Rawa Mazowiecka

Rawa Mazowiecka

Państwo Polska
Województwo łódzkie
Powiat rawski
Gmina gmina miejska
Założono 1228
Prawa miejskie 1321
Burmistrz Eugeniusz Góraj
Powierzchnia 13,67 km²
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
17 508
1300 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 46
Kod pocztowy 96-200, 96-201
Tablice rejestracyjne ERW
Położenie na mapie Polski


Rawa Mazowiecka
51°46′N 20°15′E
TERC
(TERYT) 1101313011
Urząd miejski
Piłsudskiego 5
96-200 Rawa Mazowiecka
 Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa


Plac Piłsudskiego – kościół parafialny i były klasztor Jezuitów


Ruiny zamku książąt mazowieckich


Ratusz miejski


Kościół oo. pasjonistów
Rawa Mazowiecka – miasto i gmina w województwie łódzkim, w powiecie rawskim, położone nad Rawką i jej dopływem Rylką.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 17 508 mieszkańców[1].
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Historia
3 Zabytki
4 Legenda
5 Wspólnoty wyznaniowe
6 Demografia
7 Komunikacja
8 Współpraca międzynarodowa
9 Osoby urodzone w Rawie Mazowieckiej
10 Osoby związane z Rawą Mazowiecką
11 Przypisy
12 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Według danych z roku 2006[2] Rawa Mazowiecka ma obszar 13,69 km², w tym:
użytki rolne: 62%
użytki leśne: 6%
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 14,28 km²[3]. Miasto stanowi 2,14% powierzchni powiatu.
Rawa Mazowiecka jako miasto stanowiące wydzieloną gminę miejską jest w całości otoczona przez gminę wiejską Rawa Mazowiecka
W latach 1462-1793 Rawa była stolicą województwa rawskiego. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa skierniewickiego.
Historia[edytuj]

Rawa Mazowiecka pierwszy raz pojawia się w źródłach historycznych w 1228, lecz prawdopodobnie jeszcze wtedy nie posiadała praw miejskich. W 1321 Rawa uzyskała prawa miejskie (łac. Rava oppidum), stając się stolicą księstwa rawskiego. W latach 1355-1370 książę mazowiecki Siemowit III wybudował tu murowany zamek, który stanowił część systemu umocnień państwa Kazimierza Wielkiego. W 1462 król Polski Kazimierz IV Jagiellończyk dokonał inkorporacji tutejszego księstwa do Korony, tworząc województwo rawskie, którego stolicą uczynił Rawę. Od 1562 przechowywany był na tutejszym zamku tzw. skarb rawski, pieniądze na utrzymanie wojska kwarcianego.
W 1795 Rawa została włączona do Królestwa Prus, a od 1807 stała się stolicą powiatu rawskiego departamentu warszawskiego w Księstwie Warszawskim. Od 1815 znalazła się w Królestwie Polskim.
4 lutego 1863 Antoni Jeziorański, naczelnik wojenny województwa rawskiego w powstaniu styczniowym, wspólnie z Aleksandrem Sokołowskim i Franciszkiem Sokołowskim wykonał udane uderzenie na Rawę Mazowiecką, zdobywając rosyjskie koszary, pozyskując broń i biorąc jeńców. Istotną grupę wśród mieszkańców miasta stanowili Żydzi (w 1921 3018 osób, czyli ok. 1/3 ludności)[potrzebne źródło]. W 1941 okupanci niemieccy utworzyli w Rawie getto, gromadząc w nim ponad 4 tys. Żydów. W 1942 wszyscy wywiezieni zostali do obozu zagłady w Treblince i tam zamordowani. W styczniu 1945 miasto zostało zbombardowane przez lotnictwo radzieckie, a następnie oswobodzone od Niemców.
Zabytki[edytuj]

Znajdują się tu ruiny zamku książąt mazowieckich. Zachowaną basztę, którą opiekuje się Muzeum Ziemi Rawskiej można zwiedzać w sezonie letnim. W Rawie Mazowieckiej znajduje się też jedna z największych stacji zabytkowej Kolei Wąskotorowej Rogów – Rawa – Biała łączącej Rawę z Rogowem oraz Białą Rawską.
Do zabytków można zaliczyć również dom przy ulicy Słowackiego, w którym niegdyś zatrzymał się Napoleon Bonaparte w trakcie jednej ze swych podróży.
W Rawie znajdują się również 3 zabytkowe kościoły.
Według rejestru zabytków KOBiDZ[4] na listę zabytków wpisane są obiekty:
strefa ścisłej ochrony konserwatorskiej Starego Miasta, nr rej.: 800-A z 4.10.1991
zespół klasztorny augustianów, ob. pasjonistów, 1790:
kościół pw. Wniebowzięcia NMP, nr rej.: 781 z 27.12.1967
klasztor, nr rej.: 782 z 27.12.1967
zespół klasztorny jezuitów, XVII-XVIII w.:
kościół, obecnie parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, nr rej.: 777 z 27.12.1967
dzwonnica, nr rej.: 779 z 27.12.1967
kolegium, obecnie plebania, nr rej.: 780 z 27.12.1967
kościół szpitalny pw. św. Ducha, obecnie ewangelicko-augsburski, XVI w., XIX w., nr rej.: 783 z 27.12.1967
cmentarz żydowski, ul. Żydomicka, 1 poł. XVIII w., nr rej.: 872 A z 20.03.1992
park miejski, 1 poł. XIX w., nr rej.: A 478 z 16.09.1978
zamek książąt mazowieckich (ruina), XIV w., XVIII-XX w., nr rej.: 784 z 27.12.1967
ratusz, ul. Piłsudskiego 5, 1822, nr rej.: 785 z 27.12.1967
jatki miejskie, ul. Mickiewicza 11, 1820-30, nr rej.: 602-XI-389 z 29.06.1954 oraz 270 z 27.12.1967
dworzec kolejki wąskotorowej, 1922, nr rej.: 1000 A z 31.12.1996 (dec. – Rogowska Kolej Dojazdowa ).
układ torowy kolejki wąskotorowej, nr rej.: 1000 A z 31.12.1996 (dec. – Rogowska Kolej Dojazdowa ).
kolejowy most stalowy na rzece Rawce, 1928, nr rej.: 1000 A z 31.12.1996 (dec. – Rogowska Kolej Dojazdowa ).
dom, ul. Armii Krajowej 1, 1 poł. XIX w., nr rej.: 600-XI-37 z 29.06.1953 oraz 272 z 27.12.1967
szkoła podstawowa, ul. Kościuszki 19, 1922, nr rej.: 916 A z 22.12.1992
dom, ul. Łowicka 26, 1930, nr rej.: 631 z 29.09.1984
dom (dworek), ul. 1 Maja 55, 2 poł. XIX w., nr rej.: 789 z 7.02.1982
zespół willowy, ul. Miła 4, 1 ćw. XX w., nr rej.: 913 A z 4.12.1992:
willa
dom ogrodnika
brama wjazdowa
ogród
dom, pl. Piłsudskiego 4 (siedziba niektórych wydziałów Urzędu Miasta), 1 poł. XIX w., nr rej.: 786 z 27.12.1967
dom, pl. Piłsudskiego 4 a, poł. XIX w., nr rej.: 787 z 27.12.1967
dom, pl. Piłsudskiego 4 b, poł. XIX w., nr rej.: 788 z 27.12.1967
dom, pl. Piłsudskiego 10, XVIII/XIX w., nr rej.: 789 z 27.12.1967
dom, pl. Piłsudskiego 11, poł. XIX w., nr rej.: 790 z 27.12.1967
dom, pl. Piłsudskiego 12, poł. XIX w., nr rej.: 791 z 27.12.1967
dom, pl. Piłsudskiego 14, 1824-25, nr rej.: 792 z 27.12.1967
dom, pl. Piłsudskiego 15 (d.16), poł. XIX w., nr rej.: 793 z 27.12.1967
dom, pl. Piłsudskiego 16 (d.17), poł. XIX w., nr rej.: 271 z 27.12.1967
dom, ul. Słowackiego 44 (d.14), nr rej.: 601-XI-38 z 29.06.1954
dom, ul. Warszawska 8, nr rej.: 769 z 25.08.1986
dom, pl. Wolności 6, 1 poł. XIX w., nr rej.: 795 z 27.12.1967
młyn gospodarczy, ul. Słowackiego 31, 1918/19, nr rej.: 886 A z 4.12.1992
Legenda[edytuj]

W murach zamczyska rozegrała się historia, która być może posłużyła jako inspiracja Williamowi Szekspirowi do napisania "Opowieści zimowej" ("Winter Tale"). Otóż władający księstwem rawskim Siemowit III po śmierci pierwszej żony Eufemii ożenił się powtórnie. Początkowo małżeństwo układało się szczęśliwie, jednak później Siemowit III zaczął podejrzewać, że żona go zdradza. Mimo że była w ciąży, kazał zamknąć ją w zamkowej wieży. Chociaż torturowana służąca nic złego na swoją panią nie powiedziała, książę rozkazał domniemanego kochanka księżnej powlec końmi, a żonę po porodzie zgładzić. Nowo narodzonego chłopca oddał zaś na wychowanie ubogiej kobiecie w okolicach Rawy. Kiedy dowiedziała się o tym córka księcia z pierwszego małżeństwa, Małgorzata, żona Kaźka, księcia słupskiego, zabrała potajemnie dziecko na swój dwór na Pomorze. Wychowała brata jak należało na księcia. Kiedy chłopiec dorósł, był tak podobny do Siemowita III, że nikt nie mógł wątpić, że jest synem księcia mazowieckiego. Zrozpaczony władca, gdy go ujrzał, zrozumiał jak strasznie się pomylił podejrzewając żonę o zdradę i skazując ją na śmierć. Duch księżnej powraca podobno na rawski zamek[potrzebne źródło].
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:
Kościół Rzymskokatolicki
Kościół Ewangelicko-Augsburski
Świadkowie Jehowy
Demografia[edytuj]

Dane z 30 czerwca 2004[5]:
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 17 765 100 9209 51,8 8556 48,2
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 1299,6 673,7 625,9

Komunikacja[edytuj]

Przez miasto przebiegają drogi krajowe i wojewódzkie:
droga krajowa nr 8 (E67): granica państwa – Kudowa-Zdrój – Wrocław – Wieluń – Piotrków Trybunalski – Rawa Mazowiecka – Warszawa – Białystok – Suwałki - Budzisko – granica państwa
droga krajowa nr 72: Konin – Turek – Łódź – Rawa Mazowiecka
droga wojewódzka nr 707: Skierniewice – Rawa Mazowiecka – Nowe Miasto nad Pilicą
droga wojewódzka nr 725: Rawa Mazowiecka – Biała Rawska – Belsk Duży
droga wojewódzka nr 726: Rawa Mazowiecka – Opoczno – Żarnów
Przez miasto przebiega linia Kolei Wąskotorowej Rogów – Rawa – Biała. Znajduje się tu stacja Rawa Mazowiecka, oraz przystanek Zamkowa Wola. Obecnie na trasie kolejki odbywa się sezonowy ruch turystyczny.
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:
Nyírbátor  Węgry [potrzebne źródło]
Boskovice  Czechy [potrzebne źródło]
Osoby urodzone w Rawie Mazowieckiej[edytuj]

Sławomir Broniarz – prezes Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego
Tomasz Dedek – aktor
Jan Antoni Grabowski – polski pisarz i pedagog
Ludwik Maurycy Hirszfeld – anatom
Halina Konopacka – polska lekkoatletka, złota medalistka olimpijska z Amsterdamu (zm. 1989)
Edyta Kucharska – siatkarka
Tadeusz Łapiński - malarz i grafik
Andrzej Michalak - polski podoficer, zginął w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku 10 kwietnia 2010,
Edward Pietrzyk – generał, dowódca wojsk lądowych
Radosław Rybak – siatkarz, reprezentant Polski
Grzegorz Wojciechowski - senator
Janusz Wojciechowski – prezes NIK w latach 1995-2001, eurodeputowany z listy PSL do Parlamentu Europejskiego od 2004 roku
Osoby związane z Rawą Mazowiecką[edytuj]

Marta Kielczyk, dziennikarka
Jan Chryzostom Pasek – pamiętnikarz, ukończył kolegium jezuickie w Rawie