Strumień

Strumień

Państwo Polska
Województwo śląskie
Powiat cieszyński
Gmina Strumień
gmina miejsko-wiejska
Założono XIII wiek
Prawa miejskie 1482
Burmistrz Anna Agnieszka Grygierek
Powierzchnia 6,31 km²
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
3453
541,8 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 33
Kod pocztowy 43-246
Tablice rejestracyjne SCI
Położenie na mapie Polski


Strumień
49°55′00″N 18°45′49″E
TERC
(TERYT) 2243203114
SIMC 0925258
Urząd miejski
ul. Rynek 4,
43-246 Strumień
 Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa


Miasto Strumień na mapie gminy


Fragment zabytkowej części miasta z widokiem na ratusz


Barokowy kościół Św. Barbary
Strumień (niem. Schwarzwasser, cz. Strumeň[1]) – miasto w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, nad rzeką Wisłą.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 3453 mieszkańców[2].
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Historia
3 Liczba mieszkańców
4 Rolnictwo
5 Gospodarka
6 Kultura
6.1 Ruch chóralny
7 Zabytki
8 Transport
9 Współpraca międzynarodowa
10 Sport i rekreacja
11 Zobacz też
12 Przypisy
13 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Miasto położone jest w południowej części województwa śląskiego w powiecie cieszyńskim nad Wisłą u ujścia kanału Strumień i Knajka. Miasto leży w bezpośrednim sąsiedztwie Jeziora Goczałkowickiego. W okolicy, na obszarze gminy Strumień i Chybie znajdowała się duża ilość bagien, stawów i terenów podmokłych, przez co tereny te zostały nazwane Żabim Krajem. Strumień jest jedną z najbardziej wysuniętych na północ miejscowości na Śląsku Cieszyńskim. Miasto leży w niewielkich odległościach od ważnych ośrodków w województwie i kraju:
Katowice – 53 km
Bielsko-Biała – 32 km
Cieszyn – 25 km
Skoczów – 16 km
Żory – 17 km
Gliwice – 50 km
Opole – 131 km
Wrocław – 213 km
Kraków – 120 km
Wisła – 37 km
Historia[edytuj]

W XIII wieku gdy Strumień istniał już jako wieś początkowo należał do ziemi pszczyńskiej. Na skutek rozdrabniania się księstw śląskich Strumień trafiał najpierw do księstwa raciborskiego (koniec XIII wieku), później do Pszczyńskiego (początek XV wieku)[potrzebne źródło]. Po raz pierwszy wieś Strumień wzmiankowana została w 1407[3]. Następnie Strumień stał się własnością niejakiego Sobka z Kornic (1430-1446) i Machna Ogrozieńskiego (1450-1480). W 1480 księstwo pszczyńskie zostaje nabyte przez Kazimierza II - księcia cieszyńskiego, ten z kolei podarował je swojemu marszałkowi Mikołajowi Brodeckiemu, który był w jego posiadaniu do swojej śmierci w 1518. Pod panowaniem Brodeckiego dotychczasowa wieś wkrótce otrzymało prawa miejskie (1482) oraz podstawowe prawa i przywileje (1491). Po zatwierdzeniu praw miejskich przez Władysława Jagiellończyka w 1503, co pozwoliło na używanie pieczęci i herbu Strumień stało się pełnoprawnym, choć prowincjonalnym, miastem Księstwa Cieszyńskiego, w którym organizowane były cotygodniowe targi, oraz dwa razy do roku jarmark. Dostał też zezwolenie na budowę murów obronnych, jednak nigdy do tego nie doszło. Dzięki położeniu na skrzyżowaniu szlaków handlowych: z Krakowa do Moraw i z Raciborza do Bielska miasto nieustannie rozwijało się. Dodatkowo w okolicznych miejscowościach hodowano duże ilości ryb (pierwszy staw rybny w Strumieniu powstał w 1416 roku), które sprzedawane były nawet do dalekiego Wrocławia i Krakowa. Natomiast w samym mieście licznie osiedlali się rzemieślnicy.
Rozwój miasta został częściowo zahamowany przez klęski żywiołowe jak pożar w 1572, który prawie doszczętnie zniszczył miasto, odbudowa trwała 30 lat. Spokój trwał zaledwie 20 lat, gdyż już w 1623 miasto dopada zaraza, później liczne powodzie (1678 do 1680), w 1688 ponownie pożar, o wcale nie mniejszej sile niż poprzedni. Brzemienne w skutkach były także wojna trzydziestoletnia i prześladowania luteran za czasów Habsburgów. W XVIII wieku nastały wojny śląskie, które poza oczywistymi stratami materialnymi spowodowały też oddzielenie Śląska Cieszyńskiego od Górnego Śląska granicą państwową, przez co przestały też istnieć dotychczasowe szlaki handlowe. W 1793 miasto znów nękane było przez pożar. Warto jednak zaznaczyć, że mimo tylu klęsk, liczba ludności wciąż wzrastała, w 1790 liczyła 1300 mieszkańców. A pod koniec XVIII wieku zaczęto budowę wielu murowanych budynków. Jednak przez protesty mieszkańców w połowie XIX wieku władze miasta nie zgodziły się na budowę Kolei Północnej, co nie polepszyło sytuacji prowincjonalności miasteczka. Dopiero w 1911 roku Strumień doczekał się połączenia kolejowego (wąskotorowego) z Chybiem, mającego cechy tramwaju parowego.
Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 183 budynkach w Strumieniu na obszarze 925 hektarów mieszkało 1505 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 162,7 os./km². z tego 1431 (95,1%) mieszkańców było katolikami, 20 (1,3%) ewangelikami a 54 (3,6%) wyznawcami judaizmu, 905 (60,1%) było polsko-, 497 (33%) niemiecko- a 9 (0,6%) czeskojęzycznymi[4]. Do 1910 roku liczba budynków wzrosła do 212 a mieszkańców do 1579, z czego 1484 (94%) było katolikami, 28 (1,8%) ewangelikami, 67 (4,2%) żydami, 824 (54,5%) niemiecko-, 681 (45%) polsko- a 8 (0,5%) czeskojęzycznymi[5].
We wrześniu 1918 roku, na dwa miesiące przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości powstaje Towarzystwo Śpiewacze "Lutnia". Inicjatorem była grupa nauczycieli szkoły powszechnej pod przewodnictwem Jana Orszulika, imieniem którego nazwano później stowarzyszenie działające po dzień dzisiejszy.
W XX wieku, tuż po pierwszej wojnie światowej do głosu w sprawie przyłączenia Strumienia do Polski doszła proniemiecka, związana z ruchem ślązakowskim Józefa Kożdonia, rada miasta, a jego burmistrz - Fryderyk Skall ogłosił: Strumień musi pozostać niemiecki, bo zawsze był niemiecki.[potrzebne źródło] Mimo wszystko ostatecznie miasto zostało włączone do odrodzonej Polski. W okresie międzywojennym Strumień był jednym z najbiedniejszych miast województwa śląskiego. Sytuacji nie zmieniło wybudowanie tartaku ani rozbudowanie cegielni. Podczas II wojny światowej wokół miasta trwały jedne z najbardziej zażartych walk pomiędzy Armią Czerwoną a Wehrmachtem na Śląsku. Zniszczenia podczas drugiej wojny światowej były na tyle wielkie (85% zniszczeń), iż podważano sensowność odbudowy miasta. Po wojnie starano się zmienić sytuację ekonomiczną w mieście, jednak budowa zbiornika Jeziora Goczałkowickiego podwyższyła wymagania wobec gospodarki ściekowej nowo tworzonych fabryk, które przez to zaniechały umiejscawiania swoich placówek w mieście.
W 2011 władze miejskie przygotowały projekt nowego dwupolowego herbu przedstawiającego pół czarnego orła śląskiego na pierwszym polu oraz błogosławiącą postać św. Barbary na drugim, co nawiązuje do pierwszego herbu z 1503 ale stało się przedmiotem kontrowersji[6].
Liczba mieszkańców[edytuj]

1619 – 660
XVIII wiek – 1300
            1790 – 1130    
1900 – 1505
1907 – 1402 (w tym 905 Polaków i 497 Niemców)
1910 – 1484
1921 – 1600
1939 – 2100 (90% Polaków)
2007 – 3461
Rolnictwo[edytuj]

Strumień jest gminą typowo rolniczo-turystyczną. Największe znaczenie ma tutaj uprawa roślin okopowych, zbóż oraz rzepaku. Istnieje na tym terenie ponad 900 gospodarstw rolniczych. Wysoce rozwinięte rolnictwo, nowoczesne gospodarstwa oraz intensyfikacja produkcji rolniczej powoduje to że strumieńskie gospodarstwa dostarczają płodów wysokiej jakości.
Gospodarka[edytuj]

Strumień jest jednym z najmniejszych miast województwa śląskiego. Liczące 3600 mieszkańców miasto jest lokalnym ośrodkiem przemysłowym. Na terenie miasta i gminy rozwija się głównie rolnictwo i turystyka, związana z bliskością ośrodków turystycznych Beskidów, oraz przebiegiem ważnych szlaków drogowych. W mieście istnieje piekarnia, składy budowlane, spółdzielnia mieszkaniowa, Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”, Przedsiębiorstwo Prefabrykacji Betonów „Befabet”, Zakład Wyrobów Metalowych „Strumet”, Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, firmy: Wesob, Orka, Ledan, F.H.U Decor. Istnieją stacje benzynowe, punkty usługowe i serwisowe, istnieją filie banków: Spółdzielczego w Jasienicy i PKO BP.
Wraz z sąsiednią gminą Chybie, Strumień jest jednym z największych ośrodków hodowli karpia i pstrąga w Polsce.
W Strumieniu działa najstarszy salon fryzjerski w Polsce. Jan Chudy, który uczył się fachu w Wiedniu otworzył salon przy strumieńskim rynku w 1901 roku[7].
Kultura[edytuj]

Głównym animatorem życia kulturalnego w Strumieniu jest Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury. W jego skład wchodzi Strumieński Ośrodek Kultury i Sztuki oraz świetlice środowiskowe w Pruchnej, Zabłociu i Bąkowie. Centrum Kultury wspiera głównie amatorski ruch artystyczny w zakresie szeroko pojętej sztuki. Od roku 1987 działa tutaj Amatorska Grupa Twórcza „Strumień”, oraz sekcja rękodzieła artystycznego „Igłą i Nitką”. Ośrodek prowadzi także zakrojoną na szeroką skalę edukację kulturalno-artystyczną. Wokół MGOK-u powstały liczne grupy i zespoły artystyczne takie jak grupa wokalna „Dadap”, Rewia Taneczna, para tańca towarzyskiego, grupa plastyczna „Malusie”, sekcja instrumentów klawiszowych czy grupa teatralna „Mały Teatrzyk”. Ośrodek Kultury prowadzi od 1996 nowatorską działalność dochodową, a mianowicie wypożyczalnię strojów balowo-karnawałowych „Hokus-Pokus”. Wypożyczalnia ta jest także wykorzystywana po sezonie jako kostiumeria dla występów teatralnych organizowanych przez ośrodek. Raz w roku ośrodek kultury jest organizatorem plebiscytu na najciekawszy strój roku, a efektem tego jest bal kostiumowy. Również od 1996 roku działa galeria „Pod Ratuszem” w której prezentowane są prace artystyczne lokalnych oraz krajowych artystów. Od 2001 roku odbywa się Ogólnopolski Konkurs Sztuki Nieprofesjonalnej im. Emilii Michalskiej. Kolejnym istotną instytucją upowszechniania kultury, a zwłaszcza folkloru miasta i gminy jest Macierz Ziemi Cieszyńskiej- Towarzystwo Miłośników Regionu, Koło w Strumieniu. Dzięki ich staraniom w mieście powstała Izba Pamięci Emilii Michalskiej, w której wystawiane są ekspozycje związane z dziedzictwem i historią regionu. MGOK w Strumieniu organizuje także największą imprezę na wolnym terenie w gminie – Staromiejską Wiosnę. Ośrodek organizuje także czas wolny dla strumieńskich dzieci i młodzieży. Na stałe w kalendarzu imprez zapisały się takie imprezy jak „Lato w mieści” czy „Ferie Zimowe”. Strumień posiada także swoją maskotkę o wdzięcznej nazwie „Żabik”, która ma symbolizować Żabi Kraj. Ośrodek oprócz tych działań prowadzi także stałą działalność w zakresie:
edukacji kulturalnej mieszkańców miasta i gminy,
organizuje wernisaże, wystawy, spotkania,
prowadzi działalność wydawniczą,
organizuje warsztaty taneczne, plastyczne, muzyczne,
organizuje gminne turnieje taneczne o „Złote Pantofelki”,
organizuje plenery malarskie, kiermasze sztuki, festiwal talentów.
Ruch chóralny[edytuj]
Strumień ma duże osiągnięcia w zakresie tradycji śpiewaczych. W mieście istnieją dwa chóry: Chór Szkoły Podstawowej i Gimnazjum "Canzonetta" w Strumieniu oraz Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia”. Pierwsze z nich zostało założone w 1932 roku przez Fryderyka Króla, ówczesnego dyrektora szkoły. Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia” swymi tradycjami sięga roku 1918. Wtedy to grupa nauczycieli szkoły powszechnej pod kierownictwem Jana Orszulika założyło Chór Mieszany. Obydwa chóry strumieńskie należą do grona najbardziej utytułowanych chórów w Polsce. Są one laureatami wielu nagród i wyróżnień na arenie krajowej i światowej. Strumieńskie chóry występowały m.in. w krajach takich jak: Austria, Węgry, Czechy, Niemcy, Francja czy Słowacja. Chóry gościły także występując na antenie telewizji ogólnopolskich oraz ogólnopolskich rozgłośni radiowych.
Zabytki[edytuj]

Strumieński rynek
rokokowy ratusz z 1628 roku (rozbudowany na początku XIX wieku)
barokowe kamieniczki mieszczańskie (przebudowane w XIX wieku)
Kościół pw. św. Barbary wybudowany w latach 1789-1793
Posąg Matki Boskiej na słupie z 1866
Dwór z XVIII wieku
Karczma przy ul. Londzina z XIX wieku
Pomnik więźniów oświęcimskich – ofiar "marszu śmierci" z 1963
Transport[edytuj]

Niedaleko miasta przebiega droga krajowa nr 81 (na krótkim odcinku przecina również granice administracyjne miasta[8]) łącząca Beskid Śląski z Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym (Katowice – Harbutowice), przez miasto przebiegają również: droga wojewódzka nr 939 (Pszczyna – Strumień) oraz droga lokalna do Jasienicy przez Chybie.
W mieście zlokalizowana jest nieczynna stacja kolejowa Strumień na linii 157 (Pawłowice Śląskie – Skoczów).
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie[9]:
Pietwałd  Czechy
Domasłowice Dolne  Czechy
Szonów  Czechy
Dolný Hričov  Słowacja
Sport i rekreacja[edytuj]

W Strumieniu istnieje Ludowy Klub Sportowy „Wisła Strumień”, który posiada dwie sekcje: piłki nożnej oraz szachową. Sekcja piłki nożnej rozgrywa mecze w klasie A. Klub organizuje wiele mistrzostw, w których odnosi sukcesy. Są to: Mistrzostwa Ziemi Cieszyńskiej, Mistrzostwa Powiatu Cieszyńskiego, Turniej Żabiego Kraju, Turniej Młodzików[10].
Początki sekcji szachowej datuje się na 1987 rok. Zawodnicy sekcji szachowej odnoszą znaczące sukcesy w kraju.
W mieście istnieje także koło wędkarskie Polskiego Związku Wędkarskiego, hala sportowo-widowiskowa oraz basen kąpielowy:
Wielofunkcyjna hala sportowo-widowiskowa przy ul. Młyńskiej 5, otwarta 8 grudnia 2004 r.
wymiary 37m x 20m
widownia 220 miejsc
posadzka hali parkietowa
Basen kąpielowy przy ul. Młyńskiej 14
wymiary 50m x 20m
głębokość 1,15m - 4,5m
wieża skoków, poziom I - 3m, poziom II - 5m
Na terenie basenu można korzystać z piaskownicy, boiska do gry w siatkówkę i piłkę nożną.[potrzebne źródło]
Zobacz też[edytuj]

Strumień