środa, 19 września 2012

Międzyzdroje


Międzyzdroje

Państwo Polska
Województwo zachodniopomorskie
Powiat kamieński
Gmina Międzyzdroje
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie 1947
Burmistrz Leszek Dorosz
Powierzchnia 4,50 km²
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
5479
1222,7 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 91
Kod pocztowy 72-500
Tablice rejestracyjne ZKA
Położenie na mapie Polski


Międzyzdroje
53°55′44″N 14°27′05″E
TERC
(TERYT) 4324307044
SIMC 0979248
Hasło promocyjne: Międzyzdroje - miasto gwiazd
Urząd miejski
ul. Książąt Pomorskich 5
72-500 Międzyzdroje
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Międzyzdroje w Wikisłowniku
Strona internetowa
Międzyzdroje (niem. Misdroy)[1] – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Międzyzdroje, położone na wyspie Wolin nad Morzem Bałtyckim. Według danych z 31 grudnia 2010 miasto miało 5479 mieszkańców[2].
Międzyzdroje są ośrodkiem wypoczynkowym i turystycznym. W mieście znajduje się siedziba dyrekcji Wolińskiego Parku Narodowego. Popularną letnią imprezą rozrywkową jest organizowany corocznie Europejski Festiwal Gwiazd.
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Nazwa
3 Środowisko naturalne
3.1 Przyroda
4 Turystyka
5 Architektura
5.1 Zieleń miejska
5.2 Miejsca pamięci narodowej
6 Historia
7 Kultura i oświata
8 Sport i rekreacja
9 Wspólnoty religijne
10 Administracja
11 Transport
12 Międzyzdrojanie
13 Przypisy
14 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Międzyzdroje (przy współrzędnych 53°55′44″N 14°27′05″E ) leży w północno-zachodniej części woj. zachodniopomorskiego, w zachodniej części powiatu kamieńskiego, w zachodniej części gminy Międzyzdroje.
Miasto leży na wyspie Wolin, 13 km na północny wschód od Świnoujścia, 14 km na północny zachód od miasta Wolin i 21 km na południowy zachód od Kamienia Pomorskiego. 3 km na południowy zachód jezioro Wicko Małe, zatoka Zalewu Szczecińskiego.
Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosi 4,50 km²[3]. W granicach administracyjnych miasta znajduje się osiedle Lubiewo, ok. 2 km na południowy zachód od centrum, u zbiegu ul. Wolińskiej z Nowomyśliwską.
W latach 1946–1998 miasto administracyjnie należało do woj. szczecińskiego.
Nazwa[edytuj]

Nazwa Międzyzdroje jest z punktu widzenia gramatyki rodzaju nijakiego i oznacza miejsce między zdrojami. Według prof. Jana Miodka, powinna obowiązywać nazwa Miedzyzdroje (z literą e zamiast ę): niemiecka nazwa brzmi Misdroy, a Niemcy literą i oznaczali słowiańskie e[4].
Środowisko naturalne[edytuj]

Miasto położone jest nad Zatoką Pomorską, w środkowej części wybrzeża wyspy Wolin. Część wschodnia Międzyzdrojów leży na zachodnich stokach morenowego Pasma Wolińskiego, na którym w odległości 4–5 km dominują wzniesienia Gosań i Grzywacz, a na południe od miasta Leśnogóra (91 m n.p.m.).
Miasto o obszarze 450 ha, od wschodu i południa graniczy z terenami Wolińskiego Parku Narodowego.
Miasto znajduje się na pograniczu części polodowcowej i części naniesionej przez wody, stąd w jego granicach występują elementy kompleksów siedliskowych Półwyspu Przytorskiego (plaża, wydmy, torfowiska) jak i elementy wysoczyzny polodowcowej (klify, wzgórza morenowe).
W Międzyzdrojach zauważalna jest silna antropopresja i niszczenie pasa wydm nadmorskich, będących naturalną ochroną terenów nadmorskich. Miasto jest położone nad Zatoką Pomorską, nad wąskim pasem wydm, który jest intensywnie zagospodarowany przez infrastrukturę turystyczną. W kilku miejscach grzbiet nadmorskiego wału został zabudowany przez punkty gastronomiczne i hotel Amber Baltic. W zachodniej części Międzyzdrojów na fragmencie wydmy wybudowano deptak spacerowy. Środkową część wybrzeża wydmowego pokrywają skwery i park miejski. We wschodniej części Międzyzdrojów, gdzie wybrzeże wydmowe przechodzi w klif znajduje się przystań morska. Na pas wydm wpłynęła także rozbudowa mola spacerowego[5].
Głównym ciekiem wodnym jest struga Stary Zdrój, która wypływa z centrum Międzyzdrojów w kierunku południowym, gdzie uchodzi do jeziora Wicko Małe.
Przyroda[edytuj]
Wg danych z 2005 roku[6] miasto obejmowało 73 ha lasów i gruntów leśnych, 60 ha użytków rolnych.
Międzyzdroje otoczone są na lądzie obszarem "Wolin i Uznam", a od morza strefą "Ostoja na Zatoce Pomorskiej", będącymi specjalnymi obszarami ochrony przyrody programu Natura 2000.
W mieście znajdują się pomniki przyrody i drzewa pomnikowe[7][8]:
buki "Króla Władysława IV" - 3 buki o obwodach 420, 325, 320 cm
cis "Jadwiga" - cis pospolity o obwodzie 94 cm (ul. Zwycięstwa 41)
cis "Jagiełło" - cis pospolity o obwodzie 140 cm (ul. Zwycięstwa 41)
cisy "Strażnicy Księcia" - cisy pospolite o wysokości 5 m (ul. Gryfa Pomorskiego i ul. Krótka)
dąb "Bolko" - dąb szypułkowy o obwodzie 435 cm, wysokość 22 m (ul. Kolejowa i ul. Leśna)
dąb "Karczmarz" – dąb bezszypułkowy o obwodzie 415 cm, wysokość 24 m (ul. Gryfa Pomorskiego i ul. Spokojna),
dąb "Regalinda" - o obwodzie 460 cm (ul. Kolejowa - Leśne Ustronie)
dąb "Storrada" - dąb szypułkowy o obwodzie 310 cm (ul. Kolejowa 24)
dąb "Szwedzki"
dąb "Telesfor" – dąb szypułkowy o obwodzie 465 cm, wysokość 24 m, wiek około 500 lat (ul. Gryfa Pomorskiego i ul. Wesoła).
robinia z bluszczem o obwodzie 195 cm, wysokość 15 m (ul. Zdrojowa)
0,5 km na południowy zachód od osiedla Lubiewo (skrzyżowanie ulic Wolińskiej z Nowomyśliwską) - ścieżka dydaktyczna "Paprocie", dł. 3 km, 10 przystanków z tablicami poglądowymi.
Turystyka[edytuj]



Wejście na molo
Na atrakcyjność turystyczną Międzyzdrojów wpływa położenie geograficzno-przyrodnicze.
Walorami turystycznymi miasta są: położenie nad morzem, piaszczyste plaże, wzniesienia w Paśmie Wolińskim, bliskość Wolińskiego Parku Narodowego[9], historyczne zabudowania uzdrowiskowe i Park Zdrojowy w nadmorskiej części miasta.
Do atrakcji turystycznych Międzyzdrojów można zaliczyć:
Promenadę Gwiazd
molo o długości 395 m, będące także przystanią morską, skąd rejsy do Świnoujścia i niemieckich portów Uznamu,
gabinet figur woskowych Gabinet Gwiazd,
kino "Eva", otwarte w 2009 roku[10]
obiekty Wolińskiego Parku Narodowego, w którym znajdują się: Zagroda Pokazowa Żubrów oraz Muzeum Przyrodnicze z żywymi bielikami w wolierach,
punkty widokowe: Kawcza Góra i Gosań,
kościół św. Piotra Apostoła[11],
kaplica Stella Matutina.
Międzyzdroje w 2007 roku miały: 10 hoteli, 2 pensjonaty, 1 zakład uzdrowiskowy, 22 ośrodki wczasowe, 2 ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe, 1 ośrodek kolonijny, 2 pola biwakowe, 4 zespoły ogólnodostępnych domków turystycznych i 5 innych obiektów zbiorowego zakwaterowania[6].
Miasto w sezonie 2007 posiadało 6546 miejsc noclegowych, w tym 2638 całorocznych. Według danych GUSu w ciągu całego 2007 roku z noclegu w Międzyzdrojach skorzystało 106 688 osób, z czego 25% stanowili turyści zagraniczni[6].
Znakowane szlaki turystyczne przechodzące przez Międzyzdroje:
 E9 Szlak Nadmorski im. dr. Czesława Piskorskiego
 Szlak Nad Bałtykiem i Zalewem Szczecińskim
 Szlak Leśny Przez Pojezierze Warnowsko-Kołczewskie
 Szlak Przez Kawczą Górę do Żubrowiska
 Międzynarodowy szlak rowerowy wokół Bałtyku R-10
Międzynarodowy szlak rowerowy wokół Zalewu Szczecińskiego R-66
Z tutejszego mola organizowane są krótkie rejsy wycieczkowe po Morzu Bałtyckim[12]. Na terenie miasta działa klub przewodników PTTK "Na Wyspach", który prowadzi usługi przewodnickie, a także organizuje wycieczki lokalne i regionalne[13].
Architektura[edytuj]

 Osobny artykuł: Zabytki Międzyzdrojów.


Zabytkowa willa


Park Zdrojowy im. Fryderyka Chopina
Układ przestrzenny tworzy 69 ulic z placem Neptuna oraz osiedle mieszkalne Lubiewo. Nadmorska część miasta Międzyzdroje skupia historyczne zabudowania kurortu i Park Zdrojowy, które są objęte ochroną konserwatorską[14]. Część obszaru położona u podnóża Kawczej Góry jest zabudowana wysokimi budynkami wypierającymi zabudowę historyczną. Wschodnia część miasta stanowi obszar zurbanizowany o zróżnicowanym sposobie użytkowania, właściwym dla centralnej części miasta, strefy podmiejskiej i osiedla mieszkaniowego.
Charakterystycznym obiektem w Międzyzdrojach jest molo żelbetowe o długości 395 m, przy którym końcu znajduje się przystań żeglugi przybrzeżnej.
Po wschodniej stronie wejścia na molo ustawiona jest szafka meteorologiczna z przełomu XIX/XX w., będąca obiektem małej architektury. Przeszklona witryna z termometrem, higrometrem i barometrem, informuje spacerujących kuracjuszy i turystów o stanie pogody. Dekoracja odlanego trzonu naśladuje wykończenie snycerskie. Szafkę zwieńczają tympanony (zwrócone w cztery strony świata) z przedstawieniem scenek zoomorficznych: piejący kogut - wschód, pszczoły wokół ula - południe, lecąca sowa - zachód, nietoperz - północ. Uratowana przed zniszczeniem i odnowiona z inicjatywy miejscowych działaczy PTTK. Po przestawieniu wieżyczki w inne miejsce, nie pokrywa się z układem stron świata[15].
Zieleń miejska[edytuj]
Głównym skupiskiem zieleni miejskiej w Międzyzdrojach jest Park Zdrojowy im. Fryderyka Chopina, położony w kwartale ulic Bohaterów Warszawy, Tysiąclecia Państwa Polskiego i Zdrojowej u podnóża klifowego brzegu. Został założony na przełomie XIX/XX wieku i jest objęty ochroną konserwatorską. W parku 1999 roku odsłonięto pomnik Fryderyka Chopina. Znajduje się tu również dawny dom zdrojowy z końca XIX w., który jest obecnie Międzynarodowym Domem Kultury. Tuż obok mieści się Gabinet Gwiazd, będącym gabinetem figur woskowych[16].
W skład systemu zieleni miasta wchodzą: Park Zdrojowy i Promenada (4,8 ha), zieleńce (3,6 ha) zieleń uliczna (3,5 ha), tereny zieleni osiedlowej (1,7 ha), cmentarz (2,6 ha), lasy gminne (45,1 ha) (dane z 2006 roku[6]).
Miejsca pamięci narodowej[edytuj]
Pomnik Fryderyka Chopina (w Parku Zdrojowym)
Pomnik poświęcony ludziom, którzy nie powrócili z morza
Pomnik Chwała Bohaterom (na rondzie)
Historia[edytuj]

 Osobny artykuł: Historia Międzyzdrojów.
W XII w. na terenie dzisiejszych Międzyzdrojów istniały dwie osady: Żelazo i Kępieńce, obie na południe od miasta. Wieś Żelazo badacze lokują w rejonie obecnej wioski Zalesie, Kępieńce w rejonie dzisiejszego osiedla Lubiewo (skrzyżowanie ulic Wolińskiej z Nowomyśliwską).


Pomnik poświęcony żołnierzom II wojny światowej
W połowie XIII w., w centrum obecnych Międzyzdrojów (u zbiegu ulic Krótkiej i Gryfa Pomorskiego) powstała karczma, która obsługiwała główny trakt handlowy, biegnący przez Uznam do Kamienia Pomorskiego i Wolina. Pierwotna nazwa Misdroige, Misdroie zachowała się w XV-wiecznym akcie darowizny księcia Bogusława I na rzecz prepozytury katedralnej w Kamieniu Pomorskim. W 1579 znana była nazwa Mysdroye.
Po wojnie trzydziestoletniej tereny Międzyzdrojów i całą wyspę Wolin opanowali Szwedzi. W roku 1715 wyspę zajęli Prusacy.
W XVIII w. Anglicy odkryli i rozsławili właściwości morskich kąpieli. Wypoczynek nad morzem był w Europie coraz bardziej modny i powszechny.
Jeszcze do połowy XIX w. Międzyzdroje były biedną rybacką wioską. Początki istotnych przemian notuje się od 1832. W 1835 powstały na plaży pierwsze obiekty kąpieliskowe, a na przełomie XIX/XX w. miejscowość stała się modnym kurortem z zakładem solankowym, spacerową promenadą, Parkiem Zdrojowym, hotelami, pensjonatami i willami. 1 lipca 1895 oddano do użytku drewniane molo o długości 300 m. W 1913 Międzyzdroje odwiedziło 20 000 letników.
Pierwsza i druga wojny światowe oszczędziły miastu jakichkolwiek zniszczeń.[potrzebne źródło] Po 1945 Międzyzdroje zostały przyłączone do Polski. W 1947 r. miejscowość otrzymała prawa miejskie. Od lat 50. XX w. powoli wznawiano działalność turystyczno-wypoczynkową i tę funkcję rozwija się do dziś[potrzebne źródło]. W latach 1972-84 Międzyzdroje były częścią Świnoujścia. W 2004 oddano do użytku żelbetowe molo o długości 395 m.
Kultura i oświata[edytuj]



Międzynarodowy Dom Kultury


Ławeczka Gustawa Holoubka przy alei Gwiazd
Międzyzdroje stanowią gminy ośrodek edukacyjny. W mieście znajduje się Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II[17], do którego w 2007 roku uczęszczało 224 uczniów, a także Szkoła Podstawowa nr 1 im. Bolesława Chrobrego[18], gdzie chodziło 285 dzieci. W Międzyzdrojach mieści się także przedszkole miejskie do którego w 2007 roku chodziło 163 dzieci[6].
W Międzyzdrojach znajduje się Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Kochanowskiego, której księgozbiór obejmuje ponad 7 tys. książek w czytelni i około 33 tys. w wypożyczalni. Z biblioteki mogą korzystać zarówno mieszkańcy jak i turyści. Przy bibliotece działa dziecięce koło teatralne, a sama biblioteka włącza się w organizację czasu wolnego dla dzieci[19].
Instytucją kulturalną w mieście jest Międzynarodowy Dom Kultury, który organizuje większość imprez kulturalnych[20].
Lista imprez odbywających się cykliczne w Międzyzdrojach[21]:
Eurofestiwal - program muzyczny, spektakle teatralne, kabaret - początek maja
Międzynarodowy Turniej Tańca Towarzyskiego Perła Bałtyku - początek maja
Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Amber Baltic - Festiwal Muzyki Klasycznej i Romantycznej - 2. połowa maja
Międzynarodowy Festiwal Pieśni Chóralnej - 2. połowa czerwca
Europejski Festiwal Gwiazd - początek lipca
Muzyczne lato w Międzyzdrojach - imprezy plenerowe
Międzynarodowe Czwartki Organowe - sierpień
Spotkania Artystyczne Seniorów - wrzesień
Turniej Tańca Towarzyskiego o puchar miasta Międzyzdroje - październik
Morskie Zaduszki - program słowno muzyczny, szanty - listopad
Sport i rekreacja[edytuj]

Obiekty sportowe i rekreacyjne w mieście:
baseny w hotelach (Amber Baltic, Bielik, Wolin)
korty tenisowe
stadion miejski przy ulicy Gryfa Pomorskiego – posiada certyfikaty PZLA i PZPN. Istnieje płyta boiska ze sztuczną trawą, bieżnia lekkoatletyczna z nawierzchnia typu MONDO. Stadion posiada sztuczne oświetlenie. Obiekt umożliwia prowadzenia całorocznych zajęć szkoleniowych, meczów, zawodów sportowych i różnych masowych imprez rekreacyjnych w takich dyscyplinach jak piłka nożna, lekka atletyka, biegi przełajowe.
Hala Sportowa im. Andrzeja Grubby przy ulicy Leśnej
Klub Sportowy "Fala Międzyzdroje"[22] (do 2001 Leśnik Międzyzdroje) - rozgrywki ligowe A klasy
Lista cyklicznych imprez sportowych w Międzyzdrojach[23]:
Festiwal siły, sprawności i urody - z udziałem gwiazd sportu - początek sierpnia
Bieg śniadaniowy - Mityng Lekkoatletyczny im. W.Komara i T.Ślusarskiego - 17 sierpnia[24]
Sea and sky Festival Unity Line - Ogólnopolski Festiwal Kitesurfingu Kite Cup Międzyzdroje - sierpień
Wspólnoty religijne[edytuj]



Kościół pw. św. Piotra Apostoła
Międzyzdroje mają jedną parafię rzymskokatolicka pw. św. Piotra Apostoła w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej. Na obszarze miasta znajduje się kościół oraz kaplica zakonna "Stella Matutina" ss boromeuszek pw. Matki Boskiej Uzdrowicielki Chorych, która jest także kaplicą rektorską.
W mieście działa także zbór Kościoła Ewangelicznych Chrześcijan. Ponadto zbór Świadków Jehowy.[potrzebne źródło]
Administracja[edytuj]



Urząd miejski
Mieszkańcy Międzyzdrojów wybierają do swojej rady miejskiej 13 radnych (13 z 15). Pozostałych 2 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Międzyzdroje. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest urząd miejski przy ul. Książąt Pomorskich.
Burmistrzowie Międzyzdrojów:
Henryk Jabłoński (2002–2006)
Leszek Tomasz Dorosz (od 2006)
Międzyzdroje należą do Związku Miast Bałtyckich. Miasto utrzymuje współpracę samorządową z polską wsią Boronów.
Mieszkańcy Międzyzdrojów wybierają posłów z okręgu wyborczego nr 41 (Szczecin), senatora z okręgu nr 98, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.
Transport[edytuj]



Molo
Węzeł drogowy znajduje się na południowo-zachodnim osiedlu Lubiewo, gdzie przebiega droga krajowa nr 3 ze Szczecina do Świnoujście oraz rozpoczyna się droga wojewódzka nr 102 do Kołobrzegu.
W mieście znajduje się przystanek kolejowy na linii Szczecin Dąbie – Świnoujście.
Komunikację miejską w Międzyzdrojach zapewnia linia autobusowa nr 10 ze Świnoujścia.
W Międzyzdrojach zostały ustanowione 2 przystanie morskie. Pierwszą z nich jest molo, z którego odpływają krótkie rejsy wycieczkowe po Morzu Bałtyckim[12]. Druga przystań morska znajduje się na wschód od mola[25]. Wykorzystywana jest przez tutejszych rybaków. W skład przystani wchodzą dwie dalby wyciągowe[26]. W granicach przystani morskiej znaduje się akwatorium o powierzchni 25 tys. m², które stanowi obszar wód Morza Bałtyckiego o średniej szerokości 100 m, licząc od linii brzegu, położonym naprzeciw części lądowej przystani[27].
Międzyzdrojanie[edytuj]

Lista osób urodzonych w Międzyzdrojach, które mają biogram na stronach Wikipedii:
Albert Sauer (1898-1945) – komendant Mauthausen-Gusen
Werner von Ekesparre (ur. 1919) – niemiecki chirurg dziecięcy, Privatdozent
Lothar Elias Stickelbrucks (ur. 1943) – niemiecki operator filmowy
dr Joachim von Harbou (ur. 1944) – niemiecki prawnik i prezes banku drezdeńskiego
Przypisy

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1