środa, 26 września 2012

Dąbrowa Górnicza


Dąbrowa Górnicza

Państwo Polska
Województwo śląskie
Powiat miasto na prawach powiatu
Aglomeracja katowicka
Prawa miejskie 1916
Prezydent miasta Zbigniew Podraza
Powierzchnia 188,73 km²
Wysokość 258 – 390 m n.p.m.
Ludność (2011)
• liczba
• gęstość
125 475 ▼[1]
681,2 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 32
Kod pocztowy 41-300 do 42-530
Tablice rejestracyjne SD
Położenie na mapie Polski


Dąbrowa Górnicza
50°19′17″N 19°11′14″E
TERC
(TERYT) 2465011
SIMC 0939473
Urząd miejski
ul. Graniczna 21
41-300 Dąbrowa Górnicza
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Dąbrowa Górnicza w Wikisłowniku
Strona internetowa
Dąbrowa Górnicza – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, w województwie śląskim, położone na Wyżynie Śląskiej, nad Czarną Przemszą i Białą Przemszą, na wschodnim krańcu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP), w Zagłębiu Dąbrowskim, będącej historyczną częścią zachodniej Małopolski.
Według danych z 31 grudnia 2011 r. miasto miało 125 475 mieszkańców.
Największe powierzchniowo miasto województwa (9. w kraju) i największy ośrodek przemysłowy Zagłębia Dąbrowskiego. Jest jednym z ośrodków centralnych konurbacji górnośląskiej.
Spis treści  [ukryj]
1 Geografia
1.1 Położenie
1.2 Dzielnice
2 Historia
2.1 Demografia
3 Architektura
4 Gospodarka
4.1 Handel
5 Transport
5.1 Transport drogowy
5.2 Transport kolejowy
5.3 Komunikacja miejska
5.4 Transport lotniczy
6 Edukacja
7 Kultura
8 Administracja
9 Sport
9.1 Obiekty sportowe
9.2 Piłka nożna
9.3 Pozostałe kluby sportowe
10 Rekreacja
10.1 Atrakcje
10.2 Parki miejskie
11 Wspólnoty wyznaniowe
12 Dąbrowianie
12.1 Znani ludzie urodzeni w Dąbrowie Górniczej
12.2 Znane osoby związane z Dąbrową Górniczą
13 Zobacz też
14 Przypisy
15 Bibliografia
Geografia[edytuj]



Położenie Dąbrowy Górniczej pośród pozostałych członków Górnośląskiego Związku Metropolitalnego
Położenie[edytuj]
Dąbrowa Górnicza leży na Wyżynie Katowickiej i Garbie Tarnogórskim, stanowiących makroregion Wyżyna Śląska. Znajduje się w dużej części w Kotlinie Dąbrowskiej
Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 188,73 km²[2].
Miasto graniczy z powiatem będzińskim (Będzin, gmina Psary, gmina Mierzęcice, Siewierz, Sławków), powiatem zawierciańskim (gmina Łazy), powiatem olkuskim w województwie małopolskim (gmina Klucze, gmina Bolesław) oraz z Sosnowcem.
Miasto obejmuje teren o wysokościach od 258 do 390 m n.p.m.[potrzebne źródło]
Dzielnice[edytuj]
Dzielnice Dąbrowy Górniczej, w porządku alfabetycznym to: Antoniów, Błędów, Bugaj, Centrum, Dziewiąty, Gołonóg, Korzeniec, Kuźniczka Nowa, Łazy Błędowskie, Łęka, Łęknice, Łosień, Marianki, Mydlice, Okradzionów, Piekło, Ratanice, Reden, Sikorka, Strzemieszyce Małe, Strzemieszyce Wielkie, Trzebiesławice, Trzydziesty, Tucznawa, Ujejsce, Ząbkowice W latach 1977-1984 jedną z dzielnic stanowił Sławków.
Historia[edytuj]



Mapa Dąbrowskiego Zagłębia Węglowego z 1918 roku


Ulica Sobieskiego w 1928 roku


ul. Sobieskiego. Widoczny po prawej gmach poczty i nieistniejący dziś budynek na lewo


Dąbrowa Górnicza, pomnik poświęcony "Bohaterom Czerwonych Sztandarów – Dąbrowiakom – twórcom walk o narodowe i społeczne wyzwolenie", w latach 1990-2006 znany jako "Pomnik Jimiego Hendriksa" (szczegóły)
Pierwsza wzmianka o Dąbrowie pojawiła się w 1726 i pochodzi z ksiąg parafialnych kościoła Świętej Trójcy w Będzinie, w których pod datą 25 lipca 1726 odnotowana została jako matka chrzestna niejaka Anna Lisowa – mieszkanka Dąbrowy. Według spisu ludności diecezji krakowskiej z 1787 osada liczyła 184 mieszkańców. Natomiast najstarsze wzmianki o innych osadach z terenu dzisiejszej Dąbrowy Górniczej to, m.in. XII wiek o Trzebiesławicach, 1220 o Błędowie w kronikach biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża, XIV wiek o Strzemieszycach i Ujejscu (pierwsza wzmianka z 1372[3]), XV wiek o Gołonogu, Ząbkowicach w księgach Jana Długosza oraz w 1443 o Sikorce[4], w 1551 o Łęce. Prawdopodobnie od X wieku istniał Łosień, będący wczesnośredniowiecznym ośrodkiem wytopu metali.
W 1795, w wyniku III rozbioru Polski, Dąbrowa przyłączona została do Prus (Nowy Śląsk). W 1799 powstała pierwsza znana mapa tych okolic, z której wynika, że zalążkiem osady była "Stara Dąbrowa" – wieś zlokalizowana przy trakcie prowadzącym z Krakowa na Śląsk, w okolicach obecnej ul. A. Struga i na południe od niej. We wsi tej znajdowała się karczma starościńska, kuźnia, studnia i kapliczka. Z okresem pruskim wiąże się początek intensywnego rozwoju gospodarczego wsi, spowodowanego odkryciem zasobnych złóż węgla kamiennego. Już w 1796 z inicjatywy władz pruskich rozpoczęto budowę pierwszej odkrywkowej kopalni węgla kamiennego, która od nazwiska dyrektora górnictwa w rządzie pruskim – hr. Fryderyka Wilhelma Redena – otrzymała nazwę "Reden". Od 1806 zaczęła obok niej powstawać kolonia robotnicza o tej samej nazwie. Dalszy rozwój przemysłowy Dąbrowy łączy się już z działalnością inwestycyjną rządu Królestwa Polskiego, do którego w 1815 Dąbrowa została włączona. W okresie tym wiele nowych pokładów węgla odkrył Józef Cieszkowski[5][6], na których uruchomiono w 1846 roku nową kopalnię "Cieszkowski". W latach 1816-1823 obok kopalni "Reden", na terenie obecnego osiedla K. Adamieckiego, powstała huta cynku "Konstanty". Do wytopu metali wykorzystywano rudy galmanu przywożone z kopalń w Strzemieszycach Małych, Sławkowie, Żychcicach i Olkuszu. Około 1820 przy kopalni "Reden" powstała pierwsza w Dąbrowie szkoła elementarna, wkrótce potem lazaret. W 1825 pod Będzinem powstała kopalnia "Ksawery", która dała początek dzielnicy o tej samej nazwie oraz Mydlicom. Kopalnia ta została znacznie rozbudowana przez Cieszkowskiego.[7]
W 1815 roku Dąbrowa została siedzibą Gminy Olkusko-siewierskiej, natomiast w 1864 siedzibą Gminy Osad Górniczych. W 1874 z Gminy Osad Górniczych oraz Starej Dąbrowy utworzono Gminę Górniczą, włączając do niej samodzielne dotąd jednostki administracyjne: Modrzejów, Niwkę, Sielec i Zagórze oraz rozwijające się osady przemysłowe: Bobrek, Dańdówkę, Józefów, Konstyntynów, Klimontów, Niepiekło i Środulę[8]. W 1903 od Dąbrowy zostały odłączone Środula, Sielec i Konstantynów. W 1909 roku zostały odłączone: Zagórze, Niwka, Modrzejów, Klimontów, Dańdówka, Józefów i Bobrek. W tym samym roku powstała gmina Dąbrowa Górnicza, w której skład weszły Dąbrowa, Stara Dąbrowa, Niepiekło i kolonie: Bankowa, Koszelew, Łabęcka, Huty Cynkowe, Mydlice, Gliniaki i Dębniki. W 1915 do Dąbrowy zostają przyłączone Koszelew, Ksawera i Warpie.
W 1842 roku administracja Kościoła ewangelicko-augsburskiego ustanowiła filiał Będzin-Dąbrowa należący do Parafii ewangelicko-augsburskiej w Wieluniu (→ Parafia Ewangelicko-Augsburska w Sosnowcu). Potem w 1882 roku ewangelicy wznieśli własnym nakładem środków kościół ewangelicki. W latach 1872-1877 budowano pierwszy kościół katolicki pw. św. Aleksandra – papieża i męczennika – jako kościół filialny parafii będzińskiej. Uzyskał on uprawnienia kościoła parafialnego na mocy dekretu biskupa kieleckiego Tomasza T. Kulińskiego z 5 lutego 1891. Dawny kościół św. Aleksandra to obecnie boczna kaplica Bazyliki Najświętszej Maryi Panny Anielskiej.
Na przełomie XIX i XX w. Dąbrowa była największym skupiskiem inteligencji technicznej w Zagłębiu, której kuźnią była Szkoła Górnicza Sztygarka. Historia tej szkoły to piękne karty w dziejach polskiego górnictwa i walk rewolucyjnych. Wydawała też ważne czasopismo naukowe Przegląd Górniczo-Hutniczy. Sama tylko kopalnia Reden zatrudniała połowę robotników tworzącego się wokół Dąbrowy zagłębia przemysłowego, któremu dała nazwę. Huta Bankowa była największą w Królestwie Kongresowym, a moc jej maszyn stanowiła 1/3 całego przemysłu Królestwa i zapoczątkowała w nim produkcję stali.
Władze carskie nie chciały przyznać praw miejskich, mimo że Dąbrowa liczyła ponad 30 tys. mieszkańców. Uczyniły to dopiero bardziej tolerancyjne władze austriackie 18 sierpnia 1916. W 1919 Rada Miejska zmieniła nazwę na Dąbrowę Górniczą. W czasie II wojny światowej obowiązywała niemiecka nazwa miasta: Redenberg.
Duży wpływ na miasto miało wybudowanie w latach 1972-1976 największego w kraju i jednego z największych w Europie Kombinatu Metalurgicznego Huta Katowice.
Z niejasnych przesłanek w 1975, ciążące ku Dąbrowie Górniczej Zagórze i Kazimierz Górniczy zostały włączone do Sosnowca. Największą powierzchnię wynoszącą 209 km², miasto posiadało w latach 1977-84.
Demografia[edytuj]
Wykres liczby ludności Dąbrowy Górniczej na przestrzeni ostatnich 220 lat.

Największą populację Dąbrowa Górnicza odnotowała w 1982 – wg danych GUS 152 373 mieszkańców[9].
Architektura[edytuj]



Pałac Kultury Zagłębia
Lista zabytków chronionych prawem w Dąbrowie Górniczej[10]:
bazylika Najświętszej Maryi Panny Anielskiej z lat 1875, 1898-1912, (ul. Królowej Jadwigi),
Pałac Kultury Zagłębia zbudowany po 1950 (ul. Wolności),
kościół par. pw. Narodzenia NMP i św. Antoniego z Padwy z XVII wieku, w Gołonogu
młyn z XVIII wieku w Ratanicach
kaplica z XVIII wieku w Trzebisławicach
drewniana kaplica z XVIII wieku, przebudowana w 1802, w dzielnicy Ujejsce
Obiekty historyczne:
Dworce kolejowe w Gołonogu, Ząbkowicach i Strzemieszycach Wielkich,
"Freja" – dom byłego właściciela młyna w Okradzionowie,
"Hubertus" – zajazd i lokal gastronomiczny,
Kościół św. Barbary – wzniesiony przez ewangelików, od 1945 przejęty przez katolików
Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dąbrowie Górniczej (dzielnica Strzemieszyce Wielkie)
Kościół Zesłania Ducha Świętego (dzielnica Ząbkowice)
Kaplica pod wezwaniem Św. Katarzyny,
Kopalnia ćwiczebna – Rozpoczęcie budowy w 1927 roku, pierwszy etap ukończono w 1929 r.,
Synagoga w Dąbrowie Górniczej,
"Sztygarka" – Muzeum Miejskie.
Resursa Obywatelska
Pałacyk Dezona w Parku Śródmiejskim
Kamienice Huty Bankowej
Gospodarka[edytuj]



Ulica 3 Maja


Budynek przy ul. Dąbrowskiego w Dąbrowie Górniczej
W Dąbrowie Górniczej mieści się największa w Polsce huta stali: ArcelorMittal Poland oddział Dąbrowa Górnicza (dawna Huta Katowice) i Koksownia Przyjaźń.
W 1996 r. wyznaczono podstrefę sosnowiecko-dąbrowską Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (KSSE) obejmującą w Dąbrowie Górniczej 4 obręby[11]. Jej cechą charakterystyczną jest rozproszenie terytorialne obszarów przeznaczonych pod inwestycje oraz ich położenie w pobliżu restrukturyzowanych przedsiębiorstw.
Handel[edytuj]


Centrum Handlowe Pogoria
Dąbrowa Górnicza posiada 5 targowisk miejskich (przy ulicach: Poniatowskiego, Morcinka/Tysiąclecia, Adamieckiego, Ludowej i Konopnickiej).
Transport[edytuj]



Droga wojewódzka nr 910 przebiega przez centrum miasta
Transport drogowy[edytuj]
Przez terytorium miasta przebiegają:
droga ekspresowa S1, fragment trasy europejskiej E75
droga krajowa nr 86
droga krajowa nr 94
droga wojewódzka nr 790
droga wojewódzka nr 796
droga wojewódzka nr 910
Transport kolejowy[edytuj]


Stacja Dąbrowa Górnicza


Dworzec w Dąbrowie Górniczej w okresie I wojny światowej
Bardzo rozwinięta sieć kolejowa o jednej z największych gęstości w kraju. W mieście znajduje się aż 9 stacji kolejowych na następujących liniach:
linia kolejowa nr 1 (Warszawa – Częstochowa – Katowice): Dąbrowa Górnicza, Dąbrowa Górnicza Pogoria, Dąbrowa Górnicza Gołonóg, Dąbrowa Górnicza Ząbkowice, Dąbrowa Górnicza Sikorka
linia kolejowa nr 62 Katowice-Kielce: Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce, Dąbrowa Górnicza Wschodnia
linia kolejowa nr 133 (Dąbrowa Górnicza Ząbkowice – Kraków): Dąbrowa Górnicza Huta Katowice, Dąbrowa Górnicza Południowa
W przeszłości istniała jeszcze jedna pasażerska linia kolejowa łącząca Dąbrowę Górniczą Ząbkowice z Piekarami Śląskimi i dalej z Tarnowskimi Górami. Tory tej trasy przebiegały przez Będzin Łagiszę, Psary Gródków, Będzin Grodziec i Wojkowice. Istniała wtedy jeszcze jedna stacja kolejowa – Dąbrowa Górnicza Piekło. Pociągi osobowe kursowały na tej trasie do 1982. W 1993 linię zlikwidowano rozbierając most na Brynicy między Piekarami Śląskimi i Wojkowicami oraz tory w samych Wojkowicach. Na odcinku Dąbrowa Górnicza Ząbkowice – Będzin Grodziec do dziś kursują pociągi towarowe.
Około 2005 roku rozebrano większość torowiska linii kolejowej, łączącej stacje Dąbrowa Górnicza oraz Dąbrowa Górnicza Huta Katowice.
Pociągi dalekobieżne (nie wszystkie) zatrzymują się na dwóch stacjach: Dąbrowa Górnicza i Dąbrowa Górnicza Ząbkowice. Na pozostałych stacjach zatrzymują się osobowe pociągi podmiejskie.
W Dąbrowie Górniczej w pobliżu dawnej Huty Katowice znajduje się także towarowa stacja przeładunkowa Linii Hutniczej-Szerokotorowej dawniej zwaną linią hutniczo-siarkową (LHS). Tory te mają rozstaw szyn większy od normalnego, obowiązujący w krajach byłego Związku Radzieckiego. Łączą Polskę z Ukrainą i Rosją, bez konieczności przeładunku towarów na granicy.
Przez Dąbrowę Górniczą przebiegała (od grudnia 1847) historyczna Kolej Warszawsko-Wiedeńska, pierwsza linia kolejowa w Królestwie Polskim oraz (od stycznia 1885) Kolej Iwangorodzko-Dąbrowska.
Komunikacja miejska[edytuj]
Dąbrowa Górnicza należy do KZK GOP, który organizuje komunikację autobusową i tramwajową. Na terenie miasta istnieje kilkadziesiąt linii autobusowych i trzy tramwajowe, które wykonują rocznie odpowiednio ok. 5,7 mln i 925 tys. wozokilometrów (2006 r.).[potrzebne źródło]
Transport lotniczy[edytuj]
W odległości ok. 11 km od granicy miasta i ok. 18 km od centrum, znajduje się Międzynarodowy Port Lotniczy "Katowice" w Pyrzowicach, do którego dojazd zapewnia droga ekspresowa S1.
Edukacja[edytuj]



Miejska Biblioteka Publiczna w Dąbrowie Górniczej
 Zobacz też: Lista szkół w Dąbrowie Górniczej.
W mieście funkcjonują następujące szkoły wyższe:
Wyższa Szkoła Biznesu
Politechnika Śląska, Wydział Chemiczny
Wyższa Szkoła Planowania Strategicznego
2 lutego 2010 r. Prezydent Miasta Dąbrowa Górnicza podpisał z rektorem Akademii Górniczo-Hutniczej im. Staszica w Krakowie w jej siedzibie w Krakowie porozumienie o otwarciu zamiejscowego ośrodka tej uczelni[12]. W Dąbrowie Górniczej AGH podjęła się prowadzenia studiów niestacjonarnych I stopnia na wybranych wydziałach w następujących kierunkach:[13]
Wydział Zarządzania
– Zarządzanie i Inżynieria Produkcji
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki
– Mechanika i Budowa Maszyn
– Automatyka i Robotyka
Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki
– Elektrotechnika
Kultura[edytuj]



Muzeum Miejskie "Sztygarka"
Pałac Kultury Zagłębia
Miejska Biblioteka Publiczna
Muzeum Miejskie "Sztygarka"
Dom Kultury w Ząbkowicach
Młodzieżowy Ośrodek Pracy Twórczej
Kino Kadr
Zagłębiowska Scena Muzyczna
Orkiestra Kameralna Zagłębia Dąbrowskiego
Centrum Filmowe Helios (5 sal, 846 miejsc, 3D)[14]
Szkoła muzyczna im.Michała Spisaka
Zespół Szkół Plastycznych im. Tadeusza Kantora
Administracja[edytuj]



Siedziba Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej
 Osobny artykuł: Prezydenci Dąbrowy Górniczej.
Dąbrowa Górnicza jest miastem na prawach powiatu. Mieszkańcy wybierają do Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej 25 radnych[15]. Organem wykonawczym samorządu jest prezydent miasta, którym obecnie jest Zbigniew Podraza.
Miasto jest członkiem Górnośląskiego Związku Metropolitalnego, Śląskiego Związku Gmin i Powiatów i Związku Miast Polskich.
Sport[edytuj]

Na terenie miasta działa ponad 60 klubów i stowarzyszeń sportowych.[potrzebne źródło]
Obiekty sportowe[edytuj]


Hala Widowiskowo Sportowa "Centrum"
Hala Widowiskowo-Sportowa "Centrum" (2944 miejsc[16])
Hala Sportowa przy ul. Swobodnej
Stadion Komunalny przy ul. Konopnickiej
Centrum Sportów Letnich Park "Zielona"
Obiekt Rekreacyjno-Sportowy "Malinowe-Górki" przy plaży Pogoria III
Lodowisko sztuczne
Piłka nożna[edytuj]
W Dąbrowie Górniczej działa ok. 10 klubów piłkarskich:
MUKP Dąbrowa Górnicza
Pionier Ujejsce
Zagłębiak Dąbrowa Górnicza
Przemsza Okradzionów
Ludowy Klub Sportowy "Tęcza" Błędów powstał w 1951 r. i ma barwy klubowe żółto-zielone. Posiada stadion o pojemności 300 miejsc (200 miejsc siedzących) i o wymiarach boiska: 107 × 69 m. W sezonie 2011/12 grał w klasie A, grupie Sosnowiec[17].
Unia Dąbrowa Górnicza
Unia Ząbkowice – Klub założony w 1922 roku pod nazwą Orzeł Ząbkowice. Skupiał miłośników sportu z Zakładu Tworzyw Sztucznych "Erg" i kolei. Baza klubu rozwijała się na terenie zajmowanym do dziś przy Alei Zwycięstwa (dawniej Wyzwolenia). Prowadzone były sekcje piłki nożnej, tenisa stołowego, koszykówki oraz siatkówki. Do dziś pozostała tylko sekcja piłkarska. W 1974 oddano do użytku stadion sportowy z dwiema pełnowymiarowymi płytami do gry w piłkę nożną oraz budynek zaplecza.
Zagłębiak Tucznawa
Promień Strzemieszyce Małe
Pozostałe kluby sportowe[edytuj]
MKS Dąbrowa Górnicza – klub posiadający sekcje m.in. siatkówki kobiet (PlusLiga Kobiet) oraz koszykówki mężczyzn (I liga polska w koszykówce mężczyzn)
Towarzystwo Sportów Obronnych "Muszkiet"
Klub TKKF TRIATHLON Dąbrowa Górnicza
Rekreacja[edytuj]



Zbiornik Pogoria II


Zbiornik Pogoria III


Pustynia Błędowska


Park Zielona
Powierzchnia jezior wynosi aż ponad 800 ha, parków 180 ha (0,96%) i lasów 4100 ha (21,7%)[potrzebne źródło].
Atrakcje[edytuj]


Park Wodny „Nemo”
Park Krajobrazowy Orlich Gniazd
Pustynia Błędowska
tzw. Pojezierze Dąbrowskie: Pogoria I, Pogoria II, Pogoria III i Pogoria IV
Park Wodny Nemo
 Osobny artykuł: Pomniki przyrody w Dąbrowie Górniczej.
Parki miejskie[edytuj]


Park Hallera w Dąbrowie Górniczej nocą
Park miejski Zielona przy którym znajduje się zwierzyniec
Park Hallera
Park "Podlesie"
Park Śródmiejski "Małpi Gaj"
Park Tysiąclecia (Ząbkowice)
Planty im. Harcmistrza Stefana Piotrowskiego na Redenie
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

 Osobny artykuł: Kościoły i związki wyznaniowe w Dąbrowie Górniczej.
Kahał
dawny kahał, założony 1910, zlikwidowany podczas II wojny światowej (obecnie wyznawcy z Dąbrowy Górniczej przynależą do Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach)
Kościoły protestanckie
Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP
Dawny kościół św. Barbary (od 1913 wyznawcy z Dąbrowy Górniczej przynależą do parafii ewangelicko-augsburskiej w Sosnowcu, od 1945 uczęszczają na nabożeństwa do kościoła ewangelickiego na Pogoni)
Wspólnota Kościołów Chrystusowych
Kościół Boży w Chrystusie
Kościoły katolickie


Bazylika NMP Anielskiej w Dąbrowie Górniczej


Kościół św. Antoniego w Dąbrowie Górniczej


Pierwotny wygląd kościoła św. Antoniego
Kościół Rzymskokatolicki
Najświętszej Maryi Panny Anielskiej
Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej (Łęka)
Najświętszej Maryi Panny, Królowej Polski
Najświętszej Maryi Panny, Matki Kościoła (Ujejsce)
Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki Wiernych (Trzebiesławice)
Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel (Strzemieszyce Małe)
Najświętszej Maryi Panny Zwycięskiej
Najświętszego Serca Pana Jezusa (Strzemieszyce)
Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa
św. Antoniego z Padwy (Gołonóg)
św. Barbary
św. Jadwigi Królowej
św. Józefa Oblubieńca NMP
św. Maksymiliana Marii
św. Rafała Kalinowskiego (Gołonóg)
św. Marii Magdaleny (Ząbkowice)
Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata
Nawrócenia św. Pawła Apostoła
Podwyższenia Krzyża Świętego (Łosień)
Przemienienia Pańskiego (Tucznawa)
Trójcy Przenajświętszej (Błędów)
Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Okradzionów)
Zesłania Ducha świętego (Ząbkowice)
Kościół Starokatolicki Mariawitów
dawna kaplica (obecnie wyznawcy z Dąbrowy Górniczej przynależą do parafii MB Różańcowej w Sosnowcu)
Inne
Świadkowie Jehowy - zbory z Salami Królestwa[18]
Świecki Ruch Misyjny "Epifania" – zbór w Dąbrowie Górniczej.
Dąbrowianie[edytuj]

Znani ludzie urodzeni w Dąbrowie Górniczej[edytuj]
Karol Adamiecki (1866-1933), ekonomista, teoretyk zarządzania, wynalazca harmonogramu
Edward Babiuch (1927-), polityk, premier rządu PRL.
Zdzisław Badocha (1922-1946), żołnierz Armii Krajowej,po wojnie dowódca 2.szwadronu 5 Wileńskiej Brygady AK, ps. "Żelazny".
Bronisław Darski (1905-1964), aktor. Urodzony w Strzemieszycach Wielkich
Leszek Gajdziński (1946-), dyskobol, olimpijczyk
Janusz Gajos (1939-), aktor
Wirgiliusz Gryń (1928-1986), aktor. Urodzony w Mydlicach
Kazimierz Imieliński (1929-), światowej sławy seksuolog
Jerzy Janikowski (1952-2006), szermierz, olimpijczyk
Mariusz Kalaga (1959-), muzyk i wokalista pop i country, członek zespołu "Gang Marcela".
Janusz Kotarbiński (1890-1940), malarz
Zdzisław Marchwicki (1927-1977), człowiek uznany za "wampira z Zagłębia"
Irena Netto (1899-1992), aktorka teatralna i filmowa
Jerzy Pławczyk (1911-), polski lekkoatleta – skoczek, miotacz i wieloboista, brązowy medalista z Mistrzostw Europy w Turynie w dziesięcioboju
Zygmunt Różycki (1883-1930), poeta
Piotr Sarnik (1977-), hokeista, reprezentant Polski
Michał Spisak (1914-1965), kompozytor
Bolesław Świętochowski (1895-1975), twórca fundamentalnej w naukach rolniczych specjalności – ogólna uprawa roli i roślin
Sobiesław Zasada (1930-), kierowca rajdowy
Aleksander Zawadzki (1899-1964), Przewodniczący Rady Państwa PRL
Znane osoby związane z Dąbrową Górniczą[edytuj]
Stanisław Staszic – odkrył złoża węgla kamiennego w Dąbrowie Górniczej i otworzył Szkołę Górniczą – Sztygarkę
Władysław Broniewski – po pobycie w mieście w roku 1930 uwiecznił Dąbrowę w wierszu Zagłębie Dąbrowskie.
Juliusz Kaden-Bandrowski – wielokrotnie przebywał w Dąbrowie i poświęcił jej Czarne skrzydła.
Krzysztof Kieślowski – w latach 40. i 50. XX wieku mieszkał w dzielnicy Strzemieszyce.
Maria Konopnicka – często gościła, tu mieszkała jej córka. Utwory poświęcone Dąbrowie: Dym (o Hucie Bankowej), Hanysek (o dzieciach Dąbrowy), Ofiara pracy, Jasełka
Aleksandra Piłsudska – przyjaciółka i potem druga żona Józefa Piłsudskiego. Mieszkała przy ulicy Klubowej (obecnie 3 Maja).
Józef Piłsudski – wielokrotnie gościł w Dąbrowie i opisywał ją w swoich artykułach.
Gabriela Zapolska – sztuka: W Dąbrowie Górniczej.
Stefan Żeromski – odwiedzał Dąbrowę i wywarło to wielki wpływ na jego twórczość: Ludzie bezdomni, Popioły, Róża.
Zobacz też[edytuj]



Żaglowiec STS Pogoria, którego nazwa pochodzi od dąbrowskich zbiorników wodnych
Portal:Dąbrowa Górnicza
Portal:Małopolska
Ludność Dąbrowy Górniczej
STS Pogoria
Cmentarz żydowski w Dąbrowie Górniczej

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1