poniedziałek, 17 września 2012

Pasłęk


Pasłęk

Państwo Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat elbląski
Gmina Pasłęk
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie 1297
Burmistrz Wiesław Śniecikowski
Powierzchnia 10,63[1] km²
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
12 067
1139 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 55
Kod pocztowy 14-400
Tablice rejestracyjne NEB
Położenie na mapie Polski


Pasłęk
54°03′N 19°40′E
TERC
(TERYT) 6283504074
Urząd miejski
pl. św. Wojciecha 5
14-400 Pasłęk
 Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa


Pasłęk – zamek


Mury obronne w Pasłęku
Pasłęk (dawniej Holąd Pruski, niem. Preußisch Holland, prus. Pāistlauks) – miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pasłęk. Położony jest na północnym skraju Pojezierza Iławskiego. Przez miasto przepływa rzeka Wąska uchodząca do jeziora Druzno.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. elbląskiego.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 12 067 mieszkańców[2].
Miasto utrzymuje się głównie dzięki rolnictwu i przemysłowi lekkiemu. Funkcjonuje duża mleczarnia (produkująca wyroby nabiałowe na całą Polskę północną), młyn oraz suszarnia zboża. Pasłęk leży obok ważnej dla północnych regionów Polski drogi ekspresowej S7, z dwoma zjazdami, węzeł Pasłęk północ i węzeł Pasłęk południe oraz dróg w kierunku obwodu kaliningradzkiego, dzięki czemu można go uznać za węzeł komunikacji lądowej.
Spis treści  [ukryj]
1 Historia
2 Zabytki
3 Wspólnoty wyznaniowe
4 Oświata
5 Ciekawostki
6 Sport
7 Współpraca międzynarodowa
8 Zobacz też
9 Przypisy
10 Bibliografia
Historia[edytuj]

We wczesnym średniowieczu był tu gród pruskiego plemienia Pogezanów. Po raz pierwszy wymieniony w dokumentach z 1267 r. jako Pazluch. Miasto założono w końcu XIII w. na miejscu staropruskiej osady Pazluk z rozkazu mistrza krzyżackiego Meinhardta z Kwerfurtu. Znajdowało się ono na terenie historycznej krainy Prusy Górne. Pierwszymi osadnikami byli Holendrzy sprowadzeni do osuszania miejscowych bagien. Była to pierwsza osada holenderska w Prusach Książęcych i jednocześnie na terenie dzisiejszej Polski. Dała ona początek intensywnemu, trwającemu aż do początków XIX w. osadnictwu olęderskiemu[3].
Prawa miejskie uzyskano w roku 1297 i nadano miastu nazwę Hollandt. Ówcześnie był to ośrodek handlowo-rzemieślniczy. W czasie trwania wojny trzynastoletniej (1454–1466) opowiedział się po stronie polskiej, jednak na mocy pokoju toruńskiego (1466) pozostał pod władaniem krzyżackim. Po 1525 roku na terenie Prus Książęcych, a później Niemiec. Ponownie wojska polskie oblegały Pasłęk podczas wojny polsko-krzyżackiej w 1521 r. Po zajęciu miasta pozostawały tu do 1525 r. W 1627 Pasłęk okupowały wojska szwedzkie Gustawa Adolfa. W czasie drugiej wojny polsko-szwedzkiej w 1656 r. na zamku pasłęckim spotkali się: król szwedzki Karol Gustaw i elektor Fryderyk Wilhelm. Obaj władcy uzgodnili działania wojskowe przeciw Polsce. W latach wojny siedmioletniej od 1758 do 1762 miasto okupowali Rosjanie. Znaczne zniszczenia spowodowały przemarsze wojsk napoleońskich w latach 1807 i 1812. W 1818 Pasłęk został siedzibą powiatu.
W wieku XIX miasto intensywnie się rozwijało, powstały niewielkie zakłady przemysłowe, uruchomiono linię kolejową (w 1882), początkowo do Morąga, a później do Olsztyna i Elbląga (w 1883).
W 1898 r. w Pasłęku powstało Górnopruskie Towarzystwo Historyczne (Oberländischer Geschichtsverein), którego honorowym przewodniczącym został książę Alexander zu Dohna ze Słobit[4].
W wyniku II wojny światowej miasto znalazło się w granicach Polski – zniszczone w 80% przez działania wojenne oraz podpalenia dokonane przez żołnierzy radzieckich. W pierwszych latach powojennych władze polskie usunęły dotychczasowych mieszkańców Pasłęka do Niemiec, zastępując ich głównie ludźmi wysiedlonymi z terenów wschodnich II RP. Systematycznie odbudowywany i rozwijany.
W Pasłęku znajdują się obecnie dwa przedszkola, dwie szkoły podstawowe, dwa gimnazja oraz dwie szkoły średnie.
Zabytki[edytuj]

Zamek krzyżacki, zbudowany ok. 1320 r., wielokrotnie odbudowywany w XIV i XVI w. oraz po 1945. Zamek zniszczony podczas wojny polsko-krzyżackiej w 1521 r. i pożarem w 1543 r. Odbudowany z dodaniem dwóch skrzydeł: wschodniego i zachodniego oraz dwóch narożnych wież. W 1945 zniszczony, odbudowany w latach 60. XX w., z przeznaczeniem na cele kulturalne. Obecnie zamek składa się z trzech skrzydeł, otaczających prostokątny dziedziniec otwarty od południa. Skrzydło północne flankują wieże.
Gotycki kościół pod wezwaniem świętego Bartłomieja pochodzący z pierwszej połowy XIV w., a rozbudowany w XVI. Niegdyś wieże wieńczył barokowy hełm, lecz w 1922 uległ on spaleniu i zastąpiono go obecnym dachem siodłowym. Wystrój wnętrza w większości neogotycki. Barokowy ołtarz główny autorstwa rzeźbiarza Izaaka Rigi z Królewca z 1687 r., barokowa ambona i konfesjonał tego samego autorstwa co ołtarz, organy wykonane przez gdańskiego mistrza Hildebrandta z 1719 r. [1]
Mury miejskie z basztami (Wieża Kamienna) i bramami (Brama Młyńska) zbudowane pomiędzy XIII a XV w., otaczają Stare Miasto.
Kilkanaście kamieniczek z XVIII i XIX w. (ul Chrobrego, Dąbrowskiego, Osińskiego, Sienkiewicza).
Gotycki ratusz pochodzący z XIV w., przebudowany w XVI, a odbudowany w 1960 roku. późnorenesansowe szczyty pochodzą z XVII w. Posiada podcień wsparty na trzech kolumnach.
Neogotycki kościół św. Józefa, obecnie cerkiew greckokatolicka.
Renesansowy kościół św. Jerzego, obecnie wspólnie użytkowany przez społeczność ewangelicką (jako kościół filialny parafii w Ostródzie) oraz prawosławną (jako parafialna cerkiew pw. św. Onufrego).
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Na terenie miasta działalność religijną prowadzi:
Kościół Chrześcijan Baptystów,
Kościół Ewangelicko-Augsburski
Kościół Greckokatolicki (obrządku bizantyjsko-ukraińskiego),
Kościół Rzymskokatolicki,
Kościół Zielonoświątkowy,
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny,
Świadkowie Jehowy. Zbór z Salą Królestwa.
Oświata[edytuj]

Na terenie miasta znajdują się następujące placówki oświatowe:
– przedszkola:
Przedszkole Samorządowe nr 1
Przedszkole Samorządowe nr 2 im. Ludwiki Wawrzyńskiej
– szkoły podstawowe i gimnazja:
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Władysława Broniewskiego
Gimnazjum nr 1 im. Władysława Jagiełły (
Zespół Szkół Powszechnych im. mjr. Henryka Sucharskiego – SP nr 3 i Gimnazjum nr 2
– szkoły średnie:
Zespół Szkół w Pasłęku
Zespół Szkół Ekonomicznych i Technicznych w Pasłęku
Zespół Szkół Zawodowych w Pasłęku
Ciekawostki[edytuj]

Podziemia zamku w Pasłęku znajdują się na liście prawdopodobnych miejsc ukrycia Bursztynowej Komnaty. Do dziś nie zostały dokładnie spenetrowane.[potrzebne źródło]
Taksówkarze z Pasłęka byli inspiracją do nakręcenia filmu "Wielki Szu" reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.[potrzebne źródło]
W okolicach Pasłęka miasto zwane jest także Paryżem Północy.[potrzebne źródło]
Do roku 1945, czyli do zniszczenia podczas walk o miasto i znalezienia się Pasłęku w granicach Polski, miejscowość ze względu na jej dobrze zachowaną starówkę nazywana była mianem Rothenburga Prus Wschodnich.[potrzebne źródło]
W latach 1957-1963 prowadzono prace wiertnicze i badania karotarzowe w otworach wiertniczych w poszukiwaniu rud uranu. Przy okazji świadczenia tych prac wykryto przejawy mineralizacji uranowej w głęboko zalegających strukturach geologicznych na niżu polskim m.in. w Pasłęku. Ze względu na grubą pokrywę osadów czwartorzędowych zrezygnowano tam jednak z przeprowadzania podziemnych prac rozpoznawczych i sporządzono jedynie dokumentację złóż w oparciu o badania rdzeni z otworów wiertniczych (Średnia zawartość uranu w rudzie w g/tonę - 8400g).[potrzebne źródło]
Sport[edytuj]

W mieście swą siedzibę ma Polonia Pasłęk – klub wielosekcyjny. Początkowo klub funkcjonował pod nazwą Związkowy Klub Sportowy Ogniwo Pasłęk. Pierwszym prezesem został Jan Czymbor. Obok piłki nożnej funkcjonują między innymi siatkówka i sekcja motorowa, w kolejnych latach powstają koszykówka, kick- boxing i lekkoatletyka. W 1957 roku zmieniono nazwę na Miejski Klub Sportowy Polonia Pasłęk z prezesem Bogdanem Korzeniowskim. Rok 1980 przyniósł kolejną zmianę nazwy Międzyzakładowy Ludowy Klub Sportowy Polonia Pasłęk. W 1999 roku piłkarze Polonii awansują do IV ligi.
Sekcja piłkarska
Aktualnie Polonia Pasłęk występuje w IV lidze, w grupie warmińsko-mazurskiej.
Klub Sportowy Polonia Pasłęk, Rok założenia 1950, Barwy klubowe: niebiesko-biało-czerwone
Najwyższa klasa rozgrywkowa IV liga
Stadion Miejski w Pasłęku został gruntownie przebudowany w latach 2011-2012. Pojemność trybun po modernizacji wynosi 1 450 miejsc. W ramach inwestycji powstała również bieżnia tartanowa oraz oświetlenie. Rewitalizacji doczekała się również murawa piłkarska. Gmina Pasłęk na realizację tego przedsięwzięcia otrzymała dofinansowanie ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej w ramach "Wojewódzkiego wieloletniego programu rozwoju bazy sportowej". Przyznana kwota to 950 tys. zł (200 tys. zł w roku 2011 i 750 tys. zł w roku 2012) [5].
Strzelnica
Strzelnica myśliwska w Gołąbkach k. Pasłęka powstała na terenie K.Ł. "Bóbr" w Pasłęku i stanowi własność tego koła. Pełni też funkcję Okręgowej Strzelnicy Myśliwskiej Okręgu Elbląskiego. Jest pięknie położona i utrzymana. Można na niej sprawnie przeprowadzić wszystkie konkurencje strzelań myśliwskich. Kilka lat z rzędu drużyna reprezentująca K.Ł. "Bóbr" składająca się z trzech zawodników wygrywa Mistrzostwa Okręgu Elbląskiego i reprezentuje okręg na Krajowym Konkursie Kół Łowieckich.
Golf
Pole golfowe Sand Valley powstało w latach 2006-2009. Codzienne prace konstrukcyjne i kształtujące pole prowadzone były przez Tonego Ristole. To właśnie jego rzemiosło widać we wszystkich detalach pola. Natomiast Lassi Pekka Tilander i Kai Hulkkonen odpowiadali za wytyczenie fairwayów i sporządzenie projektu komponujące pole golfowe z naturalną rzeźbą terenu. Pole Golfowe znajduje się przy drodze ekspresowej E7 kilkaset metrów od zjazdu z węzła Pasłęk północ.
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:
Itzehoe, [potrzebne źródło]
La Couronne [potrzebne źródło]
Zobacz też[edytuj]

powiat pasłęcki
Cmentarz żydowski w Pasłęku

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1