziemiu antyhitlerowskim.
Zabytki[edytuj]

Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1633 r., przebudowany w latach 1894–1895. Na ołtarzu głównym z początku XIX w. znajduje się obraz Ukrzyżowania autorstwa Franciszka Smuglewicza. Obok kościoła ulokowana była drewniana dzwonnica z XIX wieku, przebudowana w latach 2002–2004.
Zespół pałacowy z XIX w., w skład którego wchodzą:
park w którym znajduje się m.in. głaz narzutowy o średnicy przeszło 7 metrów,
pałacyk z drugiej połowy XIX w.
budynek zarządu cukrowni pochodzący również z połowy XIX w.
Wieża mieszkalna z 1888 r. nazywana basztą lub okrąglakiem. Znajdowały się w niej mieszkania praktykantów cukrowni. Obecnie mieści się tu Muzeum Ziemi Kazimierskiej.
Sport i rekreacja[edytuj]

Sparta Kazimierza Wielka
Kazimierski Ośrodek Sportowy
Hala sportowa
Kryta pływalnia
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta partnerskie, z którymi miasto Kazimierza Wielka współpracuje:
 Buczacz – Ukraina [potrzebne źródło]
 Altenstadt (Hesja) – Niemcy [potrzebne źródło]
Wspólnoty religijne[edytuj]

 Osobny artykuł: Struktury wyznaniowe w Kazimierzy Wielkiej.
Katolicyzm:
Parafia Miłosierdzia Bożego w Kazimierzy Wielkiej
Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Kazimierzy Wielkiej
Świadkowie Jehowy:
Zbór w Kazimierzy Wielkiej; [5]
Oświata[edytuj]

Publiczne Gimnazjum Samorządowe w Kazimierzy Wielkiej
Samorządowa Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Hugona Kołłątaja w Kazimierzy Wielkiej
Samorządowa Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Pawła II w Kazimierzy Wielkiej
Publiczne Przedszkole Samorządowe
Kazimierski Ośrodek Kultury
Zobacz też[edytuj]

nieczynna stacja kolejowa Kazimierza Wielka

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1