czwartek, 6 września 2012

Zbąszyń



Zbąszyń

Państwo Polska
Województwo wielkopolskie
Powiat nowotomyski
Gmina Zbąszyń
gmina miejsko-wiejska
Założono 1231
Prawa miejskie 1311
Burmistrz Tomasz Kurasiński
Powierzchnia 5,42[1] km²
Ludność (2009)
• liczba
• gęstość
7185
1326 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 68
Kod pocztowy 64-360
Tablice rejestracyjne PNT
Położenie na mapie Polski


Zbąszyń
52°15′11″N 15°55′04″E
TERC
(TERYT) 4303915064
Urząd miejski
ul. Żwirki 1
64-360 Zbąszyń
 Hasło Zbąszyń w Wikisłowniku
Strona internetowa


Kościół p.w. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Zbąszyniu


Centrum Zbąszynia


Zbąszyń – Brama wjazdowa do twierdzy
Zbąszyń (niem. Bentschen) to miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Zbąszyń. Miasto położone jest w zachodniej Polsce, nad Jeziorem Błędno i nad rzeką Obrą. Ośrodek wypoczynkowy i sportów wodnych, Muzeum Ziemi Zbąszyńskiej i Regionu Kozła mieszczące się na Rynku gromadzi zabytki związane z historią Zbąszynia i okolic a także z etnografią i kulturą ludową. W mieście znajdują są zakłady przemysłu odzieżowego i meblowego.
Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 7185 mieszkańców[2].
Spis treści  [ukryj]
1 Historia
2 Zabytki
3 Kozioł
4 Transport
5 Sport
6 Znani Zbąszynianie
7 Zobacz też
8 Bibliografia
9 Przypisy
10 Linki zewnętrzne
Historia[edytuj]

Najstarszy przekaz o Zbąszyniu pochodzi z 1231 roku, a prawa miejskie otrzymał już przed rokiem 1311. Do schyłku XIV w. Zbąszyń był własnością książęcą i królewską. W XV w. król Władysław Jagiełło, podarował miasto wojewodzie mazowieckiemu Janowi Głowaczowi. Rodzina jego przyjęła nazwisko Zbąskich. W pierwszej połowie XV w. Zbąszyń, będący we władaniu Abrahama Zbąskiego, stał się ważnym ośrodkiem husytyzmu w Wielkopolsce. Od 1613 roku Zbąszyń jest własnością rodu Ciświckich, którzy dokończyli budowę potężnej twierdzy, której pozostałości zachowały się do dziś w parku miejskim.
W 1700 roku miasto stało się własnością rodu Garczyńskich, po II rozbiorze Polski w 1793 roku zostało wcielone do Prus. W połowie XIX wieku miasto nawiedzały pożary i zalewały powodzie. W 1870 powstał tu ważny węzeł kolejowy. W 1918 roku, podczas powstania wielkopolskiego zniszczono powstałą tu fabrykę mączki ziemniaczanej, toczyły się o miasto zaciekłe walki. Zbąszyń wrócił w granice Polski w 1920 roku. W październiku 1938 roku Niemcy brutalnie wypędzili do Polski ok. 17 tysięcy Żydów nieposiadających obywatelstwa niemieckiego, z czego ok. 7 tysięcy znalazło schronienie w Zbąszyniu. O świcie 1 września 1939 roku Wehrmacht zajął po krwawych walkach zbąszyńską stację PKP i miasto, które później jedynie na kilka godzin odbili Polacy. 27 stycznia 1945 roku w Zbąszyniu ostatecznie zakończyła się okupacja niemiecka. Od 1975 roku stał się częścią województwa zielonogórskiego, a w wyniku nowego podziału administracyjnego kraju Zbąszyń wrócił w 1999 roku do województwa wielkopolskiego.
Zabytki[edytuj]

Zabytkiem godnym uwagi są pozostałości zamku (bastiony ziemne typu "palazzo in fortezza" i wieża z bramą wjazdową z XVI-XVII w.) oraz dwuwieżowy kościół (dawna kolegiata) barokowy z XVIII wieku. Na rewitalizowanym rynku wytyczony został zarys dawnego ratusza miejskiego. Z okresu międzywojennego pochodzi reprezentacyjny gmach Dworca PKP-ówczesnej stacji granicznej o charakterystycznej monumentalnej architekturze.
Kozioł[edytuj]

Okolice Zbąszynia, w tym: Zbąszynek, Dąbrówka Wlkp., Nowe Kramsko, Podmokle, Babimost, Grójec, Chobienice, Chrośnica i Trzciel zaliczają się do tzw. Regionu Kozła. Nazwa regionu pochodzi od charakterystycznego dla tego obszaru instrumentu ludowego – kozła. Do dziś zachował się charakterystyczny folklor muzyczny jak również nieliczni rzemieślnicy (patrz Nądnia) wykonujący te specyficzne instrumenty. Koźlarzowi w trakcie występu akompaniują zwykle skrzypce i klarnet es.
Transport[edytuj]

Znaczny węzeł kolejowy. Linie kolejowe, łączą Zbąszyń z innymi miastami:
Zbąszyń-Poznań-Warszawa,
Zbąszyń-Poznań-Bydgoszcz-Gdynia,
Zbąszyń-Zbąszynek-Sulechów-Zielona Góra,
Zbąszyń-Zbąszynek-Rzepin-Frankfurt nad Odrą,
linia obsługiwana niejednokrotnie przez parowozy, Zbąszyń-Wolsztyn-Leszno,
nieczynna linia Zbąszyń-Międzychód.
Przez miasto przebiega też droga wojewódzka nr 302 Nowy Tomyśl-Zbąszynek.
Sport[edytuj]

Od 1924 roku w Zbąszyniu funkcjonuje klub piłkarski KS Obra Zbąszyń. Klub obecnie rozgrywa mecze na Stadionie Miejskim[3].
Znani Zbąszynianie[edytuj]

Jagoda Gołek – szachistka
Stanisław Olejniczak – koszykarz
Daniel Patalas – gitarzysta zespołu Lombard
Ryszard Rybak – wychowanek Obry Zbąszyń, były zawodnik Lecha Poznań
Ryszard Tobys – rusznikarz
Tomasz Wachowski – powstaniec wielkopolski, kawaler Krzyża Walecznych, Prezes Związku Powstańców Wielkopolskich
Andrzej Krzywy – wokalista zespołu De MONO
Zobacz też[edytuj]

Synagoga w Zbąszyniu
Cmentarz żydowski w Zbąszyniu

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1