piątek, 7 września 2012

Wołczyn



Wołczyn

Państwo Polska
Województwo opolskie
Powiat kluczborski
Gmina Wołczyn
gmina miejsko-wiejska
Założono XIII wiek
Prawa miejskie 1261
Burmistrz Jan Leszek Wiącek
Powierzchnia 7,36 km²
Wysokość 170 m n.p.m.
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
6031
845,2 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 77
Kod pocztowy 46-250
Tablice rejestracyjne OKL
Położenie na mapie Polski


Wołczyn
51°01′06″N 18°03′25″E
TERC
(TERYT) 1604044
SIMC 0965996
Urząd miejski
ul. Dworcowa 1
46-250 Wołczyn
 Hasło Wołczyn w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP
Wołczyn (niem. Konstadt) – miasto w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie miejsko-wiejskiej Wołczyn, której jest siedzibą.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 6031 mieszkańców[1].
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Legenda o powstaniu miasta
3 Historia
3.1 Kalendarium miasta
4 Architektura
5 Klimat
6 Ukształtowanie powierzchni i gleby
7 Wody powierzchniowe i podziemne
8 Ochrona przyrody
9 Kultura
10 Wspólnoty wyznaniowe
11 Współpraca międzynarodowa
12 Przypisy
Położenie[edytuj]

Wołczyn leży na Nizinie Śląskiej.
Miasto ma połączenie drogowe i kolejowe z Kluczborkiem (12 km), Wrocławiem, Opolem, Lublińcem, Kępnem, a także z Poznaniem. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 42 Kluczbork-Namysłów oraz linia kolejowa Lubliniec-Wrocław.
Historycznie Wołczyn należał do Dolnego Śląska, podobnie jak całe księstwo oleśnickie[2]. Obecnie więcej powiązań łączy go z Opolem, które leży na Górnym Śląsku[3].
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 7,47 km²[4].
Legenda o powstaniu miasta[edytuj]

Osada Wołczyn powstała na starym szlaku solnym, który w owym czasie prowadził z Krakowa przez Kluczbork do Wrocławia. Legenda mówi, że jednemu z kupców padł wół, do którego był on bardzo przywiązany. Ów kupiec postanowił, że zostanie w tym miejscu przez jakiś czas, a za posiadane pieniądze założy osadę. Nazwał to miejsce Wołczyn, gdyż wół uczynił, że kupiec osiadł na tej ziemi.
Inna legenda mówi, że pewien pasterz wypasał woły niedaleko szlaku solnego. Jeden z wołów wykopał zatkany garniec. Okazało się, że w garncu znajdują się pieniądze, które mógł zgubić któryś z kupców zatrzymujących się na odpoczynek. Za owe pieniądze pasterz założył osadę - Wołczyn.[potrzebne źródło]
Historia[edytuj]


Ta sekcja od 2011-10 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Przed tysiącem lat rósł na terenie dzisiejszego Wołczyna gęsty las, o którym wspominają kroniki. Pierwszym ludem na tej ziemi byli Wandalowie, którzy w niedługim czasie zostali zastąpieni przez Słowian. Ziemie te były wówczas pod panowaniem Mieszka I księcia Polan[potrzebne źródło]. Dowodem na to są słowiańskie nazwy wsi: Wurzbie, Jerałcice zapisane w kronikach. Wraz z lokacją i przybyciem niemieckich kolonistów miejscowości nadano nazwę Kunzestad - od imienia zasadźcy miasta - Kunzo Wilrycha. W zniekształconej formie (Konstadt) nazwa ta przetrwała do 1945 r.
Wałczyn pojawia się w dokumentach miejskich tylko raz - roku 1845 i nie wiadomo właściwie skąd się taka nazwa wzięła. Powrócono do niej dopiero po wojnie, by podkreślić słowiański rodowód miasta. Pierwsza wzmianka w dokumentach o istnieniu osady w miejscu dzisiejszego Wołczyna to akt nadania jej przez księcia Henryka III Śląskiego praw miejskich z dnia 22 stycznia 1261 r. według tych dokumentów miasto miało jednak nazywać się na cześć założyciela Książęca Dolina (Fuerstental). Nazwa jednak się nie przyjęła. Zanim Kunzo – dzierżawca ziem zwanych przez Henryka III "wielkim lasem" otrzymał od niego nakaz lokacji osada musiała jednak już od wielu lat funkcjonować jako targowa. Tędy przebiegał szlak handlowy Kraków - Kluczbork - Wrocław. Wraz z nadaniem praw miasta zyskało 100 włók pola, 10 lat wolnych od podatków i nowe prawa targowe. Kunzestad nigdy nie został otoczony murami obronnymi, stąd w herbie drewniana strażnica. Do XVII w. Kunzestad rozwijał się pomyślnie. Ludność utrzymywała się z rolnictwa, rzemiosła i handlu. Najliczniejszy był cech szewski- pod koniec XVIII w. skupiał ponad 70 rzemieślników, wszystkich mieszkańców było zaś 800. Płody rolne i rękodzieła zbywane były na 5 corocznych jarmarkach, eksportowano je także do Wielkopolski. Do 1495 r. Wołczyn był miastem książęcym kolejnych dynastii Piastów: brzeskich, świdnickich i opolskich. Następnie aż na 300 lat przeszedł w ręce prywatne - magnackiego rodu Posadowskich, potem we władanie królów pruskich Fryderyka II i Fryderyka III.
Miasto było kilkakrotnie zaludniane: w XV w. przez osadników husyckich, w XVII w. – po wyniszczeniu przez epidemie i pożary w 1432 roku, 1581 roku, 1588 roku, 1627 r. i 1633 r. – także przez wygnanych z Polski arian. W XVI w. powstała tu znana w kraju z wysokiego poziomu nauczania szkoła miejska, a w XVIII i w początkach XIX w. mieściło się znane proseminarium dla polskich ewangelików, przeniesione później do Kluczborka. Za panowania królów pruskich miasto otrzymało swój statut i urząd stróża miejskiego. Po trudnych latach gospodarczego załamania i masowej emigracji zarobkowej mieszkańców sytuacja zaczęła się poprawiać po doprowadzeniu kolei żelaznych do Kluczborka. W połowie XIX w. otwarto tu – największą wówczas – roszarnię lnu. W latach międzywojennych dobudowano oddział roszarni konopi. Powstały też 2 małe browary, gorzelnia, a w 1893 r.- fabryka drożdży – zalążek dzisiejszej fabryki Lesaffre Bio Corporation (dawniej: Śląskiej Fabryki Drożdży „Polmos”) zaopatrującej w swoje produkty jedną czwartą kraju. W 1904 r. wybudowano gazownię i oświetlono ulice.
W 1796 r. Wołczyn liczył 893 mieszkańców, w 1939 r. – 3899 a w 2001 r. – 6497. Wołczyn zawsze należał do najmniejszych miast Śląska Opolskiego, zachowało się też w nim bardzo mało świadectw historii. Ze względu na położenie miasteczka na szlaku handlowym w XV w. grasowali w pobliskich lasach rabusie. Przywódcą ich był Hanz Borschwitz, właściciel zamku wołczyńskiego znajdującego się na najwyższym terenie miasta, wokół którego rozciągały się bagna. Zamek był twierdzą trudną do zdobycia, a jego mieszkańcy siali ogólny postrach. Ostatecznie jednak zdobyto go, a jego właściciela wyrokiem księcia spalono na rynku w Oleśnicy[potrzebne źródło].
Kalendarium miasta[edytuj]
1248–1294 – Wołczyn należał do księstwa wrocławskiego
1261 – lokacja miasta
1294–1312 – Wołczyn należał do księstwa głogowskiego
1312 – miasto w posiadaniu księstwa namysłowskiego
1320–1343 – miasto było w posiadaniu księstwa oleśnickiego
1323–1327 – miasto w lennie korony czeskiej
1343–1436 – rządy nad ziemiami i wsiami należącymi do Wołczyna objął książę Ludwik z Brzegu
1436 – Wołczyn ponownie był pod panowaniem księstwa oleśnickiego
1526 – miasto pod panowaniem Habsburgów austriackich
1742 – Wołczyn w granicach Prus
1820 – miasto przyłączono do rejencji opolskiej
1868 – 1 października uruchomiono linię kolejową
1945 – miasto przyłączono do Polski
Architektura[edytuj]

Zabytki:
Kościół ewangelicki pod wezwaniem św. Barbary z lat 1770–99
Neogotycki kościół parafialny NMP Niepokalanego Poczęcia z lat 1859–61
Kościół ewangelicki - pierwotnie staroluterański z 1848
Cmentarz żydowski - najstarsze nagrobki z XIX i pocz. XX w.
Wieża ciśnień - z początku XX w.
Ponadto do zabytków architektury należą domy z XIX wieku przy ul. Kluczborskiej 2 oraz przy ul. Powstańców 12, 13 i 14.
Klimat[edytuj]

Gmina Wołczyn znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego łagodnego, zdominowanego przez wpływy klimatu atlantyckiego z okresowymi wpływami klimatu kontynentalnego. Klimat rejonu wołczyńskiego pod względem temperatury powietrza jest korzystny dla gospodarki człowieka. Średnia roczna temperatura powietrza przekracza 9 °C. Dla człowieka jednak jeszcze ważniejszym jest rozkład temperatur w poszczególnych porach roku. Otóż teren gminy odznacza się stosunkowo łagodnymi zimami. Najzimniejszym miesiącem jest styczeń. Okresy mrozów nie trwają długo a kilka razy w ciągu zimy następują odwilże. Miesiące letnie nie są zazwyczaj zbyt upalne. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec. Szczególnie charakterystyczną cechą klimatu są łagodne i długie jesienie oraz wczesne i pogodne wiosny. W dziedzinie opadów atmosferycznych zaznacza się wyraźnie wpływ Sudetów. Pasmo gór zatrzymuje wiatry południowe natomiast wiatry zachodnie i północno-zachodnie maja łatwy dostęp i przynoszą dosyć bogate opady (ilość opadów rocznych nie przekracza 550 mm). Rozkład opadów w poszczególnych porach roku: w zimie i na początku wiosny - skąpe, od maja do lipca - duże.[potrzebne źródło]
Ukształtowanie powierzchni i gleby[edytuj]

Cofający się lodowiec skandynawski pozostawił na terenie gminy Wołczyn głębokie pokłady piasków, żwirów, kamieni i gliny, na których powstała równina, z niewielkimi wzniesieniami, morenowymi oraz lokalnymi pobagiennymi obniżeniami. Dlatego też rzeźba terenu jest dość urozmaicona. Zróżnicowanie ukształtowania pionowego sięga 50-60 metrów. Wysokość terenu waha się od 140 do 204 m n.p.m. Miasto Wołczyn leży na wysokości 170 m n.p.m. Gleby są średnio urodzajne. Przeważa klasa IVa i IVb.[potrzebne źródło]
Wody powierzchniowe i podziemne[edytuj]

Gleba gminy Wołczyn jest uboga w wodę i dlatego ma słabo rozwiniętą sieć rzeczną. Najważniejszym ciekiem jest przepływający przez miasto Wołczyński Strumień, prawy dopływ Stobrawy, rzeki nizinnej o długości 85 km niosącej niewielkie ilości wody, wpadającej z prawej strony do Odry. Przez gminę przepływają także: Stobrawa, Kluczborska Struga i Czarna Woda. Ponadto na terenie gminy Wołczyn znajduje się solanka wołczyńska o temperaturze +43,5 i składzie: Cl, Na, Ca, Br, Fe i Be.[potrzebne źródło]
Ochrona przyrody[edytuj]

Na terenie gminy Wołczyn utworzono dwa rezerwaty przyrody: "Komorzno" - obszar leśniczy o powierzchni 3,7 ha w tym 5-letni drzewostan bukowy o cechach buczyny pomorskiej z domieszką dęba, graba, sosny i świerka oraz rezerwat "Krzywiczyny" - obszar lasu o powierzchni 19,7 ha, ze 170-letnim drzewostanem sosnowym z domieszką świerka i różnowiekowego dębu.
Atrakcyjność tych lasów potwierdza 28 zaewidencjonowanych pomników przyrody. Do najcenniejszych należy zaliczyć: 126-letni drzewostan jodłowy z domieszką świerka, modrzewia i sosny, 136-letni drzewostan modrzewia z domieszką jodły i sosny, będący powierzchnią badawczo-doświadczalną, 136-letni drzewostan jesionowy z domieszką dębu, buka, olchy, wyłączony drzewostan nasienny dębu bezszypułkowego. Ponadto na terenie gminy znajdują się inne zabytki przyrody: aleja dębów szypułkowych na gruntach wsi Gierałcice w wieku 60-270 lat; lipa drobnolistna w Duczowie Wielkim w wieku 170 lat, dąb szypułkowy w wieku 270 lat - osobliwość: zrośnięte ze sobą od ponad 150 lat: buk zwyczajny w Komorznie w wieku 320 lat: głaz narzutowy w Wierzbicy Dolnej - blok skandynawskiego granitu (przy drodze z Wierzbicy do Włoch).
Kultura[edytuj]

Od 1980 r. przy Wołczyńskim Ośrodku Kultury działa Zespół Pieśni i Tańca „Modrzewiacy”. Przy Wołczyńskim Ośrodku Kultury działają również: warsztaty plastyczne, koło grafiki, sekcja akustyczna, koło poezji śpiewanej, koło fotografii, koło szachowe, nauka gry na keyboardzie, nauka gry na fortepianie, nauka gry na gitarze.
Od 1994 roku, co rok w lipcu, miasto Wołczyn jest gospodarzem „Spotkania Młodych” - organizowanego przez zakon kapucynów spotkania, przyciągającego ok. 1000 młodych ludzi z całej Polski. Program spotkania zawiera koncerty wykonawców muzyki chrześcijańskiej, konferencje, spotkania w grupach oraz warsztaty[5].
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Wołczyn jest miastem o tradycjach protestanckich. Obecnie na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:
Kościół Rzymskokatolicki – parafia, ul. Kościelna 2
Kościół Ewangelicko-Augsburski – parafia[6]
Kościół Zielonoświątkowy – zbór, ul. Młyńska 14[7],
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:
 Haßloch[potrzebne źródło]

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1