Czerniejewo

Czerniejewo

Państwo Polska
Województwo wielkopolskie
Powiat gnieźnieński
Gmina Czerniejewo
gmina miejsko-wiejska
Założono XIII wiek
Prawa miejskie ok. 1390
Burmistrz Danuta Grychowska
Powierzchnia 10,2 km²
Ludność (2009)
• liczba
• gęstość
2612
256 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 61
Kod pocztowy 62-250
Tablice rejestracyjne PGN
Położenie na mapie Polski


Czerniejewo
52°26′N 17°29′E
TERC
(TERYT) 4303903024
Urząd miejski
ul. Poznańska 8
62-250 Czerniejewo
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Czerniejewo w Wikisłowniku
Strona internetowa
Czerniejewo – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Czerniejewo. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego. Miasto znajduje się na Szlaku Pałaców i Dworów Powiatu Gnieźnieńskiego.
Według danych z 31 grudnia 2009 miasto miało 2612 mieszkańców[1].
Położone jest na Równinie Wrzesińskiej, nad rzeką Wrześnicą.
Spis treści  [ukryj]
1 Historia
2 Zabytki
3 Zobacz też
4 Przypisy
Historia[edytuj]



Wysiedlanie polskich rodzin z Czerniejewa w 1939


Pałac w Czerniejewie


Kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Czerniejewo, o którym najstarsze wzmianki datowane są na 1284, było własnością królewską do 1386, kiedy to król Władysław Jagiełło darował wieś wojewodzie kaliskiemu, Sędziwojowi Pałuce z Szubina. Prawdopodobnie za czasów Pałuków (historycy szacują, że około 1390) nastąpiło nadanie Czerniejewu praw miejskich (lokacja na prawie magdeburskim). W 1430 miasto przeszło na dłużej we władanie Górków. W 1581 król Stefan Batory nadał miastu przywilej organizowania jarmarku. Od 1594 do 1644 Czerniejewo pozostawało w rękach Czarnkowskich, później (1644-1726) Opalińskich z Bnina. Kolejnymi właścicielami byli Radomiccy. Miasto zostało poważnie zniszczone w czasie potopu szwedzkiego, odbudowane dopiero przez kolejnych właścicieli (od 1780), Lipskich, którzy dbali o rozwój Czerniejewa, które pod koniec XVIII wieku stało się silnym ośrodkiem rzemiosł sukienniczych i szewskich. W 1823, poprzez małżeństwo córki gen. Józefa Lipskiego, Czerniejewo przeszło w ręce Skórzewskich herbu Drogosław. W 1885 hrabia Rajmund Skórzewski ustanowił z dóbr czerniejewskich ordynację, która przetrwała aż do 1939.
Mieszkańcy Czerniejewa zasłużyli się podczas powstania wielkopolskiego, walcząc na froncie północnym, pod Żninem, Rynarzewem i Łabiszynem.
Z Czerniejewa pochodził Onufry Kopczyński, autor pierwszego podręcznika gramatyki języka polskiego.
Podczas II wojny światowej Czerniejewo zostało włączone do III Rzeszy i znalazło się w granicach Kraju Warty. Niemcy w czasie okupacji wysiedlali z miejscowości ludność polską i zasiedlali ją niemieckimi przesiedleńcami ze wschodniej Europy.
 Osobny artykuł: Wysiedlenia Polaków podczas II wojny światowej dokonane przez Niemców.
Zabytki[edytuj]

Pałac w Czerniejewie – pałac Lipskich – znajduje się na północnym skraju miasta, połączony z nim długą aleją.
W centrum miasta przy rynku stoi kościół św. Jana Chrzciciela, zbudowany w stylu późnogotyckim w połowie XVI wieku. Dwunawowy, przebudowany w pierwszej połowie XVIII wieku, rozbudowany 1904-1908. Nawa główna kryta sklepieniem zwierciadlanym. Wyposażenie wnętrza przeważnie późnobarokowe z okresu przebudowy. Jedynym pierwotnym, późnogotyckim elementem są drzwi z prezbiterium do zakrystii z 1594. Obite są żelazną blachą, na których widnieje herb dawnych właścicieli miasta – Górków.
Przed kościołem znajduje się pomnik (1876, rekonstrukcja z 1955) z medalionem portretowym ks. Onufrego Kopczyńskiego.
Zabudowa rynku pochodzi przeważnie z przełomu XIX i XX wieku. Pod numerem 17-18 stoi dom późnoklasycystyczny przebudowany w 1834 r.