poniedziałek, 17 września 2012

Osiek


Osiek

Państwo Polska
Województwo świętokrzyskie
Powiat staszowski
Gmina Osiek
gmina miejsko-wiejska
Założono XIII wiek
Prawa miejskie 1430
Burmistrz Włodzimierz Wawrzkiewicz
Powierzchnia 17,43[1] km²
Wysokość 180 m n.p.m.
Ludność (2009-12-31)
• liczba
• gęstość
1 988[2][3][4] ▼
116,5[3] ▼ os./km²
Strefa numeracyjna
+48 15
Kod pocztowy 28-221
Położenie na mapie Polski


Osiek
50°31′12″N 21°26′34″E
TERC
(TERYT) 2612044[5]
3263412044
SIMC 0802202[6]
Urząd miejski
ul. Rynek 1
28-221 Osiek
Strona internetowa


Kościół pw. św. Stanisława
Osiek[7][8][9] – miasto w woj. świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Osiek. Osiek posiadał prawa miejskie w latach 1430-1869 i ponownie od 1994. Leży przy drodze krajowej nr 79 oraz wojewódzkiej nr 765.
Znajduje się tu jedyna w Polsce największa czynna otworowa kopalnia siarki Osiek. Miasto posiada szkołę podstawową, gimnazjum i liceum.
Przez miasto przechodzi zielony szlak turystyczny z Chańczy do Pielaszowa.
Spis treści  [ukryj]
1 Historia
2 Struktura powierzchni
3 Geografia
4 Demografia
5 Ulice
6 Dawne części miasta – obiekty fizjograficzne
7 Zabytki
8 Inne
9 Zobacz też
10 Przypisy
11 Literatura
12 Linki zewnętrzne
Historia[edytuj]

Najstarsze wzmianki datują miejscowość na czasy Bolesława Chrobrego. W XIII wieku wzmiankowana jako Ossek (1253). W tym czasie jest grodem książęcym i osadą targową. Osiek znajdował się w korzystnym położeniu - na szlaku królewskim z Krakowa do Sandomierza i Lublina, i dalej na Litwę. W 1280 podczas bitwy pod Goźlicami połączone sojusznicze siły rusko-tatarskie dokonały złupienia miasta i uprowadzenia wielu tutejszych mieszkańców.
 Joannis Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, tomus II.
Archidiaconatus Sandomiriensis. (...) Ecclesia parochialis Sancti Pauli extra muros Sandomirienses. (...) Parochia O S S Y E K.
Osiek, oppidum, prope Koprzywnica. (...) alias Ossyek, Osyek (Osiek) oppidum...
Oppidum de prope C o p r z y w n i c z a[10] situm, habens in se parochialem ecclesiam ligneam, per Paulum S z m y l o w s z k y[11],[12] presbyterum nobilem de armis O s t o y a[13] modernum plebanum, Beato Stanislao martyri et pontifici glorioso dicatam; cuius proprietas ad serenissimum Poloniae regem pertinet, et licet alias ad monasterium C a l v i montis S. C r u c i s[14] pertineret, Jacobus[15] tamen abbas monasterii eiusdem a. D. 1270 dictum oppidum cum Boleslao[16] pudico Cracoviensi et Sandomiriensi duce, pro quinque marcis[17] argenti ex zuppa Bochnensi[18] dandis, commutavit; processu autem temporis, solutio dictarum quinque marcarum[17] argenti intermissa fuit, quam iterum Vladislaus secundus[19] rex Poloniae a. D. 1409 in summam quinque marcarum[17] tantum communis pecuniae, aut tantundem valoris salis constituit. In quo oppido sunt lanei oppidanorum, item suburbanorum, item praedium unum regium, de quibus omnibus solvitur et conducitur decima manipularis pro ecclesia parochiali et eius plebano in O s s y e k, et valor eius aestimatur ad .... praeter campum dictum O s s y e c z e k[20], de cuius agris solvitur et decimatur pro monasterio Sanctae Crucis C a l v i montis[14]; canapalis autem decima non solvitur ex agris oppidanorum aut suburbanorum, ex consvetudine antiqua. Item dicta ecclesia habet lacum dictum vulgariter O s s y e t h n o[21], liberum, qui iacet inter O s s y e k oppidum ex una, et villam D l u g a L a n k a[22] partibus ex altera. Item habet sylvam penes eundem lacum, quae dicitur L ą n z e k[23] et P r z e w o c z e[24], penes limites, alias C z y o s z n y[25], inter villam Z a w y d z a[26], parte ab una, et D l u g a L ą k a[22] parte ab altera. Item habet quinque prata penes praefatam sylvam, et in medio sylvae sextum pratum dictum L ą n z e k[23]. Item habet agros pro suo praedio, cum prato magno, iuxta villam dictam S o c a l y e c z[27], quae ducit in C o p r z y w n i c z a m[10]. Item iuxta fluvium V i s l a[28] habet alios agros, pro praedio post K o p a n y e c z[29] ad spatium sex stadiorum. Item habet penes curiam plebanalem in Ossyek alios agros praediales, satis latos, decurrentes dorso iuxta sepes oppidanorum, usque ad viam, quae ducit in P o l a n y e c z[30]. Item in finibus eorundem agrorum sunt duae piscinae, per Paulum S m y l o w s z k y[11] tunc plebanum ex fundo erectae. Item habet agros duorum stadiorum, cum prato post torrentem B r z e s z n y c z a[31], mediantes inter pratum Petri P o d d a m b n i[32] ab una, et P r o c o p i i[33] oppidanorum de O s s y e k partibus ab altera. Item in villa P l y s z k a[34],[35] regia habet duos laneos minus una quarta agrorum, quos vel solus colit vel locat in censum. Item in borra, quae mediat inter villas S t r z e g o m[36] et P l y s z k a[34],[35], qui vocatur P l o z a[37] et etiam dicitur S a m y n[38], de quo ecclesiae in O s s y e k et eius plebano et decimatur et censuatur.
(...) Villae parochiales: oppidum O s s y e k, D l u g a L ą n k a[22]...
(...) BOCHNYA[18], oppidum regium, in quo sales effodiuntur. In quo oppidani ex antiquo more Bochnensi[18], solvebant ecclesiae in Ossyek pro festo Sancti Martini duodecim marcas[17] latorum grossorum, sed processu temporis ablatus est per reges et principes Poloniae; quem cum Paulus Smylowsky plebanus in curia Romana litigando recuperare vellet, a Casimiro tertio[39] Poloniae rege prohibitus est...[40],[41].
Według zapisków Joannisa Długosza ówczesny gród Osiek leżał w pobliżu Koprzywnicy, posiadał kościół parafialny, drewniany z Pawłem Szmytowskim szlachcicem w stanie kapłańskim, herbu Ostoja. Owy kościół był własnością państwową, należną do każdorazowego władcy Polski, a oddany został pod opiekę opactwa benedyktyńskiego na Łysej Górze (Świętego Krzyża) wraz z grodem; jednocześnie zobowiązano się (opat owego klasztoru wespół z Bolesławem V Wstydliwym nakreślił takową ustawę/przepis), że z tego tytułu odprowadzane będzie do 5 grzywien srebrem, z zamiennością od żup soli z Bochni; które będą przekazywane naprzemiennie. Jednak oprotestowywano owo postanowienie, ówczesny wyrok sądowy określił, iż stopniowo będzie się równać do tej kwoty. Ostatecznie Władysław II Jagiełło król Polski orzekł, iż owe 5 grzywien w równej wielkość będzie przekazywanych do kasy Państwa, czy to z Bochni, czy z Osieka według oszacowania im właściwego. W odniesieniu do grodu Osiek określono, że są tam łany mieszczańskie, posiadłości podmiejskie i inne parcele gruntowe w całości królewskie i z nich wszystkich odprowadza się dziesięcinę snopową na rzecz kościoła parafialnego (położonego w sąsiedztwie obecnego cmentarza) i plebana z Osieka (dokładnie nie określono tej kwoty wartościowo); z wyłączeniem przedpola Osieczko, które ze względu na swój wiejski charakter wyłączono z całości i dziesięcinę (tu: prawo do dziesięciny) na rzecz opactwa benedyktyńskiego (dosłownie: Świętego Krzyża Łysej Góry) należne było jako protektora parafii; konopianej zaś dziesięciny bynajmniej nie rozłączono od pól mieszczańskich, czy też przedmieść, ze wszystkich razem starym zwyczajem pobór przekazywano. Wspomniany kościół, posiadał staw/jezioro Osieczko, zwolnione z kościelnych danin pieniężnych, a położone w pobliżu Osieckigo grodu (dosłownie: pomiędzy Osiekiem a Długołęką). Kościół miał też spory las na równi owego stawu/jeziora, którego ostatki sięgały, aż po Łążek, w pasie szerokości wioski Zawidza z jednej strony, a Długołęką z drugiej - nazywano go borem Czyoszny lub Przewłoka. Ponadto posiadał kilkanaście łąk (porozrzucanych), np. 5 w kierunku pogranicza owego boru, a w jego samym środku 6, ich ostatek sięgał, aż po Łążek. Nadto miał kilkanaście pól na własność (tworząc w sumie małą posiadłość ziemską), np. wraz z obszerną łąką, w pobliżu drogi Socalyecz, która prowadziła do Koprzywnicy; kolejne w pobliżu rzeki Wisły, poza jeziorem Kąpaniec (obecne pobliże Lipnika) obszerności około 1 200 m; następne o wielkości 400 m, wraz z łąką za strumieniem/ptokiem Brzesznycza, a znajdujące się w środku miedzy łąką Piotra Poddambni z jednej strony, a Procopii ówczesnymi mieszczanami osieckimi (tj. ich częścią) z drugiej; a w pobliżu ówczesnej plebani w Osieku (sąsiedztwo obecnego cmentarza) kolejne parcele gruntowe. Jednocześnie miał kamieniołom, z górki z tyłu przy parkanie zamku, aż do drogi, która prowadziła do Połańca. W końcu Paweł Szmytowski ówczesny ksiądz był inicjatorem, aby przy końcu obu tych pól założyć 2 stawy rybne (sadzawki), które były jego uposażeniem w probostwie. We wsi królewskiej Pliskowola (królewszczyźnie) miał 2 łany, najmniej w ¼ ich części, tj. albo porzucone grunty rolne albo dzierżawione w pańszczyźnie. Poza tym, to co w borze, a co pośrednio wśród wiosek Strzegom a Pliskowola (a pomiędzy nimi leżące), nazwane Ploza a gdzieniegdzie zwane Samyn. Dokładnie od kościoła w Osieku współzależne, w tym głównie jego księdza, który to posiadał prawo do poboru odpowiedniej dziesięciny i czynszu z nich. (...) Ponadto o starożytności jego fundacji świadczy szczegół podany przez Długosza, iż mieszczanie z Bochni obowiązani byli dawać 12 grzywien temuż kościołowi co rok na św. Marcina, oprotestowali jednak tą decyzję i później zwolnieni zostali z tej opłaty przez któregoś z ówczesnych królów Polski. Jednak Paweł Smylowski pleban, prawdopodobny fundator kościoła, który za czasów Długosza, zwracał się do Rzymu dla odzyskania tej opłaty, a król Kazimierz III Wielki przeszkodził mu w tych staraniach; uznając zapewne, że według rejestrów/spisów/kronik wcześniejszych zostali oni wykreśleni z takiej darowizny na rzecz kościoła z Osieka.
 Joannis Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, tomus I.
Ecclesiae Collegiatarum. Clepardiensis. (...) Prebenda Czapelska. (...) Decimae fertonales latorum grossorum primae praebendae.
Osiek, oppidum, prope Koprzywnica. (...) alias Ossyek, Osyek (Osiek) oppidum...
OSZYEK, oppidum, in quo ecclesia parochialis, cuius proprietas et dominium ad serenissimum dominum nostrum regem Poloniae pertinet, in quo sunt lanei oppidanorum, de quorum quolibet solvitur unus ferto latorum grossorum Pragensium canonico primae praebendae pro decima. Item praedium.
(...) Item prima praebenda taxata est ad . . .[42],[43]
Z kolei według tomu I, nie jest do końca jasnym przyporządkowanie Osieka (w pobliżu Koprzywnicy, tenże by był), równie dobrze owy zapis może odnosić się do Osieka (w pobliżu Żmigrodu). Wynika bowiem z niego, iż na kościół kolegialny Kleparz (wówczas samodzielne miasto, tj. w latach 1366–1792, obecnie dzielnica Krakowa); utworzono beneficjum Czapelska. I na owy fundusz miał się składać m.in. Osiek w liczbie (monet – groszy szerokich praskich) nieokreślonej kwotowo; nadto na owy fundusz miała się złożyć wieś Bukowa, a ona administracyjne leży w granicach ówczesnej gminy Osiek (bo natenczas w parafii Wiązownica).
W roku 1430 ówczesny gród otrzymuje przywilej lokacyjny od Władysława Jagiełły. Za Władysława Warneńczyka w rękach rycerza i awanturnika Dersława z Rytwian (wojewody sandomierskiego) opisanego przez Teodora Tomasza Jeża (pseudonim Zygmunta Miłkowskiego) w powieści Dersław z Rytwian.
W 1578 roku w skład parafii Osiek wchodziło 5 wiosek, tj.: Pliskowola, Suchowola, Długołęka, Osieczko i Zawierzbie, w tym cztery pierwsze jako tzw. królewszczyzny. Kościół nie posiadał w samym grodzie Osiek żadnych majątków ziemskich, parcel gruntowych. Pobory natomiast pobierano według regestru poborowego z tych, które tu wymieniono[44].
 Adolf Pawiński, Małopolska, t. III.
II. Palatinatus Sandomiriensis. 1. Districtus Sandomiriensis an. 1578. Par. Osziek.
Wolia Plyska, regalis, col. 71 in lan., 28, inq. 4, inq. paup. 17, art. 4.
Szuha (Sucha), regalis, col. 56 in lan. 22½, hort. c. a. 2, inq. 4, paup. 7, artif. 3.
Dluga łąka, regalis, col. 26 in lan 14, scultet. 2, inq. paup. 4, art. 4.
Oszieczka wiesz, regalis, hort. c. a. 16, inq. paup. 3. Sors plebanalis , hort. c. a. 8, inq. paup. 1. Sors advocatialis, hort. 6.
Zawlerzbie[45],[44].
Według regestru poborowego z 1508 roku Osiek ze wszystkich swoich wsi (zapewne z 4, a z 5 wyżej wymienionych) pobiera ¼ części należnej składki, z całości poboru[46].
 Adolf Pawiński, Małopolska, t. IV.
4. Palatinatus Sandomiriensis. a. Districtus Sandomiriensis 1508 a.
Osszyek cum omnibus suis villis exactionem quarte partis censuum non contribuerunt[47],[46].
Największy rozwój przypada na wieki XVI i XVII, kiedy miasto liczyło ok. 1000 mieszkańców. Rozwijał się handel i rzemiosło. W tym okresie powstały cechy garncarstwa, szewstwa i tkactwa. W okolicznych lasach uprawiano bartnictwo.
Osiek z 1844 roku według Michała Balińskiego i Tymoteusza Lipińskiego, z poprawkami i uzupełnieniem naniesionym przez Franciszka Ksawerego Martynowskiego w roku 1885 w Starożytnej Polsce pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym opisanej.
 Michał Baliński i Tymoteusz Lipiński, Starożytna Polska pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym opisana, t. II, wyd. I[56] oraz II poprawione i uzupełnione[57].
OSIEK blisko Wisły. Miejsce to leżąc na drodze z Krakowa do Sandomierza, zaszczycane bywało częstym pobytem Bolesława V i Leszka Czarnego, jak świadczą ich przywileje różnym miastom stąd datowane. Kazimierz Wielki przebudowawszy zamek, a raczej dworzec tutejszy, nieraz w nim przebywał i po raz ostatni gościł 1370 roku, wracając z nieszczęśliwych łowów z pod Przedborza. Tu, mówi Bielski: „pił miód, którego mu Maciey doktor dozwolił pić, i przetosz sie ieszcze gorzey począł mieć: potym do Korczyna choro iechał.” – Roku 1430 nadając Jagiełło miastu prawo niemieckie, ustanawia targ we środę, jakoteż jarmarki na ś. Piotra w okowach i na ś. Gal po 3 dni trwać mające. Władysław Jagiełło w przywileju 1400[48] roku wyraża: ponieważ okazało się z zeznań, iż obywatele Osszieka nigdy nie opłacali targowego w Opatowie, ani mostowego w Połańcu, stanowimy przeto, aby tamże nie wymagano od nich takowych opłat. A nadto: pragnąc podźwignąć[49] zubożałych mieszkańców, pozwalamy im kupować sól w Bochni i sprzedawać ją u siebie. Jan Olbracht pozwala 1497 roku wystawić łaźnią, przeznacza z niej dochód na użytek miasta, pod obowiązkiem opłacania do skarbu królewskiego po 3 wiardunki rocznie. Zygmunt I mając wzgląd na świeżo spalone miasto, uwalnia je 1518 roku od wszelkich danin i poborów na lat 8, wyjąwszy od nowego cła i czopowego. Miasteczko to, do stołowych dóbr królewskich należące, w najpomyślniejszych czasach pozbawione było przemysłu; lustracya bowiem 1564 roku wzmiankując tylko o 8 rzeźnikach, zamilcza o rzemieślnikach. Między dochodami policza: „staw, w nym karpye, sczuky, kliescze, liny, okunye. Spusth trzeciego roku cziny mar.[17] 90. Jezior 4 nad Wiszlą lyezą, s ktorich szie sthawy rybią y na potrzebe kuchniey P. Starosthi y do szadzawek obraczayą, a ostatek przedawayą, czego cziny na rok plus minus mar.[17] 10. Zaczętho barczie budowacz nad Wiszlą w dembinye. Dawayą od bydla kiedy stada zoną, w boru Bukowskym, albo w lieszie Jeziownyczkym od paszy, od stada citra aut ultra per gr. 5 aut 6.” – Podług lustracyi 1602 roku znajdowało się 2 rzeźników, opłacających po 1 zł., wójt pobierał 6ty denar z czynszu miejskiego, dochód zaś z łaźni i od pędzących gorzałkę, których jest 4, należy do miasta pod obowiązkiem naprawiania dróg pobliskich. „Z iezior prowenth zagynął, bo niektore zaliazły, drugie graniczamy odeszły, iedno telko ieszce iest, ale nieuzythe prze zaroszl. Barczi dworskich na then czas niemasz, częsc opustoszało, częsc graniczami odeszło. Wkupuią szie z postronnych wszi do borow na szusz, ktorego wkupu dostawa sie fl. 40. Od bydła ktore pędzą na iarmarki biorą passnego od stada per gr. 5, dostawa szie na rok fl. 6.” – Zygmunt III wzbrania żydom 1605 roku pod surowemi karami, ażeby nie ważyli się osiadać; mieszczanom zaś zakazuje sprzedawać im domy, ogrody, łąki i wynajmywać mieszkanie. Podczas pamiętnego rokoszu, stanął Zygmunt obozem w Osieku, przy końcu września 1606 roku; zmiarkowawszy, iż związkowi łudzą go tylko nadzieją ugody, ruszył stąd dla uważania ich dalszych kroków. Tenże król mając wzgląd na miasto, przez różne przygody do zupełnego zniszczenia przywiedzione (per varios casus ad summam plane vastitatem redactum), przyczynia l623 roku dwa nowe jarmarki. – Lustracya 1663 roku wyraża: „miasto zasiadło na 3 łanach, domow iest 53, rzeznikow 2, piekarzow 10, slosarz, kowalow 2, kusnierz, szewcow 6, garncarzow[50] 2, tkaczow 2, krawcow 2, cyrulik, stolarzow 2. Ci rzemiesnicy czynszu zadnego niepłacą nescitur quo jure. Bań gorzałczanych 3[51], prowent roczny od kazdey baniey po fl. 2, należy do miasta za przywiley 1603 roku ita tamen ut hoc censum in publicos civitatis usus convertant. Powinni sie składać miesczanie na wuz woienny z Połańczamy[52], opatrzony z ziwnoscią, z woznicą y dwiema haydukamy. Maią quit Postagenta pieniędzy podwodnych exactora, z zapłacenia takowych fl. 57, gr. 28[53] za lat trzy.” – Miejsce to sławném[54] jest, urąganiem się z niesprawiedliwości tamecznych sądów magdeburskich. Podanie niesie: iż ślusarz za zbrodnią na śmierć skazanym został; zważywszy jednak magistrat, że sam jeden był w mieście, a dwóch kowali, jednego z nich przeto stracono. Wieki minęły, a wyrok zapadły na kowala, w całym kraju jest znany w prostém[55] przysłowiu: sprawa jak w Osieku. – Miasteczko to w biednym stanie, z drzewa jest zabudowane; mieszkańcy sami chrześcianie, utrzymują się z uprawy roli.[56].
 Franciszek Ksawery Martynowski, Starożytna Polska pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym opisana przez Michała Balińskiego i Tymoteusza Lipińskiego, t. II, wyd. II poprawione i uzupełnione[57].
(...) *Jego kościołka modrzewiowego na cmentarzu ołtarz, jest piękném dziełem rzeźbiarstwa z początków XVI wieku. W miejsce obrazu posiada on rzeźbioną scenę w duchu średniowiecza, wyobrażającą Rodzinę świętą. Są tu również szczątki dawnego z XV wieku szafiastego ołtarza ze znamienitemi malowidłami na skrzydłach*[58]. – Rkpsm w Bibl. Gł. Uniw. Warsz. p. t.: Opisy zabytków star. Gub. Rad., str. 445 i 446, i do tego Atlas II[57].
Osiek z 1852 roku według Emila Kierskiego i Jędrzeja Moraczewskiego, z przysłowiami stąd zaczerpniętymi.
 Starożytności polskie: Ku wygodzie czytelnika porządkiem abecadłowym zebrane, t. II.
OSIEK. Miasto w województwie sandomirskiém nad Wisłą. Kazimierz Wielki wystawił tam zamek. Roku 1606. we Wrześniu stanął pod tém miastem Zygmunt III, i traktował z rokoszanami Zebrzydowskiego. Znany jest wreszcie Osiek w całéj Polsce z przysłowia: sprawa, jak w Osieku, o którém Wójcicki w Przysłowiach (Tom III. str. 45) tak mówi: Razu, jednego miejscowy ślósarz taką popełnił zbrodnię, iż na śmierć skazany został, (miasto posiadało niegdyś prawo miecza). Gdy jednak przyszło do wykonania wyroku i gdy rada miejska zwźyla, że jeden tylko był ślósarz w mieście, a ktoś napomknął o dwóch kowalach, niewiele myśląc jednego z nich stracono, a ślósarz ocalał. Głos ludu ów ziemski mściciel niesprawiedliwości, przechował pamięć ochydnego czynu do tyla, że kiedy sprawa jaka źle osądzona, mówią:  »Sprawa, jak w Osieku,« »Gorsza sprawa, niź w Osieku.« Z tego źródła wzięły następne przysłowia początek: »Ślusarz zawinił, a kowala powieszono.« Co skreślono w następnym dwu wierszu:
 »Jakźesz dobrze sędziowie święte prawa znają, \ Bo gdy ślósarz zawinił, kowala wieszają.«
 »Kowal ukradł młynarza powiesili.«
– Notaty Łukasza Gołębiowskiego.
 »Sądy pijane, rząd pijany, jak w Osieku.«
– Opalińskiego Satyry.
 »Ten ukradł ów powieszon, sprawa jak w Osieku, \ Taka to sprawiedliwość jest naszego wieku.«
– J. E. Minasowicz, Zbiór Rytmów[59].
Osiek w ujęciu encyklopedycznym Samuela Orgelbranda z roku: 1859 – 28 tomów i 1898 – 18 tomów (w tym 16 podstawowych).
 Franciszek Maxymilijan Sobieszczański, Encyklopedyja Powszechna, t. XX.
OSIEK, miasto rządowe w gubernii Radomskiej, w powiecie Sandomirskim, na płaszczyznie położone blisko Wisły, od miasta Staszowa wiorst 21 odległe. Osada wielce starożytna, leżąc na drodze z Krakowa do Sandomierza zaszczycana była częstym pobytem Bolesława V i Leszka Czarnego, jak świadczą ich przywileje różnym miastom ztąd datowane. Kazimierz Wielki przebudowawszy zamek a raczej dworzec tutejszy, nieraz w nim przebywał i po raz ostatni gościł 1370 roku, wracając z nieszczęśliwych łowów z pod Przedborza. Tu w skutek złych leków mocniej zachorowawszy, potem do Korczyna odjechał. Według podania, zamek ten stał na miejscu, gdzie obecnie jest dwór i zabudowania gospodarcze folwarku Osieczko do dóbr donacyjnych Osiek należącego. W roku 1430 Władysław Jagiełło nadał miastu prawo niemieckie, ustanowił targi i jarmarki. Obdarzali je licznemi swobodami: Władysław Warneńczyk 1460, Jan Olbracht 1497, Zygmunt I. 1518. Ten ostatni mając wzgląd na świeżo spalone miasto uwolnił od wszelkich podatków na lat 8. Jakkolwiek Osieck do stołowych dóbr królewskich z dawna należał, nigdy przecież wielkiej nie doznawał pomyślności, częstym ulegając pożarom. Opiekował się nim szczególnie Zygmunt III, jak tego dowodzą dotąd przechowane przywileje z lat 1603 na 4 jarmarki, 1605 nadanie gruntów, 1611 pomnaża jarmarki. Toż czynili Władysław IV w roku 1634, Jan Kazimierz 1660, Michał Korybut 1672, August II 1732 roku. Podczas pamiętnego rokoszu Zebrzydowskiego, stanął Zygmunt III obozem w Osieku przy końcu Września 1606 roku; zmiarkowawszy, iż związkowi łudzą go tylko nadzieją ugody ruszył ztąd dla uważania dalszych ich kroków. Miasteczko to sławnem jest także ze swojej sprawy, która dała powód do znanego urągowiska „sprawa jak w Osieku” i przysłowia: „Kowal zawinił a ślusarza powiesili.” Stało się to istotnie w zeszłem stóleciu. Powodem sprawy było zabicie sługi miejskiego przez pijanego kowala, który iż był jeden w calem mieście, przeto go oszczędzić chciano. Aby jednak takiej zbrodni przeciw publicznemu porządkowi nie puścić bezkarnie, jednego z dwóch ślusarzy, wmieście osiadłych w zamian za kowala na szubienicę wskazano. Całe to wydarzenie było opisane w aktach miejskich, które przy pogorzeli w roku 1849 spaliły się. Do starożytnych wspomnień tutejszych należy i to, że w sądzie miejskim Osieckim miały przywilej zasiadać i sądzić kobiety. Ze starożytnych zabytków znajduje się w Osieku mały smętarzowy kościołek z drzewa modrzewiowego, który dawnością swoją wyprzedzał kościół parafijalny razem z miastem pogorzały. Wielki ołtarz w tym kościele pięknej snycerskiej roboty XVI wieku, godzien jest widzenia; zamiast obrazu zajmuje środek jego jeszcze starożytniejsza rzeźba wyobrażająca świętą familiję. Pozostały także części dawnego składanego ołtarza, to jest, okiennice dosyć dobrze dochowane z piękną u góry gotycką galeryją. Obrazy na nich cztery; nietylko pod względem samej dawności, ale i pod względem sztuki są znamienite. W roku 1860 ludność ogólna Osieka wynosiła 919 głów, pomiędzy tą chrześcijan 745, starozakonnych 174, utrzymujących się po większej części z rolnictwa; domów ma drewnianych 133, kościoła nie ma teraz w samem mieście, lecz na gruncie wsi Osieczko do donacy i Osiek należącej. Są jatki i szlachtuz, wiatrak, wszystko ubezpieczone na summę Rubli srébrem 10 540. Cechy tutejsze szewcki, garncarski, tkacki i krawiecki, posiadają starożytne przywileje królów polskich na pergaminie pisane. Jest magistrat, szkoła elementarna, targi tygodniowe, a jarmarków 6 do roku[60]
 S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna z ilustracjami i mapami, t. XI.
OSIEK, osada w gubrnii Radomskiej, powiat Sandomierskim, blizko Wisły, osada bardzo starożytna, pamiętna pobytem wielokrotnym Bolesława V, Leszka Czarnego i Kazimierza Wielkiego, z których ostatni gościł tu jeszcze 1370, wracając z nieszczęśliwych łowów z Przedborza. Późniejszemi czasy bawił jeszcze i Zygmunt III, stanąwszy obozem podczas rokoszu Zebrzydowskiego przy końcu września 1606. Osiek dał także powód do znanego w Polsce przysłowia: „sprawa jak w Osieku, kowal zawinił, a ślusarza powiesili”. I istotnie tak było. W zeszłem stuleciu pijany kowal miejscowy zabił sługę miejskiego. Ponieważ jeden tylko był kowal w całem mieście, przeto by go oszczędzić, a publicznemu porządkowi zadosyć uczynić, jednego z dwu ślusarzy, w mieście osiadłych, na szubienicę skazano. Całe to wydarzenie było opisane w aktach miejskich, które w 1842 w czasie pożaru zgorzały. Do starożytnych wspomnień tutejszych należy i to, że w miejskim sądzie osieckim miały przywilej zasiadać i sądzić kobiety. W kościele parafjalnym jest godnym widzenia wielki ołtarz pięknej snycerskiej roboty XVI wieku, w którym zamiast obrazu umieszczona jest starożytna rzeźba, wyobrażająca świętą familję. Ludność Osieka wynosi 1,200 mieszkańców[61]
Miasto wymieniane w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich w dwóch tomach, pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku.
 Bronisław Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII.
OSIEK, osada miejska, przedtem miasteczko, powiat sandomierski, gmina i parafia Osiek, odległość 30 wiorst od Sandomierza a 14 wiorst od Staszowa, leży na krawędzi wyżyny panującej nad doliną Wisły, od której koryta dzieli je cała szerokość doliny (około 2 wiorst). Żadna droga bita nie prowadzi do tej odosobnionej od świata osady. Jest tu kościół parafialny murowany, szkoła początkowa ogólna, dom schronienia dla ubogich, urząd gminny, 121 domów, 1 068 mieszkańców, 744 morgi ziemi do mieszczan należącej. W 1827 roku było (tu) 142 domy, 850 mieszkańców; w 1860 roku 133 domy drewniane, 919 mieszkańców (174 żydów). Jestto starożytna osada. Tędy szedł trakt dawny z Krakowa do Sandomierza. Ztąd często zatrzymywali się tu książęta krakowscy i królowie i odprawiali tu nawet rady (colloquia). Musiał widocznie znajdować się tu gród czy zamek książęcy. Skupiona koło niego osada wzrastała w ludność. Przywilej Bolesława Wstydliwego wydany klasztorowi pokrzywnickiemu w 1262 roku datowany jest z Osieka. Na potwierdzeniu przywilejów tegoż klasztoru przez Leszka Czarnego w 1283 roku, czytamy w końcu: „in colloqia celebrato in Osiek die XI februarii”. Z następnego (1284) roku mamy potwierdzenie przywilejów kollegiaty sandomierskiej, datowane: „Curie nostre, in Osiek, kalendis Aprilis”. Że jednak wtedy Osiek nie był jeszcze miastem a tylko wsią królewską, świadczy nadanie wsi Kębłów, Stanisławowi z Chrobrza, przez Leszka Czarnego w 1285 roku, gdzie oświadcza, że nadana mu wieś będzie miała też same swobody co „Osek vel Chorem” (porównaj Kodex Małopolski, 77, 124, 126, 130). Kazimierz Wielki przebudował tutejszy zamek i często w nim gościł. W 1370 roku, wracając z nieszczęśliwych łowów pod Przedborzem, tu się zatrzymał i ze znacznem pogorszeniem zdrowia wyjechał ztąd do Krakowa na Korczyn. Roku 1430 nadając Jagiełło miastu prawo niemieckie, ustanawia targ we środę, jako też jarmarki na ś. Piotra w okowach i na ś. Gala, po 3 dni trwać mające. Władysław Jagiełło w przywileju 1440 roku wyraża: ponieważ okazało się z zeznań, iż obywatele Osszieka nigdy nie opłacali targowego w Opatowie, ani mostowego w Połańcu, stanowimy przeto, aby tamże niewymagano od nich takowych opłat. A nadto: pragnąc podźwignąć zubożałych mieszkańców, pozwalamy im kupować sól w Bochni i sprzedawać ją u siebie. Jan Olbracht pozwala 1497 roku wystawić łaźnią, przeznacza z niej dochód na użytek miasta, pod obowiązkiem opłacania do skarbu królewskiego po 3 wiardunki rocznie. Zygmunt I mając wzgląd na świeżo spalone miasto, uwalnia je 1518 roku od wszelkich danin i poborów na lat 8, wyjąwszy od nowego cła i czopowego. Miasteczko to, do stołowych dóbr królewskich należące, w najpomyślniejszych czasach pozbawione było przemysłu; lustracya z 1564 roku wzmiankując tylko o 8 rzeźnikach, zamilcza o rzemieślnikach. Między dochodami policza: „staw, w nym karpye, sczuky, kliescze, liny, okunye. Spusth trzeciego roku cziny mar. 90. Jezior 4 nad Wiszlą lyezą, s ktorich szie sthawy rybią y na potrzebe kuchniey P. Starosthi y do szadzawek obraczayą, a ostatek przedawayą, czego cziny na rok plus minus mar. 10. Zaczętho barczie budowacz nad Wiszlą w dembinye. Dawayą od bydła kiedy stada zoną, w boru Bukowskym, albo w lieszie Jeziownyczkym od paszy, od stada citra aut ultra per gr. 5 aut 6”. Według regestru poborowego z 1578 roku płacił Osiek szosu „in duplo” 12 fl. 24 gr. Rzemieślników 56 dawało po 15 gr. Komorników było 30 po 6 gr., warzących wódkę 3, łanów miejskich 4, hultajów 2, żebraczki 2 (Pawiński, Małopolska, 205). Podług lustracyi z 1602 roku znajdowało się 2 rzeźników, opłacających po 1 zł., wójt pobierał 6ty denar z czynszu miejskiego, dochód zaś z łaźni i od pędzących gorzałkę, których jest czterech, należy do miasta, pod obowiązkiem naprawiania dróg pobliskich. „Z iezior prowenth zagynął, bo niektóre zaliazły, drugie graniczamy odeszły, iedno telko ieszce iest, ale nieuzythe prze zaroszl. Barczi dworskich na then czas niemasz, częsc opustoszało, częsc graniczami odeszło. Wkupuią szie z postronnych wszi do borow na szusz, ktorego wkupu dostawa sie fl. 40. Od bydła które pędzą na iarmarki biorą passnego od stada per gr. 5, dostawa szie na rok fl. 6”. Zygmunt III wzbrania żydom 1605 roku pod surowemi karami, ażeby nie ważyli się osiadać; mieszczanom zaś zakazuje sprzedawać im domy, ogrody, łąki i wynajmywać mieszkanie. Podczas pamiętnego rokoszu, stanął Zygmunt obozem w Osieku przy końcu września 1606 roku; zmiarkowawszy, iż związkowi łudzą go tylko nadzieją ugody, ruszył ztąd dla śledzenia ich dalszych kroków. Tenże król mając wzgląd na miasto, przez różne przygody do zupełnego zniszczenia przywiedzione (per varios casus ad summam plane vastitatem redactum), przyczynia 1623 roku dwa nowe jarmarki. Lustracya 1663 roku podaje: „miasto zasiadło na 3 łanach, domow iest 53, rzeznikow 2, piekarzow 10, slosarz, kowalow 2, kusnierz, szewcow 6, garncarzow 2, tkaczow 2, krawcow 2, cyrulik, stolarzow 2. Ci rzemiesnicy czynszu zadnego nie płacą nescitur quo jure. Bań gorzałczanych 5, prowent roczny od kazdey baniey po fl. 2, nalezy do miasta za przywiley 1603 roku ita tamen ut hoc censum in publicos civitatis usus convertant. Powinni sie składać miesczanie na wuz woienny z Połanczany, opatrzony z ziwnoscią, z woznicą y dwiema haydukamy. Maią quit Postagenta pieniędzy podwodnych exactora, z zapłacenia takowych fl. 57 gr. 18 za lat trzy”. Z zabytków przeszłości godzien uwagi mały kościołek na cmentarzu, modrzewiowy, dawniejszy od parafialnego, zniszczonego wraz z miastem przez pożar. W kościołku tym jest piękny wielki ołtarz z XVI wieku ze starożytną rzeźbą przedstawiającą Świętą Rodzinę. Są tu resztki dawnego składanego ołtarza, z czterema obrazami godnymi uwagi przez starożytność i samą robotę. Kościół parafialny, tutejszy erygował przed 1440 rokiem proboszcz Paweł Szmytowski herbu Ostoja; obecny wystawili w 1852 roku parafianie. Do Osieka odnosi się też owa przysłowiowa przypowiastka o powieszeniu kowala zamiast ślusarza, winowajcy, ale jedynego w mieście. Dobra rządowe rozdzielone zostały na kilka części i główną z nich, majorat, nadano w roku 1832 senatorowi Pogodinowi. W 1866 roku był w posiadaniu Aleksandry z Pogodinów Pietrowej. W skład majoratu wchodziły: folwark z wójtostwem Osiek, folwark Bukowo, Wiązownica i następujące wsie: Osieczko osad 48, z gruntem mórg 791; Buków osad 49, z gruntem mórg 648; Pliskowola osad 163, z gruntem mórg 2 455; Suchowola osad 114, z gruntem 2 377; Zdzieci osad 41, z gruntem mórg 363; Strzegomsk osad 8, z gruntem mórg 89; Mikołajew osad 11, z gruntem mórg 342. Przy dobrach Osiek rządowy podług wiadomości z roku 1854 pozostały wsie: Długołęka, Wiązownica, Strzegom; sołectwa: w Długołęce, Wiązownicy, Strzegomiu. Oprócz powyższych wsi, wydzielono na donacye: klucz Strzegom i Połaniec. Osiek parafia, dekanat sandomierski, 3 895 dusz. Osiek gmina, z urzędem we wsi Osieczko, ma 6 070 mieszkańców, rozległości 17 916 mórg, w tem ziemi dworskiej 6 525 mórg. Sąd gminny okręg III w Łoniowie, stacya pocztowa Staszów. Na obszarze gminy są 4 jeziora, mające do 100 mórg obszaru. Koło Osieka znajduje się piaskowiec opoczysty. Z zakładów przemysłowych znajduje się: gorzelnia, dystylarnia, olejarnia, piece wapienne, cegielnia i młyn. Są też dwie szkoły. W skład gminy wchodzą: Bukowa, Długołęka, Dzięki, Lipnik, Łęg, Mikołajew, Osieczko, Osiek, Pliskowola, Strzegom i Suchowola[62].
 Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XV, cz. II.
OSIEK, roku 1274 Hosek, miasteczko, powiat sandomierski. Bawi tu roku 1253 Bolesław książę krakowski i nadaje biskupowi kujawskiemu prawo założenia miasta w kasztelanii łagowskiej na tych prawach jakie biskup krakowski otrzymał dla Tarczka (Kodex Małopolski, II, 91). Kościół parafialny wymieniony śród innych w dokumentów z roku 1387 (K. W. n. 1862). O starożytności jego fundacyi świadczy szczegół podany przez Długosza, iż mieszczanie z Bochni obowiązani byli dawać 12 grzywien temuż kościołowi co rok na św. Marcina, lecz później zwolnieni zostali z tej opłaty. Paweł Smylowski pleban, fundator kościoła, który stał za czasów Długosza, zwracał się do Rzymu dla odzyskania tej opłaty, lecz król Kazimierz przeszkodził mu w tych staraniach (Liber Beneficiorum, II, 323). Obacz Żabno[63]. (…) Żabno, miasteczko, powiat tarnowski. Roku 1274 Bolesław, książę krakowski, nadaje komesowi Swiętosławowi, synowi Klemensa, dziedzictwo zwane „Shambno cum Zirava" (Kodex Małopolski, II, str. XLIII). Akt wydany był w Osieku[63].
Na podstawie ww. informacji z 1886 roku – Osiek[64], to osada miejska, która w 1864 roku straciła prawa miejskie. W tym samym roku Osieczko zostało siedzibą gminy, do której należały następujące wioski: Bukowa, Długołęka, Dzięki, Lipnik, Łęg, Mikołajew, Osieczko, Osiek, Pliskowola, Strzegom i Suchowola.
Osiek doznał dużych zniszczeń w czasie obu wojen światowych. Wielokrotne pożary sprawiły, że nie zachował się praktycznie żaden zabytek. Na uwagę zasługuje renesansowy ołtarz w bocznej kaplicy kościoła św. Stanisława, przeniesiony z rozebranego, starego kościoła.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. tarnobrzeskiego.
Z dniem 1 lipca 1994 r. Osiek, po 125 latach, odzyskał prawa miejskie. Oddano w tym czasie do użytku nowoczesną szkołę, a także nowy budynek Urzędu Miasta i Gminy Osiek. Dnia 13 października 2007 r. oddano do użytku halę sportową połączoną z budynkiem Publicznego Gimnazjum.
Struktura powierzchni[edytuj]

Według danych z lat 1995-2005[65] miasto Osiek ma obszar od 17,42 do 17,44 km². W ciągu tego okresu zmniejszył się procentowy udział użytków rolniczych (z 85,8% w '95 do 80,1% w '05), na rzecz zwiększenia się areału lasów (z 9,9% w '95 do 12,3% w '05, przy czym zwiększył się on w stosunku do roku '98 z 2,4%) oraz nieużytków (z 4,3% w '95 do 7,6% w '05, przy czym zmniejszył się on w stosunku do lat '00 do '02 z 13,2%). Część użytków rolnych (m.in. gruntów ornych) i nieużytków wykorzystana została pod zabudowę miejską, w tym celu wykarczowano też znaczne połacie leśne. Jednak bardzo niska opłacalność/dochodowość z areału użytków rolnych wymusiła na mieszczanach-rolnikach działania na rzecz odłogowania (znaczna część z nich przebranżowiła się) oraz zadrzewiania znacznych połaci swoich domostw; trendu tego nie powstrzymały dopłaty bezpośrednie z UE.
Tabela 1. Poziom rolniczej działalności GiM Osiek w latach 1995-2005[66]
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m. STRUKTURA POWIERZCHNI
(w latach według rodzaju rolniczej działalności)
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
I. OGÓŁEM ha 1 742 1 744
 % 100 100
II. UŻYTKI ROLNE
1. Powierzchnia użyt-
ków rolnych ha 1 494 1 514 1 481 1 480 1 480 1 461 1 461 1 461 1 456 1 448 1 398
 % 85,8 86,8 84,9 84,9 84,9 83,8 83,8 83,8 83,5 83 80,1
grunty orne ha 1 165 1 268 1 165 1 164 1 164 1 147 1 147 1 147 971 970 920
 % 78 83,7 78,7 78,7 78,7 78,5 78,5 78,5 66,7 67 65,8
sady ha 18 33 18 18 18 18 18 18 31 31 31
 % 1,2 2,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 1,2 2,1 2,1 2,2
łąki ha 197 156 191 191 191 189 189 189 347 347 347
 % 13,2 10,3 12,9 12,9 12,9 13 13 13 23,8 24 24,8
pastwiska ha 114 57 107 107 107 107 107 107 107 100 100
 % 7,6 3,8 7,2 7,2 7,2 7,3 7,3 7,3 7,4 6,9 7,2
II. LASY
1. Lasy i grunty leśne ha 172 45 52 42 44 53 53 53 133 143 214
 % 9,9 2,6 3 2,4 2,5 3 3 3 7,6 8,2 12,3
III. POZOSTAŁE GRUNTY
1. Pozostałe grunty
i nieużytki ha 76 185 211 222 220 230 230 230 155 153 132
 % 4,3 10,6 12,1 12,7 12,6 13,2 13,2 13,2 8,9 8,8 7,6
Geografia[edytuj]

W XIX-wiecznym Osieku umiejscowione było małe jeziorko Bania – znane nam z oryginalnego opisu Ludwika Wolskiego z 1851 roku[67].
 Ludwik Wolski, Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi, t. I.
Jeziora w Królestwie Polskiém. (...) Jeziora Gubernii Radomskiéj. (...) Powiat Sandomierski.
Wszystkie jeziora powiatu tego leżą nad samą rzeką Wisłą[67] lub w niewielkiéj od niéj odległości[68].
(...) W gminie Osiek znajdujemy pięć jezior: dwa we wsi Osieczko, nazwane Białe i Skopaniec, we wsi Łęk nazwane Brzeźnica, w Osieku Bania, we wsi Długołęka Gaj.
(...) Jezioro Bania, położone na płaszczyźnie rozległéj, w miejscu otwartém, wśród gruntów urodzajnych, obszerne jest morgów 3, głębokie stóp 4. Z trzech powyżéj opisanych jezior wpadają do niego małe strumienie, które znów z niego wypływają do Wisły. Nawet w czasie stopnienia śniegów i spadnienia nawalnych deszczów woda w jeziorze tém nie wzbiera. Podziemnéj kommunikacyi nie ma, źródła mineralne nie okazują się. Woda czysta, słodka, bez żadnego odoru, prawie zupełnie zarosła trzciną i innemi chwastami; z tegoto powodu ryb, chociaż jest ich dosyć, łowić nie można, a tém samém żadnych odnosić korzyści.
(...) Z wyliczenia takowego wypada, że w gubernii radomskiéj jest w ogóle jezior 59, rozległość ich włók 15, morgów 27; w tym: w powiecie sandomierskim jezior 31, rozległość ich włók 11, morgów 7. Wszystko to są jeziora mniejszéj wielkości; największe z nich Kozłowy dół ma obszerności morgów 70, po nim idzie Krzcińskie – morgów 50, daléj Słoniawa i Przewłockie po morgów 30; inne coraz mniejsze[67].
Miasto Osiek położone jest 14,9 km na północny wschód od Połańca; 18,4 km na zachód, południowy zachód od Tarnobrzega; 19,8 km na wschód od Staszowa i 24,9 km na zachód, północny zachód od Nowej Dęby[69][70] leżąc na wysokości 180 m n.p.m.
Demografia[edytuj]

Współczesna struktura demograficzna miasta Osiek na podstawie danych z lat 1995-2009 wedle roczników GUSu[66]:

Rysunek 1.1 Populacja kobiet miasta Osiek w latach 1995-2009[66]

Rysunek 1.2 Populacja mężczyzn miasta Osiek w latach 1995-2009[66]

Rysunek 1.3 Populacja ogółem miasta Osiek w latach 1995-2009[66]
Tabela 1.1 Poziom populacji miasta Osiek w latach 1995-2009[66]
WYSZCZEGÓLNIENIE POPULACJA
(w latach wedle mieszkańców i powierzchni, w wieku przed-, po- i produkcyjnym)
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
I. OGÓŁEM 2 060 2 070 2 038 2 041 1 931 1 952 1 958 1 943 1 911 1 931 1 962 1 956 1 977 1 984 1 988
1. Gęstość zaludnienia 118,2 118,8 116,9 117,1 110,8 112 112,3 111,5 109,6 110,8 112,6 112,2 113,4 113,8 114,1
2. W wieku
a. przedprodukcyjnym 532 526 503 482 502 497 487 465 451 453 457 437 443 434 431
w procencie (%) 25,8 25,4 24,7 23,6 26 25,5 24,9 23,9 23,6 23,5 23,3 22,3 22,4 21,9 21,7
b. produkcyjnym 1 130 1 131 1 119 1 137 1 085 1 113 1 133 1 152 1 139 1 159 1 194 1 210 1 211 1 230 1 238
w procencie (%) 54,9 54,6 54,9 55,7 56,2 57 57,9 59,3 59,6 60 60,9 61,9 61,3 62 62,3
c. poprodukcyjnym 398 413 416 422 344 342 338 326 321 319 311 309 323 320 319
w procencie (%) 19,3 20 20,4 20,7 17,8 17,5 17,2 16,8 16,8 16,5 15,8 15,8 16,3 16,1 16
II. MĘŻCZYZN 1 004 1 015 999 1 004 978 989 989 981 970 975 992 987 993 992 996
1. Gęstość zaludnienia 57,6 58,2 57,3 57,6 56,1 56,7 56,7 56,3 55,6 55,9 56,9 56,6 57 56,9 57,2
2. W wieku
a. przedprodukcyjnym 258 258 245 244 262 253 251 240 229 231 237 226 232 220 217
w procencie (%) 12,5 12,5 12 12 13,6 13 12,8 12,3 12 12 12,1 11,5 11,7 11,1 10,9
b. produkcyjnym 611 614 609 617 590 615 621 629 631 632 649 653 640 653 661
w procencie (%) 29,7 29,6 29,9 30,2 30,6 31,5 31,7 32,4 33 32,7 33,1 33,4 32,4 32,9 33,3
c. poprodukcyjnym 135 143 145 143 126 121 117 112 110 112 106 108 121 119 118
w procencie (%) 6,5 6,9 7,1 7 6,5 6,2 5,9 5,8 5,8 5,8 5,4 5,5 6,1 6 5,9
III. KOBIET 1 056 1 055 1 039 1 037 953 963 969 962 941 956 970 969 984 992 992
1. Gęstość zaludnienia 60,6 60,6 59,6 59,5 54,7 55,3 55,6 55,2 54 54,9 55,7 55,6 56,4 56,9 56,9
2. W wieku
a. przedprodukcyjnym 274 268 258 238 240 244 236 225 222 222 220 211 211 214 214
w procencie (%) 13,3 12,9 12,7 11,6 12,4 12,5 12,1 11,6 11,6 11,5 11,2 10,8 10,7 10,8 10,8
b. produkcyjnym 519 517 510 520 495 498 512 523 508 527 545 557 571 577 577
w procencie (%) 25,2 25 25 25,5 25,6 25,5 26,2 26,9 26,6 27,3 27,8 28,5 28,9 29,1 29
c. poprodukcyjnym 263 270 271 279 218 221 221 214 211 207 205 201 202 201 201
w procencie (%) 12,8 13,1 13,3 13,7 11,3 11,3 11,3 11 11 10,7 10,4 10,3 10,2 10,1 10,1

Rysunek 1.4 Piramida populacji — struktura płci i wieku miasta[66]
Według danych z 31 grudnia 2009 roku miasto Osiek zamieszkiwało 2 023 osób (1 017 — mężczyzn, 1 006 — kobiet, tj. zameldowanych na pobyt stały — stan na 31 XII; przy 2 023 osobach, w tym 1 019 — mężczyznach, 1 004 — kobietach w zestawieniu na 30 VI); jednocześnie faktyczne miejsce zamieszkania określono na poziomie 1 988 osób (996 — mężczyzn, 992 — kobiety, tj. — stan na 31 XII; przy 1 989 osobach, w tym 992 — mężczyznach, 997 — kobietach w zestawieniu na 30 VI)[3].
Ulice[edytuj]

Poniżej w tabeli 1 ulice będące integralną częścią miasta Osiek, z aktualnie przypasanym im numerem zgodnym z TERYT z katalogu ULIC[71].
Tabela 1. Ulice wchodzące w skład miasta na podstawie TERYT[71]
Symbol
ulicy Nazwa ulicy Symbol
ulicy Nazwa ulicy Symbol
ulicy Nazwa ulicy Symbol
ulicy Nazwa ulicy
02974 ul. Cicha 08265 ul. Kazimierza Wielkiego 14834 ul. Ogrodowa 20254 ul. Słoneczna
05172 ul. Aleksandra Fredry 08553 ul. Klimontowska 15300 ul. Osiedlowa 20683 ul. Sportowa
27550 ul. Grabowiec Południowy 09095 ul. Komunalna 15733 ul. Partyzantów 22675 ul. Tarnobrzeska
27552 ul. Grabowiec Północny 10898 ul. Leśna 17011 ul. Polna 24398 ul. Wiślana
06114 ul. Grobla 11205 ul. 11 Listopada 17054 ul. Połaniecka 24494 ul. Władysława Jagiełły
10003 ul. Królowej Jadwigi 27553 ul. Matki Bożej Sulisławskiej 19253 ul. Rynek 24687 ul. Wolności
07029 ul. Jagiellońska 12740 ul. Adama Mickiewicza 19491 ul. Sandomierska 24694 ul. Wolska
27551 ul. Jana Pawła 14330 ul. Nowa 19834 ul. Henryka Sienkiewicza 24885 ul. Wspólna
Dawne części miasta – obiekty fizjograficzne[edytuj]

W latach 70. ubiegłego wieku przyporządkowano i opracowano spis lokalnych części integralnych dla Osieka, wówczas jeszcze wioski zawarty w tabeli 2. Pozostałe nie wymienione tu części są opisane w Osieczku.
Tabela 2. Wykaz urzędowych nazw miejscowych i obiektów fizjograficznych[72]
Nazwa wsi — miasta Nazwy części wsi
— miasta Nazwy obiektów fizjograficznych
— charakter obiektu
I. Gromada OSIEK
Osiek
Dwór
Gaj Osiecki
Grabowiec
Parysówka
Broźnia — las
Buchnia — pole
Chudyniówka — pole
Dołki — pole
Gaj Osiecki — pole
Grabowiec — pole, las
Kacapówka — pole, las
Kozłówka — łąka
Ługi — pole
Nakielec — pole
Niwa — pole
Parysówka — pole
Pasierbowskie — pole
Pastwisko — łąka
Pod Cmentarzem — pole
Pod Kierkutem — pole
Pod Wolą — pole
Podgórki — pole
Posusze — pole
Rzeka — rzeczka
Skotnia — pole
Stawiska — łąka
Zagrądzie — pole
Zagroble — łąka, pole
Zagumnie — pole
Zabytki[edytuj]

Kościół parafialny pw. św. Stanisława, z wystrojem i wyposażeniem pochodzącym z przełomu XVII i XVIII wieku.
Inne[edytuj]

Na terenie miasta znajduje się przystanek kolejowy Osiek Staszowski, dokładnie w części miasta Parysówka.
Zobacz też

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1