wtorek, 18 września 2012

Niepołomice


Niepołomice

Państwo Polska
Województwo małopolskie
Powiat wielicki
Gmina Niepołomice
gmina miejsko-wiejska
Założono XIV w.
Prawa miejskie 11 kwietnia 1776
Burmistrz Roman Ptak
Powierzchnia 27,4[1] km²
Ludność (XII 2011)
• liczba
• gęstość
10 213[1]▲
372,7 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 12
Kod pocztowy 32-005
Tablice rejestracyjne KWI
Położenie na mapie Polski


Niepołomice
50°02′02″N 20°13′02″E
TERC
(TERYT) 2121519044
Urząd miejski
plac Zwycięstwa 13
32-005 Niepołomice
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Niepołomice w Wikisłowniku
Strona internetowa


Zamek Królewski w Niepołomicach
Niepołomice – miasto w woj. małopolskim, w powiecie wielickim, położone nad Wisłą na skraju Puszczy Niepołomickiej, około 25 km na wschód od centrum Krakowa. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Niepołomice. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. krakowskiego.
Według danych GUS z 31 grudnia 2011 miasto miało 10 213 mieszkańców[1].
Spis treści  [ukryj]
1 Zarys historyczny
2 Zabytki i atrakcje Niepołomic
3 Orkiestra dęta z Niepołomic[2]
4 Komunikacja
5 Sport w Niepołomicach
6 Wspólnoty religijne
7 Współpraca międzynarodowa
8 Zobacz też
9 Przypisy
Zarys historyczny[edytuj]

O historycznej przeszłości miasta mówią stare kroniki (Długosz, Bielski, Paprocki), zapiski archiwalne, rachunki dworu królewskiego, dowody wizytacji krakowskich biskupów oraz historyczne zabytki: zamek królewski i kościół.
Początki Niepołomic sięgają czasów organizowania się Państwa Polskiego. Za pierwszych Piastów, gdy Kraków został siedzibą panujących książąt, sąsiadująca z nim Puszcza Niepołomicka, stała się ulubionym miejscem polowań. W XIV w. ostatni z Piastów, król Kazimierz Wielki wybudował w Niepołomicach zamek myśliwski nad Wisłą i wystawił gotycki kościół.
W okresie Jagiellonów przebudowany zamek niepołomicki, stał się drugą po Wawelu siedzibą królewską i stąd Niepołomice w tym okresie swej historii nazywane są (przez Jana Długosza) drugą po Krakowie stolicą Polski. Bliskość Krakowa i wielkie tradycje narodowe sprawiły, że po przeniesieniu stolicy z Krakowa do Warszawy, Niepołomice bardziej niż wiele innych miast w Polsce odbiły w życiu swych mieszkańców wszystkie odmiany losów całej Rzeczypospolitej: zabory, powstania, pierwszą wojnę światową, powstanie Polski i okres w Polsce odrodzonej między dwoma wojnami, a także walkę z okupantem hitlerowskim.
Od lat 20. do wybuchu II wojny światowej stacjonował w Niepołomicach 2. Dywizjon Pociągów Pancernych (jedna z dwóch jednostek tego typu w Polsce).
Zabytki i atrakcje Niepołomic[edytuj]

Zamek Królewski w Niepołomicach
 Osobny artykuł: Zamek Królewski w Niepołomicach.
Główną atrakcją turystyczną Niepołomic jest XIV-wieczny zamek królewski zbudowany przez Kazimierza Wielkiego.
Kościół Parafialny pw. Dziesięciu Tysięcy Męczenników
 Osobny artykuł: Kościół Dziesięciu Tysięcy Męczenników w Niepołomicach.
Kościół parafialny ufundowany przez Kazimierza Wielkiego w 1349, konsekrowany w 1358. Jest to budowla gotycką z dwoma zakrystiami i kaplicami. Kaplica południowa, utrzymana w stylu renesansowym ufundowana została w 1596 przez Jana Branickiego. Znajduje się tam pomnik z ciemnoczerwonego marmuru, a nad nim herby: Gryf i Kotwicz. Po przeciwnej stronie znajduje się kaplica Lubomirskich w stylu barokowym. W gotyckim prezbiterium na ścianie północnej znajduje się polichromia J. Makarewicza z 1916. Podobna znajduje się również na ścianie chóru muzycznego. Ściany kaplicy Lubomirskich zdobią obrazy z życia Karola Boromeusza. Znajduje się tam również obraz, przywieziony z Bolonii, przed którym 400 lat temu została uzdrowiona Anna Branicka. W skarbcu kościelnym znajduje się gotycka monstrancja z XV w. Cały kościół zdobiony jest stiukami. Na zewnątrz umiejscowione są liczne tablice, w apsydzie kapliczka z ogrójcem, obok dzwonnica. Bramka w murze kościelnym wykonana w stylu renesansowym przez Santi Gucciego. Archiwum kościelne zawiera wiele starych dokumentów kościelnych i dworu królewskiego.


Kościół w Niepołomicach pw. Dziesięciu tysięcy Męczenników
Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne
Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne w Niepołomicach jest unikatową placówką tego rodzaju w Polsce, a jedyną w jej południowo-wschodnim rejonie. Głównym jego celem jest popularyzacja i dydaktyka astronomii. Od 2004 Obserwatorium nosi imię Kazimierza Kordylewskiego – krakowskiego astronoma, odkrywcy pyłowych księżyców ziemi.
Orkiestra dęta z Niepołomic[2][edytuj]

Niepołomicka Orkiestra Dęta powstała w 1923r. z inicjatywy mieszkańców Niepołomic. Siedzibę, umundurowanie oraz opiekę nad członkami orkiestry od samego początku sprawowała Ochotnicza Straż Pożarna Niepołomice. W latach 70- tych opiekę nad orkiestrą przejmuje Dom Kultury i przekształca na Orkiestrę Miejską Lira" gwarantując jej utrzymanie oraz nowe umundurowanie. Od roku 2000 Orkiestra ponownie przechodzi pod patronat Ochotniczej Straży Pożarnej Niepołomice, jednak utrzymanie, umundurowanie, zakup instrumentów pozostaje w gestii Centrum Kultury, w tym też roku orkiestra zmienia nazwę na Reprezentacyjną Orkiestrę Dętą Miasta i Gminy Niepołomice "Lira".
Kapelmistrzem orkiestry Antoni Majerski. Nad sprawnym działaniem orkiestry od wielu lat czuwa prezes orkiestry Stanisław Dąbroś, jak i zarząd w skład którego wchodzi Jacek Czaplak – kierownik artystyczny, oraz Agnieszka Karcz – zastępca kapelmistrza. Orkiestra aktywnie uczestniczy w życiu środowiska lokalnego stanowiąc oprawę muzyczną uroczystości państwowych, gminnych i kościelnych, uczestniczy w życiu społecznym i kulturalnym miasta, bierze udział w różnego rodzaju konkursach i festiwalach na terenie Powiatu i Województwa. Ma w repertuarze muzykę poważną, marszową, rozrywkową i dixilendową, pieśni kościelne, chorały i kolędy. Orkiestra przez cały czas swojego istnienia wzbogaca repertuar i doskonali kunszt artystyczny.


Orkiestra Dęta Niepołomice "Lira"
Komunikacja[edytuj]

Niepołomice posiadają dobrze rozwiniętą komunikację busową (dogodne połączenia z pobliskimi miastami: Krakowem i Wieliczką). Przez wiele lat do Niepołomic kursował pociąg z Krakowa, jednak linia kolejowa została całkowicie zlikwidowana. Niepołomice posiadają też od niedawna połączenie PKS rozkład jazdy jednak ciągle ulega zmianom. Od 28 grudnia 2010 roku mają także dogodne połączenie dzięki MPK Kraków, które uruchomiło tam nowe linie autobusowe nr 211 do Chobot Leśniczówka, 221 do Dworca PKS oraz przyśpieszoną linię nr 301 również do Dworca PKS (obsługuje ją firma Mobilis).
Sport w Niepołomicach[edytuj]

Kluby w gminie Niepołomice
Batory Wola Batorska
Czarni Staniątki
Dąb Zabierzów Bocheński
Iskra Zakrzów
Naprzód Ochmanów
Piłkarz Podłęże
Promień Zakrzowiec
Puszcza Niepołomice
Tęcza Słomiróg
Wisła Niepołomice
Basen 10 sierpnia 2006 w Niepołomicach otwarto krytą pływalnię, na którą składa się:
duży basen (25 na 12 m)
mały basen (8 na 13 m)
zjeżdżalnia
grzybek
jacuzzi
bicze wodne
Klub jazdy konnej W pobliżu zamku w Niepołomicach ma swą siedzibę klub jazdy konnej "Pod Żubrem".
P.T.G Sokół Na terenie Niepołomic znajduje się filia PTG (Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego) Sokół Kraków.
Tenis 4 września 2006 do użytku oddano korty tenisowe w pobliżu stadionu MKS Puszczy Niepołomice. W skład obiektu wchodzą 2 korty.
Wspólnoty religijne[edytuj]

 Osobny artykuł: Struktury wyznaniowe w Niepołomicach.
Kościół rzymskokatolicki
Parafia Dziesięciu Tysięcy Męczenników w Niepołomicach
Parafia Matki Boskiej Różańcowej w Niepołomicach-Jazach
Świadkowie Jehowy z Salą Królestwa[3]
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta partnerskie[4]:
Enköping Szwecja
Jawor (Polska)
Monselice Włochy
Palestrina Włochy
Saint-Jean-de-la-Ruelle (Francja),
Sławuta Ukraina
Sykies Grecja
Szécsény Węgry
Weingarten (Niemcy),
Zobacz też[edytuj]

osiedla Boryczów, Chwalców
Miasta w Polsce, Związek Miast Polskich
Zamek Królewski w Niepołomicach
Synagoga w Niepołomicach
Cmentarz żydowski w Niepołomicach
Puszcza Niepołomicka
Ratusz w Niepołomicach
Emil Bobrowski

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1