piątek, 7 września 2012

Wołomin



Wołomin

Państwo Polska
Województwo mazowieckie
Powiat wołomiński
Gmina Wołomin
gmina miejsko-wiejska
Burmistrz Ryszard Madziar
Powierzchnia 17,24[1] km²
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
37 117
2 146,1 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 22
Kod pocztowy 05-200
Tablice rejestracyjne WWL, WV
Położenie na mapie Polski


Wołomin
52°20′20″N 21°14′32″E
TERC
(TERYT) 1142034124
Urząd miejski
ul. Ogrodowa 4
05-200 Wołomin
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Wołomin w Wikisłowniku
Strona internetowa
Wołomin – miasto w woj. mazowieckim, siedziba powiatu wołomińskiego i gminy miejsko-wiejskiej Wołomin. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. warszawskiego.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 37 117 mieszkańców[2].
Wołomin należy do aglomeracji warszawskiej. Położony jest 20 km od centrum Warszawy na linii kolejowej do Białegostoku (dwie stacje w Wołominie).
Wołomin jest członkiem Związku Miast Polskich.
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Demografia
3 Transport i komunikacja
4 Podział administracyjny
4.1 Miasto Wołomin
5 Historia
5.1 Miejscowość letniskowa
5.2 Miasto – dwudziestolecie międzywojenne
5.3 Holokaust i bitwa pancerna
5.4 Okres powojenny
6 Wspólnoty wyznaniowe
6.1 Parafie rzymskokatolickie
6.2 Parafia prawosławna
6.3 Inne związki wyznaniowe
7 Sport
8 Zabytki
9 Kultura
10 Edukacja
10.1 Przedszkola
10.2 Szkoły podstawowe
10.3 Gimnazja
10.4 Szkoły ponadgimnazjalne
10.5 Szkoły wyższe
11 Media lokalne
12 Honorowi obywatele miasta
13 Ludzie związani z Wołominem
14 Współpraca międzynarodowa
15 Zobacz też
16 Przypisy
17 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]



Położenie Wołomina względem Warszawy
Wołomin położony jest na Równinie Wołomińskiej, która jest częścią Niziny Mazowieckiej. Przez miasto przepływa rzeka Czarna, która swój bieg kończy w Kanale Żerańskim (Królewskim). Gmina Wołomin graniczy z następującymi gminami: Kobyłka, Radzymin, Klembów, Poświętne oraz Zielonka. Przez miasto przebiegają drogi wojewódzkie nr 634 (Port Lotniczy im. F.Chopina-Ząbki-Zielonka-Wołomin-Wólka Kozłowska), nr 635 (Wołomin-Radzymin) oraz nr 628 (odcinek droga 634-stacja kolejowa). Przez miasto przebiega również międzynarodowa linia kolejowa E75 Warszawa-Sankt Petersburg (linia kolejowa nr 6 Zielonka-Kuźnica Białostocka) z dwiema stacjami w Wołominie: Wołomin i Wołomin Słoneczna .
Demografia[edytuj]


Transport i komunikacja[edytuj]



Stacja PKP w Wołominie. W tle biurowiec WTT w Warszawie
 Osobne artykuły: Wołomin (stacja kolejowa) i Wołomin Słoneczna.
Położone na terenie miasta dwie stacje kolejowe obsługiwane są przez Koleje Mazowieckie. 1 stycznia 2009 nastąpiła częściowa integracja taryfy Zarządu Transportu Miejskiego w Warszawie z taryfą Kolei Mazowieckich. Wprowadzono ofertę "wspólny bilet", która umożliwia podróżowanie na terenie aglomeracji warszawskiej wszystkimi środkami komunikacji publicznej na podstawie biletów ZTM.

Wołomin posiada autobusowe połączenia z centrum Warszawy obsługiwane przez prywatnych przewoźników. Istnieje również nocna linia N62 obsługiwana przez ZTM Warszawa.
Od początku 2010 r. na terenie Miasta i Gminy zostały uruchomione 2 gminne linie autobusowe:
Szpital – Ossów[3]
Szpital – Zagościniec[4]
Podział administracyjny[edytuj]



Tereny dawnej huty szkła
Miasto Wołomin[edytuj]
Osiedla w Wołominie:
Osiedle Nafta
Osiedle Sławek
Osiedle Sławek-Nowa Wieś
Osiedle Sosnówka
Osiedle Partyzantów
Osiedle 1 Maja
Osiedle Lipińska
Osiedle Centrum
Osiedle Polna-Asnyka
Osiedle Wileńska
Osiedle Niepodległości
Osiedle Słoneczna-Kolonia Gródek
Osiedle Kobyłkowska
Osiedle Reja
Osiedle Wołominek
Historia[edytuj]

Miejscowość letniskowa[edytuj]
Pierwsze wzmianki dotyczące Wołomina pochodzą z XV wieku. W latach 1428-1501 miejscowość była znana jako Zacięciwa. Nazwa Wołomin wywodzi się od XVI-wiecznego właściciela, Jana de Volumne (pol. Wołumiński). Po wybudowaniu w roku 1862 linii kolejowej (pierwszy przystanek od Dworca Petersburskiego umieszczono w Wołominie) stał się on miejscowością letniskową dla Warszawy. W 1902 roku powstała kapliczka, następnie zaczęto budować kościół. Na początku XX wieku rozwinęło się tu osadnictwo typu miejskiego, któremu sprzyjało powstanie w czerwcu 1905 roku huty szkła.
Miasto – dwudziestolecie międzywojenne[edytuj]


Dom nad łąkami – muzeum Zofii i Wacława Nałkowskich
Wołomin otrzymał prawa miejskie 4 lutego 1919 r., na mocy dekretu Naczelnika RP Marszałka Józefa Piłsudskiego. W roku 1920 w okolicach Wołomina na polach Ossowa doszło do kluczowych walk bitwy warszawskiej, znanej jako "Cud nad Wisłą". Samo miasto stało się świadkiem nieudanej próby zdobycia go przez bolszewików 13 sierpnia 1920 roku. Po I wojnie światowej zakończono budowę kościoła w stylu neogotyckim, a w 1924 roku erygowano parafię pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej.
 Osobny artykuł: Bitwa warszawska 1920.
W okresie międzywojennym znaczną część ludności (ponad 3 tys. na 17 tys. mieszkańców w 1939 r.) Wołomina stanowili Żydzi. Mieszkali tu również Rosjanie, którzy uciekli przed rewolucją bolszewicką.
Na pograniczu Wołomina i Kobyłki geograf Wacław Nałkowski wybudował dom, który później jego córka Zofia Nałkowska opisała w 1925 roku w książce "Dom nad łąkami". Obecnie w "Domu nad łąkami" mieści się muzeum Zofii i Wacława Nałkowskich – miejsce imprez kulturalnych.
Holokaust i bitwa pancerna[edytuj]
Podczas drugiej wojny światowej wołomińscy Żydzi zostali umieszczeni w getcie zlokalizowanym pomiędzy Wołominem i Kobyłką, a następnie poprzez getto warszawskie wywiezieni do Treblinki i tam zagazowani.
30 lipca 1944 roku rozpoczęła się pod Wołominem największa na ziemiach polskich bitwa wojsk pancernych, w której brały udział jednostki 3 Korpusu Pancernego, 8 Gwardyjskiego Korpusu Pancernego i 16 Korpusu Pancernego 2 Armii Pancernej (ros. 2-й Танковой Армии) nacierającej od strony Lublina przez Dęblin oraz kilku dywizji pancernych wojsk niemieckich, a mianowicie: 1 Dywizji Spadochronowo-Pancernej "Hermann Göring", 5 Dywizji Pancernej SS "Wiking", 3 Dywizji Pancernej SS "Totenkopf" oraz 4 i 19 Dywizji Pancernych. W bitwie po obu stronach wzięło udział około 1000 czołgów – ponad połowa została zniszczona w walce. Tygodniowa bitwa pancerna, zakończona klęską wojsk radzieckich, przyniosła straty wśród mieszkańców Wołomina. Zginęło w niej trzynastu żołnierzy z wołomińskiej jednostki Armii Krajowej.
 Osobny artykuł: Bitwa pod Warszawą 1944.
Walki rozgrywające się na przedpolach Warszawy były ostatnim impulsem do podjęcia decyzji o rozpoczęciu powstania warszawskiego.
Okres powojenny[edytuj]


Urząd Miejski w Wołominie
1 października 1944 powstało liceum ogólnokształcące, które nosi dziś imię Wacława Nałkowskiego.
Po wojnie, w roku 1952, Wołomin stał się miastem powiatowym (przeniesiono starostwo z Radzymina), co przyspieszyło jego rozwój. Powstały zakłady stolarki budowlanej oraz Przedsiębiorstwo Poszukiwań Nafty i Gazu, a miasto stało się "sypialnią Warszawy" – znaczna część mieszkańców zaczęła pracować w stolicy. W latach 70. i 80. powstały liczne osiedla bloków z wielkiej płyty, m.in. Polna, Kobyłkowska, Lipińska oraz Hibnera (ob. Niepodległości), które przyczyniły się do wzrostu liczby ludności miasta. Pod koniec XX wieku wołomińska huta szkła ogłosiła upadłość, ale dzięki opanowanej technologii produkcji szkła żaroodpornego udało się utrzymać część produkcji i zatrudnienia w nowej firmie. Obecnie wołomińska huta przynosi zyski i planowana jest budowa nowego zakładu o kilkukrotnie większej mocy produkcyjnej. Część terenów huty położonych w centrum miasta została sprzedana prywatnemu inwestorowi, który wybudował w tym miejscu biurowiec oraz podpisał umowę budowy na tym obszarze hipermarketu.
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Parafie rzymskokatolickie[edytuj]


Pomnik papieża Jana Pawła II na rynku w Wołominie
Parafia Matki Bożej Królowej Polski w Wołominie
Parafia Matki Bożej Częstochowskiej w Wołominie – siedziba dekanatu
Parafia św. Józefa Robotnika w Wołominie
Parafia św. Faustyny Kowalskiej w Helenowie
Parafia Matki Bożej Królowej Różańca w Majdanie
Parafia Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Duczkach
Parafia św. Klemensa Papieża i Męczennika w Klembowie
Parafia Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Ostrówku
Parafia św. Ojca Pio w Zagościńcu
Parafia prawosławna[edytuj]
Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Wołominie
Inne związki wyznaniowe[edytuj]
Świadkowie Jehowy – 3 zbory: Wołomin-Centrum, Wołomin-Górki i Wołomin-Słoneczna[potrzebne źródło]
Sport[edytuj]

BS Sure Shot Wołomin – żeński zespół koszykówki, grający w sezonie 2003/2004 w Sharp Torell Basket Liga
MKS ELITA OSiR Wołomin – wicemistrz Polski w koszykówce juniorek.
Ośrodek Sportu i Rekreacji w Wołominie
Huragan Wołomin – klub piłkarski założony w 1923 roku.
Strefa 7 – drugi oficjalny Dirtpark w Polsce
B.S SALWA – klub strzelecki www.salwa.pl
Stolarka Wołomin – klub siatkarski, który w 2002 zawiesił działalność. Jego tradycje kontynuuje KPS Wołomin.
Zabytki[edytuj]

kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej z lat 1924-1927 odbudowany w 1950-1953 po zniszczeniach wojennych
budynek biura zawiadowcy stacji kolejowej z 1863
cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła (siedziba parafii prawosławnej)
Kultura[edytuj]

Miejski Dom Kultury przy ulicy Mariańskiej
Rock Piątek – cykl koncertów rockowych
Wirtualny Wołomin – portal traktujący o sprawach społecznych i kulturalnych
Biblioteka Miejska przy ul. Wileńskiej
Edukacja[edytuj]



Szkoła Podstawowa Nr 2 w Wołominie
Przedszkola[edytuj]
Przedszkole Niepubliczne "Leśny Zakątek"
Przedszkole Niepubliczne "Artystyczno Językowe Pszczółka Maja"
Przedszkole Niepubliczne "Wesołe Nutki"
Przedszkole Niepubliczne "Tęczowa Kraina"
Przedszkole nr 2 im. Pyzy Wędrowniczki
Przedszkole nr 5
Przedszkole nr 6 "Bajka"
Przedszkole nr 8 im. Czerwonego Kapturka
Przedszkole nr 9 im. Jasia i Małgosi
Przedszkole nr 10 im. Misia Uszatka
Szkoły podstawowe[edytuj]
Szkoła Podstawowa Nr 1 w Wołominie (nie istnieje)
Szkoła Podstawowa Nr 2 w Wołominie
Szkoła Podstawowa Nr 3 im. Józefa Piłsudskiego w Wołominie
Szkoła Podstawowa Nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marynarki Wojennej RP w Wołominie (ZS Nr 4)
Sportowa Szkoła Podstawowa Nr 5 im. Cypriana Kamila Norwida w Wołominie (ZS Nr 5)
Szkoła Podstawowa Nr 7 Oddziałami Integracyjnymi im. Królowej Jadwigi w Wołominie
Szkoła Podstawowa Specjalna w Wołominie (ZSS)
Gimnazja[edytuj]
Gimnazjum Nr 1 im. Zofii Nałkowskiej w Wołominie (ZS Nr 1)
Gimnazjum Nr 2 w Wołominie (ZS Nr 2)
Gimnazjum Nr 3 im. Jana Pawła II w Wołominie (ZS Nr 3)
Gimnazjum Nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marynarki Wojennej RP w Wołominie (ZS Nr 4)
Sportowe Gimnazjum Nr 5 im. Polskich Olimpijczyków w Wołominie (ZS Nr 5)
Gimnazjum Specjalne w Wołominie (ZSS)
Szkoły ponadgimnazjalne[edytuj]
I Liceum Ogólnokształcące w Wołominie (ZS Nr1)
III Liceum Ogólnokształcące w Wołominie (ZS Nr 3)
Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stanisława Staszica (LE, LH, LP)
Zespół Szkół w Wołominie (LO, ZSZ, LP)
Szkoły wyższe[edytuj]
Wyższa Szkoła Współpracy Międzynarodowej i Regionalnej im. Zygmunta Glogera
Media lokalne[edytuj]

Wieści Podwarszawskie
Radio FaMa Wołomin
Fakty.wwl
Życie Powiatu Wołomińskiego
Echo Podwarszawskie
netKonkret – gazeta internetowa mieszkańców Wołomina
Integrator informacyjny My Wołomin – Moje Miasto
Moja Gazeta Regionalna
Honorowi obywatele miasta[edytuj]

Józef Piłsudski – 1924 rok
Henryk Konstanty Wojciechowski – 1929 rok
Władysław Korsak – 1931 rok
Edward Śmigły Rydz
Ks. Jan Sikora – 2005
Miron Cichecki – 2005
Ks. Abp Sławoj Leszek Głódź – 2007
Ludzie związani z Wołominem[edytuj]


Tę sekcję należy dopracować zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się na stronie dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości prosimy usunąć szablon {{Dopracować}} z kodu tego artykułu.
Bartek Chaciński
Paulina Chruściel
Monika Chrząstowska
Małgorzata Dydek
Klaudia Gałązka
Władysław Gosiewski
Wiera Gran
Szlama Grzywacz
Henri Krasucki
Adam Krzysztoporski
Stanisław Kuraciński
Stanisław Lange
Bogusława Latawiec
Jerzy Lipman
Robert Mateusiak
Zofia Michalska
Zofia Nałkowska
Janusz Nasfeter
Henryk Niewiadomski
Mieczysław Połukard
Andrzej Przypkowski
Edyta Przytulska (zespół Groovebusterz)
Jan Romańczyk "Łata"
Rafał Rogulski
Anastazy Rutkowski
Albin Siwak
Michał Szulim (zespół Plateau)
Bohdan Wodiczko
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:
Miasto Kraj Data podpisania umowy
 Salerno Włochy 30.11.2004
 Yeşilyurt Turcja 10.08.2007
Zobacz też[edytuj]

Cmentarz żydowski w Wołominie
Gang wołomiński

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1