czwartek, 6 września 2012

Zwierzyniec

Zwierzyniec

Państwo Polska
Województwo lubelskie
Powiat zamojski
Gmina Zwierzyniec
gmina miejsko-wiejska
Założono 1593
Prawa miejskie 1990
Burmistrz Jan Skiba
Powierzchnia 6,19 km²
Wysokość 215 m n.p.m.
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
3353
684 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 84
Kod pocztowy 22-470
Tablice rejestracyjne LZA
Położenie na mapie Polski


Zwierzyniec
50°36′52″N 22°58′01″E
TERC
(TERYT) 3060820154
Urząd miejski
ul. Rynek 1
22-470 Zwierzyniec
 Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Zwierzyniec – miasto w woj. lubelskim, w powiecie zamojskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Zwierzyniec. Położony jest nad Wieprzem, przy granicach Roztoczańskiego Parku Narodowego.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 3353 mieszkańców[1].
Zwierzyniec jest ośrodkiem turystyczno-wypoczynkowym na Roztoczu i uchodzi za "stolicę" Roztocza Środkowego[potrzebne źródło]. Mieści się tutaj siedziba Roztoczańskiego Parku Narodowego, w zabytkowym pałacu ("Pałac Plenipotenta") naprzeciwko niego znajduje się nowy Ośrodek Edukacyjno-Muzealny parku.
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Historia
3 Zabytki Zwierzyńca
4 Inne atrakcje
5 Osoby związane ze Zwierzyńcem
6 Współpraca międzynarodowa
7 Zobacz też
8 Przypisy
9 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Na zachód od Zwierzyńca w odległości 3 km przebiega granica pomiędzy wapienno-piaskowym Roztoczem Środkowym, a lessowym Roztoczem Zachodnim. Miasto ze wszystkich stron otoczone jest lasami, które zajmują aż 66% powierzchni gminy. W ich pobliżu, tuż za południową granicą miasta, znajdują się Stawy Echo.
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 6,19 km²[2].
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. zamojskiego.
Zwierzyniec jest członkiem stowarzyszenia Unia Miasteczek Polskich[3].
Historia[edytuj]

Najbardziej reprezentacyjną budowlą miasteczka jest kościół na wysepce pod wezwaniem św. Jana Nepomucena z barokową fasadą, z połowy XVIII wieku (1741-1747), ufundowany przez ówczesnego ordynata Tomasza Antoniego Zamoyskiego. W skromnym wnętrzu znajdują się polichromie Łukasza Smuglewicza.
Warto też zobaczyć browar założony przez Zamoyskich w 1806 r. Na dziedzińcu zakładu od sierpnia 2000 r. rokrocznie odbywa się Letnia Akademia Filmowa.
Bardzo interesującą, a niemal zupełnie nieznaną dzielnicą Zwierzyńca jest Borek. Stanowi ją kompleks 71 drewnianych domów, które wybudowane zostały na przełomie lat 20. i 30. XX wieku, kiedy Ordynacja Zamojska przekazała ten teren chłopom za zrzeczenie się praw do serwitutów. Borek tworzy 6 ulic, z których jedna, ul. Wąska, stanowi ewenement z racji swej szerokości i w całości zachowanej drewnianej zabudowy. Spacer tą i innymi ulicami Borku przenosi nas w klimat dwudziestolecia międzywojennego.
W latach 1940-1944 hitlerowcy utworzyli obóz dla ludności cywilnej oraz obóz przejściowy, a od grudnia 1942 przesiedleńczy dla ludności wysiedlanej z Zamojszczyzny. Na tym terenie znajduje się obecnie kościół rzymskokatolicki pw. Matki Bożej Królowej Polski z 2. połowy XX wieku.
1 stycznia 2010 miasto powiększyło się o część wsi Obrocz, o powierzchni 136,92 ha[4].
Zabytki Zwierzyńca[edytuj]


Kościół "Na Wyspie" pw. św. Jana Nepomucena


Dzwonnica obok kościoła


Browar


Dyrekcja RPN - Pałac Plenipotenta


Budynek zarządu Ordynacji Zamojskiej


Kościół na wodzie
Barokowy kościół filialny "Na Wyspie" pw. św. Jana Nepomucena z XVIII wieku wraz z drewnianą dzwonnicą i cmentarzem
Cmentarz rzymskokatolicki z początku XX wieku
Cmentarz żydowski z XIX wieku
Pałac dawnej Ordynacji Zamojskiej, tzw. Pałac Plenipotenta (obecnie siedziba Dyrekcji RPN) z XIX wieku
Budynek zarządu Ordynacji Zamojskiej z XIX wieku i cztery oficyny
Inne atrakcje[edytuj]

W Zwierzyńcu jest 68 różnych pomników, tablic oraz figur historycznych i religijnych, co w przeliczeniu na liczbę mieszkańców przypada jeden obiekt na około 50 osób. Wśród tych pomników znajdują się m.in. poświęcone żołnierzom Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich, leśnikom, ormowcom, powstańcom styczniowym, jeńcom francuskim, Węgrom, psu Marysieńki Sobieskiej i wielu innym postaciom czy wydarzeniom. Jedynym w swoim rodzaju jest kamień w parku miejskim, umieszczony dla uczczenia zwalczenia szarańczy, podczas jej nalotu na miasto w 1711 r.
Ośrodek Edukacyjno-Muzealny RPN
Rezerwat i wzniesienie Bukowa Góra
Stawy Echo
Tablica w kościele pw. Matki Bożej Królowej Polski upamiętniająca obóz przesiedleńczy z czasów II wojny światowej i makieta tego obozu
Borek - dzielnica drewnianych domów.
Osoby związane ze Zwierzyńcem[edytuj]

Maria Kazimiera D'Arquien, Marysieńka (1641-1716) - żona Jana Sobiepana Zamoyskiego, następnie króla Jana Sobieskiego, którego spotykała właśnie w Zwierzyńcu;
Jan Miklaszewski (1874-1944), w młodości działacz PPS, w latach 1900-1918 (w przerwami) kontroler w lasach Ordynacji Zamojskiej, potem organizator państwowej administracji leśnej, naukowiec, wreszcie rektor warszawskiej SGGW w latach 1936-1944 (po 1939 r. uczelni w podziemiu);
Edward Nyary (1830-1863) - węgierski hrabia, major, ochotnik walczący w szeregach polskich w czasie Powstania Styczniowego, zmarł z odniesionych ran po bitwie pod Panasówką, pochowany w Zwierzyńcu;
Eugenia Siemaszkiewicz (1932-) - urodzona w Zwierzyńcu, pisarka oraz tłumaczka poezji rosyjskiej i radzieckiej;
Jan Sobieski (1629-1696) - hetman wielki koronny, następnie król Polski, odwiedzał Marysieńkę jako wdowę, w letniej rezydencji Zamoyskich Zwierzyniec;
Zbigniew Ścibor-Rylski, ps. Motyl, Stanisław (1917-) - pilot, żołnierz AK, generał brygady WP, prezes Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich, przebywał w Zwierzyńcu jako uczeń szkolny i gimnazjalny;
Stanisław Tatar (1896-1980) - żołnierz WP, AK, generał PSZ na Zachodzie, w okresie II Wojny Światowej przez pewien czas ukrywał się w Zwierzyńcu[5];
Aleksandra Wachniewska (1902-1989) - malarka pejzaży Zwierzyńca i okolic;
Jerzy Wasowski (1913-1984) - kompozytor, dziennikarz, ukrywał się w Ordynacji Zamojskiej w czasie II Wojny Światowej[6];
Jan Tomasz Zamoyski (1912-2002) - ostatni ordynat Ordynacji Zamojskiej;
Tomasz Antoni Zamoyski (1707-1752) - ordynat, fundator kościoła na wodzie w Zwierzyńcu.
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie[7]:
Artea
Braunsbach
Dulverton
Stanisławów
Kicewo
Saint Laurent
Soponya

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1