niedziela, 9 września 2012

Terespol


Terespol

Państwo Polska
Województwo lubelskie
Powiat bialski
Gmina gmina miejska
Burmistrz Jacek Danieluk
Powierzchnia 10,11 km²
Ludność (2008)
• liczba
• gęstość
6 001
594 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 83
Kod pocztowy 21-550
Tablice rejestracyjne LBI
Położenie na mapie Polski


Terespol
52°05′N 23°34′E
TERC
(TERYT) 3060701021
Urząd miejski
ul. Wojska Polskiego 130
21-550 Terespol
 Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa


Budynek starego dworca kolejowego w Terespolu


Pomnik Niepodległości


Stare drewniane domy
Terespol – miasto i gmina w województwie lubelskim, w powiecie bialskim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa bialskopodlaskiego.
Terespol jest miastem nadgranicznym położonym nad Bugiem, w polskiej części Polesia Brzeskiego. W Terespolu znajdują się kolejowe i drogowe przejścia graniczne z Białorusią.
Według danych z 30 czerwca 2004[1] miasto miało 6002 mieszkańców.
Spis treści  [ukryj]
1 Historia
2 Sytuacja gospodarcza
3 Ogólne informacje o Terespolu
4 Struktura powierzchni
5 Demografia
6 Zabytki
7 Wspólnoty religijne
8 Administracja
9 Urodzeni w Terespolu
10 Zobacz też
11 Przypisy
12 Linki zewnętrzne
Historia[edytuj]

Miasto powstało na bazie osiedla wiejskiego Błotków, wzmiankowanego w II połowie XIII w. Historycznie miasto związane jest z rodami: Flemingów, Słuszków i Czartoryskich. To kasztelan wileński Józef Bogusław Słuszka nadał nowo utworzonemu miastu dzisiejszą nazwę Terespol, dla uhonorowania swojej małżonki Teresy. W Terespolu także przyszła najprawdopodobniej na świat Izabella Czartoryska, pani Puław. Majątek Terespol jeszcze w XVIII w. był największą posiadłością Czartoryskich.
Terespol jest otoczony pocarskimi fortyfikacjami, położony pośród bagien. Podczas projektowania Twierdzy Brzeskiej centrum Terespola przesunięto o dwie wiorsty na zachód, a centrum Brześcia dwie wiorsty na wschód. Jednocześnie zmieniono nieco bieg Bugu.
Sytuacja gospodarcza[edytuj]

Miasto nie posiada przemysłu. Jedyny istniejący kiedyś spory zakład przetwórstwa owoców i warzyw (produkował m.in. sławne terespolskie ogórki) upadł pod koniec lat 90. XX w. Dziś mieszkańcy utrzymują się głównie z handlu i usług oraz z pracy w firmach i instytucjach związanych z obsługą przejść granicznych, z Białorusią, o dużym natężeniu ruchu (obsługują one także lądowy ruch tranzytowy z Rosją), i wykorzystuje fakt położenia na granicy z Unią Europejską, oraz na trasie międzynarodowej E30 Cork (Irlandia)—Omsk (Rosja).
W mieście i najbliższej okolicy znajdują się:
przejście drogowe, z nowoczesnym, wyremontowanym terminalem
przejście drogowe w Kukurykach (tranzytowe dla ruchu towarowego) z nowoczesnym terminalem do obsługi drogowego transportu samochodowego oraz specjalnie zbudowaną drogą celną
przejście kolejowe (osobowe i towarowe)
wielki kolejowy węzeł przeładunkowy Małaszewicze, dziś największa stacja przeładunkowa w Europie (otwarta przed 58 laty, 14 grudnia 1949) zlokalizowany jest na olbrzymich terenach w sąsiedztwie niewielkiej miejscowości Małaszewicze i innych okolicznych wsi. Leży on w europejskim korytarzu nr 2, na linii kolejowej E-20 Paryż—Berlin—Warszawa—Moskwa, na styku torów o szerokości 1520 mm i 1435 mm. Przeładowuje między pociągami obu szerokości ponad 5 mln ton ładunków rocznie.
Ogólne informacje o Terespolu[edytuj]

W miasteczku znajdują się świątynie: kościół rzymskokatolicki Świętej Trójcy, prawosławna cerkiew św. Apostoła Jana Teologa, prawosławna kaplica cmentarna Zmartwychwstania Pańskiego oraz kościół zielonoświątkowy Źródło Życia. Działają również wspólnoty religijne baptystów i zbór Świadków Jehowy. W Terespolu znajdują się dwie szkoły podstawowe przy ul. Sienkiewicza (nr 1) i przy Wojska Polskiego (nr 2). Ta druga mieści się w zespole szkół ogólnokształcących z liceami ogólnym i zawodowym. Są także dwa gimnazja. Przy zespole szkół stoi pamiątkowy obelisk stalowy z 1823, ustawiony na pamiątkę budowy traktu Warszawa—Brześć (drugi identyczny monument znajduje się w Warszawie, przy ulicy Grochowskiej). W mieście jest jeszcze Pomnik Niepodległości, Pomnik Pamięci Żołnierzy Armii Czerwonej[2], Pomnik poległych w ochronie granicy żołnierzy WOP (na terenie jednostki Straży Granicznej) oraz ustawiony na uboczu (przy torach kolejowych – można tu dotrzeć jedynie pieszo lub rowerem), ale najbardziej dramatyczny w swej wymowie pomnik poświęcony ofiarom transportów kolejowych do obozów koncentracyjnych w okresie II wojny światowej.
W swojej historii gospodarczej miasteczko znane było w całej Europie z produkcji doskonałego smaku ogórków kwaszonych (kiszonych) a po wojnie z ogórków konserwowych. Dzisiaj rozgłos miastu nadaje MULKS Terespol ze swoją pierwszoligową drużyną sztangistów. Trener Polaczuk wychował tutaj wielu mistrzów Polski i Europy. Kameralny stadion sportowy skupia uwagę także miłośników piłki nożnej. KP Granica lokuje się w VI lidze. W zespole sportowym jest hotelik do wykorzystania także przez turystów. Ostatnią inicjatywą była budowa nowoczesnej hali sportowej przy szkole podstawowej nr 1. Obecnie hala jest obiektem wykorzystywanym nie tylko do celów sportowych, ale również jest miejscem gdzie odbywa się wiele imprez kulturalnych (w tym Festiwal Kolędniczy z udziałem zespołów i chórów z całego świata).
Terespol w okresie PRL był siedzibą miasta i gminy. Od kilkunastu lat wieś (gmina) i miasto rozdzieliły się i są osobnymi organizmami administracyjnymi. Zwiedzając miasto i okolice warto zajrzeć do wspomnianych wcześniej fortów – w Terespolu, Łobaczewie Małym, Kobylanach i w Lebiedziewie przy drodze na Kodeń. Do Sanktuarium Matki Boskiej Kodeńskiej (historia obrazu opisana w książce "Błogosławiona wina" Zofii Kossak-Szczuckiej) z Terespola jest 19 km. Niedaleko stąd do Pratulina i grobu Męczenników Podlaskich – Unitów. Z miasta widać zaś szpic pomnika w Twierdzy Brzeskiej, już po stronie białoruskiej.
Część starszych mieszkańców miasteczka doskonale pamięta powodzie, które nawiedzały miasto i okolice jeszcze nie tak dawno. Dzisiaj są to jedynie wspomnienia. Asfaltowe ulice, piękniejące domy, osiedla budynków wielorodzinnych, ładny, choć wymagający remontu dworzec PKP, bliskość granicy – to argumenty za tym, by tutaj zajrzeć. Można jeszcze usłyszeć chachłacką mowę staruszek zrozumiałą przez Polaków, Białorusinów i Ukraińców. Można jeszcze pooglądać prawdziwe bociany a gdyby naszła nas ochota – niedaleko jest do Leśnej Podlaskiej i kolejnego sanktuarium albo do Konstantynowa (pałacyk) czy znanego na świecie Janowa Podlaskiego i stadniny koni arabskich. W Terespolu i okolicy bez kłopotu można znaleźć łóżko do przenocowania i zjeść przyzwoity posiłek. Doskonała łączność telefoniczna i komunikacja z Warszawą są dodatkowymi argumentami. Trzy oddziały pocztowe, sieć sklepów, restauracja, pub i kawiarnia zabezpieczą nam i takie potrzeby.
Terespol kiedyś był uważany za miasteczko o kresowym charakterze, o czym świadczyły: specyficzna mowa, swoisty charakter miasteczka i serdeczność mieszkańców.
Struktura powierzchni[edytuj]

Według danych z roku 2002[3] Terespol ma obszar 10,2 km², w tym:
użytki rolne: 56%
użytki leśne: 4%
Miasto stanowi 0,37% powierzchni powiatu.
Demografia[edytuj]

Dane z 30 czerwca 2004[1]:
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 6002 100 3090 51,5 2912 48,5
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 588,4 302,9 285,5

Zabytki[edytuj]



Cerkiew prawosławna św. Jana Teologa
Podominikański kościół parafialny z 1863,
żelazny obelisk z 1823
klasycystyczna prawosławna cerkiew parafialna św. Jana Teologa i dzwonnica z XVIII w.
drewniana prawosławna kaplica cmentarna Zmartwychwstania Pańskiego z 1892,
przy granicy z Lebiedziewem carskie fortyfikacje.
Wspólnoty religijne[edytuj]

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą:
Kościół Rzymskokatolicki
Parafia Świętej Trójcy
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Parafia św. Jana Teologa
Kościół Zielonoświątkowy
zbór
Kościół Chrześcijan Baptystów
misja; zbór znajduje się w pobliskim Rokitnie
Świadkowie Jehowy
zbór
Administracja[edytuj]

Terespol jest członkiem stowarzyszenia Unia Miasteczek Polskich[4].
Urodzeni w Terespolu[edytuj]

Jerzy Robert Nowak
Zobacz też[edytuj]

Cmentarz żydowski w Terespolu

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1