środa, 26 września 2012

Dobre Miasto


Dobre Miasto

Państwo Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Dobre Miasto
gmina miejsko-wiejska
Aglomeracja olsztyńska
Założono 1326
Prawa miejskie 1329
Burmistrz Stanisław Grzegorz Trzaskowski
Powierzchnia 4,86 km²
Ludność (2009)
• liczba
• gęstość
10 440[1]
2153,3 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 89
Kod pocztowy 11-040
Tablice rejestracyjne NOL
Położenie na mapie Polski


Dobre Miasto
53°59′15″N 20°23′45″E
TERC
(TERYT) 6283614034
Urząd miejski
ul. Warszawska 14
11-040 Dobre Miasto
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Dobre Miasto w Wikisłowniku
Strona internetowa
Dobre Miasto (dawniej niem. Guttstadt) – miasto na Warmii w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobre Miasto. Ośrodek usługowy i przemysłowy na Pojezierzu Olsztyńskim nad Łyną, ok. 25 km na północ od Olsztyna. Jedno z miast aglomeracji olsztyńskiej.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. olsztyńskiego.
Według danych z 31 grudnia 2010 miasto miało 10 440 mieszkańców.
Spis treści  [ukryj]
1 Historia
1.1 Zabytki
2 Wspólnoty wyznaniowe
3 Miasta partnerskie
3.1 Współpraca krajowa
4 Transport
5 Osoby pochodzące z Dobrego Miasta
6 Zobacz też
7 Przypisy
8 Linki zewnętrzne
Historia[edytuj]

Dobre Miasto powstało w miejscu grodu pruskiego, położonego pośród bagien i rozlewisk, nad brzegiem rzeki Łyny, na sztucznej wyspie powstałej po przekopaniu kanału, tzw. Dużej Łyny dla potrzeb obronnych i potrzeb młyna. Nazwa miasta najprawdopodobniej wywodzi się od pruskiego słowa gudde oznaczającego krzak, zarośla. W dniu 26 grudnia 1329 biskup warmiński Henryk II Wogenap nadał osadzie prawa miejskie. Z 1336 pochodzi łaciński zapis miasta – Bona Civitas.
Herbem miasta był jeleń trzymający w pysku gałązkę dębu z dwoma żołędziami, stojący na zielonej trawie. Patronką miasta jest święta Katarzyna Aleksandryjska.
Dobre Miasto było ośrodkiem dóbr biskupich, siedzibą kapituły kolegiackiej (do 1811), a także ośrodkiem handlu i rzemiosła. W 1466, na mocy postanowień pokoju toruńskiego wraz z całą Warmią, znalazło się w granicach inkorporowanych do Polski Prus Królewskich. W 1627 zostało zniszczone przez Szwedów, którzy zrabowali również cenną bibliotekę kapituły.
Do rozbiorów Dobre Miasto znajdowało się na autonomicznym obszarze podległym władzy biskupów warmińskich – Dominium Warmińskim. W 1772 dostało się pod zabór pruski. W latach 1865-1896 było siedzibą władz powiatu lidzbarskiego. W październiku 1810 dekretem króla Prus zlikwidowano kolegiatę, a w latach 1830-1834 wybudowano w mieście kościół ewangelicki, którego fundatorem był Fryderyk Wilhelm III, a projektantem Karl Friedrich Schinkel.
W 1939 liczyło 5931 mieszkańców. Formy nazewnicze do 1945 roku: niem. Guttstadt – inne nazwy: Guddestat, Godenstat, Gudinstat, Gutberg, Gutenstat, Guthenstadt, Guthinstadt)
Po wojnie miasto zostało odbudowane i rozbudowane. 14 maja 1960 prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński przywrócił do życia kapitułę kolegiacką w Dobrym Mieście.
Zabytki[edytuj]
gotycki kościół Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych – druga co do wielkości świątynia Warmii; tytuł bazyliki mniejszej od 1989
rzeźba Madonny z XV wieku
późnobarokowy ołtarz z 1748
epitafium biskupa warmińskiego A. Ch. Załuskiego
klasycystyczny kościół ewangelicki (1830-1832)
fragmenty murów obronnych z gotycką wieżą z XIV wieku, nazywaną Basztą Bocianią
późnobarokowa kaplica św. Mikołaja z ok. 1740, obecnie greckokatolicka Cerkiew św. Mikołaja.
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Kościół Rzymskokatolicki
Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście
Świadkowie Jehowy
Sala Królestwa ul. Grunwaldzka 41
Miasta partnerskie[edytuj]

Lista miast partnerskich Dobrego Miasta[2]:
 Quakenbrück – Niemcy od 2000
 Montierchaume – Francja od 2002
 Kostopol – Ukraina od 2007
Współpraca krajowa[edytuj]
Dobre Miasto – Radzionków – Boguszów Gorce 2003
Transport[edytuj]



Droga krajowa nr 51 przebiegająca przez Dobre Miasto. W głębi baszta Bociania
Miasto jest znaczącym węzłem drogowym, jest też połączenie kolejowe.
W mieście krzyżują się: droga krajowa oraz trzy wojewódzkie:
droga krajowa nr 51 Olsztynek – Olsztyn – Dobre Miasto – Lidzbark Warmiński – Bartoszyce
droga wojewódzka nr 507 Dobre Miasto – Braniewo
droga wojewódzka nr 530 Dobre Miasto – Ostróda
droga wojewódzka nr 593 Miłakowo – Reszel
Linia kolejowa:
221 Olsztyn Gutkowo – Braniewo
Osoby pochodzące z Dobrego Miasta[edytuj]

Augustyn Bludau – biskup warmiński
Wacław Ciepłucha – bohater obrony Westerplatte
Krzysztof Daukszewicz – satyryk
Friedrich Ernst Dorn – naukowiec
Jerzy Dowgwiłłowicz – poseł na Sejm PRL X kadencji
Jerzy Jastrzębski – muzealnik
Łukasz Kadziewicz – siatkarz, olimpijczyk
Zdzisława Kobylińska – poseł na Sejm III kadencji, naukowiec
Piotr Kolberg – malarz
Waldemar Milewicz – dziennikarz
Norbert Wojnarowski – poseł na Sejm VI kadencji
Daniel Wołodźko – dziennikarz
Zobacz też[edytuj]

Kościół Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście
Warmińska kapituła kolegiacka
Stacja kolejowa Dobre Miasto
Cmentarz żydowski w Dobrym Mieście
DKS Dobre Miasto
Dobremiastock

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1