poniedziałek, 10 września 2012

Świętochłowice


Świętochłowice[edytuj]
Świętochłowice

Świętochłowice

Państwo Polska
Województwo śląskie
Powiat miasto na prawach powiatu
Aglomeracja konurbacja górnośląska
Założono 1313
Prawa miejskie 1947
Prezydent miasta Dawid Kostempski
Powierzchnia 13,31 km²
Wysokość 249–314 m n.p.m.
Ludność (2011)
• liczba
• gęstość
53 150 ▼[1]
4 041,9 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 32
Kod pocztowy 41-600 do 41-608
Tablice rejestracyjne SW
Położenie na mapie Polski


Świętochłowice
50°17′31″N 18°55′04″E
TERC
(TERYT) 2474011
SIMC 0943150
Urząd miejski
ul. Katowicka 54,
41-600 Świętochłowice
 Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Świętochłowice (wymowa ?/i (niem. Schwientochlowitz) – miasto na prawach powiatu, położone w południowej Polsce, położone na Górnym Śląsku, w województwie śląskim, w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
Świętochłowice leżą nad rzeką Rawą, w południowej części Wyżyny Śląskiej – Wyżynie Katowickiej.
Są najgęściej zaludnionym miastem w Polsce – 4 041,9 osób/km². Jednocześnie są najmniejszym z miast na prawach powiatu pod względem zajmowanej powierzchni – 13,31 km²[2]. Prawa miejskie Świętochłowice posiadają od 1 stycznia 1947[3][4]. Do intensywnego rozwoju miasta przyczynił się przemysł ciężki, głównie górniczy i hutniczy. Obecnie w wyniku procesu restrukturyzacji kopalnie węgla kamiennego zostały zlikwidowane. Do dziś na terenie Świętochłowic funkcjonuje dawna Huta Florian, obecnie jako część koncernu ArcelorMittal Poland. Jednym z najciekawszych zabytków na terenie miasta jest pochodzący z XIX wieku kościół św. Piotra i Pawła.
Wg danych GUS z 31 marca 2011 miasto miało 53 150 mieszkańców.
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Środowisko naturalne
2.1 Rzeźba terenu
2.2 Klimat
2.3 Gleby
2.4 Hydrografia
2.5 Ekologia
2.5.1 Fauna i flora
2.6 Użytkowanie gruntów
2.7 Podział administracyjny
3 Pochodzenie nazwy miasta
4 Historia
5 Komunikacja
6 Wspólnoty religijne
7 Kultura i edukacja
8 Sport
8.1 Ścieżki rowerowe
9 Polityka
10 Zabytki
11 Przemysł i gospodarka
11.1 Zasoby infrastruktury technicznej miasta
11.1.1 Gospodarka wodno-kanalizacyjna
11.1.2 Gospodarka odpadami komunalnymi
11.1.3 Ciepłownictwo
11.1.4 Gazownictwo
11.1.5 Telekomunikacja
12 Pomniki i tablice pamiątkowe
13 Ludzie urodzeni w Świętochłowicach
14 Zobacz też
15 Przypisy
16 Bibliografia
17 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Świętochłowice graniczą od północy z Bytomiem, od zachodu i południowego zachodu z Rudą Śląską, a od wschodu i południowego wschodu z Chorzowem. Przez Świętochłowice przepływa rzeka Rawa.
Rozciągłość w kierunku południkowym wynosi ok. 6 km, a w kierunku równoleżnikowym ok. 3,7 km[2]. Długość granic wynosi 23,22 km[2]. Powierzchnia wynosi 13,31 km² (64. lokata w kraju).
Świętochłowice są najgęściej zaludnionym miastem w Polsce i należą do najgęściej zaludnionych miejscowości w Europie. 31 grudnia 2008 Świętochłowice zamieszkiwało 54 360 osób (59. lokata w kraju[5]). Na 1 km² przypadało więc 4 084,1 osób.
To usytuowanie pokładów węgla zadecydowało o bardzo wczesnym i od razu intensywnym rozwoju górnictwa węglowego, które stało się podstawą uprzemysłowienia tego terenu.
Środowisko naturalne[edytuj]

Obszar Świętochłowic stanowi fragment południowej części Wyżyny Śląskiej, znajdujący się w obrębie Wyżyny Katowickiej. Pod względem tektonicznym obszar ten zajmuje część karbońskiego siodła głównego, przebiegającego wzdłuż osi Zabrze-Mysłowice. W obrębie tego siodła występują kopuły stanowiące wypiętrzenia warstw karbońskich o dużej miąższości pokładów węgla kamiennego, dochodzące do powierzchni ziemi. Jedną z nich jest kopuła chorzowska, w skład której wchodzi także obszar Świętochłowic.
Rzeźba terenu[edytuj]
Najwyższym wzniesieniem jest Góra Hugona – 314 m n.p.m. znajdująca się na południu miasta w obrębie Wzgórz Chropaczowskich. Natomiast najniżej położona jest dolina Lipinki, znajdująca się na wysokości ok. 249 m n.p.m.[potrzebne źródło]
Klimat[edytuj]
Świętochłowice wraz z całym obszarem Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego leżą w obrębie śląsko-krakowskiej dzielnicy klimatycznej. Charakteryzuje ją przewaga wpływów oceanicznych nad kontynentalnymi oraz sporadyczne oddziaływanie docierających tu od południowego zachodu przez Bramę Morawską mas powietrza zwrotnikowego. Docierają tu również zimne masy powietrza arktycznego z północy – głównie w chłodnej połowie roku. Średnia temperatura stycznia wynosi ok. -2,5 °C, lipca +19,1 °C, roczna +8 °C[6]. Liczba dni ze średnią temperaturą dobową co najmniej +5 °C dochodzi do 220, co stwarza korzystne warunki dla wegetacji roślin. Średnia roczna suma opadów wynosi ok. 700 mm, najwyższe opady są w lipcu, a najniższe w lutym[6]. Świętochłowice, podobnie jak i cały obszar Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, cechuje także dość długi okres zalegania pokrywy śnieżnej oraz stosunkowo duża jej przeciętna grubość w porównaniu do nizinnych terenów Polski środkowej[6].


Położenie Świętochłowic z innymi członkami Górnośląskiego Związku Metropolitalnego
Przeważają wiatry zachodnie i południowo-zachodnie, przynoszące w zimie powiewy ciepłych mas powietrza znad Europy Zachodniej i basenu Morza Śródziemnego, powodując często odwilże. W lecie wiatry przynoszą znad Atlantyku wilgotne masy powietrza, które obniżają temperatury i powodują opady[6].
Gleby[edytuj]
Gleby obszaru Świętochłowic można podzielić na dwa rodzaje: gleby bielicowe, wytworzone z glin różnej genezy oraz piasków na glinionych i na iłowych oraz gleby brunatne, wytworzone z piasków gliniastych na wapniowych. Gdzieniegdzie można spotkać także gleby bagienne. Gleby te nie przedstawiają większej wartości rolniczej, ponieważ znajdują się w zasięgu silnego oddziaływania szkodliwych wpływów przemysłu[7].
Hydrografia[edytuj]
Obszar Świętochłowic leży w strefie wododzielnej zlewisk górnej Wisły i górnej Odry. Oddzielający te zlewiska dział wodny I rzędu przebiega północną częścią miasta z południowego zachodu na północny wschód. Obszar należący do zlewiska Wisły jest odwadniany przez Rawę, prawy dopływ Brynicy. Północna część miasta drenowana jest Strugą Chropaczowską – dopływem Bytomki, prawym dopływem Kłodnicy, a później Odry.
Usytuowanie obszaru miasta w strefie wodo dzielnej powoduje niedobór wód, zarówno powierzchniowych, jak i podziemnych. Rzeka Rawa, a właściwie ciek wodny o tej nazwie, prowadzi średnio zaledwie 10% swoich wód, a resztę stanowią ścieki z miasta. Na większości swojego biegu Rawa jest uregulowana, przykryta betonowymi płytami.
Na teranie miasta Świętochłowice znajduje się szereg zbiorników powierzchniowych pochodzenia antropogenicznego utworzonych w zagłębieniach powstałych wskutek osiadania terenu w wyniku działalności górniczej. Przeważająca większość z nich ma charakter bezodpływowy. Jedynie w północnych rejonach miasta część z nich łączy Struga Chropaczowska.
Do większych zaliczyć można stawy:
Kalina,
Wąwóz,
Zacisze,
Szwajcera,
Wojskowy,
Skałka.
Część stawów z uwagi na dobrą jakość wód wykorzystywana jest w celach rekreacyjnych, zaliczyć tu można m.in. stawy: Foryska, Wąwóz.
Ekologia[edytuj]
Do XIX wieku Świętochłowice były miejscowością typowo leśną. Jednak rozwój przemysłu spowodował degradację środowiska i wycinkę lasów na jego potrzeby. Istniejące obecnie w różnej postaci obszary zadrzewione oraz łąki obejmują wprawdzie około 30% terenu miasta[8], ale stan ich jest daleki od zadowalającego[8]. Ogółem w Świętochłowicach znajduje się 17,9 ha powierzchni terenów o szczególnych walorach przyrodniczych, prawnie chronionych[8]. Plany na najbliższe lata, ale także już wprowadzone w życie mają za zadanie zalesienie hałd[8].
Wraz z zanikaniem wielkich drzew leśnych i naturalnych zbiorowisk roślinnych, zniknęły również sprzyjające faunie warunki bytowania. W wyniku dokonanej analizy warunków siedliskowych wyodrębniono szereg zespołów florystyczno-faunistycznych. Charakteryzują się one największymi wartościami przyrodniczymi w Świętochłowicach i mają ogromne znaczenie dla funkcjonowania ekosystemów otaczających wyróżnione zespoły[8].
Główne zespoły:
Zespół rolniczo-leśny północno-zachodnich Świętochłowic
Zespół wzgórza Hugona (użytek ekologiczny)
Zespół parkowo leśny Piasniki- Chropaczów
Zespół parkowo leśny "Lasek Chropaczowski" (użytek ekologiczny)
Zespół Parkowo- Leśny “Planty Bytomskie”
Zespół Ośrodka Sportowo-Wypoczynkowego “Skałka”
Zespół Staw Foryśka (użytek ekologiczny)
Fauna i flora[edytuj]


Skwer w Świętochłowicach-Piaśnikach
Flora Świętochłowic nie jest zbyt obfita[9]. Liczy ponad 300 gatunków roślin[9]. Dominują w mieście gatunki pospolite, ale można tu znaleźć również wiele okazów rzadkich i chronionych jak np. bluszcz pospolity, kruszczyk błotny, kruszczyk szerokolistny, centuria pospolita, skrzyp olbrzymi i inne.
Z waloryzacji przyrodniczej Świętochłowic wynika, że na terenie miasta odnaleziono około 260 gatunków zwierząt, z czego około 60 podlega ochronie prawnej[9]. W oparciu o badania ornitologiczne z lat 1986-2003 stwierdzono, że samych ptaków występuje tu 146 gatunków, z tego 91 gatunków lęgowych, 15 prawdopodobnie lęgowych i 40 nielęgowych (przelotnych, zimujących lub zalatujących okresowo).[10]
Gatunki zwierząt występujące w mieście[9]:
stawonogi: biegacz, mieniak tęczowiec, paź królowej, tygrzyk paskowany
płazy i gady: kumak nizinny, ropucha paskówka, ropucha szara, ropucha zielona, rzekotka drzewna, traszka grzebieniasta, traszka zwyczajna, zaskroniec zwyczajny, żaba jeziorkowa, żaba trawna, żaba wodna
ptaki: bączek, derkacz, dzięcioł zielony, dziwonia, kaczka krzyżówka, kokoszka, kropiatka, kruk, bekas kszyk, kukułka, łabędź niemy, mewa śmieszka, ortolan, perkoz, perkozek, piegża zwyczajna, płomykówka, pójdźka, remiz zwyczajny, rybitwa, sójka, wodnik, zimorodek
ssaki: dzik, kret europejski, łasica, nietoperz, nornica ruda, ryjówka aksamitna
Użytkowanie gruntów[edytuj]
W ogólnym areale gruntów miasta znaczący udział mają grunty zakwalifikowane jako innego przeznaczenia (tj. grunty pod szpitalami, szkołami, drogami, kolejami, pod stawami, grunty rekreacyjne), które stanowią 43% powierzchni miasta, grunty zadrzewione i zakrzewione stanowią 13,21%, a użytki rolne (w tym ogródki działkowe) 11,5% powierzchni miasta[11].
W strukturze użytkowania gruntów 14,3% powierzchni miasta stanowiły grunty pod zabudową mieszkaniową, natomiast udział gruntów pod zabudową przemysłową wynosił 9,83%[11].
Podział administracyjny[edytuj]


Mapa miasta z podziałem na dzielnice i głównymi ulicami
Dzielnice miasta zostały wytyczone Uchwałą nr XLVI/305/97 Rady Miejskiej[12] z dnia 22 grudnia 1997 roku, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 1998 roku. Ich granice administracyjne są określone i funkcjonują na podstawie uchwały, jako:
Centrum
Chropaczów
Lipiny
Piaśniki
Zgoda
Niemniej w przeszłości granice obecnych dzielnic przebiegały odmiennie. Przykładowo większa, wschodnia część obecnej dzielnicy Zgoda (Kalina, Os. Nowowiejska, Góra Hugona) historycznie należy do Świętochłowic (Centrum), natomiast tereny na zachód od ul. Śląskiej (Zgoda właściwa) stanowiły część gminy Nowy Bytom. Z kolei Piaśniki wchodziły w skład gminy Lipiny. Ponadto na terenie obecnego miasta istniały w przeszłości inne kolonie robotnicze tj. Martinschacht, czy Kol. Kojejowa.
Na górę strony
Pochodzenie nazwy miasta[edytuj]

Istnieje kilka hipotez na temat pochodzenia nazwy miasta:
od "świętego gaju", który miał się tu znajdować jeszcze przed XI wiekiem – na jego terenie składano ofiary pogańskim bogom
od słowiańskiego boga Świętowita
od przeznaczenia dochodów ze wsi na "święte cele" (na klasztor Premonstratensów we Wrocławiu)[potrzebne źródło]
od imienia słowiańskiego Świętosław (ewentualnie Świętochel lub Świętochla – być może pierwszy właściciel)
Na górę strony
Historia[edytuj]

 Osobny artykuł: Historia Świętochłowic.
Pierwsza wzmianka o Świętochłowicach pochodzi z 25 maja 1313. Istnieją też wcześniejsze zapisy jednak te dotyczą wyłącznie dzisiejszej dzielnicy miasta – Chropaczowa (z 21 lipca 1295). Na przestrzeni dziejów właściciele miasta bardzo często się zmieniali. Poszukiwania węgla na tym terenie rozpoczęły się z początkiem lat 20. XIX w. W 1825 firma "Spadkobiercy Gieschego" uruchomiła na terenie Lipin pierwszą kopalnię "Król Saul".
We wrześniu 1939 w mieście nie były prowadzone żadne poważniejsze działania wojenne. Zajęcie Świętochłowic nastąpiło w nocy z 2 na 3 września. Na terenie miasta powstało filie obozów koncentracyjnych. Najbardziej znany był utworzony w 1943 r. obóz Eintrachthütte w dzielnicy Zgoda. Był on filią obozu KL Auschwitz, na terenie którego zginęło kilkaset więźniów[13]. 27 stycznia 1945 miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną. Natychmiast po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną ponownie otwarto Obóz Zgoda. Komendantemi zostali Aleksy Krut i Salomon Morel. W ciągu 300 dni istnienia obozu zmarło lub zostało zamęczonych do 2500 przetrzymywanych osób[14]. Obóz zlikwidowano 16 listopada 1945.
Do 1946 siedziba wiejskiej gminy Świętochłowice.
Na górę strony
Komunikacja[edytuj]

Układ komunikacyjny Świętochłowic, który wykształcony został na przełomie kilku stuleci, a głównie drugiego i trzeciego ćwierćwiecza XIX w., wzbogacony jest obecnie o odcinek Drogowej Trasy Średnicowej. Układ ten tworzą:
fragment tranzytowej trasy kolejowej biegnącej z zachodu na wschód, pierwszej która powstała na Górnym Śląsku, łączącej niegdyś Wrocław, Opole, Katowice i Mysłowice, dziś zapewniającej Świętochłowicom poprzez węzły kolejowe w Katowicach i Gliwicach połączenia z Europą Zachodnią, Europą Południową i Europą Wschodnią oraz połączenie krajowe.
sieć ulic z głównymi:
Katowicka i Bytomska, przebiegającymi przez Centrum, łączą one Świętochłowice z jednej strony z Chorzowem Batorym, a dalej z Katowicami, a z drugiej strony z Bytomiem
Chorzowska przebiegająca przez Piaśniki i Lipiny, ta łączy Świętochłowice z jednej strony z Chorzowem, a tam z drogą wojewódzką nr 914, a z drugiej strony z Rudą Śląską i dalej Gliwicami
Wojska Polskiego i Śląska, które prowadzą przez Zgodę do Rudy Śląskiej
droga wojewódzka nr 902 (Drogowa Trasa Średnicowa), która łączy Świętochłowice z Katowicami i Rudą Śląską
przez Świętochłowice przebiegają także linie tramwajowe i autobusowe KZK GOP:
tramwajowe: 7, 9, 10, 11, 17
autobusowe: 6, 7, 13, 23, 39, 102, 144, 199, 201, 840, 870
w nocy kursuje także linia 830
Ogółem długość dróg w 2005 r. wynosiła 78,59 km, z tego[15]:
długość dróg wojewódzkich – 5,91 km (7,52%);
długość dróg powiatowych – 23,28 km (29,62%);
długość dróg gminnych – 49,40 km (62,86%).
Przez Świętochłowice przebiega linia kolejowa nr 137 łącząca Katowice z Legnicą (2-torowa zelektryfikowana na odcinku Katowice-Rudziniec Gliwicki). Dworzec (istniejący od listopada 1845 do lat 90. XX wieku) mieścił się przy ul. Dworcowej w centrum miasta. Obecnie znajduję się tam tylko przystanek kolejowy.
W odległości około 35 km na północ od Świętochłowic znajduje się międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice z asfaltobetonową drogą startową o długości 2800 metrów i szerokości 60 metrów. W odległości do 100 km od Świętochłowic znajdują się jeszcze dwa międzynarodowe porty lotnicze: port lotniczy Ostrawa i Airport Kraków w Balicach.
Wspólnoty religijne[edytuj]



Kościół pw. św. Augustyna
Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe[16]:
Katolicyzm
Kościół rzymskokatolicki
Kościół św. Augustyna w Lipinach
Kościół św. Józefa na Zgodzie
Kościół Matki Bożej Różańcowej w Chropaczowie
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piaśnikach
Kościół św. Piotra i Pawła w Centrum
Protestantyzm
Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP
Kościół im. Jana Chrzciciela – w Centrum
Kościół Wolnych Chrześcijan w RP
Zbór Kościoła Wolnych Chrześcijan – w Centrum
Inne
Świadkowie Jehowy – kilka zborów.
Kultura i edukacja[edytuj]



Centrum Kultury Śląskiej o. Zgoda
W Świętochłowicach znajduje się 10 przedszkoli, 7 szkół podstawowych, 5 gimnazjów oraz 6 szkół ponadgimnazjalnych (3 licea ogólnokształcące, 2 licea profilowane i jedno technikum elektroniczne). Poza tym istnieją także dwie szkoły policealne – zawodowe.
Najważniejszą instytucją z dziedziny kultury jest Centrum Kultury Śląskiej, które ma dwie filie w Lipinach i na Zgodzie. CKŚ zajmuje się organizowaniem i koordynowaniem wydarzeń kulturalnych w mieście oraz prowadzi warsztaty dla młodzieży. Inną instytucją organizującą kulturę w mieście jest Muzeum Miejskie, które promuje kulturę śląską, urządza wystawy i koncerty. W mieście jest 8 bibliotek. Inną ważną instytucją jest Młodzieżowy Dom Kultury, który jest organizatorem życia kulturalnego dla dzieci i młodzieży miasta.
W mieście odbywają się festiwale bluesowe oraz jazzowe. W CKŚ o. Zgoda cyklicznie mają miejsce wieczory kabaretowe, na których występują największe gwiazdy sceny kabaretowej. W początku września na "Skałce" odbywa się Międzynarodowy Festiwal Polki, na którym można zobaczyć i wysłuchać najlepsze zespoły muzyczne z Polski i świata oraz m.in. zespoły folklorystyczne i orkiestry dęte.
Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliusza Ligonia wraz ze swymi 6 filiami prowadzi także działalność oświatową dzieci i młodzieży.
Od 2006 roku działa Grupa Artystów Nieprofesjonalnych "Grota" skupiająca na początku twórców świętochłowickich, a obecnie także z innych miast regionu.
Sport[edytuj]

Na terenie miasta znajduje się tor motocrossowy oraz kompleks sportowy – OSiR "Skałka", w którym są: stadion (do piłki nożnej i żużla), boisko boczne trawiaste i żwirowe, korty tenisowe, boiska do koszykówki, siatkówki i piłki ręcznej, tor speed rowerowy oraz wypożyczalnia kajaków na pobliskim stawie Skałka. W Lipinach znajduje się boisko tamtejszego Naprzodu (obecnie w remoncie). Do 2002 roku w Świętochłowicach istniał klub żużlowy.
W mieście działa, również "Świętochłowickie Stowarzyszenie Rowerowe FR Bonito" , które propaguje kolarstwo grawitacyjne. Grupa kilkunastu rowerzystów trenuje głównie na Górze Hugona.
Kluby sportowe:
Śląsk Świętochłowice – piłka nożna
Śląsk Świętochłowice – żużel
Naprzód Lipiny – piłka nożna
Czarni Świętochłowice – klub piłkarski grający obecnie w klasie B
MUKS Skałka-Śląsk Świętochłowice – sekcja szachowa z siedzibą w Ośrodku Sportu i Rekreacji Skałka
Świętochłowiczanie uczestniczący w Igrzyskach Olimpijskich:
Amsterdam 1928: Teodor Peterek (piłka nożna), Paweł Galus, Franciszek Pampuch, Teofil Rost, Franciszek Tajstra (wszyscy gimnastyka);
Berlin 1936: Klara Sierońska-Kostrzewa (gimnastyka), Hubert Gad, Ryszard Piec, Teodor Peterek (piłka nożna);
Helsinki 1952: Ewald Cebula (piłka nożna), Gotfryd Gremlowski (pływanie);
Melbourne 1956: Małgorzata Błaszczyk-Wasilewska (gimnastyka);
Rzym 1960: Roman Lentner (piłka nożna), Sylwia Julito (szermierka)
Tokio 1964: Gerda Bryłka-Krajciczek, Małgorzata Wilczek-Rogoń (gimnastyka).
Montreal 1976: Leszek Skorupa (podnoszenie ciężarów), Barbara Wysoczańska
Innsbruck (zima) 1976: Kordian Jajszczok (hokej)
Moskwa 1980: Barbara Wysoczańska (floret – brąz)
Ścieżki rowerowe[edytuj]
Przez miasto przebiegają ścieżki rowerowe. Trasa składa się z 6 oddzielnych odcinków. Pięć odcinków posiada nawierzchnię asfaltową, a jeden znajduje się na drodze gruntowej i prowadzi na Górę Hugona.
Polityka[edytuj]

 Osobny artykuł: prezydent miasta Świętochłowice.
Prezydentem Świętochłowic jest od 2010 roku Dawid Kostempski reprezentujący PO. W Radzie Miejskiej zasiada 23 radnych (po 6 z okręgów: Centrum, Chropaczów, Lipiny-Piaśniki oraz 5 ze Zgody). Prezydent Świętochłowic w latach 2000-2010, Eugeniusz Moś, odpadł w pierwszej turze wyborów uzyskując 11,54% głosów.
W wyborach samorządowych w 2010 wygrał w II turze Dawid Kostempski uzyskując 54,89% głosów i pokonując Rafała Świerka (45,11%)[17]. Najwięcej mandatów w Radzie Miasta zdobył Ruch Ślązaków – osiem. Platformę Obywatelską, Platformę Świętochłowicką, Aktywnych dla Świętochłowic oraz Prawo i Sprawiedliwość reprezentować będzie po trzech radnych. Dwa mandaty uzyskało Porozumienie Świętochłowickie, jeden Nasze Miasto.
Zabytki[edytuj]



"Familoki" w Lipinach
Wpis do rejestru zabytków posiadają: zespół zabudowań walcowni na terenie dawnych Zakładów Cynkowych "Silesia" w Lipinach, kościół ewangelicki pw. Jana Chrzciciela, wieże wyciągowe szybów I i II kopalni "Polska", kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej, zespół trzynastu witraży w kościele św. Augustyna, Krzyż Męki Pańskiej w Chropaczowie, organy w kościele św. Augustyna w Lipinach.
Centrum:
kamienice zwane familokami z 2. połowy XIX wieku i początku XX wieku
Urząd Miasta z 1926 r.
Kościół św. Piotra i św. Pawła z 1891 roku
Wieża ciśnień z 1909, przy ulicy Katowickiej zbudowanej w 1879
Dyrekcja Kopalń i Hut Donnersmarcków zbudowana jeszcze przed 1883 rokiem
Dawna siedziba zarządu dóbr ziemskich Donnersmarcków w Świętochłowicach z 1907 roku
Stary cmentarz z 1896 roku
Kościół św. Jana Chrzciciela z 1901 roku
Chropaczów:
Były ratusz z 1911 roku
kamienice zwane familokami z 2. połowy XIX wieku i początku XX wieku
Kościół Matki Bożej Różańcowej z roku 1913
Lipiny:
kamienice zwane familokami z 2. połowy XIX wieku i początku XX wieku
Były ratusz z 1908 roku
Kościół św. Augustyna z 1872 r.
Piaśniki:
Zameczek zbudowany w 1859 roku
Schron bojowy z 1937 roku
Zgoda:
Kościół św. Józefa z 1931 r.
Przemysł i gospodarka[edytuj]

Pierwsze kopalnie pojawiły się w mieście już od 1826, natomiast huty od 1830. Przemysł górniczy w procesie restrukturyzacji już upadł, jednak hutniczy wciąż istnieje. Huty Florian i Zgoda działają do dziś. Po hucie Silesia pozostała jedynie zachodnia część kompleksu. Na terenie miasta funkcjonuje już z powodzeniem kilkanaście firm z udziałem kapitału zagranicznego. Poza tym w mieście istnieje fabryka kosmetyków "Pollena-Malwa", fabryka opon Michelin, fabryka silników Volvo, jedna z większych w Polsce firma spedycyjna – "Delta Trans", platforma logistyczna Yves Rocher – Polska oraz wiele innych mniejszych firm, m.in. "Veldus", "Tyco Wterworks". W niedalekiej przyszłości powstanie Centrum Kapitałowe oraz wytwórnia ciastek "Lambertz".
Stworzony został także Śląski Park Przemysłowy (wspólnie z Rudą Śląską), gdzie ściągani są inwestorzy. Dobre umiejscowienie Świętochłowic, w centrum GOP, stanowi dobrą możliwość tworzenia nowych przedsiębiorstw. W mieście znajduje się wiele supermarketów, m.in. Lidl, Carrefour, Tesco, Biedronka. Handel i usługi w mieście obsługuje sieć placówek spółdzielczych oraz prywatnych. Kilkadziesiąt zakładów rzemieślniczych różnych branż zapewnia świadczenie podstawowych usług dla ludności. Na terenie miasta znajduje się 8 filii lub oddziałów różnych banków, które zapewniają obsługę finansową podmiotów gospodarczych i mieszkańców miasta.
Procesy restrukturyzacji górnictwa i hutnictwa spowodowały bardzo wysokie bezrobocie w mieście. Jednak w miarę, gdy w Polsce zmniejszało się bezrobocie także i w Świętochłowicach spadało, by w październiku 2008 osiągnąć najniższy poziom od kilku lat, czyli 9,2%[18]. Zmianę bezrobocie obrazuje grafika umieszczona poniżej.
Stopa bezrobocia w Świętochłowicach w kwartałach lat 2002-2009[18]


Zasoby infrastruktury technicznej miasta[edytuj]
Gospodarka wodno-kanalizacyjna[edytuj]
Woda dla całego obszaru miasta dostarczana jest poprzez sieć magistralną Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów w Katowicach do systemu wodociągowego miasta. Eksploatację sieci wodno – kanalizacyjnej Świętochłowic prowadzi Chorzowsko – Świętochłowickie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. (ChŚPWiK Sp. z o.o.), które realizuje zadania z zakresu zaopatrzenia miasta w wodę, jak również odprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych oraz ich oczyszczania.
W 2005 roku długość sieci wodociągowej eksploatowanej w Świętochłowicach przez ChŚPWiK wynosiła 68 289,7 mb[15]. Świętochłowice posiadają rozbudowany system kanalizacji sanitarnej, deszczowej i ogólnospławnej. Długość sieci kanalizacyjnej miasta w 2005 roku wynosiła 84 622,8 mb[15].
Gospodarka odpadami komunalnymi[edytuj]
Świętochłowice posiadają nowoczesne (wybudowane w 1991 roku) składowisko odpadów komunalnych. Zarządzanie składowiskiem powierzono Miejskiemu Przedsiębiorstwu Komunalnemu Sp. z o.o., w której 100% udziałów posiada gmina Świętochłowice.
Składowisko zlokalizowane jest w zachodniej części miasta Świętochłowice, na terenie wyrobiska hałdy hutniczej huty „Florian”. Składowisko składa się z ośmiu komór. Powierzchnia całego terenu przeznaczonego na składowisko wynosi 12,17 ha, z czego same kwatery składowania odpadów zajmują powierzchnię 7,076 ha[15].
Wśród dostarczanych na wysypisko odpadów komunalnych dominują niesegregowane (zmieszane) odpady, wytwarzane w większości w gospodarstwach domowych, które stanowią 89,2% wszystkich dostarczanych odpadów[15].
Na terenie składowiska w tym roku planowana jest budowa nowoczesnej linii do segregacji odpadów komunalnych. Dzięki temu na wysypisko trafi mniej odpadów i docelowo znajdzie tu zatrudnienie ok. 40 osób[15].
Ciepłownictwo[edytuj]
Głównym producentem energii cieplnej dla Świętochłowic jest Elektrociepłownia Chorzów "Elcho". Zadania w zakresie przesyłu i dystrybucji energii cieplnej dla celów grzewczych i ciepłej wody użytkowej oraz produkcji ciepła w źródłach własnych realizuje Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Katowice S.A.
W 2005 roku spółka na terenie miasta zarządzała siecią ciepłowniczą o łącznej długości 32 915 m w tym sieci magistralnej wysokoparametrowej 21 311 m oraz niskoparametrowej 11 604 m. Spółka eksploatowała na terenie miasta 6 kotłowni lokalnych, w których produkowała 9 069,7 GJ[15].
Gazownictwo[edytuj]
Na terenie miasta Świętochłowice eksploatację sieci gazowej prowadzi Górnośląska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. w Zabrzu – Rozdzielnia Gazu w Świętochłowicach. Długość sieci gazowej w mieście w roku 2005 wynosiła 94 948 mb[15].
Telekomunikacja[edytuj]
W 2005 roku w Świętochłowicach funkcjonowało 25 central telefonicznych o łącznej pojemności ok. 15000 abonentów, wykorzystywanych w 80%[15]. W ostatnich latach w Świętochłowicach nastąpiła wyraźna dynamika w rozwoju telekomunikacji i jej dostępności dla mieszkańców (np. w 1995 r. były 3 centrale telefoniczne o pojemności 5680 w 100% abonenci wykorzystywali te możliwości)[15].
Pomniki i tablice pamiątkowe[edytuj]

Grób zbiorowy ofiar III powstania śląskiego
Tablica upamiętniająca miejsce pracy i śmierci więźniów podobozu Auschwitz-Birkenau na terenie obozu "Zgody" w latach 1942-45
Grób Witolda Kossobudzkiego pierwszego dyrektora Muzeum w Świętochłowicach
Grób Józefa Trojoka uczestnika powstań śląskich i akcji plebiscytowej
Głaz z tablicą upamiętniający poległych w walkach o społeczne i narodowe wyzwolenie
Tablica upamiętniająca miejsce, w którym w dniu 6 maja 1921 roku zginęli w walce o polskość ziemi śląskiej Wojciech Stokłosa i Henryk Dyga
Pomnik poświęcony poległym w latach 1919-21 oraz ofiarom faszyzmu i stalinizmu
Grób księdza Józefa Michalskiego, pierwszego proboszcza w Lipinach
Grób księdza dziekana Wincentego Muschallika, duszpasterza i proboszcza parafii pw. św. Augustyna
Grób Augustyna Świdra, współzałożyciela "Sokoła" w Lipinach, poety, publicysty i redaktora "Polaka", czynnego uczestnika I i II powstania śląskiego
Mogiła Tytusa Jaszkowskiego, wybitnego działacza "Sokoła", uczestnika Powstań Śląskich, działacza ruchu oporu w czasie II wojny światowej
Grób Augustyna Czarnynoga, porucznika Powstań Śląskich, kronikarza Lipin Śląskich, działacza społecznego
Grób Kacpra Grzomby, działacza narodowego i kulturalnego, aktywnego uczestnika "Sokoła" w Lipinach, uczestnika akcji plebiscytowej i III Powstania Śląskiego
Grób dr med. Antoniego Bukowego, uczestnika ruchu oporu w czasie II wojny światowej
Ludzie urodzeni w Świętochłowicach[edytuj]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani ze Świętochłowicami.
Lista osób urodzonych w Świętochłowicach, które mają biogram na stronach Wikipedii:
Wiktor Balcarek – szachista
Joanna Bartel – aktorka
Mirosław Breguła – lider zespołu muzycznego Universe
Grażyna Bułka – aktorka
Ewald Cebula – reprezentant Polski w piłce nożnej, olimpijczyk
Max Fleischer – botanik i malarz, urodzony w dzielnicy Piaśniki
Krzysztof Hanke – aktor, satyryk i kabareciarz
Maria Dulcissima Hoffmann – Służebnica Boża
Emanuel Konstanty Imiela – poeta
Błażej Koniusz – tenisista, zwycięzca Australian Open 2006 w deblu juniorów
Teodor Kubina – pierwszy biskup częstochowski
Eugeniusz Moś – prezydent Świętochłowic (od 2000 do 2010 r.)
Bogdan Musiol – złoty medalista olimpijski
Piotr Naliwajko – malarz
Teodor Peterek – piłkarz, olimpijczyk
Klaudiusz Sevkovic – kucharz, prezenter telewizyjny, aktor-amator i piosenkarz
Leszek Skorupa – sztangista, olimpijczyk
Jerzy Stroba – Arcybiskup Metropolita Poznański
The Syntetic – Dariusz Pakuła – artysta muzyczny
Augustyn Świder – pisarz i powstaniec śląski
Paweł Waloszek – żużlowiec
Barbara Wałkówna – aktorka
Krzysztof Zaleski – aktor, reżyser teatralny
Zobacz też[edytuj]

Tewu (grupa hip-hopowa)
Sokoli Laur im. Augustyna Świdra
The Syntetic
Chico
Tramwaje Śląskie
Kolej Górnośląska
Ludność Świętochłowic

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1