niedziela, 23 września 2012

Karpacz


Karpacz

Państwo Polska
Województwo dolnośląskie
Powiat jeleniogórski
Gmina gmina miejska
Prawa miejskie 31 grudnia 1959
Burmistrz Bogdan Malinowski
Powierzchnia 37,99 km²
Ludność (2011)
• liczba
• gęstość
5 026 ▲[1]
131,7 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 75
Kod pocztowy 58-540
Tablice rejestracyjne DJE
Położenie na mapie Polski


Karpacz
50°46′42″N 15°45′26″E
TERC
(TERYT) 5020106011
Urząd miejski
ul. Konstytucji 3 Maja 54
58-540 Karpacz
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Karpacz w Wikisłowniku
Strona internetowa


Świątynia Wang


Skocznia narciarska „Orlinek”
Karpacz (niem Krummhübel) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie jeleniogórskim. Położone w Sudetach Zachodnich, w dolinie rzeki Łomnicy.
Historycznie leży na Dolnym Śląsku. W latach 1945-1954 siedziba wiejskiej gminy Karpacz. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa jeleniogórskiego.
Według danych z 31 marca 2011 r. miasto miało 5 026 mieszkańców[1].
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
1.1 Części i osiedla miasta
2 Demografia
3 Historia
4 Zabytki
5 Transport i komunikacja
6 Klimat
7 Wspólnoty religijne
8 Sport i turystyka
9 Inne atrakcje
10 Administracja
11 Miasta partnerskie
12 Zobacz też
13 Przypisy
14 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Według danych z roku 2007 Karpacz ma obszar 37,99 km² (118. lokata w kraju), w tym: użytki rolne 11%, użytki leśne 63%[2].
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 37,99 km²[3]. Miasto stanowi 6,04% powierzchni powiatu.
Sąsiednie gminy: Kowary, gmina Podgórzyn. Na południu gmina sąsiaduje z Czechami.
Miasto jest położone w Karkonoszach, u stóp Śnieżki (1602 m n.p.m.), której polska część znajduje się w granicach miasta, w dolinie rzeki Łomnicy oraz potoków, będących jej dopływami[4].
Części i osiedla miasta[edytuj]
Wyróżnia się następujące części miasta:
Bierutowice (potocznie Karpacz Górny)
Budniki
Płóczki
Wilcza Poręba
Wodna
Osiedla mieszkaniowe:
Skalne Osiedle[potrzebne źródło]
Brzezie Karkonoskie[potrzebne źródło]
Demografia[edytuj]

Dane z 31 grudnia 2007[5]:
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 4 997 100 2702 54,07 2295 45,93
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 131,5 71,1 60,4
Historia[edytuj]

Osada poszukiwaczy złota powstała w XII wieku. Pierwsze zapiski o Karpaczu pojawiły się w „Księgach Walońskich” z końcem XIV wieku. Dzielnicę Płóczki po raz pierwszy wymieniono w dokumencie z dnia 21 maja 1418 roku. Podczas wojny trzydziestoletniej (1618-1648) na terenie Karpacza osiedlili się uciekinierzy religijni z Czech. Po wybudowaniu kaplicy św. Wawrzyńca na Śnieżce (poświęconej 10 sierpnia 1681 roku przez cysterskiego opata Bernarda Rosa), Karpacz znalazł się na szlaku tzw. turystyki pielgrzymowej. W 1772 roku założono szkołę ewangelicką. Poświęcony w dniu 28 lipca 1844 r. drewniany kościółek ewangelicki, sprowadzony z norweskiego miasteczka Vang przez króla Prus Fryderyka Wilhelma IV, stał się atrakcją turystyczną Karpacza – znany obecnie jako Świątynia Wang. W związku z napływem turystów w II połowie XIX wieku nastąpił rozwój osady: powstały hotele, zajazdy i gospody. W Bierutowicach w 1914 r. znajdowało się 12 hoteli i 54 pensjonaty, dysponujące łącznie około tysiącem miejsc noclegowych[6].
W 1945 r. miejscowość została wcielona do Polski. Przez kilka pierwszych tygodni używano nazwy Szterlingowo, dla uczczenia dowódcy patrolu wojskowego, który jako pierwszy zdobył szczyt Śnieżki[7]. Używano również nazwy Krzywa Góra (m.in. dla stacji kolejowej). Z kolei na początku 1946 r. Komisja Ustalania Nazw Miejscowości przyjęła nazwę Drogosławice, która wywołała protesty miejscowych mieszkańców[8]. Ostatecznie Komisja zmieniła zdanie i w maju 1946 r. przyjęto obowiązującą do dziś nazwę Karpacz (nazwa ta pojawiła się już pod koniec 1945 r., czasem jako Karbacz). Pozostałą niemiecką ludność wysiedlono do Niemiec.
W 1954 r. utworzono osiedle Karpacz[9]. W 1960 r. z obszaru osiedla Karpacz ustanowiono miasto Karpacz[10].
Zabytki[edytuj]

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[11]:
miasto, z XIX/XX w.
kościół par. p.w. Nawiedzenia NMP, mur.-szach.-drewn., z 1910 r.
kościół pom. p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa, mur.-szach.-drewn., z 1908 r.
dworek myśliwski, ob. liceum, ul. Gimnazjalna 7
dworzec kolejowy z wiatą peronową, ul. Kolejowa 3, z 1925 r.
chałupa (buda pasterska), ul. Konstytucji 3 Maja 27 (d. ul. 1 Maja 27), z XVII/XVIII w.,
dom, ul. Konstytucji 3 Maja 34, mur.-drewn.
karczma Sądowa, ob. DW „Bachus”, ul. Konstytucji 3 Maja 37, z 1836 r., l. 1910-1920,
dom, ul. Konstytucji 3 Maja 58, z 1910 r.
dom, ul. Karkonoska (d. Odrodzenia) 23, drewn., z trzeciej ćw. XIX w.
dom wycieczkowy, ob. hotel „Rezydencja”, ul. Parkowa 6 (d. ul. Waryńskiego), z l. 1900-1910
pensjonat „patria”, ul. Słowackiego 1, z 1910 r.
Karpacz - Bierutowice
zespół kościoła „Wang”:
kościół ewangelicki, drewn., z pocz. XIII w., l. 1842-45
cmentarz z murem oporowym
schronisko „Samotnia” nad Małym Stawem, drewn., z poł. XIX w., 1922 r.
schronisko „Strzecha Akademicka” , drewn., z 1907 r.
Karpacz - Góra Śnieżka
kaplica pw. św. Wawrzyńca, drewn., z XVII w., XIX w.
Transport i komunikacja[edytuj]

Historia kolei w Karpaczu sięga schyłku XIX w. 1 lipca 1895 uruchomiono 6,9 km jednotorową linię kolejową Mysłakowice – Karpacz. 19 czerwca 1934 zakończono elektryfikację tej linii (napięcie prądu: 16 kV, prąd zmienny o częstotliwości 16⅔ Hz). Trakcję elektryczną zlikwidowano wkrótce po zakończeniu II wojny światowej (8 lipca 1945). W kwietniu 2000 wstrzymano na niej ruch pasażerski, a w styczniu 2003 zawieszono także przewozy towarowe. Na 3,14 km odcinku Karpacz – Miłków wznowiono w sierpniu 2006 ruch drezynowy[12].
Klimat[edytuj]

W latach powojennych uruchomiono w Karpaczu (wys. 700 m n.p.m., 50°46′N 15°45′E ) klimatologiczna stację meteorologiczną. Jej poprzedniczka, na wys. 605 m n.p.m., istniała i prowadziła pomiary meteo już w 1891 r. Średnie roczne ciśnienie atmosferyczne, w latach 1954-1965, wyniosło 932,6 hPa. Nieco wyższe wartości odnotowywano zazwyczaj w cieplejszej połowie roku, od maja do października – średnie ciśnienie miesięczne wahało się w przedziale od 933,7 hPa (maj i lipiec) do 935,2 hPa (wrzesień). Ze względu na usytuowanie stacji meteo na pn.-wsch. stoku i przewagę wiatrów NW notuje się bardzo wysoką frekwencję cisz (58,8%). W Karpaczu prawie 28% wszystkich wiatrów towarzyszy zjawiskom fenowym. Średnio, przez 11 dni w roku (zazwyczaj jesienią i zimą) w Karpaczu występują silne wiatry o prędkości przekraczającej 15 m/s.[13]
Średnia temperatura roczna w latach 1931-1970 wyniosła +5,9 °C. Najzimniejszym miesiącem jest styczeń ze średnią dobową wynoszącą –5,4 °C. W Karpaczu najcieplejsze bywają lipiec i sierpień ze średnimi temperaturami wynoszącymi odpowiednio: +14,9 °C i +14,3 °C. Rocznie notuje się tu zazwyczaj 93 dni ze średnią temperaturą dobową poniżej 0 °C (początek 7 XII, koniec 11 III), 195 dni ze średnią temperaturą powyżej +5 °C (od 13 IV do 26 X) i 132 dni z temperaturą dobową przekraczającą +10 °C. W środku lipca (od 12 do 24) – średnio przez 13 dni – średnia dobowa przekraczała w cieniu +15 °C.[14]
Wspólnoty religijne[edytuj]

Na terenie miasta działalność prowadzą następujące związki wyznaniowe:
Kościół rzymskokatolicki
Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP
Zbór Świadków Jehowy[potrzebne źródło]
Sport i turystyka[edytuj]

Karpacz zaliczany jest do znanych ośrodków turystycznych w Karkonoszach. Prócz popularnych tu możliwości zimowej turystyki sportowej, oferuje bogaty wachlarz turystyki górskiej, krajobrazowej. Posiada zasobną bazę noclegową (ok. 11 tys. miejsc noclegowych) i restauracyjno-wyżywieniową[15].
Wielką atrakcją Karpacza są pobliskie Karkonosze z najwyższym szczytem Sudetów – Śnieżką.
W Karpaczu i jego pobliżu znajduje się kilkanaście ośrodków narciarskich, spośród których największymi są:
Kompleks Narciarski Kopa m.in. z dwoma wyciągami krzesełkowymi i 7 km tras narciarskich
Stacja Narciarska Biały Jar z 6-osobowym wyciągiem krzesełkowym.
W Karpaczu istnieją również skocznie narciarskie:
Karpatka o punkcie konstrukcyjnym K35
Orlinek o punkcie konstrukcyjnym K85.
Znajduje się tu również Muzeum Sportu i Turystyki.
Inne atrakcje[edytuj]

kościół ewangelicki tzw. „Świątynia Wang”
Muzeum Zabawek
Tor saneczkowy „Kolorowa”
Karkonoskie Drezyny Ręczne
Zapora na Łomnicy
Anomalia grawitacyjna w Karpaczu.
Administracja[edytuj]

Karpacz ma status gminy miejskiej. Organem uchwałodawczym jest Rada Miejska w Karpaczu, składająca się z 15 radnych[16]. Organem wykonawczym samorządu jest Burmistrz Karpacza.
Burmistrzowie Karpacza:
Józef Piotrowski (od 12 czerwca 1990)[17]
Bogdan Malinowski (od 8 lipca 1994)[18][19][20][21][22]
Miasta partnerskie[edytuj]


Ta sekcja od 2011-09 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
 Gdynia
 Rewal
 Reichenbach/O.L.
 Kamenz
 Buffalo
 Pec pod Sněžkou
Zobacz też[edytuj]

Karpacz (stacja kolejowa)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1