czwartek, 27 września 2012

Czeladź


Czeladź

Państwo Polska
Województwo śląskie
Powiat będziński
Gmina gmina miejska
Aglomeracja konurbacja górnośląska
Założono 1228
Prawa miejskie 1262
Burmistrz Teresa Kosmala
Powierzchnia 16,38 km²
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
33 556
2048,6 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 32
Kod pocztowy 41-250, 41-253 (Piaski)
Tablice rejestracyjne SBE
Położenie na mapie Polski


Czeladź
50°19′02″N 19°04′13″E
TERC
(TERYT) 2243301021
SIMC 0939349
Urząd miejski
ul. Katowicka 45
41-250 Czeladź
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Wiadomości w Wikinews
 Hasło Czeladź w Wikisłowniku
Strona internetowa
Czeladź – miasto i gmina w południowo-zachodniej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie będzińskim, położona w Zagłębiu Dąbrowskim, nad rzeką Brynicą, w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Jest najstarszym miastem powiatu będzińskiego oraz całego Zagłębia Dąbrowskiego, prawa miejskie otrzymało w XIII w.
Według danych z 30 czerwca 2010 r. miasto miało 33 556 mieszkańców[1].
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Środowisko naturalne
3 Historia
4 Zabytki
5 Gospodarka
6 Oświata
7 Kultura
8 Sport
9 Transport
10 Administracja i polityka
11 Podział terytorialny
12 Miasta partnerskie
13 Wspólnoty religijne
14 Czeladzianie
15 Zobacz też
16 Przypisy
17 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]



Położenie Czeladzi w powiecie będzińskim
Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 16,38 km²[2]. Miasto stanowi 4,5% powierzchni powiatu.
Graniczy z miastami: Będzin, Sosnowiec, Katowice oraz Siemianowice Śląskie.
Środowisko naturalne[edytuj]

Według danych z roku 2002 Czeladź ma obszar 16,57 km², w tym użytki rolne 49%[3].
Rzeka Brynica
Wzgórze Borzecha (281m n.p.m.)
parki miejskie:
Park Jordana (pow. 7 ha) zlokalizowany jest wzdłuż ul. Katowickiej
Park Miejski im. Tadeusza Kościuszki(pow. 2,4 ha) – leży w centralnej części miasta w dolinie Brynicy przy ul. Katowickiej i 1 Maja
Park Grabek – położony na prawym brzegu rzeki Brynicy
Park Prochownia (pow. 4,43 ha) – leży w północnej części dzielnicy Piaski
Park przy ul. Kościuszki w dzielnicy Piaski (pow. 1,4 ha)
Park przy ul. Mickiewicza w dzielnicy Piaski (pow. 1,5 ha)
Park przy ul. 21 Listopada (pow. 3 ha)
Park przy budynku Dyrekcji kopalni Saturn (pow. 1 ha)
Ogród Morwowy (pow. 3,4 ha) – przy dawnej kopalni „Saturn” w dolinie Brynicy.
Historia[edytuj]


Ta sekcja od 2012-07 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
 Osobny artykuł: Kalendarium historii Czeladzi.
Miasto powstało w XIII wieku, dość wcześnie otrzymało prawa miejskie i od 1238 r. wymieniane jest jako miasto. W latach 1443-1790 wchodziło w skład księstwa siewierskiego. Było ważnym ośrodkiem wydobycia węgla kamiennego (kopalnia „Saturn” dawniej „Czeladź”). W czasie II wojny światowej obowiązywała niemiecka nazwa miasta: Häuerstadt. W latach 1957-1975 Czeladź była miastem na prawach powiatu. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa katowickiego. W 1998 roku w Czeladzi zostało wybudowane pierwsze centrum handlowe M1 w Polsce.
Zabytki[edytuj]



Neoromański kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika, wybudowany w latach 1904-1913


Studnia na rynku w Czeladzi


Czeladź. Kamienica w dzielnicy Piaski


Pałac Pod Filarami w Czeladzi


Fontanna przed Pałacem Saturna


Pałac Saturna w Czeladzi

Neoromański kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika z bogatym wyposażeniem które stanowią m.in.: oryginalne organy z 1637 r., XVII-wieczne monstrancje i kielichy. W kościele znajduje się również relikwiarz z relikwiami licznych świętych, m.in.: św. Franciszka z Asyżu, św. Wojciecha, św. Stanisława Kostki, św. Ojca Pio,
Figura Jana Nepomucena z XVIII znajdująca się na placu kościelnym św. Stanisława
Zabytkowy układ architektoniczny starego miasta z XIII w.
Budynek dawnego domu ariańskiego z 1. poł. XVII w.
Dom przy ulicy Kościelnej z końca XVIII w.
Kamienica przy ul. Bytomskiej poł. XIX w. (ob. Ing Bank Śląski)
Późnobarokowa kamienica w Rynku;
Drewniany dom mieszkalny z XVIII/XIX wieku przy ul. Pieńkowskiego;
Budynek dawnej straży pożarnej z 1910r.
Kapliczka przydrożna z figurą Chrystusa Salwatora przy ul. Wojkowickiej (XIX w.);
Kamienny krzyż przy ul.Bytomskiej z 1898r.
Zabytkowe osiedle górnicze w dzielnicy Piaski
Pałac „Pod Filarami”, wybudowany w stylu neoklasycystycznym przez Kopalnię „Saturn” w 1924 roku.
Gospodarka[edytuj]

Na pokopalnianych terenach funkcjonuje obecnie Centralny Zakład Odwadniania Kopalń. W mieście swoje siedzimy mają m.in.: filia fabryki urządzeń grzewczych „Buderus”, PEG S.A. Przedsiębiorstwo Elektrotechniki Górniczej, Man-Star Trucks (regionalne centrum obsługi samochodów MAN) oraz Bergerat Monnoyeur Sp. z o.o – przedstawiciel marki CATERPILLAR (Siedziba Regionu Katowice). Ponadto istnieją zakłady ceramiczne Cerkolor Sp. z o.o (dawniej „Józefów”) i wiele innych średnich i małych firm, które kształtują gospodarcze oblicze miasta.
We Wschodniej Strefie Ekonomicznej stale rozbudowują się wielkie centra logistyczne: GLS (General Logistics Systems Poland Sp. z o.o.), Alliance Silesia Logistics Center (Menard Doswell & Co) oraz Panattoni Park Czeladź.
We wschodniej części miasta, przy drodze krajowej nr 94 znajduje się Centrum Handlowe M1 (pierwsze w Polsce) i hurtownia budowlana Platforma. W Czeladzi jest również osiem dyskontów spożywczych: Biedronka (4 sklepy), Lidl, Polo Market oraz Netto.
W mieście znajdują się następujące hotele:
Hotel Szafran – czterogwiazdkowy, tuż obok restauracja Szafranowy Dwór
Pałac Saturna – termy rzymskie, hotel, spa
Hotel Rycerski
Hotel MOSiR


Czeladź. Oberża
Czeladź posiada udziały w Górnośląskim Towarzystwie Lotniczym S.A., które zarządza Międzynarodowym Portem Lotniczym Katowice w Pyrzowicach (0,003%) oraz akcje Tramwajów Śląskich S.A. (0,74%). Czeladź należy do zgromadzenia Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
W ramach projektu we Wschodniej Strefie Ekonomicznej przygotowano 18 ofert inwestycyjnych. W przyszłości przewiduje się uzbrojenie kolejnych terenów i budowę dwóch pozostałych dróg – ul. Wschodniej i ul. Północnej.
Według aktualnych planów zagospodarowania przestrzennego w różnych częściach miasta zlokalizowanych jest także osiem terenów pod duże inwestycje mieszkaniowe.
Oświata[edytuj]

Placówki oświatowe w mieście:
Miejski Zespół Szkół (Szkoła Podstawowa nr 2 + Gimnazjum nr 1)
Zespół Szkół Nr 1 w Czeladzi
Zespół Szkół Nr 2 w Czeladzi
Szkoła Podstawowa nr 1 w Czeladzi
Szkoła Podstawowa nr 3 w Czeladzi
Szkoła Podstawowa nr 7 w Czeladzi
Gimnazjum nr 2 w Czeladzi
Gimnazjum nr 3 w Czeladzi
Żłobek Miejski w Czeladzi
Przedszkole Publiczne nr 1
Przedszkole Publiczne nr 4
Przedszkole Publiczne nr 5
Przedszkole Publiczne nr 7
Przedszkole Publiczne nr 9
Przedszkole Publiczne nr 10
Przedszkole Publiczne nr 11
Prywatne Domowe Przedszkole im. Papy Smerfa
Zespół Szkół Specjalnych w Czeladzi
Kolegium Pracowników Służb Społecznych
Kultura[edytuj]

Życie kulturalne jest wspierane przez takie instytucje jak: Muzeum Saturn, Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Nogajowej, Spółdzielczy Dom Kultury „Odeon”, Galeria Elektrownia (wpisana na Szlak Zabytków Techniki), Stowarzyszenie Art Traffic, KWK Zapaść (Kopalnia Wspaniałych Klimatów) oraz Stowarzyszenie Miłośników Czeladzi. Planowane jest utworzenie Miejskiego Domu Kultury w dzielnicy Piaski w obiekcie dawnego skateparku Traffic.
Sport[edytuj]

W mieście działają cztery kluby sportowe. Miejski Czeladzki Klub Sportowy posiada wiele sekcji sportowych, m.in. lekkoatletyka, koszykówka, siatkówka, tenis stołowy. Drużyna piłkarska po spadku z V ligi w sezonie 2012/2013 występuje w A klasie podokręgu Sosnowiec. KS Górnik Piaski bazuje na stale rozwijającej się drużynie piłkarskiej grającej w IV lidze. W 2010r. powstała Akademia Piłki Nożnej Czeladź, która szkoli dzieci i młodzież do wieku juniora. W sezonie 2011/2012 Akademia Piłki Nożnej Czeladź prowadzi rozgrywki w Śląskiej Lidze Trampkarzy rocznika 99/2000. W roku 2012 reaktywowany został przez kibiców piłkarskich Czeladzki Klub Sportowy, który nawiązywać ma do tradycji klubu założonego w 1924 roku. W sezonie 2012/2013 klub przystąpi do rozgrywek B klasy podokręgu Sosnowiec.[potrzebne źródło]
Miejski Czeladzki Klub Sportowy (MCKS)
KS Górnik Piaski
Akademia Piłki Nożnej Czeladź
Czeladzki Klub Sportowy (CKS)
W Czeladzi znajdują się dwa stadiony piłkarskie:
Stadion MOSiR im. J. Pawełczyka przy ul. Sportowej 7 z bieżnią lekkoatletyczną, o pojemność ok. 20000 miejsc, obecnie ok. 1000 miejsc siedzących w tym 150 pod zadaszeniem,[potrzebne źródło] na co dzień obiekt klubu MCKS Czeladź;
Stadion MOSiR przy ul. Mickiewicza, pojemność 900 miejsc, w tym 150 siedzących,[potrzebne źródło] na co dzień obiekt klubu Górnik Piaski;
Ponadto na terenie miasta znajduje się aktualnie sześć nowoczesnych obiektów ze sztuczną nawierzchnią:
dwa boiska typu Orlik 2012 (przy Zespole Szkół nr 1 i Szkole Podstawowej nr 3)
dwa przyszkolne boiska sportowe (przy Szkole Podstawowej nr 7 i Miejskim Zespole Szkół)
boisko wielofunkcyjne w Parku harcerskim Kamionka
pełnowymiarowe boisko treningowe przy ul. Sportowej z trybuną dla 236 osób.[potrzebne źródło]
Przy ul. Sportowej 2 znajduje się hala widowiskowo sportowa MOSIR o łącznej powierzchni 3825 m2 z widownią na 540 miejsc siedzących, przystosowana do gier zespołowych a przy ul. Legionów 119 kompleks otwartych basenów wraz z zapleczem socjalnym, budynkiem restauracyjnym i boiskiem do piłki plażowej.[potrzebne źródło]
W 2011r. Stowarzyszenie Kibiców CKS Czeladź (SKCC) przystąpiło do organizacji Czeladzkiej Ligi Amatorów, która we wrześniu 2012 inauguruje już IV edycję. Od II edycji z uwagi na duże zainteresowanie rozgrywki prowadzone są na dwóch szczeblach – I i II ligi.[potrzebne źródło]
Transport[edytuj]

Przez miasto przebiega droga krajowa nr 94 z Wrocławia do Krakowa. Po granicy z Będzinem przebiega także droga krajowa nr 86 z Tychów do węzła drogowego w Podwarpiu. Komunikację autobusową zapewniają linie 11, 27, 35, 42, 43, 61, 88, 100, 133, 235, 723, 800, 814, 911, 935. Umożliwiają one dojazd do Będzina, Sosnowca, Katowic, Siemianowic Ślaskich, Mysłowic, Dąbrowy Górniczej oraz Wojkowic.
Administracja i polityka[edytuj]

Czeladź jest gminą miejską. Mieszkańcy wybierają do Rady Miejskiej w Czeladzi – 21 radnych[4]. Organem wykonawczym samorządu jest burmistrz miasta, którym obecnie jest Teresa Kosmala.
W Czeladzi mieszka aktualnie senator RP Czesław Ryszka (PiS) – wybrany z okręgu częstochowskiego.
Podział terytorialny[edytuj]

Według Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju gmina miejska Czeladź (kod 2401021) dzieli się na miejscowości (stan na 08.2012 r.):
Brazylia
Czeladź
Kolonia Małobądz
Kolonia Rożka
Madera
Piaski
Wykaz ulic wchodzących w skład każdej z w/w miejscowości dostępny jest na stronie: www.2k.pl. Samorząd Czeladzi nie utworzył do tej pory jednostek pomocniczych gminy - tzn dzielnic, osiedli lub sołectw.
Miasta partnerskie[edytuj]

 Auby[5]
 Żydaczów[6]
 Viesite[7]
 Várpalota[8]
Wspólnoty religijne[edytuj]

Kościoły katolickie
Parafia św. Mateusza Apostoła w Czeladzi
Parafia Świętych Archaniołów Michała, Gabriela, Rafała w Czeladzi
Parafia Najświętszej Maryi Panny Bolesnej w Czeladzi
Parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czeladzi
Parafia św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Czeladzi
Inne
Świadkowie Jehowy – zbory z Salami Królestwa
Czeladzianie[edytuj]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Czeladzią.
Struktura demograficzna mieszkańców Czeladzi wg danych z 31 grudnia 2007 r.[9]:
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 34 072 100 17 981 52,77 16 091 47,23
wiek przedprodukcyjny (0–17 lat) 5166 15,16 2496 7,33 2670 7,84
wiek produkcyjny (18–65 lat) 22 696 66,61 11 205 32,89 11 491 33,73
wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat) 6210 18,23 4280 12,56 1930 5,66
Zobacz też[edytuj]

Czeladź
Synagoga w Czeladzi
Cmentarz żydowski w Czeladzi
Czeladzka Spółdzielnia Mieszkaniowa

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1