sobota, 22 września 2012

Krosno Odrzańskie


Krosno Odrzańskie

Państwo Polska
Województwo lubuskie
Powiat krośnieński
Gmina Krosno Odrzańskie
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie przed 1238
Burmistrz Marek Cebula
Powierzchnia 8,15[1] km²
Wysokość 38-85 m n.p.m.
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
11 881[1]
1465 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 68
Kod pocztowy 66-600 do 66-603
Tablice rejestracyjne FKR
Położenie na mapie Polski


Krosno Odrzańskie
52°02′N 15°06′E
TERC
(TERYT) 4081102064
Urząd miejski
ul. Parkowa 1
66-600 Krosno Odrzańskie
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Krosno Odrzańskie w Wikisłowniku
Strona internetowa


Krosno Odrzańskie plan miasta z 1721, orientacja południowa



Fara Maryjna


Krosno Odrzańskie - widok ze skarpy na zabudowania zamku


Krosno Odrzańskie - most na Odrze
Krosno Odrzańskie (niem. Crossen an der Oder) – miasto powiatowe w województwie lubuskim, w Dolinie Środkowej Odry, nad Odrą u ujścia Bobru. Znajdują się tu siedziby Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej, komend powiatowych straży pożarnej, policji i szpitala powiatowego. W mieście zlokalizowany jest garnizon wojskowy.
Laureaci Statuetki "Gmina Fair Play" 2007 w kategorii: miasteczko i małe miasto[2]. Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 11 881 mieszkańców.
Spis treści  [ukryj]
1 Historia
2 Kalendarium od 1005 do 1482
3 Kalendarium od 1483 do 2005
4 Zabytki i atrakcje
5 Edukacja
6 Sport
7 Współpraca międzynarodowa
8 Osoby związane z Krosnem Odrzańskim
9 Urodzeni w Krośnie Odrzańskim
10 Zobacz też
11 Przypisy
12 Bibliografia
13 Linki zewnętrzne
Historia[edytuj]

Pierwsze wzmianki pisemne o mieście w 1005 r. w kronice biskupa Thietmara z Merseburga, miejsce walk Bolesława Chrobrego z cesarzem Henrykiem II w roku 1005 i 1015 – bitwa pod Krosnem Odrzańskim. Przed 1226 r. pierwsza inicjatywa lokacyjna na prawie niemieckim Henryka Brodatego[3]. Do 1482 r. w granicach księstwa głogowskiego, później we władaniu Brandenburgii. Miasto mocno zniszczone w czasie wojny 30-letniej i III wojny śląskiej.
Ludność polskojęzyczna utrzymała się w okolicach miejscowości jednak dość długo skoro Hieronymus Megiser, który był autorem wielojęzycznego słownika opracowanego w roku 1603 podał w nim także informacje o polskiej gwarze ówczesnych mieszkańców okolic Krosna Odrzańskiego.
Rozwój miasta w XIX wieku: powstanie zakładów przemysłowych; budowa stacji kolejowej i linii kolejowych: w 1870 z Gubina do Czerwieńska, gdzie uzyskano połączenie z linią do Poznania przez Zbąszynek, oraz z linią do Legnicy przez Zieloną Górę, a w 1913 poprowadzenie kolei do Lubska (obecnie częściowo rozebrana).
W czasie I wojny światowej na obrzeżach miasta duży obóz jeniecki. Duże zniszczenia (60-70% zabudowy) w 1945 r., miasto spalone przez oddziały sowieckie. Od 1945 do 1948 miasto nosiło nazwę Krosno nad Odrą.
Na południe od miasta rozpoczyna się łańcuch średniowiecznych, legendarnych budowli ziemnych, o historycznym, prawdopodobnym znaczeniu graniczno-obronnym - tzw. Wały Śląskie, określane również jako Wały Chrobrego, ciągnące się od Krosna w kierunku południowo-wschodnim, aż po mokradła w okolicy wsi Wierzbowa w Borach Dolnośląskich (zachował się tam, w relatywnie dobrym stanie 7,5 kilometrowy ich fragment). Ta łańcuchowa budowla jest uznawana za najdłuższy zabytek archeologiczny w Europie środkowej, i jednocześnie jest ona także obiektem o bardzo enigmatycznej przeszłości (pomimo wielu prób, dotychczas nie udało się ustalić miarodajnych opinii i faktów w tym zakresie i ich ewentualnej roli w bitwie pod Krosnem Odrzańskim)[4].
Kalendarium od 1005 do 1482[edytuj]

1005 – pierwsza pisemna wzmianka o mieście
1015 – bitwa pod Krosnem Odrzańskim
1138 – po śmierci Bolesława Krzywoustego Krosno wchodzi w skład dzielnicy śląskiej
przed 1226 – domniemana data pierwszej lokacji[3]
1238 – na zamku w Krośnie umiera Henryk I Brodaty
1241 – pod Legnicą ginie Henryk II Pobożny, podział księstwa między jego synów
XIII-XV wiek – przynależność miasta do księstwa głogowskiego
1317 – z rąk margrabiów brandenburskich Krosno otrzymuje pełne prawo magdeburskie[5]
XIV wiek – działa w mieście mennica książęca
1476 – umiera ostatni książę głogowski Henryk XI
1476–1482 – Wojna o sukcesję głogowską
1477 – oblężenie miasta przez księcia Jana II Szalonego
1478 – krośnianie biorą udział w wyprawie po stronie Brandenburczyków, pokonani pod Leśniowem Wielkim
1482 – układ w Kamieńcu Ząbkowickim, miasto przechodzi pod władanie Brandenburgii
Kalendarium od 1483 do 2005[edytuj]

XVI wiek – w mieście zwycięża protestantyzm
1618–1648 – Wojna XXX-letnia, miasto zajmowane na przemian przez Szwedów i wojska cesarskie, miasto uczynione twierdzą
1699 – W Krośnie wyszły drukiem "Bajki Ezopowe" Krzysztofa Niemirycza, poety, arianina wówczas mieszkającego w Czarnowie.
1701 – Krosno w Królestwie Prus
1756–1763 – wojna siedmioletnia, po bitwie pod Kijami
23 czerwca 1759 – miasto zajmują i rabują Rosjanie
1806 – miasto zajmują oddziały francuskie
1813 – przez miasto przeciąga pochód ze zwłokami księcia Józefa Poniatowskiego, mieszczanie oddają księciu hołd
XIX wiek – początki przemysłu
1870 – powstaje pierwsza linia kolejowa
1871 – Krosno w granicach Cesarstwa Niemiec
1897 – w mieście wprowadzone zostaje oświetlenie gazowe
1914 – w czasie I wojny światowej w mieście powstaje obóz jeniecki
1919 – w obozie przebywają jeńcy – powstańcy wielkopolscy
20 lutego 1945 – miasto zajmują oddziały sowieckie, zniszczenia 60-70%
maj 1945 – miasto przejmuje administracja polska
od 1945 – do miasta przybywają m.in. przymusowo wysiedleni Polacy z Kresów Wschodnich
2005 – miasto obchodzi symboliczne tysiąclecie istnienia grodu
Zabytki i atrakcje[edytuj]

ruiny zamku piastowskiego: zbudowany prawdopodobnie w pocz. XIII w. przez Henryka I Brodatego, miejsce jego śmierci w 1238 r., miejsce schronienia jego żony Jadwigi i synowej Anny podczas najazdu tatarskiego w 1241 r. Od XVI w. siedziba wdów po elektorach brandenburskich, później koszary; niszczony licznymi wojnami, spalony w 1945 r., w odbudowanej części bramnej muzeum regionalne i punkt informacji turystycznej.
kościół parafialny pod wezwaniem Świętej Jadwigi Śląskiej z XVIII w.
kościół pod wezwaniem Świętego Andrzeja – neogotycki (XIX w.), projekt Ferdinanda Martiusa poprawiony przez Karla Friedricha Schinkla
fragment dawnych murów miejskich z prostokątną czatownią
kamienice mieszczańskie z XVIII i XIX w.
Edukacja[edytuj]

SP nr 1 ul. Bohaterów Wojska Polskiego
SP nr 2 ul. St. Moniuszki
SP nr 3 ul. K. Pułaskiego 3
Gimnazjum im. Henryka I Brodatego ul. K. Pułaskiego 3
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Władysława Broniewskiego ul. Szkolna 1
Zespół Szkół Specjalnych ul. Poznańska 88
Sport[edytuj]

Od 1945 roku w Krośnie Odrzańskim funkcjonuje klub piłkarski MKS Tęcza Krosno Odrzańskie. Klub obecnie rozgrywa mecze na Stadionie OSiR[6].
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta partnerskie[7]
 Schwarzheide
 Karcag
 Bremervörde
Miasta współpracujące[8]
 Moldava nad Bodvou
 Atri
Osoby związane z Krosnem Odrzańskim[edytuj]

Henryk I Brodaty – zm. 1238 na zamku w Krośnie, książę śląski
Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff – wybitny architekt i malarz niemiecki
Friedrich Paulus – niemiecki feldmarszałek
Alfred Henschke pseud. "Klabund" – ur. 1890 w Krośnie, niemiecki pisarz i poeta
Tomasz Kuszczak – piłkarz reprezentacji Polski
Ewa Werka – polska śpiewaczka operowa
Marek Cebula – polski polityk, przedsiębiorca, poseł na Sejm
Karl Friedrich Schinkel – architekt, zaprojektował m.in. kościół Św. Andrzeja
Walther Model – niemiecki feldmarszałek
Jarosław Frączyk - generał brygady Straży Granicznej
Jolanta Fedak - minister pracy i polityki społecznej
Jan Piotr Stępień - ksiądz katolicki, rektor Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, członek władz Stronnictwa Narodowego.
Urodzeni w Krośnie Odrzańskim[edytuj]

Joanna Brodzik – polska aktorka
Tomasz Kuszczak – bramkarz Manchesteru United
Ryszard M. Małajny – profesor nauk prawnych
Aneta Konieczna – polska kajakarka
Eduard Seler – niemiecki amerykanista i paleontolog
Maciej Adamczyk – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser
Krzysztof Grzelczyk – polski politolog
Alfred Henschke – niemiecki pisarz i poeta
Grzegorz Walasek – żużlowiec
Zobacz też[edytuj]

Krosno
Nadodrzański Oddział Straży Granicznej
52 Pułk Piechoty im. von Alvenslebena (6 Brandenburski)
Synagoga w Krośnie Odrzańskim
Cmentarz żydowski w Krośnie Odrzańskim
Parafia św. Jadwigi Śląskiej w Krośnie Odrzańskim

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1