niedziela, 16 września 2012

Pieniężno


Pieniężno

Państwo Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat braniewski
Gmina Pieniężno
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie 1312
Burmistrz Kazimierz Kiejdo
Powierzchnia 3,81[1] km²
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
3540[1]
747 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 55
Kod pocztowy 14-520
Tablice rejestracyjne NBR
Położenie na mapie Polski


Pieniężno
54°13′N 20°07′E
TERC
(TERYT) 6283502054
Urząd miejski
ul. Generalska 8
14-520 Pieniężno
Strona internetowa


Zamek - zachowane skrzydło zachodnie


Kościół PW. św. Piotra i Pawła z XIV w.
Pieniężno (dawniej Melzak, niem. Mehlsack) – miasto na Warmii w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. elbląskiego.
Według danych z 31 grudnia 2004 miasto miało 2975 mieszkańców.
Pieniężno położone jest w pasie Wzniesień Górowskich nad rzeką Wałszą.
Spis treści  [ukryj]
1 Zabytki
2 Nazwa miasta
3 Historia
4 Współpraca międzynarodowa
5 Zobacz też
6 Przypisy
Zabytki[edytuj]

Kościół św. Piotra i Pawła z XIV wieku;
Zamek Kapituły Warmińskiej z XIV wieku;
Ratusz z XIV-XV wieku;
Muzeum Misyjno-Etnograficzne Księży Werbistów;
Most kolejowy o wysokości 30-metrów i długości 160 m z 1885 roku, odbudowany w 1950 roku;
Wieża ciśnień z 1905 roku;
pomnik generała Iwana Czerniachowskiego
Klasztor Księży Werbistów
Nazwa miasta[edytuj]

Najstarsza znana nazwa związana z miejscowością jest pochodzenia staropruskiego i brzmiała Melcekuke (od "malte", "malko" – drzewo, zarośla, las i "kuke", "kauks" – diabeł, czart, czyli "czarci las"). Niemieccy koloniści osadzeni tu po lokacji miasta przez Krzyżaków przyswoili ją fonetycznie jako Mehlsack ("worek mąki"). Osadnictwo mazurskie w Prusach Książęcych w następnych wiekach sprawiło, że pojawiła się także równoległa forma polska Melzak. Po przyłączeniu do Polski w 1945 w użyciu znajdowała się nazwa Mąkowory. W 1947 na mocy rozporządzenia ministrów administracji publicznej i ziem odzyskanych z 12.11.1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości nazwę ponownie zmieniono i odtąd miasteczko nosi nazwę Pieniężno, na cześć Seweryna Pieniężnego juniora – wydawcy przedwojennej polskiej "Gazety Olsztyńskiej".
Historia[edytuj]

Prusowie założyli w tym miejscu gród obronny, który nazywał się Melcekuke. Ostatnim księciem staropruskim był prawdopodobnie Wewa. W połowie XIII w. stoczył krwawy bój z Krzyżakami ponosząc klęskę. W efekcie, zgodnie z umową między Krzyżakami a papieżem Innocentym IV, Warmię otrzymał biskup, a Terra Wewa przekazana została kapitule. Pierwsze zapiski w kronikach zakonu krzyżackiego podają datę 1282 r., kiedy to biskup warmiński przekazał posiadłości Wewy kapitule z poleceniem założenia parafii i wzniesienia kościoła. Krzyżacy nazywali miasto Mehlsack.
Nie jest dokładnie znana data nadania praw miejskich, niektóre źródła podają 1295 r., jednak w dokumentach po raz pierwszy nazwy civitas (łac. – miasto) użyto w 1312 r., gdy kapituła warmińska wystawiła przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim. Ze względu na zniszczenie miasta w ponad 90% zimą 1945 r., administracja polska nie zaliczyła miejscowości do miast. Pieniężno odzyskało prawa miejskie dopiero w 1973 r.
Pod Pieniężnem zginął radziecki generał Iwan Czerniachowski, na cześć którego nadano nazwę Czerniachowsk miastu Wystruć w północnej części obwodu kaliningradzkiego (byłe Prusy Wschodnie) a w Pieniężnie stanął pomnik upamiętniający radzieckiego generała. Wiosną 2001 roku na cokole pomnika pojawiły się napisy kat AK i morderca[2].
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:
Lichtenau  Niemcy [potrzebne źródło]
Gusiew  Rosja [potrzebne źródło]
Zobacz też[edytuj]

Piotr Kolberg, burmistrz Pieniężna.
Cerkiew św. Michała w Pieniężnie
Cmentarz żydowski w Pieniężnie
Pieniężno (stacja kolejowa)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1