niedziela, 23 września 2012

Jawor


Jawor

Państwo Polska
Województwo dolnośląskie
Powiat jaworski
Gmina gmina miejska
Burmistrz Artur Mieczysław Urbański
Powierzchnia 18,80 km²
Ludność (31.03.2011)
• liczba
• gęstość
24 340[1]
1 274,0 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 76
Kod pocztowy 59-400
Tablice rejestracyjne DJA
Położenie na mapie Polski


Jawor
51°03′N 16°11′E
TERC
(TERYT) 5020105011
Urząd miejski
Rynek 1
59-400 Jawor
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Jawor w Wikisłowniku
Strona internetowa
Jawor (niem. Jauer) – miasto i gmina w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim. Historycznie leżące na Dolnym Śląsku. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa legnickiego.
Jawor jest położony nad Jawornikiem, Paszówką i Nysą Szaloną w środkowej części Dolnego Śląska, na Równinie Jaworskiej, będącej częścią Równiny Chojnowskiej.
Według danych z 30 czerwca 2010 miasto liczyło 24 340 mieszkańców.
Spis treści  [ukryj]
1 Nazwa miasta
2 Historia
3 Zabytki miasta Jawor
4 Gospodarka
5 Struktura powierzchni
6 Demografia
7 Atrakcje turystyczne ziemi jaworskiej
8 Kultura
8.1 Jaworskie Koncerty Pokoju
8.2 Międzynarodowe Targi Chleba
9 Wspólnoty religijne
10 Rekreacja
11 Sport
12 Miasta partnerskie
13 Urodzeni w Jaworze
14 Honorowi Obywatele Miasta Jawora
15 Zobacz też
16 Przypisy
17 Bibliografia
18 Linki zewnętrzne
Nazwa miasta[edytuj]



Jawor wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 roku wydanym w języku polskim w Berlinie[2].
Miejscowość swoją nazwę wzięła od słowiańskiej nazwy drzewa jawor (Acer pseudoplatanus), które jest drzewem bardzo rozpowszechnionym w Sudetach.
Po raz pierwszy nazwa miasta notowana jest w źródłach historycznych w XI wieku. Za pierwszą wzmiankę o Jaworze uznaje się zapis w Kronikach Thietmara. Pod datą 1008 roku Thietmar opisuje przemarsz wojsk cesarza niemieckiego Henryka II przez miejscowość "Jaura in Zlezie"[3] podczas niemieckiej ekspedycji militarnej prowadzonej na ziemiach Ślężan, Trzebowian i Dziadoszan w ramach wojen z Bolesławem Chrobrym o Łużyce[4].
W 1133 miasto notuje się jako Jawr, w 1203 - Jawor. Do XVI wieku nazwę miasta zapisywano po łacinie w różnych formach: Iavor, Iavr, Javr, Javor, Jaur, Jaura, Jawer, Jauor. Używano również nazwy w oryginalnym słowiańskim brzmieniu, czego dowodzi obraz w kościele Św. Marcina w Jaworze zawierający w swej treści m.in. widok Jawora z 1562 roku oraz polską formę nazwy "Jawor"[5].
Niemiecka forma nazwy miasta Jauer była „zgermanizowaną” formą słowiańskiej pierwotnej nazwy i zaczęła być stosowana w XVI wieku przez niemieckich mieszkańców na Śląsku[potrzebne źródło]. Jeszcze w 1750 roku polska nazwa "Jawor" wymieniona jest w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska[6]. Nazwa ta stała się urzędową nazwą miasta dopiero w XVII-XVIII wieku po ostatecznym podboju Śląska przez Prusy w roku 1763 roku w wyniku wojen śląskich z Austrią[7]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje nazwę Jaworz, a Jawor jako określenie dawniejsze[8].
Historia[edytuj]


Ta sekcja od 2009-03 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Archeologicznie udowodnione osadnictwo na tym terenie sięga czasów neolitu ok. 5.000 lat przed narodzeniem Chrystusa. Temu okresowi aż po wędrówkę ludów (ok. 500 n.e.) poświęcona jest tematyczna ekspozycja w Muzeum Regionalnym w Jaworze. Najwięcej eksponatów archeologicznych pochodzi z okresu kiedy ziemie te znajdowały się pod wpływem kultury łużyckiej - (lata ok. 1300-300 p.n.e.). Na przełomie XIX i XX wieku odkryto wzdłuż linii kolejowej na odcinku Stary Jawor-Brachów jedno z największych cmentarzysk popielnicowych odkopanych na terenie Polski. W latach 1880-1910 wydobyto w tym miejscu ponad 1000 urn z prochami zmarłych. W zbiorach jaworskiego muzeum znajduje się także replika jednego z najciekawszych znalezisk archeologicznych Dolnego Śląska - złoty diadem wykonany z blachy, odkryty w okolicach miejscowości Męcinka (Mnisi Las) związany z kręgiem śródziemnomorskiej kultury mykeńskiej. We wczesnym średniowieczu prawdopodobnie istniała tu osada słowiańska co potwierdza nazwa Stary Jawor, która jest obecnie częścią miasta Jawor, a także legenda o pogańskiej bogini Javarze wspominanej przez kronikarzy[9]. Wyobrażono ją w alegorii zgody na zachodnim witrażu w sali rajców miejskich w miejscowym Ratuszu.
W czasach późniejszych Jawor był centralnym grodem słowiańskiego plemienia Trzebowian. Należał do rodu Piastów świdnicko-jaworsko-ziębickich - bocznej linii śląskiej gałęzi dynastii Piastów. W 1203 wybuchł wielki pożar - spłonęła wówczas cała drewniana zabudowa osady. Nie ostał się też ośrodek kultu pogańskiego na Barciszowej Górze koło Jawora[10]. W 1230 w miejscowości Borek, koło Jawora miał się urodzić sławny polski fizyk, matematyk i filozof Witelon. Pierwsza pisana wzmianka o Jaworze pochodzi z dokumentu wydanego przez kancelarię księcia Bolesława Rogatki w 1242 gdzie jako świadek wymieniony jest Walenty, proboszcz z Jawora.


Księstwo Jaworskie pod rządami Henryka V Brzuchatego (czerwony kolor)
Nie wiadomo dokładnie, kiedy Jawor otrzymał prawa miejskie ponieważ nie zachował się akt lokacyjny. Jawor stał się stolicą Księstwa jaworskiego[11], które zostało utworzone ok. 1274 przez Bolesława Rogatkę. Wydzielił on swojemu najstarszemu synowi Henrykowi Grubemu własną dzielnicę obejmującą takie miasta jak Jawor, Bolków, Kamienna Góra, Lubawka, Lwówek Śląski i Świerzawa[12].
Rozwój miasta zarówno gospodarczy jak i terytorialny przypada na lata rządów księcia Bolka I Srogiego od 1278 także księcia jaworskiego. Po jego śmierci księstwo rozpada się na trzy części. W 1312 jaworska dzielnica przypada drugiemu synowi Bolka Srogiego księciu Henrykowi I Jaworskiemu, który nadał miastu liczne przywileje m.in. prawo do warzenia piwa. Do 1392 Jawor wchodził w skład samodzielnego księstwa piastowskiego. Po śmierci Bolka II Małego w 1368 r. Księstwo świdnicko-jaworskie dostało się, jako oprawa wdowia w ręce Agnieszki Habsburskiej i dopiero po jej śmierci w 1392 r. zostało połączone z Koroną Czeską. Pozostało ono niezależne najdłużej ze wszystkich księstw śląskich utrzymując do tego roku swą samodzielność. Po okresach wojen husyckich nastąpił okres świetności miasta które liczyło wtedy trochę ponad 3 tys. mieszkańców i było prawie tak duże jak ówczesna Jelenia Góra. Jawor pełnił w tym okresie funkcję ważnego ośrodka administracyjnego do którego zjeżdżano się na sejmiki księstw świdnickiego i jaworskiego. W 1420 z miasta wypędzono miejscową gminę żydowską[13].
W wyniku wojen śląskich (1740-1763) Jawor dostał się pod panowanie Prus, a nowy król Fryderyk II Wielki zreformował administrację w mieście czyniąc Jawor miastem powiatowym. W XIX wieku rozwój miasta był stały, bez zakłóceń , w 1862 zainstalowano oświetlenie gazowe (zamienione na elektryczne w 1911). W latach 1856-1902 przeprowadzono linię kolejową m.in. do Legnicy, Jaworzyny Śląskiej, Roztoki i Malczyc. Przy tejże linii powstały zakłady Wolffa (obecnie Kuźnia Jawor S.A.) oraz Cukrownia. W 1849 powstała w Jaworze Loża Masońska św. Marcina pod Trzema Złotymi Kłosami (Loge St. Martin zu den drei goldenen Aehren in Jauer) w nawiązaniu do świętego patrona miasta.
W 1940 miasto Jawor liczyło nieco ponad 13 tys. mieszkańców. W 1945 miasto zdobyły oddziały 9 Korpusu Zmechanizowanego. Jawor przejęty został przez administrację polską w kwietniu 1945. W mieście po wojnie stacjonował 15 batalion samochodowy Armii Czerwonej.
W ostatnich latach do Jawora przyłączono pobliską wieś Stary Jawor, która obecnie jest jedną z głównych dzielnic Jawora. Po przyłączeniu wsi Jawor przesunął swe granice w stronę północno-zachodnią i sięga na zachód w okolice Zalewu Słup, na północ w okolice wsi Małuszów (dokładniej stacja benzynowa i oczyszczalnia ścieków).
Zabytki miasta Jawor[edytuj]



Jawor - ewangelicki Kościół Pokoju zaliczony do światowego dziedzictwa zabytków kultury UNESCO


Kościół Pokoju w Jaworze


Rynek w Jaworze


Ratusz w Jaworze
 Osobny artykuł: Zabytki Jawora.
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[14]:
ośrodek historyczny miasta
kościół par. pw. św. Marcina - gotycki kościół z XIII wieku-XIX wieku ze wspaniałym manierystycznym portalem z lat 1615-17, pl. Kościelny
cmentarz kościelny
szkoła par. ob. plebania, z XVI w., XIX/XX w., ul. Marcina 1
kościół pom. pw. św. Barbary, ul. Lipowa 2, z XV w., XVIII w.
Kaplica pw. św. Wojciecha, dawniej jaworska synagoga, ul. Czarnieckiego, z XIV w., k. XIX w.
zespół kościoła „Pokoju”, ul. Limanowskiego 40:
ewangelicki Kościół Pokoju szachulcowy, z l. 1654-56, 1709 r., wpisany w 2001 na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO z racji dużego znaczenia dla kultury i dziedzictwa ludzkości
dawny cmentarz przy kościele. ob. miejski „Park Pokoju”, z drugiej poł. XVII w., 1867 r., 1970 r.
pastorówka, szachulcowa, ul. Park Pokoju 2, z poł. XVII w.
kościół klasztorny beginek, ob. zbór zielonoświątkowców, ul. Żeromskiego 11, z poł. XVIII w.
zespół klasztorny franciszkanów o.o. bernardynów, ob. muzeum, ul. Klasztorna 2:
kościół p.w. NMP, z k. XV w., 1520 r.
klasztor, z XV w., 1820 r. obecnie Muzeum Regionalne
cmentarz par. św. Marcina, ul. Kuziennicza, z k. XVIII w.
dawny cmentarz żydowski, z pocz. XIX w.
zamek piastowski wzniesiony ok. 1224 r. - XIII w. przez Radosława z Bolesławca, uznawanego przez część historyków za kasztelana jaworskiego. Od połowy XIII wieku zamek był siedzibą książąt jaworskich a później świdnicko - jaworskich. W 1392 r. po śmierci księżnej Agnieszki, żony Bolka II Małego, zamek przejęli starostowie królów czeskich. W 1490r. gościł tutaj król czeski Władysław Jagiellończyk, a niespełna 200 lat później Marysieńka Sobieska. Od 1742 roku wraz z przejęciem Śląska przez Prusy zamek stał się zakładem pracy przymusowej oraz więzieniem (do 1956 r.). Kompleks zamkowy ma powierzchnię użytkową 6072 m kw. i kubaturę 18500 m sześciennych
mury obronne - miejskie, z XIV-XV w.
basteja Anioła przy kościele par. z 1540 r.
baszta
wieża baszty - bramy strzegomskiej, z XIV-XV w.
ratusz z wieżą - pierwsze wzmianki o Jaworskim ratuszu pochodzą już z 1373 roku - drugiej poł. XIV w., wielokrotnie przebudowywany, modernizowany, obecny gmach w stylu neorenesansu niderlandzkiego wybudowany został w latach 1895 - 1897. Średniowieczna 61-metrowa wieża posiada przy szczycie osiem posągów książąt i rycerzy umieszczonych tamże w XIV wieku. W budynku mieści się Kawiarnia "Ratuszowa", Rynek
teatr miejski, z XVIII w., 1874 r., 1925 r., Rynek
willa, dawna loża wolnomularska, ul. Armii Krajowej 7, z l. 1869-71, 1898 r.
ogród
dom, ul. Barbary 8, z pocz. XIX w.
dom, ul. Chopina 3, z XVIII-XX w.
dom, ul. Chopina 12, z pocz. XIX w.
dom, ul. Chrobrego 4, z XVI w.
dom, ul. Chrobrego 7, z XVIII-XX w.
dom, ul. Chrobrego 14 (d.41), z XVIII w., 1936 r.
dom, Czarnieckiego 10, z XVI w.
dworzec PKP, ul. Kolejowa, z drugiej poł. XIX w.
dom, ul. Kościelna 10, z 1564 r., XVIII w., XX w.
dom, ul. Legnicka 2 (d. 4), z 1600 r., XX w.
dom, ul. Legnicka 12, z 1800 r., XX w.
domy, ul. Lipowa 4 i 5, z 1800, XX w.
dom, Rynek 3, z poł. XVIII, XIX/XX w.
dom, Rynek 7, z XVI w., XIX w., XX w.
domy, Rynek 11,12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 21, 22, 23, 24, 33, 34, 35, 36, 37, z XVI-XIX w.
dom, ul. Staszica 1, z XVIII w., XIX/XX w.
dom, ul. Staszica 4, z XVII-XX w.
zespół cukrowni „Jawor”, ul. Starojaworska 104, z k. XIX w., 1927 r.
inne zabytki:
krzyże pokutne na dziedzińcu banku PKO BP (pracownicy banku mają obowiązek wpuszczać tam turystów)
kamienica przy ul. Legnickiej 3 ze wspaniałym portalem z lat 1617-1619 autorstwa głogowskiego rzeźbiarza Johanna Pola.
26 czerwca 2004 na "II Forum Polskich Miast i Miejsc UNESCO" miasta i obiekty w Polsce znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO w celu przekazywania informacji, współpracy i promocji skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc UNESCO. Siedzibą Ligi został Toruń, a jej pierwszym prezesem Marcin Zamoyski.
Gospodarka[edytuj]


Ta sekcja wymaga określenia jasnych kryteriów wyboru.
Kryteria powinny być poparte źródłami, nie mogą naruszać zasady neutralnego punktu widzenia, należy też unikać próżnych wyrażeń takich jak "znani", "najlepsi" itd. Kryteria możesz omówić w dyskusji artykułu.
Zobacz też: Zasady tworzenia list.
W mieście dominuje branża chemiczna, metalowa, spożywcza. Do większych zakładów należą:
Zakłady Kuziennicze Jawor
Fabryka Chemii Gospodarczej Global-Pollena
Zakład Mechaniczny Agromet Jawor
Metal - Jawor Sp. z o.o.
Landmann Polska Sp. z o.o.
Pionier S.A.
Javor-Home Sp.z o.o.
Agroma Sp.z o.o.
ARKAS Sp.z o.o.
Spółdzielnia Inwalidów Inprodus
Do 1990 roku istniała w Jaworze fabryka-oddział Diory oraz Fabryka Wyrobów Metalowych. Obecnie Jawor jest prężnym ośrodkiem z rozwijającym się sektorem handlu i usług, w mieście zlokalizowanych jest wiele towarzystw ubezpieczeniowych, banków, firm consultingowo-leasingowych[potrzebne źródło].
Struktura powierzchni[edytuj]

Według danych z roku 2007[15] Jawor ma powierzchnię 18,8 km² (303. lokata w kraju), w tym:
użytki rolne: 66%
użytki leśne: 0%
Miasto stanowi 3,23% powierzchni powiatu.
Demografia[edytuj]

Według danych z 31 grudnia 2007[16]: Jawor zamieszkiwało 24 120 osób (185. lokata w kraju).
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 24 120 100 12 540 52,0 11 580 48,0
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 1 283,0 667,0 616,0
Atrakcje turystyczne ziemi jaworskiej[edytuj]

Park Krajobrazowy Chełmy
Góra Bazaltowa
Wąwóz Myśliborski
Organy Myśliborskie
Obóz koncentracyjny Gross-Rosen
Kultura[edytuj]


Ta sekcja wymaga określenia jasnych kryteriów wyboru.
Kryteria powinny być poparte źródłami, nie mogą naruszać zasady neutralnego punktu widzenia, należy też unikać próżnych wyrażeń takich jak "znani", "najlepsi" itd. Kryteria możesz omówić w dyskusji artykułu.
Zobacz też: Zasady tworzenia list.

Ta sekcja od 2009-03 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.


Budynek Teatru Miejskiego
Do instytucji kultury w mieście należą:
Muzeum Regionalne Jawor – Muzeum mieści się w dawnym klasztorze bernardynów, gdzie mieszczą się ciekawe zbiory głównie dary mieszczan jaworskich, instytucji kościelnych oraz Bractwa Strzeleckiego. Od 1994 roku mieści się tutaj także Galeria Śląskiej Sztuki Sakralnej gdzie prezentowane są dzieła sztuki rzeźbiarskiej i malarskiej.
Jaworski Ośrodek Kultury – Jaworski Ośrodek Kultury (JOK) ma dwa działy. Pierwszy to dział promocji który promuje koncerty, odczyty, wystawy (również w Teatrze), akademie itp. Drugim działem jest dział instruktorsko-merytoryczno-edukacyjny, którego zadaniem jest popularyzacja sztuki w dziedzinach takich jak taniec, plastyka, fotografia.
Miejska Biblioteka Publiczna
Jaworskie Koncerty Pokoju[edytuj]
Każdego roku od maja do września w Jaworze organizowane są Koncerty Pokoju. Odbywają się one w zabytkowych wnętrzach Kościoła Pokoju. Kameralna muzyka w wykonaniu najlepszych artystów z Polski, Czech i Niemiec, oraz miejsce gdzie koncerty się odbywają, czyli świątynia, stwarzają szczególny klimat oraz dostarczają niezapomnianych wrażeń[czyja to opinia?]. Łącznie w jaworskim kościele odbyło się już 67 koncertów w tym 29 koncertów wykonanych przez artystów z zagranicy. Dotychczas występowali następujący artyści: Chór Poznańskie Słowiki pod dyr. Stefana Stuligrosza, Windsbacher Knabenchor, Chór Uniwersytetu Wrocławskiego "Gaudium", Kameralna Orkiestra "Leopoldinum", Orkiestra Amadeus pod dyrekcją Agnieszki Duczmal, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Sudeckiej, Spirituals Singers Band, Kwartet Wilanów, Camerata Cracovia, Zespół Folkowy "Sierra Manta", Brandenburgischer Kamerchor, Ledl Jazz Quintet i wielu innych[potrzebne źródło].
Międzynarodowe Targi Chleba[edytuj]
Międzynarodowe Targi Chleba w Jaworze odbywają się od 1997 roku zawsze na przełomie sierpnia i września (najczęściej w ostatni weekend sierpnia). Przez trzy dni można oglądać tradycyjne wytwarzanie produktów cukierniczych i piekarniczych, spróbować wyjątkowych[według kogo?] wyrobów i zapoznać się z ludowymi i chrześcijańskimi tradycjami związanymi z wypiekiem pieczywa. W trakcie imprezy rozstrzygane są również ogólnopolskie konkursy "Dobry Chleb", "Piekarz Roku" oraz "Bezpieczna Piekarnia"[17].
Wspólnoty religijne[edytuj]

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:
Kościół Rzymskokatolicki
Parafia pw. Matki Boskiej Różańcowej w Jaworze
Parafia pw. Miłosierdzia Bożego
Parafia pw. Św. Marcina
Parafia pw. Św. Brata Alberta
Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej
Zbór "Siloah"
Kościół Ewangelicko-Augsburski
Parafia w Jaworze
Kościół Boży w Chrystusie
Zbór "Jawor dla Jezusa"
Kościół Zielonoświątkowy
Zbór "Filadelfia" w Jaworze
Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa
Zbór w Jaworze
Świadkowie Jehowy[18]
Zbór z Salą Królestwa
Rekreacja[edytuj]


Ta sekcja od 2009-03 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
W mieście istnieje Kryta Pływalnia "Słowianka", Basen Letni, istnieje kompleks rekreacyjny z sauną, siłownią. Nie mniejszą ofertę prezentuje Ośrodek Sportu i Rekreacji "Jawornik". Znajdują się w nim korty tenisowe, pole namiotowe, boisko do gry w piłkę siatkową. Ok. 5 km od Jawora we wsi Myślibórz znajduje się florystyczny rezerwat przyrody "Wąwóz Myśliborski" jedyne w Sudetach miejsce występowania paproci - języcznika zwyczajnego.[13] Rezerwat ma powierzchnię 9,72 ha, a ochronie ścisłej podlega 0,9 ha. W odległości ok. 8 km. od miasta znajduje się były obóz koncentracyjny Gross-Rosen.Niedaleko od miasta znajduje się także zbiornik retencyjny Słup.
Sport[edytuj]

Kluby sportowe Jawora:
Klub Sportowy Olimpia Jawor - istniejący od roku 1990.
Reprezentuje piłkę siatkową, wychowanką klubu jest m.in. Katarzyna Mroczkowska, obecnie zawodniczka Gwardii Wrocław, wielokrotna medalistka Mistrzostw Świata i Europy w kategoriach młodzieżowych, była reprezentantka Polski, laureatka Nagrody Miasta Jawora. Największym sukcesem klubu jest awans w sezonie 2003/2004 do I ligi .
Klub Sportowy Sparta Stary Jawor - Klub powstał w 1995 roku i nosił nazwę Cukrownik Jawor. Założycielami klubu byli przede wszystkim pracownicy Cukrowni Jawor. W latach 1999,2000,2001 klub występował w klasie rozgrywkowej "A". Od grudnia 2003 roku, klub zmienił nazwę na Sparta Stary Jawor. Reprezentuje piłkę nożną .
MKS Victoria Jawor - Reprezentuje akrobatykę sportową, a dokładnie skoki na trampolinie, klub ten wychował wielu mistrzów Polski i Świata, obecnie jest to jeden z najsilniejszych klubów w Polsce w tej dyscyplinie.
MRKS Kuźnia Jawor grający obecnie w okręgowej lidze. Wychowankowie to m.in. Zbigniew Wójcik, Piotr Przerywacz, epizod w jaworskim klubie miał również Mariusz Ujek. Obecnym trenerem drużyny seniorów jest Mariusz Krupczak.
W Jaworze cyklicznie organizowany jest Półmaraton Jaworski.
Miasta partnerskie[edytuj]


Ta sekcja od 2011-09 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
 Roseto degli Abruzzi
 Turnov
 Berdyczów
 Niesky
 Niepołomice
Urodzeni w Jaworze[edytuj]

Mikołaj z Jawora (ur. 1355, zm. 1435) niemiecki profesor i rektor uniwersytetów w Pradze i Heidelbergu
Georg Friedrich Schröer, (ur. 1663, zm. 1739 ) niemiecki luterański teolog
Christoph Hackner (ur. 1663, zm. 1741) niemiecki architekt barokowy
Karl Friedrich Flögel (ur. 1729, zm. 1788) historyk kultury i literatury
Heinrich Gottfried von Mattuschka (ur. 1734, zm. 1779) niemiecki botanik i filozof
Henrietta Hanke (ur. 1785, zm. 1862) autorka licznych i bardzo poczytnych powieści obyczajowych
Carl Peschke (ur. 1853, zm. 1907) niemiecki polityk
Arthur Lieutenant (ur. 1884, zm. 1968) niemiecki polityk
Ludwig Manfred Lommel (ur. 1891, zm. 1962) niemiecki satyryk
Jan Szurmiej (ur. 1946) polski aktor
Lena Szurmiej (ur. 1947) polska aktorka
Henryk Szydłowski (ur. 1950) polski artysta malarz
Janusz Krasoń (ur. 1956) polityk SLD
Elżbieta Witek (ur. 1957) polityk PIS, poseł na Sejm RP V i VI kadencji
Krzysztof Loryś (ur. 1958) polski matematyk zajmujący się algorytmiką
Władysław Grzywna (ur. 1958) aktor
Mirosław Gancarz (ur. 1962) aktor kabaretu "Potem"
Jerzy Kaziów (ur. 1963) piłkarz I ligowy
Sławomir Drabik (ur. 1966) żużlowiec polski, wielokrotny medalista mistrzostw Polski, Europy i Świata. reprezentant Polski
Jerzy Pisulski (ur. 30 lipca 1971 polski kulturysta, Mistrz Świata w Kulturystyce Klasycznej oraz Mistrz Europy w Kulturystyce Klasycznej,
Mirosław Malec, (ur. 1969) założyciel i wokalista zespołów Zielone Żabki, Ga Ga i Radical News
Jarosław Stancelewski (ur. 1974) siatkarz reprezentacji Polski
Jacek Banaszyński (ur. 1975) bramkarz pierwszej ligi
Marcin Folc (ur. 1981) piłkarz pierwszej ligi
Waldemar Kaczmarek (ur. 1987) siatkarz PlusLigi mężczyzn, zawodnik Delecty Bydgosczcz, rozgrywający; Mistrz Europy Kadetów (2005), Mistrz Polski Juniorów (2006)
Krystian Krzeszowiak tenor, śpiewak operowy, laureat Nagrody imienia Jana Kiepury za najlepszy debiut 2008.
Martin Titsche ksiądz, profesor uniwersytetu lipskiego
Jan Rybotycki - nauczyciel, działacz społeczny, historyk, Honorowy Obywatel Jawora, autor licznych publikacji promujących miasto Jawor oraz ziemię jaworską
Edward Śliz - prezes Towarzystwa Białego Orła w Montrealu, członek Kongresu Polonii kanadyjskiej Okręgu Quebec
Honorowi Obywatele Miasta Jawora[edytuj]

Stefan Mielczarek - Uchwałą nr XXXIV/197/96 z dnia 30.10.1996 r.
Ks. prałat Walenty Szałęga - Uchwałą nr XXXIV/197/96 z dnia 30.10.1996 r.
Józef Ziętek - Uchwałą nr XXXIV/197/96 z dnia 30.10.1996 r.
Reinhard Blaschke - Uchwałą nr XIV/95/99 z dnia 27.10.1999 r.
Aleksander von Freyer - Uchwałą nr XXV/199/2000 z dnia 27.10.2000 r.
Aleksander Pruszkowski - Uchwałą nr XXV/200/2000 z dnia 27.10.2000 r.
Wiesław Kozikowski - Uchwałą nr XXXVI/267/01 z dnia 24.10.2001 r.
Andrzej Tomaszewski - Uchwałą nr XLIX/356/02 z dnia 9.10.2002 r.
Jan Rybotycki - Uchwała nr XIX/114/03 z dnia 29.10.2003 r.
Ks. Prałat Zbigniew Tracz - Uchwałą nr XXXIV/198/04 z dnia 27.10.2004 r.
Tadeusz Caban - Uchwałą nr LVII/286/05 z dnia 26.10.2005 r.
Edward Gaździcki - Uchwałą nr LXX/356/06 z dnia 25.10.2006 r.
Urszula Karolina Spilarewicz - Uchwałą nr XIV/77/07 z dnia 7.11.2007 r.
Ks. Kanonik Waldemar Hawrylewicz - Uchwała nr XXVII/146/08 z dnia 29.10.2008 r.
Zobacz też[edytuj]

Zabytki Jawora
Góra Bazaltowa
Trzebowianie
Synagoga w Jaworze
Cmentarz żydowski w Jaworze
Zamek w Jaworze
Kościoły pokoju
Myslibórz
Park Krajobrazowy Chełmy
Książęta świdnicko-jaworscy
Muzeum Regionalne Jawor
Gross Rosen
Zielone Żabki
Ga Ga

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1