niedziela, 23 września 2012

Kluczbork


Kluczbork

Państwo Polska
Województwo opolskie
Powiat kluczborski
Gmina Kluczbork
gmina miejsko-wiejska
Założono 1253
Prawa miejskie 1274
Burmistrz Jarosław Kielar
Powierzchnia 12,35[1] km²
Wysokość 177-190 m n.p.m.
Ludność (2009)
• liczba
• gęstość
25 447[2]
2 053,0 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 77
Kod pocztowy 46-200, 46-203
Tablice rejestracyjne OKL
Położenie na mapie Polski


Kluczbork
50°59′N 18°13′E
TERC
(TERYT) 5162304024
Urząd miejski
ul. Katowicka 1
46-203 Kluczbork
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Kluczbork w Wikisłowniku
Strona internetowa


Ratusz w Kluczborku


Rynek


Wieża ciśnień


Kościół pw. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w Kluczborku
Kluczbork (niem. Kreuzburg, dawniej Kluzborek[3]) – miasto i gmina w północno-wschodniej części woj. opolskiego, w powiecie kluczborskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kluczbork.
Według danych z 2009 miasto liczyło 25 447 mieszkańców[2].
Spis treści  [ukryj]
1 Geografia
2 Klimat
3 Historia
4 Transport
5 Gospodarka
6 Edukacja
7 Sport
8 Postacie związane z Kluczborkiem
9 Wspólnoty religijne
10 Miasta partnerskie
11 Zobacz też
12 Przypisy
13 Linki zewnętrzne
Geografia[edytuj]

Kluczbork znajduje się na północno-wschodnim krańcu Niziny Śląskiej, na pograniczu z Wyżyną Śląską, nad Stobrawą, prawym dopływem Odry w jej górnym biegu. Stobrawa jest niewielkim ciekiem wodnym, a jej dolina jest tu jeszcze wąska i niezbyt głęboka. Historycznie miasto leżało na Dolnym Śląsku (w przeszłości należał do księstw dolnośląskich), jednak obecnie więcej łączy go z położonym na Górnym Śląsku Opolem[4] (w XIX wieku do nazwy Kreuzburg dodawano często O.S - Oberschlesien).
Miasto posiada kilka zbiorników wodnych – obecnie można wyróżnić Staw Kościuszki (dawniej Millera) oraz wyrobiska żwirowni w Lesie Miejskim. Niedawno został oddany zbiornik retencyjny który swoją powierzchnią pokrył żwirownię. Jego powierzchnia to ok. 60 hektarów. Zbiornik retencyjny w dolinie rzeki Stobrawy jest położony na wysokości wsi Ligoty Górnej, na terenach leżących w gminach Kluczbork i Lasowice Wielkie.
Zbiornik wodny powstał na skutek zalania ok. 60 ha gruntów rolnych. Zalaniu uległo około 1,5-kilometrowy odcinek doliny rzeki Stobrawy i przyległych jej gruntów.
Klimat[edytuj]

Klimat regionu: śr. temp. roczna waha się od +8,0 °C do +8,3 °C. Średnia temperatura w lecie +17,3 °C ,a w zimie -3,5 °C. Występują znaczne amplitudy opadów, które wynoszą od 410 do 839 mm rocznie. Okres wegetacyjny trwa ok. 220 dni[potrzebne źródło].
Historia[edytuj]


Ta sekcja od 2009-03 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Założenie miasta wiąże się z zakonem krzyżowców z czerwoną gwiazdą, który powstał prawdopodobnie w czasie wypraw krzyżowych do Palestyny, gdzie poza walką z muzułmanami otaczał opieką pielgrzymów, stąd często określany mianem Szpitalników. Na początku XIII w. przeniósł się do Austrii, Czech i Moraw, a sprowadzony również na Śląsk – do Wrocławia – przez księżnę Annę, przeszedł do życia klasztornego, zajmując się chorymi i prowadząc szpitale.
Krzyżowcy otrzymali od księcia wrocławskiego Henryka III w 1253 r. zezwolenie na lokację miasta na prawie niemieckim w miejscu, gdzie istniała osada targowa wzmiankowana już w 1252 r. jako Cruceburch.
Kiedy jednak założyli kilka wsi w okolicy, a nie zdołali lokować miasta, książę Henryk IV Probus biorąc Kluczbork pod swoją opiekę, w 1274 r. wystawił przywilej lokacji miasta. Od tego momentu rozpoczynają się jego dzieje polityczne.
Od 1293 r. Kluczbork należał do księstwa głogowskiego, od 1312 do oleśnickiego, od 1323 był w księstwie legnicko-brzeskim, w latach 1331-1356 jako zastaw u króla Polski Kazimierza Wielkiego. Podczas wojen husyckich miasto opanowali husyci pod wodzą rycerza polskiego Dobka Puchały cieszącego się poparciem mieszkańców.
Następnie Kluczbork był ponownie kilkakrotnie oddawany w zastaw i sprzedawany. Od 1536 r. aż do wygaśnięcia piastowskiej linii brzeskiej był w posiadaniu książąt brzeskich, lenników korony czeskiej, którzy będąc wyznawcami religii protestanckiej, wprowadzali ją stopniowo w podległych im ziemiach.
W czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648) miasto podupadło, ponieważ było wielokrotnie plądrowane przez przechodzące tędy wojska.
Kluczbork udzielił schronienia w latach 1660-1671 braciom polskim przybyłym z Polski, którzy zorganizowali tutaj dwukrotnie swoje synody w 1663 i 1668 r. Znakomitym ich przedstawicielem był tu Krzysztof Crell-Spinowski. W tym czasie miasto wzmiankowano pod nazwą Kluzbork, Krucibork[5].
Po śmierci ostatniego księcia legnicko-brzeskiego Jerzego Wilhelma w 1675 r., Kluczbork przeszedł pod bezpośredni zarząd cesarza austriackiego Leopolda I, a po 1740 r. wraz z całym Śląskiem znalazł się w granicach państwa pruskiego, wówczas pod nazwą Kluzborek. Rozpoczął się okres dominacji kultury niemieckiej w wyniku kolonizacji fryderycjańskiej oraz administracyjnych zarządzeń władz pruskich, szczególnie ostrych w czasie tzw. kulturkampfu.
W 1816 r. miasto stało się siedzibą władz powiatowych. W połowie XIX w. rozpoczęła się budowa dróg bitych i kolejowych, dzięki czemu Kluczbork stał się ważnym węzłem kolejowym w północnej części rejencji opolskiej, do której włączono go w 1820.
Jednocześnie rozwijało się szkolnictwo podstawowe i średnie, w nawiązaniu do tradycji XVI/XVII wieku, gdy szkoły miejskie w Byczynie i w Kluczborku cieszyły się doskonałą opinią na Śląsku.
W 1858 r. zostało otwarte ewangelickie seminarium nauczycielskie mające kształcić nauczycieli władających zarówno polskim jak i niemieckim językiem, a w 1860 rozpoczęła kształcenie miejska szkoła średnia, przekształcona w 1873 r. w gimnazjum humanistyczne, które w 1877 otrzymało nowo wzniesiony gmach szkolny.
W mieście żyli zgodnie ewangelicy, katolicy i wyznawcy judaizmu. Działały różne towarzystwa oświatowe i charytatywne. Został zbudowany szpital miejski (1848) i miejski zakład gazowy (1867), powstał ewangelicko – luterański zespół leczniczy "Betania" (1888), wzniesiono budynek poczty (1891) i gmach sądu (1895), działał prowincjonalny zakład dla umysłowo chorych. Koniec XIX i początek XX w. przyniósł miastu mającemu dotąd charakter rolniczy, początki rozwoju przemysłowego bowiem powstały browary, drukarnia, przędzalnia, cukrownia, cegielnia, nowoczesna rzeźnia, fabryka mebli i zakład wyrobów metalowych.
W latach 1907-1908 została przeprowadzona w mieście sieć wodociągowa i kanalizacyjna, znacznie później powstała elektrownia nad Stobrawą.
Po I wojnie światowej wraz z całym powiatem obejmującym Wołczyn, Byczynę oraz gminy wiejskie, pozostał terenem przygranicznym, bowiem kilkanaście kilometrów od miasta przebiegała granica Rzeszy Niemieckiej z Polską. Po podziale Górnego Śląska w październiku 1921 r. powiat kluczborski w całości pozostał w obrębie państwa niemieckiego aż do 20 stycznia 1945, gdy do miasta wkroczyły wojska radzieckie I Frontu Ukraińskiego. Oficjalnie władze polskie przejęły Kluczbork wraz z całym Śląskiem Opolskim 18 marca 1945. Dominująca dotąd w mieście ludność niemiecka została wysiedlona.
Po zniesieniu powiatów w roku 1975 pozostawał jedynie siedzibą gminy. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa opolskiego. Od 1 stycznia 1999 – ponownie stolica powiatu, skupiającego 4 gminy: Kluczbork, Byczyna, Wołczyn i Lasowice Wielkie. Pod względem administracji kościelnej – Kościoła rzymskokatolickiego – należy do diecezji opolskiej i jest siedzibą dekanatu, jak również rejonu duszpasterskiego (jednego z czterech – obok Opola, Nysy i Raciborza); w ramach struktur Kościoła ewangelicko–augsburskiego jest siedzibą parafii pw. Zbawiciela, należącej do diecezji katowickiej.
Transport[edytuj]

W mieście krzyżują się drogi krajowe:
droga krajowa nr 11 relacji Bytom - Lubliniec - Kluczbork - Ostrów Wielkopolski-Poznań-Kołobrzeg
droga krajowa nr 42 relacji Namysłów- Kluczbork -Praszka-Radomsko-Starachowice
droga krajowa nr 45 relacji Złoczew-Wieluń- Kluczbork -Opole-Racibórz
Kluczbork posiada obwodnicę drogi nr 11, planowana jest także budowa obwodnicy w ciągu drogi nr 45. Kluczbork to także węzeł kolejowy (krzyżują się tu linie kolejowe z Wrocławia, Opola, Ostrowa Wielkopolskiego i Lublińca). Położony jest w odległości ok. 40 km od Opola, 96 km od Wrocławia, 205 km od Poznania i 120 km od Katowic
Gospodarka[edytuj]


Ta sekcja od 2009-03 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Miasto leży w centrum regionu rolniczego, dla którego stanowi bazę zaopatrzeniową i usługową oraz ośrodek oświatowo - kulturalny.[potrzebne źródło]
Tradycyjnie dominującym przemysłom: maszynowemu, dziewiarskiemu i budowlanemu towarzyszy dynamiczny rozwój innych branż takich jak: handel, transport, przetwórstwo rolno - spożywcze, szeroko rozumiane usługi. Znaczna część istniejących w mieście firm uległa przekształceniom własnościowym. Państwowe zakłady sprywatyzowały się tworząc spółki, z których część cechuje dynamiczny rozwój (m.in.: FAMAK). Rozwija się sieć banków i instytucji ubezpieczeniowych. Łącznie na terenie gminy działa ok. 1800 podmiotów gospodarczych (w tym w mieście ok. 1300). Największe firmy gminy to: Fabryka Maszyn i Urządzeń "FAMAK", PV "PREFABET - Kluczbork" S.A., WAGREM sp. z o.o. Kluczbork
W Kluczborku, w okolicach Ligoty Dolnej, funkcjonuje podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej INVEST PARK ( powierzchnia 53,939 ha ). Obecnymi inwestorami w WSSE, podstrefy Kluczbork, są m.in.: MARCEGAGLIA POLAND Sp. z o.o., INPOL-KRAK TUBES SERVICE CENTER Sp. z o.o. oraz wchodząca w skład niemieckiego holdingu SEPPELER GRUPPE Ocynkownia Śląsk.
W Ligocie Górnej pod Kluczborkiem dnia 31.01.2008 r. otwarto nowo wybudowaną halę produkcyjną firmy PROTEA, zajmującej się świadczeniem usług na rynku offshore, stoczniowym i lądowym.
W mieście wraz z rozwojem gospodarczym wyrosła i działa z powodzeniem sfera usług, wspomagająca przedsiębiorczość. Już dziś w Kluczborku ma swe siedziby 10 banków , a kolejne są zainteresowane uruchomieniem swoich oddziałów. Pomocą w prowadzeniu interesów służą liczne kancelarie prawne, notarialne, tłumacze przysięgli. Robienie interesów znakomicie ułatwia również istnienie wszystkich istotnych urzędów i instytucji gminnych i powiatowych.
Kluczbork ma nowe wysypisko śmieci, dobrze zorganizowaną gospodarkę komunalną. Wybudowano nową oczyszczalnię ścieków i skanalizowano całe miasto. Zlikwidowano niską emisję gazów i pyłów (wyłączono ponad 40 kotłowni lokalnych) i włączono w centralny system.
W latach 2003-2004 w Kluczborku oraz na terenie całego powiatu ukazywała się gazeta "Nowy Kurier Kluczborski" (ISSN             1730-5012      ). Łącznie ukazało się 41 numerów tego dwutygodnika, a redaktorem naczelnym był Adam Płocikiewicz.
Od grudnia 2007 roku w Kluczborku wydawany jest "Tygodnik Lokalny Spiker" (ISSN             1898-9713      ), bezpłatna gazeta o tematyce kulturalnej i społecznej, która ukazuje się na terenie trzech powiatów: kluczborskiego, oleskiego i namysłowskiego. Jej redaktorem naczelnym jest Jacek Placety. [1]
Edukacja[edytuj]

Szkoły podstawowe
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Emilii Plater
Szkoła Podstawowa nr 6 Specjalna
Społeczna Szkoła Podstawowa STO w Kluczborku
Gimnazja
Publiczne Gimnazjum nr 1
Publiczne Gimnazjum nr 3 im. Jana Pawła II
Publiczne Gimnazjum nr 5 im. Mikołaja Reja
Społeczne Gimnazjum STO
Gimnazjum Specjalne Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego
Szkoły średnie i zawodowe
Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Adama Mickiewicza
Zespół Szkół Licealno-Technicznych im. gen. Józefa Bema
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Marii Skłodowskiej-Curie
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 Centrum Kształcenia Ustawicznego
Społeczne Liceum Ogólnokształcące STO
Szkoła Zawodowa Specjalna SOSW
Wojewódzki Ośrodek Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego
Sport[edytuj]

W Kluczborku funkcjonuje od 2003 roku klub sportowy MKS Kluczbork, którego drużyna piłki nożnej obecnie gra w II lidze.
W mieście istnieje również Kluczborski Klub Karate, odnoszący spore sukcesy zarówno w kraju jak i za granicą, którego wychowankiem jest m.in. Krzysztof Neugebauer: (4 DAN, mistrz świata w kumite drużynowym (1992), wicemistrz świata w kumite (Sao Paulo, 1996), wielokrotny wicemistrz świata w kata drużynowym. Trener Kadry Polski w kumite /walka/). Trenerem jest Andrzej Olech: (5 DAN, trener, sędzia klasy międzynarodowej, wychowawca Mistrzów Świata, Europy i Polski).
Postacie związane z Kluczborkiem[edytuj]

Urodzeni:
Jan z Kluczborka (ur. ok. 1370) - polski filozof, teolog
Adam Gdacjusz (ur. 1609) - polski pisarz religijny, kaznodzieja, duchowny luterański
Gustav Freytag (ur. 1816) - pisarz niemiecki
Leszek Dawid (ur. 1971) - polski reżyser, scenarzysta
Radosław Krzyżowski (ur. 1972) - polski aktor teatralny, telewizyjny i filmowy
Tomasz Garbowski (ur. 1979) - polski polityk, poseł na Sejm V, VI i VII kadencji, sędzia Ekstraklasy piłkarskiej
Inni:
Edyta Górniak (ur. 1972) - uczęszczała do Technikum ogrodniczo - pszczelarskiego w Kluczborku tzw. "Pszczółek".
Waldemar Sobota (ur. 1987) - w latach 2007-2010 występował w kluczborskim klubie piłkarskim MKS-ie Kluczbork
Wspólnoty religijne[edytuj]

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:
Kościół Rzymskokatolicki
Parafia pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych
Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
Kościół Ewangelicko-Augsburski
Parafia w Kluczborku
Kościół Zielonoświątkowy
Zbór w Kluczborku
Dwa zbory Świadków Jehowy, Sala Królestwa[6]
Miasta partnerskie[edytuj]

 Bad Dürkheim[7]
 Brzeżany[7]
Zobacz też[edytuj]

Ratusz w Kluczborku
Synagoga w Kluczborku
Cmentarz żydowski w Kluczborku
Mennica w Kluczborku

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1