niedziela, 9 września 2012

Trzebnica



Trzebnica

Państwo Polska
Województwo dolnośląskie
Powiat trzebnicki
Gmina Trzebnica
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie 1250
Burmistrz Marek Długozima
Powierzchnia 8,36 km²
Wysokość 160-210 m n.p.m.
Ludność (2011)
• liczba
• gęstość
12 619 ▲
1463 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 71
Kod pocztowy 55-100
Tablice rejestracyjne DTR
Położenie na mapie Polski


Trzebnica
51°18′18″N 17°03′41″E
TERC
(TERYT) 5020320034
Urząd miejski
pl. Piłsudskiego 1
55-100 Trzebnica
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Trzebnica w Wikisłowniku
Strona internetowa
Trzebnica (niem. Trebnitz) – miasto w woj. dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzebnica i władz powiatowych. Położone we wschodniej części Wzgórz Trzebnickich.
Według danych z 31 marca 2011 r. miasto miało 12 619 mieszkańców[1].
Spis treści  [ukryj]
1 Toponimia
2 Położenie
3 Historia
4 Urodzeni w Trzebnicy
5 Komunikacja
6 Sport
7 Wspólnoty wyznaniowe
8 Współpraca międzynarodowa
9 Przypisy
10 Zobacz też
11 Linki zewnętrzne
Toponimia[edytuj]



Nazwa Trzebnicy wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 roku wydanym w języku polskim w Berlinie.[2]
Nazwa miejscowości pochodzi od prasłowiańskiego czasownika terbiti "karczować (las), trzebić" z dodanym przyrostkiem – nica. Pierwotnie oznaczała osadę powstałą na miejscu wykarczowanego lasu. Istnieje również drugie wyjaśnienie wywodzące nazwę od słowiańskiego określenia na składanie ofiar w umiejscowionej w osadzie pogańskiej świątyni.[3] Historycy wiążą osadę ze śląskim plemieniem Trzebowian.
W dokumencie łacińskim z roku 1202 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Trebnyc, w 1209 Trebnich, w 1250 "Trebnic villa forensi", w XIV wieku Trebenicz. Jeszcze w 1750 roku miejscowość jest wymieniona pod polską nazwą Trzebnica w dokumencie Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska.[4] Niemiecka nazwa stała się urzędową nazwą miasta dopiero w XVII-XVIII wieku po ostatecznym podboju Śląska przez Prusy w roku 1763 roku w wyniku trzech wojen śląskich z Austrią. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje dwie nazwy miejscowości: polską nazwę Trzebnica oraz zgermanizowaną Trebnitz.[5]
Położenie[edytuj]

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 8,36 km²[6].
Historycznie leży na Dolnym Śląsku. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. wrocławskiego.
Historia[edytuj]

W okolicach miasta na zboczach Winnej Góry (popularnie zwanej "Kocią Górą") znaleziono najstarsze obozowisko ludzkie (Homo erectus) na terenie Polski, datowane na 500 000 lat. Odkrył je wrocławski archeolog Jan Michał Burdukiewicz[7][8][9]
Pierwszy zapis o miejscowości zwanej wówczas Trebnica pochodzi z 1138 roku. W 1202 r. Henryk Brodaty ufundował tu kościół i klasztor, do którego w 1203 r. wprowadziły się przybyłe z Bambergu cysterki. Opactwo trzebnickie było pierwszym żeńskim klasztorem cysterskim na ziemiach polskich. Wiadomość o założeniu klasztoru trzebnickiego jako fundacji przekazała bulla papieża Innocentego III z 22 listopada 1202 roku, na mocy której papież wziął klasztor pod szczególną opiekę. Wprowadzenie sióstr benedyktynek z Bambergu, które w 1218 roku przyjęły regułę cysterską, odbyło się 13 stycznia 1203 roku i zostało przeprowadzone przez biskupa wrocławskiego, Cypriana.[10] Od XIV wieku Trzebnica jest ośrodkiem kultu św. Jadwigi Śląskiej.
 Osobny artykuł: Sanktuarium św. Jadwigi w Trzebnicy.
Trzebnica otrzymała prawa miejskie w 1250 r., a w roku 1257 wykupiła od klasztoru wójtostwo, uzyskując w ten sposób znaczną niezależność gospodarczą. W XIV wieku miasto znalazło się w granicach księstwa oleśnickiego. W 1348 r. wraz z całym Śląskiem inkorporowana do Korony Czeskiej, a w roku 1742 roku w wyniku wojen śląskich znalazło się w państwie pruskim.
W połowie XVII wieku polsko-niemiecka granica językowa przebiegała niedaleko Trzebnicy, włączając miasto do terytorium o dominacji języka polskiego[11].
W 1810 r., za sprawą dekretu sekularyzującego wszystkie klasztory w Królestwie Pruskim, cysterki opuściły Trzebnicę. W XIX wieku miasto przeżyło rozkwit. Rozbudował się przemysł włókienniczy, powstał bank i drukarnia. W 1886 r. miasto uzyskało połączenie kolejowe z Wrocławiem, a w 1888 r. otwarto "Zdrój św. Jadwigi". W 1897 rozpoczęto elektryfikację, a w 1910 uruchomiono gazownię miejską.
25 stycznia 1945 do Trzebnicy wkroczyły wojska sowieckie. W marcu i kwietniu 1945 skoncentrowała się tu 2 Armia Wojska Polskiego. Z II wojny światowej Trzebnica wyszła zniszczona w 75%. Od 20 kwietnia do początków czerwca 1945 Trzebnica była pierwszą siedzibą władz województwa wrocławskiego (wojewoda Stanisław Piaskowski)[12].


Bazylika św.Jadwigi i św.Bartłomieja


Widok z "Kociej Góry" na główną część miasta


Budynek trzebnickiego ratusza
Urodzeni w Trzebnicy[edytuj]

Przemysł I
Maria Leszczyńska (1703)
Colmar Grünhagen (1828–1911), śląski historyk
Klaus Piontek (1935)
Gila von Weitershausen (1944)
Ryszard Jabłoński (1952)
Teresa Stępień-Nowicka (1953) - aktorka
Henryk Niebudek (1954) - aktor
Ryszard Piegza (1954)
Jacek Inglot (1962)
Marek Łapiński (1971) - poseł
Piotr Matwiejczyk (1980) – reżyser
Komunikacja[edytuj]

Przez miasto przebiegają drogi krajowe i wojewódzkie:
droga krajowa nr 5 Świecie – Bydgoszcz – Poznań – Leszno – Trzebnica – Wrocław – Strzegom – Lubawka (przejście graniczne do Czech)
droga krajowa nr 15 Trzebnica – Krotoszyn – Gniezno – Toruń – Ostróda
droga wojewódzka nr 340 Oleśnica – Trzebnica – Wołów – Ścinawa
oraz linia kolejowa:
326 Wrocław Psie Pole – Trzebnica.
W listopadzie 2010 r. uruchomiono pierwszą w historii miasta linię komunikacji miejskiej, która łączy dworzec kolejowy z kilkunastoma przystankami w całej Trzebnicy[13].
Sport[edytuj]

Kluby sportowe:
Polonia Trzebnica – piłka nożna (III liga)
MKS Gaudia Trzebnica – siatkówka kobiet (I liga)
Klub Kolarski Szerszenie Trzebnica – kolarstwo szosowe
Trzebnicki Klub Sportowy "KORONA"- piłka ręczna (III liga)
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Kościół rzymskokatolicki
Parafia św. Bartłomieja i św. Jadwigi (sanktuarium św. Jadwigi)
kościół Czternastu Świętych Wspomożycieli (zwany kościołem leśnym)
Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Świadkowie Jehowy
Sala Królestwa[14]
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:
 Kitzingen[potrzebne źródło]
 Winniki[potrzebne źródło]

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1