piątek, 7 września 2012

Wyszogród



Wyszogród

Państwo Polska
Województwo mazowieckie
Powiat płocki
Gmina Wyszogród
gmina miejsko-wiejska
Założono 1065
Prawa miejskie 1398
Burmistrz Mariusz Bieniek
Powierzchnia 12,96[1] km²
Ludność (2008)
• liczba
• gęstość
2732[1]
211 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 24
Kod pocztowy 09-450
Tablice rejestracyjne WPL
Położenie na mapie Polski


Wyszogród
52°23′23″N 20°11′27″E
TERC
(TERYT) 1141819154
Urząd miejski
ul. Rębowska 37
09-450 Wyszogród
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Wyszogród w Wikisłowniku
Strona internetowa


Góra Zamkowa


Stary most


Nowy most
Wyszogród – miasto w woj. mazowieckim w powiecie płockim, położone na prawym brzegu Wisły, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wyszogród. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. płockiego.
Według danych z 31 grudnia 2004 miasto miało 2793 mieszkańców.
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Historia Wyszogrodu
2.1 Kalendarium
3 Kultura i sport
4 Edukacja
5 Rolnictwo
6 Gospodarka
7 Zabytki
8 Przypisy
9 Bibliografia
10 Zobacz też
11 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Miasto i Gmina Wyszogród położone są w środkowo-zachodniej części województwa mazowieckiego w powiecie płockim nad Wisłą i ujściem Bzury. Miasto leży na wysokiej, 30-metrowej skarpie na prawym brzegu Wisły. Geograficznie leży na Wysoczyźnie Mazowieckiej. Wyszogród leży na skrzyżowaniu ważnych tras:
62 Droga krajowa nr 62 (Siemiatycze – Wyszków – Płock – Włocławek – Kruszwica – Strzelno),
50 Droga krajowa nr 50 (Ostrów Mazowiecka – Grójec – Żyrardów – Ciechanów),
Miasto od czasu wybudowania nowego mostu na Wiśle omija się z boku nowoczesna obwodnicą. Wyszogród liczy niespełna 3 tysiące mieszkańców. Dzięki bliskiemu położeniu dużych ośrodków jest łatwo dostępny komunikacyjnie. Do ważniejszych miast kursują autobusy PKSu. Odległości do niektórych miejscowości:
Warszawa – 70 km
Płock – 40 km
Włocławek – 93 km
Sochaczew – 21 km
Płońsk – 29 km
Ciechanów – 61 km
Historia Wyszogrodu[edytuj]

Wyszogród liczy sobie już prawie tysiąc lat i obok Płocka, Czerwińska nad Wisłą i Czerska należy do najstarszych miast nie tylko Mazowsza ale i Polski. Pierwsza pisana wzmianka o Wyszogrodzie datowana jest na 1065 rok. Z początkiem XIII w. Konrad I polecił wybudować tutaj zamek drewniany, który w późniejszym okresie został rozebrany, aby ustąpić zamkowi murowanemu postawionemu przez Kazimierza Wielkiego. Zamek ten zresztą w późniejszym czasie został długoletnią siedziba starostów królewskich. Wyszogród już był sporą osadą, gdy w 1398 r. uzyskał prawa miejskie od Janusza I. Liczne przywileje królewskie towarzyszące prawom miejskim spowodowały znaczny rozwój i rozbudowę miasta. Wyszogród stał się znanym ośrodkiem handlowym, gdzie handlowano głównie suknem. Głównie nie znaczy tylko. Dzięki portowi handlowemu w mieście rozwijał się także handel zbożem, cukrem, czy wyrobami z drewna. Rozkwit przerwał potop szwedzki w latach 1655-1660, a całkowity upadek miasta nastąpił po wielkim pożarze, który strawił całe miasto. Wraz z drugim rozbiorem Polski Wyszogród trafił pod panowanie Prus, co utrudniało rozwój miasta. Stan ten uległ zmianie dopiero w XIX w. głównie dzięki rozwojowi handlu zbożem i budowie zakładów przemysłowych. Doprowadziło to do znacznego wzrostu zaludnienia, szczególnie w okresie międzywojennym. Wyszogród liczył w 1939 r. 6739 mieszkańców, najwięcej jak dotąd w historii miasta. Związane to było z planami rozwoju turystyki i planowanej rozbudowie usług turystycznych w mieście, związanej z ruchem turystycznym na trasie Warszawa – Żelazowa Wola – Czerwińsk nad Wisłą. II wojna światowa przyniosła duże straty dla miasta. Ludność żydowską, która stanowiła znaczną część mieszkańców, aresztowano, zamknięto w getcie, a następnie wywieziono do obozów zagłady i wymordowano. Po wyzwoleniu nastąpiła odbudowa i rozbudowa miasta, które stało się lokalnym ośrodkiem handlowym i usługowym dla rolniczej okolicy.
Kalendarium[edytuj]
XI-XIII w. – gród na Górze Zamkowej, kontrolujący przeprawę przez Wisłę oraz osada targowa
1065 – pierwsza wzmianka historyczna (falsyfikat mogileński)
pocz. XIII w. – budowa nieistniejącego już dziś zamku przez Konrada I mazowieckiego, siedziba kasztelanii
1313 – zmarł tu książę płocki Bolesław II mazowiecki
1398 – otrzymanie praw miejskich
od 1793 – Wyszogród znajdował się pod zaborem pruskim
od 1807 – w Księstwie Warszawskim
od 1815 – w Królestwie Polskim
1991 założenie ochotniczej straży pożarnej
1946 – budowa najdłuższego drewnianego mostu w Europie przez inż. Stefana Łukawskiego (zamknięty dla ruchu, a następnie rozebrany po oddaniu do użytku nowego mostu w 1999 r.)
1999 – oddanie do użytku nowego, stalowego mostu przez Wisłę i Bzurę
Kultura i sport[edytuj]

Wyszogród jest lokalnym ośrodkiem kultury. W mieście działa Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna wraz z filią w Rębowie, istnieje oddział Towarzystwa Naukowego Płockiego, które dysponuje salą konferencyjną, organizuje sympozja, wystawy. Organizowane są imprezy masowe dla mieszkańców miasta i gminy, takie jak Dni Wisły, Biegi Nadwiślańskie, Memoriał im. Janusza Grzegorzewskiego. W 2006 roku zorganizowano na stadionie miejskim w Wyszogrodzie Dożynki Województwa Mazowieckiego, Powiatu Płockiego i Diecezji Płockiej. W mieście istnieje Ludowy klub Sportowy "Stegny". Wyszogród posiada stadion miejski, na którym rozgrywane są mecze miejscowego klubu, oraz niedawno oddaną do użytku pełnowymiarową halę sportową.
Edukacja[edytuj]

Sieć placówek oświatowych i wychowawczych w Gminie i Mieście Wyszogród tworzą:
Zespół Szkół im. Jana Śniadeckiego w Wyszogrodzie
Zespół Szkół w Ciućkowie
Gimnazjum w Wyszogrodzie im. Bohaterów Bitwy nad Bzurą
Szkoła Podstawowa im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Wyszogrodzie
Szkoła Podstawowa w Rębowie
Szkoła Podstawowa im. F. Chopina w Kobylnikach
Przedszkole Samorządowe w Wyszogrodzie
Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna w Wyszogrodzie oraz Filia w Rębowie.
Rolnictwo[edytuj]

Gmina Wyszogród położona jest nad północnym brzegiem Wisły. Zajmuje powierzchnię 98 km², z czego 13,9 przypada na miasto, a 84,1 na 17 sołectw. Jest typową gminą rolniczą o powierzchni ogólnej 9 793 ha, z czego użytki rolne zajmują 6 100 ha co stanowi 62,3% ogólnej powierzchni. Z użytków rolnych, grunty orne zajmują powierzchnię 5 900 ha, tj. 96,7% użytków rolnych, sady 102 ha, tj. 1,67%, łąki 98 ha, tj. 1,6%. W ogólnej powierzchni gminy znajdują się również lasy 700 ha, tj. 7,15%. Przeważają gleby III i IV klasy, które stanowią łącznie 73% gleb. Średni wskaźnik bonitacji wynosi 0,99. największą grupę stanowią gospodarstwa od 7 do 10 ha. Średni areał w ostatnich latach sukcesywnie rośnie i aktualnie wynosi 8,70 ha. Zachodzące zmiany struktury gospodarstw są istotnie zauważalne i postępują w kierunku prawidłowego ich funkcjonowania. W sektorze zasiewów dominują zboża, które stanowią 3 732 ha gruntów co stanowi 61,18% użytków rolnych.
Gospodarka[edytuj]

Wyszogród jest gminą typowo rolniczą. Brak tutaj jakiegokolwiek przemysłu, a mieszkańcy miasta trudnią się usługami, handlem czy rolnictwem. Kilka lat wstecz w Wyszogrodzie działała Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska, która jednak nie przetrwała okresu transformacji i upadła. Ogółem w gminie działa ok. 250 podmiotów gospodarczych. Od niedawna działa firma "Vitesse sportswear", która szyje ubrania dla kolarzy. Żegluga Śródlądowa, Kaltrus - owoce i warzywa, ośrodek zdrowia, stacja benzynowa, niedawno otwarty został serwis "Bosch", sklepy, punkty usługowe, dom towarowy, Dom Weselny "Zamkowa". W mieście zlokalizowany jest Nadwiślański Bank Spółdzielczy, pogotowie ratunkowe. Niedawno w Towarzystwie Naukowym Płockim otworzono restaurację "W Towarzystwie".Którą po kilku miesiącach zamieniono na pizzerię.
Zabytki[edytuj]



Kościół Świętej Trójcy
Kościół Świętej Trójcy – został wybudowany w XVIII w. przez architekta pomorskiego Samuela Fischera. Kościół zbudowany jest w stylu późnobarokowym, a fasadę kościoła wieńczą dwie smukłe wieże. We wnętrzu na uwagę zasługuje neobarokowy ołtarz z II połowy XIX w.
Kościół Matki Boskiej Anielskiej – kościół Franciszkanów został oddany do użytku na początku XV w. W XVII w. uległ rozbudowie i przebudowie. W latach 1808-1945 został przemianowany na zbór ewangelicki. Zbudowany w stylu barokowym, posiada zabytkowy ołtarz, nawy, późnogotyckie prezbiterium. Ołtarz główny posiada ciekawą rzeźbą pelikana, który karmi młode.
Mosty na Wiśle
stary – drewniany most na Wiśle do niedawna był najdłuższą tego typu konstrukcją w Europie. Konstrukcja posiadała 60 przęseł i aż 1285 metrów długości. Wybudowali go polscy i radzieccy jeńcy wojenni w 1944 r. z drewna pochodzącego z Puszczy Kampinoskiej. Niestety ciągle naprawiany i uszkadzany most pochłaniał olbrzymie koszty utrzymania i eksploatacji. W 1999 r. postanowiono ostatecznie rozebrać drewnianego starca, a dla pamięci o nim pozostawiono na prawym brzegu Wisły widokowy pomost z fragmentu mostu.
nowy most w Wyszogrodzie – wskutek ciągłego uszkadzania starego, drewnianego mostu na Wiśle przez kry czy wezbrane wody rzeki, podjęto decyzję o budowie nowej przeprawy mostowej. Pomysł wybudowania nowego mostu poparty był również tym iż drewniany most miał ograniczoną nośność, ciężkie samochody ciężarowe nie mogły po nim przejechać. W 1999 r. most został oddany do użytku, a stary został prawie całkowicie rozebrany.
układ przestrzenny Wyszogrodu z Rynkiem i uliczkami z niego wychodzącymi
Ratusz – siedziba Urzędu Miasta i Gminy
Pomnik poświęcony Bohaterom Bitwy nad Bzurą
barokowy budynek klasztorny z 1684
domy z XVIII i XIX w.
stanowisko archeologiczne - wczesnośredniowieczne, stożkowate grodzisko zwane Górą Zamkową, w tym miejscu w średniowieczu wzniesiono zamek.
cmentarz żydowski z XIX w.
grodzisko z VII-XI w. otoczone wysokim wałem zniszczonym od strony rzeki, położone na zachód od centrum miasta, przy granicy z wsią Drwały, na cyplu na krawędzi wysokiego brzegu Wisły .
Przypisy

↑ 1,0 1,1 Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). [dostęp 1.10.2009].
Bibliografia[edytuj]

"Wyszogród w zwierciadle czasu" 1999 A.H. Boszko wyd. OPTIMUS ISBN 83-907262-2-X
"Powiat Płocki" 1999 Praca Zbiorowa wyd. Promis ISBN 83-88099-30-2
"Mazowsze na weekend" 2002 S. Kulczyk, A. Krakowiak wyd. Pascal ISBN 83-7304-086-2

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1