poniedziałek, 10 września 2012

Świnoujście


Świnoujście

Państwo Polska
Województwo zachodniopomorskie
Powiat miasto na prawach powiatu
Założono XII wiek
Prawa miejskie 1765
Prezydent miasta Janusz Żmurkiewicz
Powierzchnia 197,23 km²
Wysokość 5 m n.p.m.
Ludność (2011)
• liczba
• gęstość
41 516[1]
211 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 91
Kod pocztowy 72-600 do 72-612
Tablice rejestracyjne ZSW
Położenie na mapie Polski


Świnoujście
53°54′28″N 14°14′51″E
TERC
(TERYT) 3263011
SIMC 0979722
Hasło promocyjne: Świnoujście – kraina 44 wysp
Urząd miejski
ul. Wojska Polskiego 1/5
72-600 Świnoujście
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Wiadomości w Wikinews
 Hasło Świnoujście w Wikisłowniku
Strona internetowa


Świnoujście nocą
Świnoujście (niem. Swinemünde[2]) – miasto na prawach powiatu, uzdrowisko w północno-zachodnim krańcu Polski, w woj. zachodniopomorskim z portem morskim, położone nad Świną i Morzem Bałtyckim, jedyne w Polsce miasto położone na 3 dużych wyspach: Uznam, Wolin, Karsibór oraz na kilkudziesięciu (łącznie 44) małych, niezamieszkanych wysepkach. Według danych z 31 grudnia 2011 r. miasto zamieszkiwało 41 516 osób, co lokuje miasto na 5. pozycji w województwie pod względem ludności[3]. Granice Świnoujścia obejmują powierzchnię 197,23 km² (2. miejsce w województwie i 8. w kraju) wyprzedzając pod tym względem takie miasta jak: Bydgoszcz, Katowice, Lublin czy Rzeszów.[4]
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Środowisko naturalne
2.1 Przyroda
2.2 Flora i fauna
2.3 Rzeźba terenu i geologia
2.4 Klimat
2.5 Pomniki przyrody
3 Demografia
4 Toponimia
5 Historia
6 Architektura
6.1 Zabytki
6.2 Obiekty historyczne
6.3 Pomniki i miejsca pamięci narodowej
6.4 Zieleń miejska
7 Uzdrowisko Świnoujście
8 Turystyka
8.1 Plaża
8.2 Promenada
8.3 Rejsy
8.4 Szlaki turystyczne
8.4.1 Szlaki rowerowe
8.4.2 Szlaki piesze[43]
8.4.3 Szlaki kajakowe
9 Kultura
9.1 Lokalne media
10 Sport
11 Edukacja
12 Wspólnoty religijne
13 Gospodarka
13.1 Gospodarka morska
13.2 Handel i usługi
14 Komunikacja
14.1 Komunikacja wodna
14.2 Transport morski
14.3 Transport drogowy
14.4 Komunikacja miejska
14.5 Transport kolejowy
14.6 Transport lotniczy
15 Bezpieczeństwo
16 Administracja
16.1 Współpraca zagraniczna
16.2 Europejskie wyróżnienia dla miasta
17 Honorowi obywatele Świnoujścia
18 Urodzeni w Świnoujściu
19 Osoby związane ze Świnoujściem
20 Przypisy
21 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Miasto położone jest nad cieśniną Świną, która w północnej jego części łączy się z Morzem Bałtyckim, a południowej z Zalewem Szczecińskim. Leży na trzech zamieszkanych wyspach: Uznam (ok. 36 tys. mieszkańców[5]), Wolin (ok. 4 tys. mieszkańców[5]), Karsibór (ok. 700 mieszkańców[5]) oraz na 41 mniejszych niezamieszkanych wyspach. Świnoujście znajduje się w północno-zachodnim krańcu woj. zachodniopomorskiego (o współrzędnych 53°54′N 14°14′E ). Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia gminy miejskiej wynosi 197,23 km²[6], w tym obszar zurbanizowany 16,11 km² (8,2%)[7]. Co roku powierzchnia miasta powiększa się poprzez nanoszenie piasku na plaży przez prądy morskie[8].
Części miasta Świnoujścia na wyspach
Wyspa Części miasta[9]
Uznam Płachcin, Smogorze, Śpikorz, Śródmieście, Ulno, Paprotno, os. Posejdon, Dzielnica Nadmorska
Wolin Chorzelin, Czajczyn, Grębice, Klicz, Kwarantanna, Lubiewo (leśniczówka), Łunowo, Ognica, Przytór, Warszów
Karsibór Bożyce, Dalimierz, Karsibór, Osiecze
Między wyspami Uznam i Wolin istnieje stałe i bezpłatne połączenie promowe, a wyspy Wolin i Karsibór są połączone Mostem Piastowskim.
Świnoujście graniczy z gminami:
gmina Międzyzdroje (powiat kamieński)
gmina Stepnica (powiat goleniowski) – poprzez Zalew Szczeciński
gmina Nowe Warpno (powiat policki) – poprzez Zalew Szczeciński
Garz, Heringsdorf, Kamminke, Korswandt (powiat Vorpommern-Greifswald)
Środowisko naturalne[edytuj]



Świna


Wydmy i plaże w Świnoujściu
Urząd Miasta Świnoujścia przedstawia, że gmina miejska obejmuje 44 wyspy – trzy zamieszkane: Uznam, Wolin, Karsibór oraz mniejsze niezamieszkane m.in.: Chełminka, Karsiborska Kępa, Koński Smug, Przytorskie Łęgi, Lądko, Mały Krzek, Mielino, Ostrówek, Świńskie Kępy, Trzcinice, Warnie Kępy, Wielki Krzek, Wiszowa Kępa, Wola Kępa, Wołcza Kępa i Wydrza Kępa.
Przyroda[edytuj]
Polską część wyspy Uznam porasta w większości Świdny Las[10], mieszany z przewagą sosny, rozciąga się od południowo-wschodniego krańca wyspy nad Zalewem Szczecińskim (rezerwat przyrody Karsiborskie Paprocie), po zachodnie osiedla miasta i drogę krajową nr 93 na wschodzie oraz granicę polsko-niemiecką na zachodzie. Brzegiem lasu a ulicą Wojska Polskiego biegnie ścieżka rowerowa prowadząca od centrum miasta do granicy państwowej. Obok ścieżki, u zbiegu ulic Wojska Polskiego i 11 Listopada znajduje się stacja kolejowa Świnoujście Centrum. Na terenie Świdnego Lasu leśnictwo Świnoujście (Paprotno).
rezerwat społeczny Karsiborska Kępa na wyspie Karsibór; gnieździ się tutaj około 140 gatunków ptaków.
rezerwat przyrody Karsiborskie Paprocie (florystyczny) – o powierzchni 38,10 ha; położony na najdalej wysuniętym na południe cyplu wyspy Uznam, ochronie podlega fragment wielogatunkowego lasu liściastego ze stanowiskami długosza królewskiego i wiciokrzewu pomorskiego.
Delta Świny – obszar specjalnej ochrony ptaków. Występują w nim także: zbiorowiska solniskowe, szuwary kłociowe, wielopostaciowy szuwar trzcinowy.
wydma szara i wydma biała wzdłuż brzegu morskiego, m.in. na Półwyspie Przytorskim.
Flora i fauna[edytuj]
W rozmieszczeniu roślinności na terenie miasta decydującą role odgrywa ukształtowanie terenu. Wysoczyzny morenowe wyspy Uznam i Wolin porastają lasy bukowe z przewagą buka oraz sosen, sporadycznie rosną dęby i brzozy. W podszycie licznie występują mszaki i porosty oraz w zależności od wilgotności oraz inne rośliny zielne. Wydmy to siedliska borów sosnowych występujących w różnych odmianach w zależności od stosunków wilgotnościowych podłoża. Na wydmach występują też takie rośliny jak: mikołajek nadmorski, rokitnik oraz gatunki roślin wydmowych takie jak: honkenia piaskowa, rukwiel nadmorska i solanka kolczysta[11]. Obszar miasta to także obszar występowania buczyn pomorskich, lasów oraz lasów bukowo-dębowych. Na wyspach spotyka się również rozległe łąki i torfowiska. Południowe zbocza wyspy Wolin porośnięte są gęsto tarniną, głogiem, różami oraz różnorodnymi ziołami. Oddziaływanie zarówno słodkowodnego jak i morskiego środowiska stworzyło warunki, w których przyjęła się roślinność pochodzenia atlantyckiego. Obszar 44 wysp to również środowisko życia wielu zwierząt, głównie zwierząt morskich takich jak: ryby (śledź, dorsz, płastuga, szprot i makrela), meduzy (chełbia modra) czy różnorodne skorupiaki. W Zalewie Szczecińskim natomiast występują ryby słodkowodne, a w szczególności płocie, leszcze, certy, okonie i szczupaki. Schronienie znajduje tu wiele gatunków ptaków m.in.: kaczki, mewy, łabędzie, kormorany itp... Kompleksy leśne występujące na terenie miasta zamieszkują głównie dziki, sarny, lisy, wiewiórki czy zające. Wśród owadów zaobserwować można liczną populację chrząszczy. Na terenie wysp występuje największy w Polsce chrząszcz, jelonek rogacz[12].
Rzeźba terenu i geologia[edytuj]


Zdjęcie lotnicze Świnoujścia
O ukształtowaniu krajobrazu wysp i samego miasta w głównej mierze zdecydowały przemiany zachodzące 11-12 tysięcy lat temu w okresie lądolodu. Układ przestrzenny miasta uwarunkowany jest rzeźbą terenu, a nade wszystko obecnością Świny i jej kanałów. Mierzeja Bramy Świny leży w obrębie dwóch jednostek geologicznych: wału pomorskiego i niecki szczecińskiej. Obie struktury położone względem siebie równolegle z kierunku północno-zachodniego na południowo-wschodni[13]. Granicę tych dwóch struktur wyznacza dyslokacja przebiegająca w rejonie miasta. Powstanie wału pomorskiego (jura/kreda) wiąże się z wysadami solnymi – diapiry występującymi w rejonie Przytoru. Nieckę szczecińską wyścielają osady trzeciorzędowe, które jednak w wyniku stałego wypiętrzania (od mezozoiku) i denudacji obszaru zostały w wielu miejscach usunięte. Czwartorzęd to okres kiedy rzeźba tego obszaru modelowana była przez lodowiec, którego największe znaczenie związane jest z pomorską fazą zlodowacenia bałtyckiego. W holocenie zaś podnoszący się poziom wód morskich wywoływał kilkukrotne transgresje morskie. Po ustąpieniu morza na obniżonych terenach dawnych pradolin i obniżeń morenowych rozpoczęła się akumulacja morska powodująca powstanie mierzejowych fragmentów obu wysp oraz częściowego odcięcia Zalewu Szczecińskiego od otwartego morza. Warunki klimatyczne, litologiczne oraz w zależności od głębokości zalegania wód gruntowych na terenie miasta wykształciły się gleby bielicowe, rozwijające się z osadów piaszczystych i piaszczysto-żwirowych np. na piaskach wydmowych, a także torfowe i bagienne[14].
Klimat[edytuj]
Klimatogram dla Świnoujścia
St Lu Ma Kw Ma Cz Li Si Wr Pa Li Gr
  33 4-3
  30 4-2
  37 90
  45 116
  49 1710
  64 1913
  82 2114
  68 2014
  41 1711
  49 127
  44 63
  46 5-1
Temperatury w °C
Opad całkowity w mm
[pokaż]Na jednostki imperialne
Świnoujście leży w strefie klimatu umiarkowanego, o charakterze wybitnie przejściowym, na który znaczny wpływ ma ciepły prąd atlantycki[15]. Przejściowość klimatu cechuje znaczna zmienność pogody oraz znacznie mniejsze skoki temperatury, niż to ma miejsce w głębi kraju. Opady są tu nieduże (ok. 550 mm rocznie), zimy zaś są łagodniejsze i mniej mroźne. Klimat panujący latem jest dość zmienny, zdarzają się długie okresy ciepłej i słonecznej pogody i odwrotnie – tygodnie deszczowe. W lecie dzień jest tutaj dłuższy o około 1 godzinę niż w Polsce południowej a zimą o godzinę krótszy.
Średnie wartości temperatur i opadów w Świnoujściu[16]
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Czer Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Rocznie
Najwyższe temperatury [°C] 13.5 13.1 19.7 25.1 29.4 31.8 34.4 33.2 30.2 24.2 17.7 14.8 34.4
Średnie najwyższe temperatury [°C] 3.9 4.2 8.8 11.2 16.9 19.1 20.6 20.1 16.6 12 6.2 4.7 12.00
Średnie temperatury [°C] 0.4 0.9 4.5 8.7 13.2 15.8 17.2 16.9 13.9 9.4 4.4 1.7 8.92
Średnie najniższe temperatury [°C] -3.1 -2.5 0.1 6.2 9.5 12.5 13.8 13.7 11.2 6.8 3 -1.4 5.82
Najniższe temperatury [°C] -22.3 -23.6 -17.3 -6 -2.3 1 4 2.5 -2.2 -5.3 -11.6 -15.1 -23.6
Opady [mm] 33 30 37 45 49 64 82 68 41 49 44 46 588
Pomniki przyrody[edytuj]
Lista drzew pomnikowych i pomników przyrody na terenie Świnoujścia[17]:
cisy "Korsarze" – cisy (ul. Paderewskiego i ul. Chopina)
cisy "Żeglarze" – obwody: 60 i 57 cm (Nabrzeże Władysława IV, przed kapitanatem portu)
dęby "Dwaj Kapitanowie" – dęby (Nabrzeże Władysława IV)
lipy "Żony marynarzy" – lipy (Nabrzeże Władysława IV)
platan "Cudzoziemiec" – platan klonolistny
sosna "Rodzina" – Sosna zwyczajna z oplotem bluszczu (ul. Matejki, przed wejściem na stadion)
wiązy "Przemytnicy" – wiązy (ul. Jachtowa, Park Zdrojowy)
dęby "Powodzianie" – dęby (Karsibór, ul. Trzcinowa)
dąb "Latarników" – dąb o obwodzie 635 cm (Warszów, ul. Sosnowa)
dąb "Karczmarz" – dąb (Warszów – centrum)
dąb "Szyper" – dąb o obwodzie 295 cm (Przytór, przy kościele)
jodła "Elżbieta" – jodła o obwodzie 275 cm (przy drodze Świnoujście-Międzyzdroje, niedaleko granicy powiatów, rejon Łunowa)
Demografia[edytuj]

 Osobny artykuł: ludność Świnoujścia.
Liczba ludności miasta Świnoujście w poszczególnych latach:
Toponimia[edytuj]



Mapa okolic Świnoujścia
W 1182 roku zapisano Szvvine jako nazwę miejscową[18]. Dalsze zapisy dotyczyły cieśniny.
Do 1945 roku (włącznie) używano polskiej nazwy miasta Świnioujście[19][20][21] i Swinoujście[22]. W 1946 r. wprowadzono urzędowo rozporządzeniem nazwę Świnoujście[23].
Nazwa miasta powstała poprzez złączenie słów charakterystycznych dla tego miejsca – centrum miasta znajduje się w miejscu, gdzie Świna łączy się z Bałtykiem i ma charakter ujścia rzeki. Podaje się także, że polska nazwa została dosłownie przetłumaczona z niemieckiego Swinemünde.
 Zobacz więcej w artykule Świna, w sekcji Hydronimia.
Historia[edytuj]

Pierwsze osady ludzkie, na terenach, gdzie obecnie leży Świnoujście pojawiły się już przed 5 tysiącami lat, co potwierdzają znaleziska archeologiczne[24], a najstarsze zapisy dotyczące tych okolic sięgają XII wieku. Przed tysiącem lat tereny nad Świną wchodziły w skład plemiennego państwa Wolinian, które Mieszko I włączył do swego państwa. W wiekach późniejszych władali tu książęta pomorscy, którzy po obu stronach rzeki wznosili grody warowne, kilkakrotnie niszczone przez duńskie najazdy w XII w. W 1170 i 1173 na obu brzegach Świny założono gródki strażnicze zniszczone najazdem duńskim w 1177 i odbudowane w latach 1181-1182. W latach 1185-1227 Świnoujście z całym Pomorzem Zachodnim stało się lennem Danii.
W 1628 wojska cesarskie opanowały Bramę Świny i wybudowały umocnienia broniące dostępu na Świnę od strony morza.
24 czerwca 1630 na wyspie Uznam wylądowały wojska szwedzkie. Król Szwecji Gustaw II Adolf pięć dni spędził w Karsiborze. Kończący wojnę trzydziestoletnią (1618-48) pokój westfalski pozostawił miasto wraz z całym Pomorzem Zachodnim Szwecji do 1720, kiedy to Prusy odkupiły wyspy Wolin i Uznam za sumę 10 mln talarów w złocie.
W latach 1738-40 wobec konieczności wnoszenia wysokich opłat za przepływanie cieśniną Peenestrom (ten akwen razem z Wolgast należał do Szwecji do 1815) rząd pruski postanowił umożliwić żeglugę Świną do Szczecina i rozpoczął pogłębianie jej głównego koryta. W 1743 na północ od wioski Swine powstało osiedle o nazwie Swinemünde, oficjalnie ogłoszone portem morskim w 1747 roku. Świnoujście uzyskało prawa miejskie od Fryderyka Wielkiego w 1765. XIX wiek przyniósł znaczną rozbudowę portu, wybudowane zostało drewniane molo, pogłębiono tor wodny i miało miejsce wzniesienie latarni morskiej, wówczas znacznie poprawiły się warunki bezpieczeństwa żeglugi. Uruchomiona została regularna żegluga pasażerska a pod koniec tegoż wieku, miasto uzyskało połączenie kolejowe z Berlinem. Wszystko to wpłynęło korzystnie na rozwój miasta.
Bramę Świny ujęto w latach 1818-23 w dwa kamienne falochrony a w latach 1875-1890 w celu usprawnienia żeglugi pomiędzy Szczecinem a Bałtykiem w południowo-wschodniej części wyspy Uznam przekopano Kanał Piastowski. W 1854 roku rozpoczęto budowę najwyższej wówczas w świecie latarni morskiej, którą uruchomiono już w grudniu 1857 roku[25].


Miasto około 1900 roku
W 1824 miasto stało się kurortem, a w 1895, po odkryciu źródeł solanki i borowiny – uzdrowiskiem. W końcu XIX wieku w szybkim tempie powstała dzielnica uzdrowiskowa, oddzielona od centrum miasta parkiem. W drugiej połowie XIX wieku uzyskało połączenie kolejowe z Berlinem (zniszczone w 1945 stacje Świnoujście Główne, Świnoujście Nieradków i Świnoujście Port).


Tablica Pamiątkowa "50 lat Polskiego Świnoujścia"
W czasie II wojny światowej funkcjonowała mała stocznia, port przeładunkowy oraz baza zaopatrzenia floty wojennej (okręty podwodne, kutry). Miasto i port zostały zniszczone głównie podczas nalotów alianckich 12 marca i 16 kwietnia 1945. Liczba ofiar przekroczyła 23 tysiące. Miasto poddało się Armii Czerwonej 5 maja 1945. Po zakończeniu II wojny światowej, na mocy układu poczdamskiego Świnoujście zostało najbardziej na zachód położonym polskim portem.
Zimą 1945/1946 na skutek spiętrzenia kry na Świnie zerwane zostało jedyne drogowe połączenie lądowe z resztą Polski. Wówczas też w mieście doszło do mordów pozostałej na miejscu niemieckiej ludności cywilnej. IPN ocenia liczbę ofiar na ponad 40. Zdarzyły się też gwałty, pobicia i kaleczenia. Sprawcami tych zajść byli młodzi funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa i MO[26].
W 1948 r. rozpoczęto odbudowę i przebudowę portu Świnoujście z wojennego na handlowo – rybacki. Rozpoczęto też budowę wielkiego kombinatu rybnego, zbudowano olbrzymi basen i budynki przemysłowe, a 3 lata później przekazano do eksploatacji Bazę Rybacką[27].
Dopiero 27 listopada 1950 r. rząd NRD wyraził zgodę na przekazanie Polsce ujęcia wody dla miasta Świnoujścia, położonego przy jeziorze Wolgastsee i wytyczeniu tam na nowo granicy[28]. W czerwcu 1951 roku włączono do Polski obszar o powierzchni 76,5 ha wraz ze stacją uzdatniania wody, tworząc wysunięty w obszar niemiecki charakterystyczny cypel (tzw. Worek[29] 53°54′49.11″N 14°11′11.18″E ). W zamian Niemcom przyznano podobny obszar między ujęciem wody a Zatoką Pomorską[30].
Na przełomie lat 40. i 50. powstało PPDiUR "Odra". Część uzdrowiskowa miasta zajmowana była przez wojska radzieckie do 1957, a do przełomu lat 80. i 90. w Świnoujściu istniała baza radzieckich okrętów wojennych wraz z zapleczem. Do 1972 r. miasto należało do powiatu wolińskiego. W latach 60. i 70. XX wieku powstał port morski, który wraz ze szczecińskim utworzył zespół portów Szczecin–Świnoujście[31].
W grudniu 2006 podjęto decyzję o budowie w Świnoujściu na wyspie Wolin portowego terminalu LNG mającego podnieść bezpieczeństwo energetyczne Polski.


fort III – Fort Anioła
Architektura[edytuj]



Odrestaurowana wieża dawnego kościoła z 1905 z punktem widokowym na szczycie


Deptak


Kapitanat Portu


Latarnia morska na prawobrzeżu Świny
Miasto posiada specyficzną zabudowę wynikająca z morskiego charakteru miasta. Znajdują się tu zabytkowe budowle portowe, ale także i kamienice, liczne pensjonaty, hotele. Ukształtował się tutaj także drugi układ urbanistyczny dzielnicy nadmorskiej położonej pomiędzy świnoujską promenadą a oddzielającym ją od śródmieścia pasem zieleni, przede wszystkim zabytkowym Parkiem Zdrojowym.
Zabytki[edytuj]
Zabytki chronione prawnie w Świnoujściu:
układy urbanistyczne z XVIII-XIX w.[32], układ urbanistyczny śródmieścia wybudowany w latach 20. XVIII w. oraz układ urbanistyczny dzielnicy nadmorskiej z lat 40. XIX w.,
wieża garnizonowego kościoła luterańskiego pw. Marcina Lutra z 1904 r., zniszczonym pod koniec II wojny światowej, obecnie pełni funkcję wieży widokowej i kawiarni (ul. Paderewskiego 7),
zespół fortów twierdzy Świnoujście nad rzeką Świną, wybudowanych w latach 1848-63 i 1877-1900:
fort I z lat 1848-60, wysadzony w latach 70. XX wieku w związku z rozbudową świnoujskiego portu,
fort II – Fort Gerharda (Fort Wschodni). W pomieszczeniach fortu oglądać można ekspozycję dotyczącą świnoujskich fortyfikacji, eksponaty znalezione na ich terenie,
fort III – Fort Anioła, z lat 1845-58, wzorowany na mauzoleum Hadriana, dzisiejszy Zamek Świętego Anioła w Rzymie,
fort IV – Fort Zachodni, wybudowany w latach 1843-63, wielokrotnie modernizowany, po wojnie do 1962 stacjonowały tu wojska radzieckie,
Park Zdrojowy, z XIX wieku,
kamienica przy ul. Armii Krajowej 13, z ok. 1904,
kamienica przy ul. Bolesława Chrobrego 21 z 1908 r.,
zabytkowe kamienice przy ul. Hołdu Pruskiego[33]
pensjonat „Posejdon” przy ul. Kasprowicza 15, z końca XIX,
willa ryglowa przy ul. Konopnickiej 2, z 1920 r.,
gimnazjum przy ul. Narutowicza 10, z lat 1922-27, obecnie Szkoła Podstawowa nr 1,
gmach poczty przy ul. Piłsudskiego 1, budynek z czerwonej cegły, z 1878, przebudowany w 1900,
dawny ratusz, z 1805, obecnie Muzeum Rybołówstwa Morskiego na Placu Rybaka, ze zbiorami z historii rybołówstwa, dziejów miasta i regionu, zabytkowymi przyrządami nawigacyjnymi, okazami fauny morskiej, miejsce wielu wystaw.
wille przy ul. Sienkiewicza 3, 4,
kamienica z dwiema oficynami na Placu Słowiańskim, z 1906,
dawny szpital miejski przy ul. Wyspiańskiego 34a, z lat 1914-19 i 1927-29, zespół z budynkami głównym, oddziału zakaźnego oraz park leśny
pensjonat, ul. Żeromskiego 14, z 1905,
willa drewniana przy ul. Żeromskiego 28, wybudowana po 1920,
zespół rzeźni przy ul. Kościuszki 15 z 1911, obejmujący kotłownię z maszynownią, halę uboju zwierząt, wieżę ciśnień, budynek administracyjny (obecnie mieszkalny) przy ul. Kościuszki 13,
dawna stocznia z lat 1897-1903 przy Wybrzeżu Władysława IV (Basen Północny), obejmujące 2 budynki administracyjne, halę warsztatową (później magazyn), 3 magazyny , wieżyczkę wodowskazową, nabrzeża Basenu Północnego z urządzeniem dźwigowym oraz kolejową wieżę ciśnień, zbudowaną w 1898 z czerwonej cegły i czerwonego granitu, znacznie uszkodzona podczas bombardowań portu w 1945.
Zabytki w dzielnicach Świnoujścia:
kościół filialny Niepokalanego Poczęcia NMP z XV w., przebudowany w 1826, z ołtarzem gotyckim z XV w. i amboną z XVII w., Karsibór
cmentarz ewangelicki (nieczynny) przy ul. Kwiatowej, część A z połowy XIX w., część B z lat 1910-14, Karsibór
dom szachulcowy (chata rybacka), ul. Wierzbowa 7, z początku XIX w., Przytór
kościół parafialny Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Sąsiedzka, z 1901-02, Przytór
Latarnia Morska Świnoujście, ul. Bunkrowa, z lat 1854-57, najwyższa na polskim wybrzeżu (68 m wysokości), znajduje się w rejonie Fortu Wschodniego, na prawym brzegu Świny, 500 m od morza, Warszów
Obiekty historyczne[edytuj]
basen U-bootów – położony jest na wyspie Karsibór. Powstał w 1944 roku, jako stała baza promów wojskowych i miejsce postoju U-Bootów 4 szkolnej flotylli Kriegsmarine ze Szczecina. Obok basenu stoi jeszcze ruina hali warsztatowej, w której obsługiwano zawijające tu okręty. Dziś z basenu korzystają głównie wędkarze.
Brama Zachodniego Kompleksu Fortecznego, wybudowana około roku 1877 stanowiła jedyne lądowe połączenie miasta z terenem Zespołu Fortecznego i Basenem Jachtowym. Bramę umieszczono w wale fortecznym i połączono z wysokim ceglanym murem poprowadzonym w fosie zachodniej, zaś po obu stronach Bramy znajduje się 6 strzelnic skierowanych na przyległe odcinki zasypanej fosy.
falochrony:
Falochron Zachodni ze Stawą Młyny – o długości ok. 350 m, wybudowany w latach 1818-1923, na końcu plaży na wyspie Uznam przy ujściu Świny do Bałtyku. Stawa Młyny jest symbolem Świnoujścia.
Falochron Wschodni – budowany w latach 1818-1923, na prawobrzeżnej części miasta na wyspie Wolin przy ujściu Świny o długości przeszło 1400 metrów w głąb morza (najdłuższy falochron kamienny w Europie).


Kościół Chrystusa Króla (dawniej ewangielicki) parafii p.w. Chrystusa Króla
kościoły:
kościół Chrystusa Króla zbudowany w latach 1788-1792, wzniesiony na miejscu gotyckiej świątyni w centrum miasta przy Placu Kościelnym (Słowiańskim). W nawie głównej zwisa ze stropu drewniany model korwety żaglowej. Znajdują się tu także zabytkowe organy. Od połowy maja do połowy września w sobotnie wieczory odbywają się tutaj Świnoujskie Wieczory Organowe.
neogotycki kościół NMP "Stella Maris" z końca XIX wieku.
Kapitanat Portu z 1870, wybudowany w czasie szybkiego rozwoju i rozbudowy portu. W okolicy ulokowana jest zabytkowa kotwica.
dawny ratusz, obecnie muzeum.
Pomniki i miejsca pamięci narodowej[edytuj]


Pomnik wystawiony "Tym, którzy nie powrócili z Morza"
Tablica Pamiątkowa "50 lat Polskiego Świnoujścia",
Pomnik wystawiony "Tym, którzy nie powrócili z Morza",
Tablica ku czci prześladowanych, zmarłych, pomordowanych ofiar komunizmu w Polsce w latach 1939-1989
pomnik poświęcony lotnikom RAF-u zestrzelonym w kwietniu 1945 podczas bombardowania niemieckiego ciężkiego krążownika "Lützow" cumującego na Kanale Piastowskim.
schron – "Miasto wczoraj i dziś". Historia miasta na zdjęciach i wiele innych eksponatów związanych z miastem – ul. Wyspiańskiego 51.
Tablica pamiątkowa w kościele "Stella Maris", która upamiętnia śmierć świnoujścian w Grenoble w tragicznym wypadku autokaru.
Zieleń miejska[edytuj]
Zieleń miejska obejmuje 3 parki i zieleń przy promenadzie nadmorskiej.
Park Zdrojowy – założony w latach 1826-27 (projektował architekt Peter Joseph Lenné), o powierzchni 40 ha, z rzadkimi okazami drzew śródziemnomorskich porosłymi wiciokrzewem pomorskim i bluszczem. 17 kilometrów alejek i ścieżek.
promenada nadmorska – przedwojenny bulwar, ciągnący się od granicy polsko-niemieckiej wzdłuż dzielnicy uzdrowiskowej.
park przy ul. Chopina (dawny cmentarz).


Kanał w Parku Zdrojowym
Uzdrowisko Świnoujście[edytuj]



Zakład Przyrodoleczniczy "Rusałka"
W uzdrowisku prowadzone jest leczenie w następujących kierunkach: choroby ortopedyczno-urazowe, choroby układu nerwowego, choroby reumatologiczne, choroby kardiologiczne i nadciśnienie, choroby górnych i dolnych dróg oddechowych, otyłość, choroby endokrynologiczne, osteoporoza, choroby skóry[34].
Na terenie Świnoujścia znajduje się 15 zakładów lecznictwa uzdrowiskowego: 2 szpitale uzdrowiskowe, 11 sanatoria uzdrowiskowe, 1 zakład przyrodoleczniczy, 1 przychodnia uzdrowiskowa[35].
Na terenie uzdrowiska znajdują się udokumentowane następujące naturalne surowce lecznicze[36]:
złoża wód leczniczych (woda chlorkowo-sodowa, jodkowa, żelazista) z ujęść "Jantar" (ul. Powstańców Śląskich 2/4, XXX-lecia PRL, ul. Sienkiewicza 26) oraz "Teresa" (ul. Żeromskiego 45B)
złoże borowinowe "Płachcin"
W 1824 Świnoujście zostało ogłoszone kąpieliskiem morskim. W 1897 zostały odkryte na terenie miasta źródła leczniczej solanki, wówczas zbudowane tutaj zostały odpowiednie urządzenia przyrodolecznicze.
Wykorzystywane są określone właściwości lecznicze surowców naturalnych, borowiny nizinnej oraz solanki bromkowo-jodkowo-sodkowej. Uzdrowisko specjalizuję się w leczeniu schorzeń: kardiologicznych, narządów ruchu, endokrynologicznych, pulmonologicznych, reumatologicznych, laryngologicznych, dermatologicznych jak i: rehabilitacją po mastektomii, wczesną rehabilitacją kardiologiczną, leczeniem otyłości[37]. Wykonywane są również zabiegi z zakresu balneoterapii, hydroterapii, kinezyterapii, elektroterapii, fototerapii[38].
Turystyka[edytuj]



Stateczek białej floty wpływający do portu
W Świnoujściu funkcjonują całoroczne punkty informacji turystycznej, jeden z nich znajduję się na Wybrzeżu Władysława IV (przy miejskiej przeprawie promowej), drugi zaś przy byłym przejściu granicznym Świnoujście-Ahlbeck. Sezonowy punkt informacji turystycznej działa przy marinie żeglarskiej. Planowana jest organizacja szlaku wodnego Berlin – Szczecin – Bałtyk.
Plaża[edytuj]


Wejście do portu w Świnoujściu (ujście Świny - na lewo plaża na wyspie Uznam na prawo plaża na wyspie Wolin)
Jedną z atrakcji Świnoujścia jest plaża, która ciągnie się na przestrzeni dziesięciu kilometrów (3,7 km z wyspie Uznam oraz 6 km na wyspie Wolin). Miejscami jej szerokość dochodzi do 130 metrów[potrzebne źródło] i co roku powiększa się wskutek cofania się morza. Dzięki temu zjawisku świnoujskie kąpieliska są płytkie.
W Świnoujściu nad morzem wyznaczono dwa letnie kąpieliska morskie[39].
Latem wody Bałtyku w rejonie Świnoujścia są najcieplejsze na polskim wybrzeżu[40]. Oprócz zażywania kąpieli morskich i słonecznych można również korzystać z wodnych zjeżdżalni, trampolin, motorówek z pontonem, a także wypożyczyć skuter wodny.
Świnoujska kąpielisko na wyspie Uznam corocznie (od 2006 roku) otrzymuje certyfikat "Błękitnej Flagi". Jest ona przyznawana kąpieliskom, które spełniają wysokie wymogi jakości i bezpieczeństwa na plaży.


Promenada nadmorska


Fontanna na promenadzie, charakteryzująca się zmiennością barwy świateł


Przystań jachtowa w Basenie Północnym
Promenada[edytuj]
Promenada nadmorska w Świnoujściu to przedwojenny bulwar graniczący z dzielnicą uzdrowiskową. Wzdłuż promenady znajdują się punkty gastronomiczne, kawiarnie, bary, ogródki piwne, muszla koncertowa, kasyno i oceanarium. Na świnoujskiej promenadzie udostępniony jest internet bezprzewodowy[41].
Rejsy[edytuj]
Jedną z możliwości spędzenia wolnego czasu jest rejs statkami białej floty. Latem można skorzystać z rejsów po porcie, Bałtyku i do pobliskich niemieckich miejscowości letniskowych: Ahlbecku, Heringsdorfu i Bansinu, a od 2004 roku także do Międzyzdrojów. Katamaranem można popłynąć na wyspę Rugia, a wodolotem do i ze Szczecina.
Szlaki turystyczne[edytuj]
Szlaki rowerowe[edytuj]
Świnoujskie szlaki rowerowe są wytyczone, oznakowane i przygotowane do ruchu wg europejskich standardów turystycznych. Drogi przebiegu szlaków są wyrównane i utwardzone, przebiegi tras wskazuje 249 znaków na drzewach i tabliczkach. Przy szlakach znajdują się wiaty turystyczne, wyposażone m.in. w stojaki na rowery, a także tablice edukacyjne. Łącznie szlaki posiadają 109 km długości[42].
 Szlak przez Świdny Las – część jego trasy biegnie wzdłuż Kanału Piastowskiego. Szlak ten leży na najbardziej wysuniętym na południowy zachód skrawku wyspy Uznam i częściowo przebiega także po trasie ścieżki spacerowo-edukacyjnej "Karsiborskie Paprocie".
 Szlak dookoła wyspy Karsibór – szlak ten prowadzi przez Karsibór, trzecią co do wielkości w archipelagu. Na terenie szlaku znajdują się m.in.: Basen U-bootów, ruiny warsztatów, falochron w wejścia do kanału Piastowskiego, Zajęcze Łęgi – plantacja trzciny cukrowej
 Międzynarodowy szlak rowerowy wokół Zalewu Szczecińskiego R-66 – na Uznamie i Wolinie znakowany na niebiesko
 Międzynarodowy szlak rowerowy wokół Bałtyku R-10 (Nadmorski Szlak Hanzeatycki)
Szlaki piesze[43][edytuj]
 Szlak Nadmorski
 Szlak Nad Bałtykiem i Zalewem Szczecińskim
Szlak Fortyfikacyjny Twierdzy Świnoujście
Ścieżka dydaktyczna "Karsiborskie Paprocie"
Szlaki kajakowe[edytuj]
Szlak kajakowy "44 wysp" – szlak wokół świnoujskich wysp i kanałów delty Świny, szlak jest oznakowany i przeznaczony dla turystów obeznanych z wiosłowaniem.
Szlak kajakowy wzdłuż brzegów wyspy Wolin
Kultura[edytuj]



Muszla koncertowa


Dawny ratusz obecnie Muzeum Rybołówstwa Morskiego
 Osobny artykuł: imprezy cykliczne w Świnoujściu.
Głównym ośrodkiem kulturalnym jest Miejski Dom Kultury, w którym organizowane są także różnego typu wystawy i przedstawienia teatralne. Przy MDK-u istnieje Kino "Pegaz". Działa tutaj również Uniwersytet III wieku, pod honorowym patronatem Prezydenta Świnoujścia. MDK posiada także salę teatralną oraz salę kameralną. Instytucja ma również swoją filię w Przytorze, na Warszowie oraz w Karsiborze.
Istotnymi obiektami kulturalnymi są amfiteatr i muszla koncertowa przy promenadzie w dzielnicy nadmorskiej nieopodal plaży. Odbywają się tam koncerty, festyny i letni festiwal studencki FAMA.
Na placu Rybaka, w dawnym ratuszu, z lat 1805-09, Muzeum Rybołówstwa Morskiego. W Forcie Gerharda funkcjonuje Muzeum Obrony Wybrzeża.
Miejskie galerie sztuki: Galeria "ART", Galeria "Słowianin" oraz Galeria 99, będąca studiem sztuki współczesnej.


Fort Gerharda w którym mieści się Muzeum Obrony Wybrzeża
Lokalne media[edytuj]


Telewizja Słowianin
W Świnoujściu wydawane są trzy gazety lokalne: "Nowy Wyspiarz", "Kurier nad Morzem", będący bezpłatnym dwutygodnikiem wydawanym w sezonie letnim, oraz "Wyspiarz Niebieski", będący tygodnikiem ukazujący się w Świnoujściu, ale także w Międzyzdrojach i w Wolinie. W mieście działa także oddział Głosu Szczecińskiego, którym składany jest cotygodniowy dodatek ukazujący się w piątki "Głos nad Morzem". Wśród serwisów internetowych funkcjonują 2 portale informacyjne eswinoujscie.pl oraz iswinoujscie.pl.
W mieście działają dwie lokalne telewizje: Telewizja Świnoujście[44] (największa lokalna telewizja) oraz Telewizja Słowianin[45]. Znajduje się tu także oddział Polskiego Radia Szczecin.
Sport[edytuj]

 Osobny artykuł: Sport w Świnoujściu.
W Świnoujściu znajduje się stadion należący do OSiRu, na którym swoje mecze rozgrywa MKS Flota Świnoujście. Świnoujście ma także 3 hale sportowe[46] do koszykówki, siatkówki oraz do tenisa, lodowisko, 4 korty tenisowe, 5 siłowni, fitness club, kryty basen oraz skatepark dla fanów deskorolki i łyżworolek. W Basenie Północnym znajduje się marina jachtowa. Dużą rolę odgrywa Ośrodek Sportu i Rekreacji "Wyspiarz", do którego należą obiekty sportowe i rekreacyjne.
Edukacja[edytuj]

 Osobny artykuł: lista szkół w Świnoujściu.
W mieście znajduje się jeden żłobek miejski, sześć przedszkoli, osiem szkół podstawowych i cztery gimnazja publiczne, liczne szkoły średnie a także szkoły artystyczne i policealne. W mieście działają również filie wyższych uczelni oraz samodzielny Wydział Przedsiębiorczości ZPSB.
Wspólnoty religijne[edytuj]



Kościół NMP "Stella Maris"
W mieście działalność religijną prowadzą następujące wspólnoty wyznaniowe:
Kościół Chrześcijan Baptystów
zbór MaranaTha
Kościół Ewangelicznych Chrześcijan
zbór w Świnoujściu
Kościół Rzymskokatolicki
6 parafii należących do dekanatu Świnoujście
Świadkowie Jehowy
Sala Królestwa Świadków Jehowy[47].
W mieście znajdują się także domy zakonne Zgromadzenia sióstr zakonnych: Uczennice Krzyża w Świnoujściu-Przytorze oraz Siostry Maryi Niepokalanej[48]. Przy Parafii Chrystusa Króla działa również Duszpasterstwo Młodzieży. Ponadto w mieście znajduje się
 Zobacz też: synagoga w Świnoujściu.
 Zobacz też: kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Świnoujściu.
Gospodarka[edytuj]



Biurowiec Klif należący do spółki Euroafrica Linie Żeglugowe


Drogi wjazdowe na Terminal Promowy


Okręt Transportowo-Minowy Toruń wchodzący w skład struktur 8 Flotylli Obrony Wybrzeża (8 FOW)
Rozwój gospodarczy Świnoujścia uwarunkowany jest z jego położeniem geograficznym. Gospodarka morska i turystyka wraz z funkcją uzdrowiskową oraz handel to dziedziny, na których opiera się rozwój miasta. Prawobrzeżna część miasta to obszar silnie zindustrializowany, zaś na lewobrzeżu dominują podmioty gospodarcze związane z turystyką i działalnością uzdrowiskową.
Według danych z 2007 roku w mieście działało 6540 prywatnych podmiotów gospodarczych, z czego 5478 stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. W 2007 r. spośród 283 spółek handlowych, 119 z nich miało udział kapitału zagranicznego[49].
Świnoujście należy także do grona najbogatszych miast w Polsce, dochód samorządu na 1 mieszkańca wynosi 4817,54 zł, co stawia miasto na 2. miejscu wśród miast na prawach powiatu pod względem dochodów w kraju[50].
W końcu kwietnia 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Świnoujściu obejmowała ok. 1,5 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 10,7% do aktywnych zawodowo[51].
Dochody w budżecie Urzędu Miasta Świnoujście w złotych na 1 mieszkańca[49][52]:

Struktura demograficzna mieszkańców Świnoujścia wg danych z 31 grudnia 2007[49]:
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 40 871 100 21 055 51,52 19 816 48,48
wiek przedprodukcyjny (0–17 lat) 6746 16,51 3324 8,13 3422 8,37
wiek produkcyjny (18–65 lat) 27 484 67,25 13 208 32,32 14 276 34,93
wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat) 6641 16,25 4523 11,07 2118 5,18
Gospodarka morska[edytuj]


Nabrzeża przeładunkowe portu Świnoujście
Główny ciężar działalności gospodarczej w Świnoujściu, skupia się w prawobrzeżnej, silnie zindustrializowanej części miasta w dzielnicy Warszów, gdzie zlokalizowane są główne świnoujskie przedsiębiorstwa, nie tylko związane z branżą morską.
Głównymi przedsiębiorstwami gospodarki morskiej w mieście są[53]:
Morska Stocznia Remontowa[54]
Euro Terminal
Polska Żegluga Bałtycka
Port Handlowy Świnoujście
Porthol
Terminal Promowy Świnoujście
Unity Line
Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście
Handel i usługi[edytuj]
Miasto ma rozwiniętą bazę handlową, wykorzystywaną również przez mieszkańców okolicznych miejscowości, w tym miast po niemieckiej części wyspy Uznam[potrzebne źródło].
W mieście znajdują się 3 duże centra handlowe[55] oraz 2 pasaże handlowe[56] oraz wiele dyskontów spożywczych i sklepów. W budowie jest galeria handlowo – usługowa Platan.
Komunikacja[edytuj]



Jeden z promów pływających do Skandynawii


Prom Karsibór III na przeprawie przez Świnę w ciągu DK93


Autobus komunikacji miejskiej


Przystań miejskiej przeprawy promowej w centrum Świnoujścia


Perony na stacji Świnoujście


Stacja Świnoujście Centrum
Świnoujście od Berlina dzieli 160 km, od Danii 150 km, a od wybrzeży Szwecji 175 km[57]. Do Świnoujścia dotrzeć można między innymi samochodem, drogą krajową nr 3, która prowadzi z Jakuszyc z południa Polski, koleją, oraz – w sezonie letnim – wodolotem[58]. Promy łączą miasto ze Skandynawią.
Komunikacja wodna[edytuj]
Droga wodna prowadzi przez Kanał Piastowski, Odrę, Kanał Haweli i łączy Świnoujście z południem Polski. Dostęp do Morza Bałtyckiego i na cały świat zapewnia port handlowy[styl do poprawy], jak również terminal promów morskich i pasażersko-towarowych z rejsami do Skandynawii.
Transport morski[edytuj]
W Świnoujściu znajduje się Terminal Promowy Świnoujście skąd regularnie kursuje stąd 9 promów morskich do Szwecji (Trelleborg i Ystad) i Danii (Kopenhaga oraz latem Rønne na Bornholmie). Połączenia te realizowane są przez Polferries oraz Unity Line.
Do Świnoujścia zawijają również statki białej floty umożliwiające rejsy do okolicznych miejscowości w Polsce i w Niemczech. Rejsy te organizuje głównie niemiecki armator Adler-Schiffe. Od kwietnia 2008[potrzebne źródło] ze Świnoujścia do Szczecina i z powrotem kursuje wodolot[58].
Transport drogowy[edytuj]
Świnoujście leży na początku drogi krajowej nr 3 (planowanej drogi ekspresowej S3), która jest częścią trasy europejskiej E65, wiodącej z północy na południe Europy – od Malmö do miejscowości Chaniá na Krecie.
Łunowo z byłym przejściem granicznym Świnoujście-Garz łączy droga krajowa nr 93 w ciągu której od wielu lat planowane jest wybudowanie tunelu drogowego pod Świną. Istniało także drugie przejście graniczne, do Seebad Ahlbeck, oba dnia 21 grudnia 2007 zostały zlikwidowane na mocy Układu z Schengen.
Dworzec autobusów regionalnych jak i dalekobieżnych znajduje się w naprzeciw dworca kolejowego Świnoujście.
Drogi przechodzące przez Świnoujście
Droga Trasa Ulica
Droga krajowa nr 3E65 Świnoujście – Szklarska Poręba-Jakuszyce / granica PL/CZ ul. Fińska, ul. Wolińska
Droga krajowa nr 93 Świnoujście – Garz ul. Grunwaldzka, ul. Nowokarsiborska, ul. Karsiborska, ul. Pomorska
Komunikacja miejska[edytuj]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Komunikacja miejska w Świnoujściu.
Obsługiwana jest poprzez Komunikację Autobusową w Świnoujściu Sp. z o.o. Komunikacja miejska realizuje przewozy na terenie miasta Świnoujścia, zarówno na wyspie Uznam, Wolin jak i Karsibór, oraz na terenie Międzyzdrojów. Od 2004 w mieście uruchomiono autobusową Linię Europejską (obsługiwaną wraz z Ostseebus) łączącą Świnoujście z niemieckimi kurortami Ahlbeck, Heringsdorf i Seebad Bansin.
Komunikację pomiędzy wyspami Uznam i Wolin zapewniają promy Bielik kursujące pomiędzy centrum i Warszowem przez całą dobę, które zabierają pieszych, pojazdy jednośladowe oraz samochody osobowe mieszkańców miasta oraz prowadzących na jego terenie działalność gospodarczą. Drugą przeprawę promową stanowią promy Karsibór pływające pomiędzy Ognicą i południową częścią wyspy Uznam, promy te zabierają pieszych oraz wszystkie pojazdy.
Transport kolejowy[edytuj]
Na wyspie Wolin znajduje się dworzec kolejowy Świnoujście oraz przystanki: Świnoujście Odra, Świnoujście Przytór i Świnoujście Port. Obsługiwane są przez PKP. Z miasta kursują pociągi regionalne do Szczecina jak również pociągi dalekobieżne (pospieszne, ekspresowe, InterCity oraz TLK) do różnych miast m.in. do Krakowa, Warszawy, Poznania, Wrocławia, Lublina czy Katowic. W sezonie letnim PKP znacznie zwiększa liczbę połączeń.[potrzebne źródło]
Na wyspie Uznam znajduje się tylko jedna stacja Świnoujście Centrum, z której od 20 września 2008 kursują pociągi Usedomer Bäderbahn (Uznamskiej Kolei Nadmorskiej) do Heringsdorf, Wolgast, Züssow oraz Stralsund, a w sezonie także do Berlina.
W sprawie powrotu kolei do miasta na wyspie Uznam, w listopadzie 2005 został podpisany list intencyjny między prezydentem miasta a Uznamską Koleją Nadmorską, a 24 lipca 2006 przekazano w 30-letnią dzierżawę grunt pod inwestycję, dzięki czemu na początku 2008 Niemcy przedłużyli o ok. 1,5 km linię UBB do centrum Świnoujścia i została wybudowana stacja Świnoujście Centrum (ok. 300 m od miejsca gdzie znajdowała się nieistniejąca stacja Świnoujście Nieradków (niem. Swinemünde Bad).
Dalsza rozbudowa planowana jest etapami. Pierwszy ma obejmować budowę linii do portu lotniczego Heringsdorf i ma być wykonany do 2012[59], a drugi budowę linii do Ducherow, gdzie linia połączy się z siecią kolei niemieckich Deutsche Bahn, etap ten ma być zrealizowany do 2015[59]. Po zakończeniu inwestycji podróż do Berlina ma zajmować ok. 2 godzin[59].
Transport lotniczy[edytuj]
W odległości 13 km od centrum miasta po niemieckiej stronie granicy znajduje się port lotniczy Heringsdorf, który obsługuje sezonowe letnie połączenia z 6 miastami w Niemczech (Brema, Dortmund, Düsseldorf, Kolonia/Bonn, Monachium, Frankfurt nad Menem) oraz od 2009 r. także do Zürichu w Szwajcarii.
W granicach Polski, port lotniczy Szczecin-Goleniów znajduje się ok. 70 km od Świnoujścia i obecnie obsługuje całoroczne rejsowe połączenia z Dublinem, Londynem, Rygge k. Oslo i Warszawą.
Bezpieczeństwo[edytuj]

W 2009 r. wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w Świnoujściu wynosił 77,5%[60][61]. W 2009 r. stwierdzono w Świnoujściu m.in. 79 kradzieży z włamaniem, 2 kradzieże samochodów, 73 przestępstwa narkotykowych[62][63][64].
Świnoujście jest położone w strefie nadgranicznej i zasięgiem służbowym obejmuje je placówka Straży Granicznej w Świnoujściu z Morskiego Oddziału SG[65][66].
Miasto jest obszarem właściwości Prokuratury Rejonowej w Świnoujściu i Prokuratury Okręgowej w Szczecinie[67].
Na terenie Świnoujścia działa jednostka ratowniczo-gaśnicza przy Komendzie Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej i jej posterunek na Warszowie[68], a także jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Karsiborze i Przytorze[69].
Administracja[edytuj]



Granice Świnoujścia
Świnoujście ma status miasta na prawach powiatu. Mieszkańcy wybierają do Rady Miasta Świnoujścia 21 radnych[70], w trzech okręgach wyborczych[71]. Organem wykonawczym władz jest prezydent miasta. Siedzibą władz miasta jest urząd miasta przy ul. Wojska Polskiego.
Prezydenci Świnoujścia:
Janusz Żmurkiewicz (od 2002)
Świnoujście jest członkiem następujących związków i organizacji:
Związek Miast Polskich,
Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu "Pomerania",
Zwiazek Miast i Gmin Morskich,
Związek Powiatów Polskich,
Związek Portów i Przystani Morskich Województwa Zachodniopomorskiego.
W obrębie Świnoujścia zostały utworzone 4 jednostki pomocnicze miasta:
Dzielnica Uzdrowiskowa – obejmuje całą wyspę Uznam bez obszaru przy Bramie Świny, bez Fortu Zachodniego, Fortu Anioła, Basenu Zimowego, Węglowego, Południowego oraz półwyspów Kosa i Zieliny[72]
Osiedle Warszów
Osiedle Przytór-Łunowo
Sołectwo Karsibór – obejmuje wyspę Karsibór i wszystkie wyspy delty wstecznej Świny
Miasto jest obszarem właściwości miejscowej Sądu Rejonowego w Świnoujściu, Sądu Okręgowego w Szczecinie[73] oraz Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie[74].
Mieszkańcy Świnoujścia wybierają radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 2. Posłów na Sejm wybierają z okręgu wyborczego nr 41, senatora z okręgu wyborczego nr 98, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.
W mieście znajdują się 1 biura poselskie: Ewa Żmuda-Trzebiatowska[75].
Współpraca zagraniczna[edytuj]
Miasto należy do euroregionu Pomerania. Dzięki położeniu miasta nad Bałtykiem, jego gospodarka i kultura są trwale związane z państwami nadbałtyckimi. Przykładem takiej współpracy jest program "Cztery Zakątki" promujący wzajemną turystykę, oraz dający możliwość wymiany kulturalnej i młodzieżowej pomiędzy Południową Skanią w Szwecji, duńską wyspą Bornholm, niemiecką Rugią i Świnoujściem[76].
Jednostka administracyjna Kraj Data podpisania umowy
 Heringsdorf 3 września 2007
 Nordenham 13 sierpnia 1992
 powiat Vorpommern-Greifswald 29 października 1998
 Swietłyj (Светлый) 14 maja 1993
 Ystad 25 stycznia 1990
Europejskie wyróżnienia dla miasta[edytuj]
27 czerwca 2002 w Pałacu Europy w Strasburgu miasto otrzymało Dyplom Europejskiego Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, za promocję idei europejskich, wkład w rozwój Euroregionu Pomerania oraz za współpracę z miastami partnerskimi[potrzebne źródło]. Kolejnym ważnym dla miasta wyróżnieniem jest Flaga Honorowa Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, przyznana w kwietniu 2005. Flagę wręczył podczas uroczystej sesji miasta Wilfried Böhm, członek honorowy Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.
Honorowi obywatele Świnoujścia[edytuj]

Lista honorowych obywateli Świnoujścia[77]:
August von Mackensen – tytuł nadano w 1923 r. przez niemiecką radę miejską Świnoujścia
Adolf Hitler – tytuł nadano w 1934 r. przez niemiecką radę miejską Świnoujścia
Bolesław Bierut – tytuł nadano w 1947 r., dyplom wręczono w 1948 r. przez Miejską Radę Narodową w Świnoujściu
Władysław Gomułka – tytuł nadano w 1947 r., dyplom wręczono w 1948 r. przez Miejską Radę Narodową w Świnoujściu
Stanisław Sroka – tytuł nadano 27 sierpnia 1964 r. przez Miejską Radę Narodową w Świnoujściu
Urodzeni w Świnoujściu[edytuj]

Lista osób urodzonych w Świnoujściu, które mają biogram na stronach Wikipedii:
Marcin Adamski – piłkarz (reprezentant Polski)
Robert Kalicki – muzyk
Andrzej Smolik – muzyk
Marzena Cieślik – Miss Polonia
Michał Ruciak – siatkarz (reprezentant Polski)
Grażyna Michalska – aktorka dziecięca
Andżelika Piechowiak – aktorka
Jerzy Hausner - polityk
Osoby związane ze Świnoujściem[edytuj]


Tę sekcję należy dopracować zgodnie z zaleceniami edycyjnymi:
napisać dokładnie co łączy daną osobę z miastem.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się na stronie dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości prosimy usunąć szablon {{Dopracować}} z kodu tego artykułu.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani ze Świnoujściem.
Robert Burkhardt – historyk niemiecki, publicysta, autor prac o historii Świnoujścia
Wilhelm Canaris – komendant Twierdzy Morskiej Świnoujście, niemiecki admirał, szef wywiadu III Rzeszy, przeciwnik polityki Hitlera
Karl Dönitz – dowódca torpedowca garnizonu Świnoujście, późniejszy admirał i twórca broni podwodnej
Theodor Fontane – pisarz niemiecki, mieszkaniec Świnoujścia
Rudolf Gottgetreu (1821–1890), niemiecki architekt urodzony w Świnoujściu
Lechosław Goździk – polityk, zmarł w Świnoujściu
Robert Klempin (1816–1874), niemiecki historyk urodzony w Świnoujściu
Bohdan Kopczyński – poseł, mieszkaniec Świnoujścia
Wojtek Łuka – polski artysta, malarz, plastyk, grafik, urodzony w Świnoujściu
Stanisław Możejko – radny Świnoujścia
Jacek Nieżychowski – artysta kabaretowy, mieszkaniec Świnoujścia
Józef Pluciński – historyk regionalista, publicysta, autor prac o historii Świnoujścia
Jerzy Porębski – polski piosenkarz, szanty
Joanna Bartel – aktorka
Tadeusz Zieliński - malarz, ikonograf,miłośnik świnoujskich Fortów

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1