Włoszczowa

Włoszczowa

Państwo Polska
Województwo świętokrzyskie
Powiat włoszczowski
Gmina Włoszczowa
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie 1539
Burmistrz Bartłomiej Dorywalski
Powierzchnia 30,30 km²
Wysokość 240 m n.p.m.
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
10 657
354,2 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 41
Kod pocztowy 29-100
Tablice rejestracyjne TLW
Położenie na mapie Polski


Włoszczowa
50°51′15″N 19°58′01″E
Urząd miejski
ul. Partyzantów 14
29-100 Włoszczowa
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Włoszczowa w Wikisłowniku
Strona internetowa
Włoszczowa – miasto powiatowe w województwie świętokrzyskim. Siedziba władz gminy Włoszczowa i powiatu włoszczowskiego. Położone na Wyżynie Przedborskiej.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 10 657 mieszkańców[1].
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Zabytki
3 Historia
4 Herb Miasta Włoszczowa
5 Przemysł
6 Części miasta
7 Infrastruktura i transport
7.1 Transport drogowy
7.2 Transport kolejowy
8 Ochrona środowiska
9 Oświata
9.1 Szkoły podstawowe i gimnazja
9.2 Licea Ogólnokształcące
9.3 Szkolnictwo wyższe
10 Kultura
11 Wspólnoty wyznaniowe
12 Współpraca międzynarodowa
13 Zobacz też
14 Przypisy
15 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Włoszczowa znajduje się we wschodniej części Niecki Włoszczowskiej na Wyżynie Przedborskiej. Północno-wschodnią granicę miasta wyznacza rzeka Czarna Struga należąca do dorzecza Pilicy. Położone na północ od zwartej zabudowy miejskiej łąki przecina sztucznie uregulowana rzeka (dopływ Czarnej Strugi).[potrzebne źródło] W południowej części miasta znajduje się niewielkie wapienne wzniesienie nazywane Czarnecką lub Ewińską Górą – najwyższy punkt w granicach miasta – 271 m n.p.m.
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 30,30 km²[2].
Miasto do 1999 r. leżało w województwie kieleckim.
Zabytki[edytuj]


Ta sekcja od 2010-03 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Ślady wczesnośredniowiecznego grodziska (kopiec św. Jana Nepomucena) z XII-XIII wieku. Prawdopodobnie było to grodzisko stożkowe z wieżą obronną. W odległości kilku metrów od podstawy kopca widać ślady fosy. Na jego szczycie znajduje się figura świętego Jana Nepomucena (stąd nazwa kopca) wykonana w stylu barokowym.
Pozostałości założeń obronnych po zamku Szafrańców (herbu Stary Koń) z XVI wieku.


Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny we Włoszczowie
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z XVII wieku, rozbudowany w XIX wieku. Wewnątrz barokowy obraz Matki Bożej z św. Joachimem i Józefem z połowy XVII wieku. Zbudowany na planie krzyża. Bryła świątyni wybudowana w połowie XVII wieku. Mniejsza wieża – tzw. "sygnaturka" pochodzi z 1874 roku. Duża wieża (dzwonnica z zegarem) wzniesiona została ok. 1896 roku jako wotum dziękczynne ufundowane przez ocalałych po epidemii cholery.
Kaplica Wszystkich Świętych wybudowana w latach 1786-1788 przez Ewę Małachowską żonę Mikołaja Małachowskiego (cm. parafialny z XVII w.) w stylu klasycystycznym.
Figurki św. Floriana z pierwszej połowy XIX wieku w Rynku oraz z XVIII wieku przy ul. Kusocińskiego. W miejscu tej drugiej do połowy XVII wieku znajdował się modrzewiowy kościół parafialny pod wezwaniem św. Jakuba.
Szkoła Podstawowa nr 1 (budynek z 1922 r.). W czasie okupacji hitlerowskiej w budynku szkoły mieścił się wojskowy szpital.
Układ urbanistyczny centrum miasta z XVI w.
Historia[edytuj]


Ta sekcja zawiera jedynie listę źródeł lub linki zewnętrzne, więc jej weryfikowalność pozostaje częściowo niejasna, z powodu niewystarczającej liczby przypisów umieszczonych w tekście artykułu.
Pierwsza wzmianka o Włoszczowie pochodzi z roku 1154. Wówczas Henryk Sandomierski przekazał miejscowość o nazwie Vloszcova Joannitom z Zagości.
Prawa miejskie nadane w 1539 roku przez króla Zygmunta I Starego staraniem starosty chęcińskiego Hieronima Szafrańca.
XVI-XVII wiek – Włoszczowa znajduje się w rękach Szafrańców.
Od II połowy XVII wieku do 1942 wzmożone osadnictwo żydowskie. W języku jidysz miasto otrzymało nazwę Vlotscheve.
Koniec XVIII wieku – miasto znajduje się pod panowaniem rodu Małachowskich, m.in. wojewody sieradzkiego Mikołaja Małachowskiego. Jego żona Ewa z Męcińskich buduje kaplicę cmentarną pw. Wszystkich Świętych.
Według Skorowidzu Miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. III. województwo kieleckie, wyd. w Warszawie w 1925 r., Włoszczowa liczyła 5479 mieszkańców, w tym 2565 wyznania rzymskokatolickiego, 2910 mojżeszowego; narodowość polską podało 5322 mieszkańców, żydowską – 156, niemiecką – 1.
W czasie II wojny światowej — pod okupacją niemiecką w Generalnym Gubernatorstwie. We Włoszczowie w latach 1940-1942 istniało getto w rejonie ulicy Kilińskiego na południe od Rynku.
We wrześniu 1942 roku hitlerowcy wysiedlili prawie całą ludność żydowską miasta.[3]
W 1969 roku powstaje największe włoszczowskie przedsiębiorstwo Zakład Stolarki Budowlanej Stolbud Włoszczowa.
W 1980 roku oddany do użytku nowy szpital, który jako jeden z pierwszych w Polsce (jeszcze w okresie PRL) otrzymuje imię Jana Pawła II.
W pierwszej połowie grudnia 1984 r. dwutygodniowy strajk młodzieży Zespołu Szkół Zawodowych przy ul. Wiśniowej w obronie krzyży usuniętych z sal lekcyjnych. Strajkującą młodzieżą opiekowali się księża Marek Łabuda i Andrzej Wilczyński (+ 2000) oraz prob. ks. Kazimierz Biernacki (+1986). Pamiątkowa tablica na budynku szkoły.
Początek lat 90. XX wieku – okres upadku wielu dużych zakładów pracy, między innymi PTSB "Transbud Kielce" Oddział VI Włoszczowa, PEBEROL, STW – w mieście panuje ogromne bezrobocie. Sytuacja nieco poprawia się dopiero dekadę później.
W październiku 2006 miasto uzyskało ekspresowe połączenie kolejowe z Warszawą i Krakowem. Decyzję tę podjęto na skutek osobistych zabiegów ówczesnego ministra Gosiewskiego z Kancelarii Premiera RP, posła z tutejszego okręgu wyborczego. W tym celu przystosowano położoną na przebiegającej na zachód od miasta Centralnej Magistrali Kolejowej stację Włoszczowa Północ do obsługi pociągów pasażerskich.[potrzebne źródło]
3 czerwca 2007 koronacja Obrazu Najświętszej Maryi Panny Opiekunki Rodzin papieskimi diademami pobłogosławionymi przez papieża Benedykta XVI.
Źródła: m.in. S. Janaczek, Włoszczowa. Zarys dziejów miasta do końca XVIII wieku, Włoszczowa 2007; Z Matką Bożą Opiekunką Rodzin na ziemi włoszczowskiej, red. ks. T. Gacia, Kielce 2006.
Herb Miasta Włoszczowa[edytuj]

Wizerunek herbu ewoluował od połowy XVI w. W zasadzie nie zmieniała się jego górna część, czyli rysunek dwóch wież. Z prawej (heraldycznej) wygląda głowa białego konia – element herbu "Staż" Szafrańców – byłych właścicieli Włoszczowy. Z lewej głowa białego ptaka (nieznanego pochodzenia). Dolna część jest podzielona na dwie części. Po prawej stronie znajduje się biały połuorzeł bez korony. Z lewej litera "K" w koronie – nawiązanie do przynależności do dawnego województwa kieleckiego.[potrzebne źródło]
Przemysł[edytuj]

W mieście funkcjonuje przemysł drzewny, spożywczy, obróbki aluminium, budowlany oraz elektryczny.

Ta sekcja wymaga określenia jasnych kryteriów wyboru.
Kryteria powinny być poparte źródłami, nie mogą naruszać zasady neutralnego punktu widzenia, należy też unikać próżnych wyrażeń takich jak "znani", "najlepsi" itd. Kryteria możesz omówić w dyskusji artykułu.
Zobacz też: Zasady tworzenia list.
Do największych zakładów należą:
ZPUE S.A. – producent urządzeń do przesyłu i rozdziału energii elektrycznej.
Stolbud Włoszczowa S.A. – producent drewnianych drzwi i okien. Ma 800 pracowników. Od 2006 roku w grupie ZPUE S.A.
Effector S.A. – producent szyb zespolonych i okapników; obróbka aluminium.
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska "Włoszczowa" – producent serów twardych i serków deserowych.
Strunobet Migacz – producent słupów wirowanych i kontenerowych stacji transformatorowych.
Części miasta[edytuj]

"Miasto" – najstarsza miejska część Włoszczowy z XVI-wiecznym układem urbanistycznym.
Podzamcze Włoszczowskie – miejsce początkowego osadnictwa.
Włoszczówka (Przedmieście) – nazwa zapomniana, choć coraz częściej pojawiająca się na dokładniejszych mapach. Obecnie to część ulicy Partyzantów.
Górki – uliczki na południe od Rynku, ul. Kilińskiego.
Górajek – nazwa pochodzi od nazwiska dziedziczki Włoszczowy – Gorajskiej. Ulica Jędrzejowska oraz tzw. Górajek Beliński – droga wylotowa w kierunku Kielc.
Zielonka – część ulicy Sienkiewicza w okolicy dworca PKS.
Podlipie – Wylotówka na Jędrzejów, za linią kolejową Kielce–Częstochowa.
Osiedla wzdłuż osi ulicy Wiśniowej – Osiedle Jana Brożka, Władysława Broniewskiego i Armii Krajowej.
Północ – Najmłodsza "dzielnica" osiedlowa przy linii kolejowej CMK.
Potarganka – ulica Wiejska.
Infrastruktura i transport[edytuj]



Włoszczowa – budynek stacyjny


Włoszczowa Północ
Transport drogowy[edytuj]
Przez Włoszczowę przebiegają drogi wojewódzkie:
786 Kielce – Częstochowa
742 Przygłów – Nagłowice
785 Włoszczowa – Ciężkowice
Transport kolejowy[edytuj]
Włoszczowa posiada dwie stacje kolejowe:
61 Włoszczowa na trasie Kielce – Częstochowa.
4 Centralna Magistrala Kolejowa Włoszczowa Północ na trasie Grodzisk Mazowiecki – Zawiercie.
Z tej stacji jeżdżą pociągi do Warszawy, Gliwic, Krakowa, Katowic, Krynicy, Poznania oraz pociąg międzynarodowy do Moskwy i Pragi przez Terespol oraz wiele niezatrzymujących się pociągów InterCity jeżdżących przez CMK.
Ochrona środowiska[edytuj]

Miasto Włoszczowa otoczone jest terenami podlegającymi pod Włoszczowsko-Jędrzejowski Obszar Chronionego Krajobrazu. Miasto, podobnie jak cała gmina, objęte jest programem segregacji odpadów. Posiada własne składowisko odpadów na Kępnym Ługu oraz oczyszczalnię ścieków przy ul. Wiejskiej (wybudowana w połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku).
Oświata[edytuj]

Szkoły podstawowe i gimnazja[edytuj]
Zespół Placówek Oświatowych nr 1 im. Józefa Piłsudskiego.
Zespół Placówek Oświatowych nr 2 im. Partyzantów Ziemi Włoszczowskiej.
Licea Ogólnokształcące[edytuj]
I Liceum Ogólnokształcące im. gen. Władysława Sikorskiego.
II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego przy ZSP nr 2.
III Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica przy ZSP nr 3.
Szkolnictwo wyższe[edytuj]
Politechnika Świętokrzyska w Kielcach, filia we Włoszczowie przy I Liceum Ogólnokształcącym im. gen. Władysława Sikorskiego.
Kultura[edytuj]

Organizacje pozarządowe działające w zakresie kultury i lokalnego dziedzictwa:
Włoszczowskie Towarzystwo Krzewienia Kultury
Włoszczowskie Towarzystwo Historyczne
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Większość mieszkańców miasta stanowią wierni Kościoła Rzymskokatolickiego (dwie parafie). Pierwsza parafia rzymskokatolicka pw. św. Jakuba powstała prawdopodobnie w XIV wieku. Włoszczowa jest siedzibą dekanatu włoszczowskiego. Obecne parafie to: Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny; Parafia pw. bł. Józefa Pawłowskiego z grona 108 męczenników II wojny światowej (od 11 października 1999). Z Włoszczową jako miastem dzieciństwa związany był bp Mieczysław Jaworski, ur. w 1930 r., w latach 1982-2001 bp tyt. Rapidum i sufragan kielecki, zm. w. 2001 r. Popiersie w kościele Wniebowzięcia NMP z napisem: Nigdy stąd nie odszedłem.
Działalność religijną w mieście prowadzi także Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej, protestancka wspólnota o charakterze ewangelicznym. Istnieje również Sala Królestwa miejscowego zboru Świadków Jehowy[4].
Na terenie miasta działają następujące wspólnoty religijne:
Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej
Kościół Rzymskokatolicki
Świadkowie Jehowy
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie:
 Ilińce [potrzebne źródło]
 Le Passage [potrzebne źródło]
Zobacz też[edytuj]

Synagoga we Włoszczowie
Stary cmentarz żydowski we Włoszczowie
Nowy cmentarz żydowski we Włoszczowie