czwartek, 6 września 2012

Ząbki


Ząbki

Państwo Polska
Województwo mazowieckie
Powiat wołomiński
Gmina gmina miejska
Prawa miejskie 1967
Burmistrz Robert Perkowski
Powierzchnia 11,13[1] km²
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
28 644[2]
2574 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 22
Kod pocztowy 05-091
Tablice rejestracyjne WWL
Położenie na mapie Polski


Ząbki
52°17′34″N 21°06′58″E
TERC
(TERYT) 1142034031
Urząd miejski
ul. Wojska Polskiego 10
05-091 Ząbki
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Ząbki w Wikisłowniku
Strona internetowa
Ząbki – miasto w województwie mazowieckim, w powiecie wołomińskim położone w aglomeracji warszawskiej ok. 10 km od centrum Warszawy.
W latach 1952–1954 miejscowość była siedzibą wiejskiej gminy Ząbki. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.
Według danych z 31 grudnia 2010 miasto liczy 28 644 mieszkańców[2].
Spis treści  [ukryj]
1 Struktura powierzchni
2 Demografia
3 Edukacja
3.1 Szkoły podstawowe
3.2 Gimnazja
3.3 Zespół Publicznych Szkół Katolickich
4 Historia
5 Gospodarka
6 Zabytki
7 Ludzie związani z Ząbkami
8 Struktury wyznaniowe
8.1 Kościół rzymskokatolicki
8.2 Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy
9 Transport i komunikacja
10 Sport
11 Sąsiednie gminy
12 Przypisy
13 Bibliografia
Struktura powierzchni[edytuj]

Według danych z roku 2002[1] Ząbki mają obszar 11,13 km², w tym:
użytki rolne: 31%
użytki leśne: 30%
Miasto stanowi 1,16% powierzchni powiatu.
Demografia[edytuj]


Dane z 31 grudnia 2007[3]:
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 25 497 100 13 335 52,7 12 071 47,3
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 2290,8 1198,1 1084,5
Według danych z roku 2007[1] średni dochód gminy na mieszkańca ogółem wynosił 2 073,05 zł.
Według danych GUS przedstawiających Miasta w Polsce o największym wzroście i spadku ludności, Ząbki zajęły drugie miejsce w Polsce pod względem najwyższego wzrostu w okresie ostatnich kilkunastu lat (1995–2007).
Edukacja[edytuj]

Szkoły podstawowe[edytuj]
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Franciszka Kleeberga ul. Piłsudskiego 35
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Kochanowskiego ul. Batorego 11
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Małego Powstańca ul. Kościelna 2
Prywatna Szkoła Podstawowa im Ks. Jerzego Popiełuszki
Gimnazja[edytuj]
Gimnazjum Publiczne nr 1 ul. Harcerska 9
Gimnazjum Publiczne nr 2 ul. Batorego 37
Zespół Publicznych Szkół Katolickich[edytuj]
Publiczna Katolicka Szkoła Podstawowa ul. 11 listopada 4
Publiczne Katolickie Gimnazjum
Historia[edytuj]

Pierwotna nazwa miejscowości brzmiała Wola Ząbkowska, jednak sama osada ma dzieje znacznie dłuższe, sięgające XVI wieku. Szesnastowieczne źródła podają, że wieś królewska Wola Ząbkowska leżała na piaszczystym i bagnistym gruncie na skraju Puszczy Słupskiej. Mieszkało tu 15 kmieci, którzy w pobliskim folwarku Bródno odrabiali w tygodniu 3 dni pańszczyzny, dawali dziesięcinę i mieli inne określone powinności.
Od roku 1580 Wola Ząbkowska zmieniła nazwę na Ząbki. Właścicielami miejscowości była rodzina Platerów. W 1635 roku Ząbki nawiedziła wielka powódź spowodowana wylewami Wisły.
Korzystniejsze warunki dla osadnictwa zaistniały w XVII i XVIII w. Przyczyniły się do tego poważne przemiany gospodarczo-społeczne w okresie oświecenia i szybki w tym czasie rozwój Warszawy. W 1795 roku w wyniku III rozbioru Polski Ząbki znalazły się w zaborze pruskim.
Dalszy rozwój miejscowości przypada na I połowę XIX w. Lepsza była również łączność komunikacyjna z Warszawą. Według danych z 1827 roku Ząbki liczyły 36 budynków i 206 mieszkańców. W latach osiemdziesiątych XIX w. liczba mieszkańców wzrosła do 600. Ząbki wchodziły wówczas w skład dóbr rodziny hrabiowskiej Ronikerów. W okresie powstania listopadowego na terenie wsi stacjonowało wiele jednostek polskich pod dowództwem generała Józefa Chłopickiego. Ząbki stanowiły wówczas przedpole bitwy pod Olszynką Grochowską. Miejsce bitwy upamiętnia pomnik.
Pod koniec XIX w. hrabia Roniker zbudował w Ząbkach dwie cegielnie i kolejkę wąskotorową w kierunku Bródna, co podniosło poziom zatrudnienia. W 1862 roku uruchomiona została kolej żelazna z Warszawy do Petersburga, która spowodowała napływ ludności i ożywienie gospodarcze. W tym również roku powstała pierwsza szkoła. W 1903 roku z inicjatywy Warszawskiego Towarzystwa Pomocy Lekarskiej i Opieki nad Umysłowo i Nerwowo Chorymi, we wsi Drewnica utworzono Szpital Psychiatryczny, funkcjonujący do dziś.
W 1912 roku rozparcelowano część majątku hrabiego Ronikera wg projektu konkursowego prof. Tadeusza Tołwińskiego i rozpoczęto tworzenie miasta-ogrodu. Ta idea urbanistyczna została zrealizowana tylko częściowo. Po I wojnie światowej powstało Nadleśnictwo Drewnica.
W okresie międzywojennym ożywiło się budownictwo murowane w oparciu o miejscowe cegielnie. Do dziś zachowało się kilka obiektów o wartości zabytkowej. Zbudowano wille dla generałów Władysława Sikorskiego i Kazimierza Sosnkowskiego, wiceprezydenta Warszawy M. Jankowskiego i wielu innych osobistości, również ze świata kultury.
W 1918 roku zakończono budowę pierwszego drewnianego kościoła i utworzono parafię.
W 1920 roku w czasie wojny z bolszewikami na terenie Ząbek zorganizowano tymczasowy szpital dla rannych, uczestników bitwy pod Ossowem. Wielu żołnierzy zmarło z powodu odniesionych ran i zostało pochowanych na cmentarzu w Ząbkach. W przeddzień bitwy ksiądz Ignacy Skorupka odprawił mszę świętą na wzgórzu przed kościołem.
W 1927 roku powstał klub sportowy „Ząbkowia”. W związku z częstymi pożarami pustoszącymi Ząbki, w roku 1925 utworzono Ochotniczą Straż Pożarną. Pod koniec lat 30-tych Ząbki liczyły 3000 mieszkańców. W 1934 roku rozpoczęła działalność agencja pocztowa, a w 1935 roku doprowadzono do części Ząbek elektryczność.
II wojna światowa przerwała budowę szkoły i budowę kościoła parafialnego. Niemiecka okupacja trwała od 14 września 1939 do 13 września 1944 roku.
W roku 1967 Ząbki otrzymały prawa miejskie.
Gospodarka[edytuj]

Drobny przemysł: włókienniczo-odzieżowy i rzemieślniczy. W mieście znajduje się też Praska Giełda Spożywcza[4].
Zabytki[edytuj]

kościół Świętej Trójcy z 1935–1946
zabudowa kompleksu szpitalnego „Drewnica” z 1903–1904
willa „Alina” z 1919 roku – w latach dwudziestych właścicielem willi był generał Władysław Sikorski, obecnie siedziba Miejskiego Ośrodka Kultury w Ząbkach
Ludzie związani z Ząbkami[edytuj]

Marek Balicki
Jacek Borkowski
Małgorzata Dydek
Henryk Goryszewski
Marian Grześczak
Jolanta Hibner
Eugenia Kierbedź
Jerzy Modzelewski
Henryk Niewiadomski
Robert Perkowski
Jerzy Popiełuszko
Paulina Przybysz
Jacek Romańczuk
Michał Szubert
Maciej Tataj
Tadeusz Tołwiński
Struktury wyznaniowe[edytuj]

Kościół rzymskokatolicki[edytuj]
Parafia pw. Świętej Trójcy
Parafia pw. Miłosierdzia Bożego
Parafia pw. Zesłania Ducha Świętego
Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy[edytuj]
Sala Królestwa[5]
Transport i komunikacja[edytuj]

Przez Ząbki przechodzi linia kolejowa nr 21 prowadząca z dworca Warszawa Wileńska do Zielonki, na której prowadzony jest wyłącznie ruch podmiejski obsługiwany przez Koleje Mazowieckie.
Przez miasto przebiega droga wojewódzka 629 kierunek Warszawa – Ząbki – Marki, oraz krzyżują się drogi wojewódzkie:
631 kierunek Warszawa – Ząbki – Nowy Dwór Mazowiecki,
634 kierunek Warszawa – Ząbki – Tłuszcz.
Przez miasto prowadzą lokalne linie autobusowe Ząbki-1 i Ząbki-2[6] oraz linie autobusowe ZTM Warszawa 145 i 199.
Sport[edytuj]

W mieście działa I ligowy klub Dolcan Ząbki.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1