środa, 26 września 2012

Działoszyn


Działoszyn

Państwo Polska
Województwo łódzkie
Powiat pajęczański
Gmina Działoszyn
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie 1412 i 1994
Burmistrz Rafał Drab (od 2010)
Powierzchnia 4,94 km²
Ludność (2011)
• liczba
• gęstość
6316
1245 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 43
Kod pocztowy 98-355
Tablice rejestracyjne EPJ
Położenie na mapie Polski


Działoszyn
51°07′04″N 18°52′12″E
TERC
(TERYT) 1101309014
Urząd miejski
ul. Piłsudskiego 21
98-355 Działoszyn
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Działoszyn w Wikisłowniku
Strona internetowa
Działoszyn (niem. Dilltal) – miasto na ziemi wieluńskiej, w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Działoszyn położone nad Wartą. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. sieradzkiego.
Według danych z 20 sierpnia 2010 miasto liczyło 6149 mieszkańców[1].
Działoszyn położony jest nad Wartą, tuż przy jej przełomie.
Spis treści  [ukryj]
1 Historia
2 Przemysł i Transport
3 Turystyka
4 Osoby związane z Działoszynem
5 Zabytki
6 Sport
7 Szkolnictwo w Działoszynie
8 Legenda o powstaniu Działoszyna
9 Ludzie związani z Działoszynem
10 Zobacz też
11 Przypisy
12 Linki zewnętrzne
Historia[edytuj]



Pałac Męcińskich, obecnie powiatowy ośrodek kultury


Urząd Miasta i Gminy w Działoszynie – widok z lotu ptaka
Ważna osada na szlaku handlowym między Rusią a Śląskiem. Osada lokowana na prawie magdeburskim, prawa miejskie uzyskała w 1412. Ważny ośrodek kalwinizmu i arianizmu. Doszczętnie zniszczony podczas Potopu Szwedzkiego. Podczas rozbiorów pod panowaniem pruskim, od 1809 w Księstwie Warszawskim.
Aż do wielkiego pożaru, w którym spłonęła – z powodu drewnianych zabudowań – cała osada, w Działoszynie istniała synagoga o bardzo dużym znaczeniu w skali kraju.
Podczas wojny obronnej 1939 roku miejsce ciężkich walk 30 Dywizji Piechoty gen. Leopolda Cehaka. W odwecie za śmierć generała Dilla, doszczętnie zniszczone w dniach 1 września – 3 września przez lotnictwo niemieckie; według opowiadań niektórych mieszkańców po nalocie pozostały w mieście tylko 4 budynki. Niemcy później również nazywali Działoszyn od nazwiska generała Dilla. Podczas okupacji miejscową ludność żydowską wywieziono do obozów koncentracyjnych.
Od lat 60. XX w. ponowny okres odbudowy. Budowa cementowni w Działoszynie znacząco wpłynęła na okoliczne tereny. Działoszyn oraz siedziba powiatu Pajęczno zyskały nowe osiedla bloków mieszkalnych. W 1994 Działoszyn odzyskał prawa miejskie.
Przemysł i Transport[edytuj]



Rondo komunikacyjne na Placu Wolności – widok z lotu ptaka
W XIX wieku w Działoszynie istniała fabryka tytoniu i cygar Kronenberga.
Przez Działoszyn przebiega droga krajowa oraz dwie drogi wojewódzkie:
droga krajowa nr 42 relacji Namysłów-Kluczbork-Działoszyn-Pajęczno-Radomsko-Starachowice
droga wojewódzka nr 486 relacji Działoszyn-Wieluń
droga wojewódzka nr 491 relacji Działoszyn-Częstochowa.
W pobliżu Działoszyna przebiega linia kolejowa nr 131, na której znajduje się stacja kolejowa Działoszyn
Turystyka[edytuj]



kościół Znalezienia Krzyża Św. i Św. Marii Magdaleny
Na końcu ulicy Zamkowej, na starym mieście znajduje się późnorenesansowy pałac. Obecnie mieści się tam sala wystawowa, sale konferencyjne, galeria lokalnych artystów oraz restauracja. Dookoła pałacu rozpościera się park na wzór angielski i francuski. Za rynkiem (Placem Wolności) przy ulicy Kościelnej stoi XIV-wieczny kościół Znalezienia Krzyża Św. i Św. Marii Magdaleny. Na wyspie (teren rekreacji i wypoczynku mieszkańców) znajduje się las, a także boisko sportowe. Przy drodze wylotowej w kierunku cementowni "Warta" znajduje się stadion klubu piłkarskiego Warta Działoszyn; są tam również korty tenisowe i boisko do koszykówki. Od strony zachodniej i południowo-wschodniej Działoszyn otacza las. Na zachodzie, w Załęczańskim Parku Krajobrazowym znajdują się formy skał wapiennych oraz skamieniałości (głównie amonity).


Stanica kajakowa w Działoszynie – widok z lotu ptaka
Osoby związane z Działoszynem[edytuj]

Z Działoszyna wywodzi się powieściopisarka Irena Jurgielewiczowa. Autorka wielu lektur dla młodzieży (m.in. "Ten Obcy"), która otrzymała Order Uśmiechu. Pochodził stąd również przeor Jasnej Góry w latach 1862-1883, o. Stanisław Kacper Kapiczyński.
Zabytki[edytuj]



Działoszyn – most przez Wartę w ciągu drogi krajowej 42


Śluza przy młynie na Warcie
Późnorenesansowy pałac Stanisława Męcińskiego (według tradycji niegdyś stała tu pogańska świątynia) i kościół parafialny (XVIII wiek).
Według rejestru zabytków KOBiDZ[2] na listę zabytków wpisane są obiekty:
kościół parafialny pw. św. św. Marii i Magdaleny, XVIII/XIX, nr rej.: 646 z 30.08.1967
dzwonnica, nr rej.: 647 z 30.08.1967
pałac, XVIII, XX, nr rej.: 248 z 30.08.1967
elektrownia wodna, drewn., nr rej.: 347 z 6.10.1986
Sport[edytuj]

W Działoszynie działa klub sportowy Warta Działoszyn. Prowadzi dwie sekcje: piłki nożnej i siatkówki.
Piłka nożna KS Warta Działoszyn (dawniej: Budowlani Działoszyn), występuje obecnie w czwartej lidze. Założony został 6 kwietnia 1965. Swoją profesjonalną karierę rozpoczął tu w sezonie 1983/84 Robert Warzycha.
Sekcja siatkówki męskiej KS Warta Działoszyn istnieje od roku 2004. Obecnie w sezonie 2006/07 Warta występuje w II lidze.
Szkolnictwo w Działoszynie[edytuj]

Na terenie miasta działają: Przedszkola:
Publiczne Przedszkole nr.1 "Bajka"
Publiczne Przedszkole nr.2
Szkoły Podstawowe:
Szkoła Podstawowa nr.1 Im.Janusza Korczaka
Szkoła Podstawowa nr.2 Im.Mikołaja Kopernika
Szkoła Podstawowa nr.3
Gimnazja:
Gimnazjum nr.1 im.Jana Pawła 2
Gimnazjum nr.2
Szkoły Ponadgimnazjalne:
Zespół Szkół im.Marii Skłodowskiej-Curie
Legenda o powstaniu Działoszyna[edytuj]

Książę kaliski Bolesław Pobożny (1221-1279) był znany swoim poddanym nie tylko z wielkiej pobożności, ale również z zamiłowania do myślistwa. Od dłuższego już czasu łowczy książęcy roztaczał przed swoim władcą wizje wspaniałych okolic nad Wartą, na Ziemi Rudzkiej, zaopatrzonych w rozmaitą zwierzynę. W 1250 roku książę ze swoim dworem podążał traktem kalisko-krakowskim na południowy wschód. Po dwóch dniach oczom księcia ukazał się gęsty bór malowniczo położony nad rzeką Wartą. Było to miejsce przyszłego polowania.
Pogoda zachęcała do zmagań ze zwierzem. Na odgłos trąbki nagonka ruszyła w bór. Pół dnia już prawie w głębi lasu książę zmitrężył w oczekiwaniu na grubego zwierza i nic mu się dotąd nie nawinęło pod dzidę. Znużenie zaczęło się przeobrażać w gniew, przede wszystkim na wielkiego łowczego. Spadł huraganowy deszcz i błyskawice zaczęły przecinać ciemności. Wzmagał się huk grzmotów i strach opanował myśliwych. Za późno było na powrót do obozowiska. Zbici więc trwożnie w ciasną gromadkę, starali się nieudolnie chronić przed nawałnicą. Takiej burzy nie zaznał dotąd nikt z książęcego orszaku. Sam książę strwożony wizją nagłej śmierci, przyrzekał sobie, w zamian za ocalenie, postawić w tym samym miejscu warowny zamek z osadą. Nagle piękne słońce swoimi promieniami ucieszyło oczy dworzan księcia. Książę rozgniewany na łowczego, ale i pamiętny swojej obietnicy, ogłosił decyzję: w miejscu niespodziewanej burzy, ale i cudownego ocalenia, ma powstać zamek otoczony zewsząd osadą. Zaś namiestnikiem swoim książę mianował wielkiego łowczego, zwanego Działoszem.
Bolesław Pobożny osadził tutaj także ponad trzystu swoich pachołków. W miarę upływu czasu w środku pustego lasu nad rzeką Wartą powstał gród. W ten właśnie sposób przed siedmiu prawie wiekami powstała osada, od nazwiska pierwszego zarządcy nazwana Działoszynem.[potrzebne źródło]
Ludzie związani z Działoszynem[edytuj]

Irena Jurgielewiczowa
Rafał Gniła
Józef Kępiński
Jacenty Jończyk
Robert Chyra
Hubert Posmyk
Jan Ryś
Zobacz też[edytuj]

Cmentarz żydowski w Działoszynie
Warta Działoszyn
Trębaczew

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1