wtorek, 11 września 2012

Szczuczyn


Szczuczyn

Państwo Polska
Województwo podlaskie
Powiat grajewski
Gmina Szczuczyn
gmina miejsko-wiejska
Burmistrz Artur Kuczyński
Powierzchnia 13,23 km²
Ludność (2008)
• liczba
• gęstość
3552[1]
268 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 86
Kod pocztowy 19-230
Położenie na mapie Polski


Szczuczyn
53°33′58″N 22°17′06″E
TERC
(TERYT) 3202704054
Urząd miejski
Plac Tysiąclecia 23
19-230 Szczuczyn
Strona internetowa
Szczuczyn to miasto w woj. podlaskim, w powiecie grajewskim, położone 57 km na północ od Łomży. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Szczuczyn. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. łomżyńskiego.
Przez miasto przepływa Wissa, niewielka rzeka, dopływ Biebrzy. Ośrodek usługowy; drobny przemysł: spożywczy, skórzany i ceramiczny.
Spis treści  [ukryj]
1 Historia
2 Zabytki
3 Transport
4 Znani ludzie urodzeni w Szczuczynie
5 Przypisy
6 Bibliografia
7 Zobacz też
Historia[edytuj]

Około 1425 nad Wissą osiedlili się Szczukowie, pochodzący z północnego Mazowsza. Przywilejem z dnia 16 października 1436 książę Władysław ponownie nadał i sprzedał Falisławowi i Marcinowi Szczukom 55 włók ziemi po obu stronach Wissy. Na tych ziemiach powstała wieś Szczuki Litwa. Wieś ta w 1651 przeszła w ręce Jana Ławskiego. W 1683 ziemię odkupił Stanisław Antoni Szczuka, sekretarz i zaufany dyplomata króla Jana III Sobieskiego. Szlachcic zgromadził inne ziemie w tej okolicy. W latach 1689-91 rozpoczął się pierwszy etap budowy miasta Szczuczyna. 9 listopada 1692 uznaje się za datę powstania miasta. Po wielkim pożarze w 1699 miasto zostało odbudowane przez S. A. Szczukę. Jan III Sobieski nadał Szczuczynowi prawa miejskie magdeburskie. Był on fundatorem barokowego zespołu kościoła, kolegium i klasztoru, jako wotum wdzięczności za wiktorię wiedeńską. W 1700 rozpoczęło tu działalność kolegium pijarskie. W 1721, już po śmierci S. A. Szczuki, powstała w Szczuczynie szkoła dla dziewcząt. Szczuczyńskie kolegium kończyli zasłużeni uczeni: Jakub Falkowski, Antoni Waga, Jakub Waga, Teodor Waga, Bronisław Trentowski. Istniał tutaj pierwszy w Polsce instytut dla głuchoniemych, który w 1816 r. przeniesiono do Warszawy.
W 1858 powstał w Szczuczynie szpital pw. św. Stanisława.
W sierpniu 1941 w gospodarstwie pod Szczuczynem u gospodyni D. Żydówki, wypożyczone z getta w Szczuczynie do prac polowych zostały zabrane z gospodarstwa i zatłuczone na śmierć: kosami, motykami, pałkami. Potem zakopane na polu[2].
Zabytki[edytuj]

Zachowane
Klasztor barokowy zakonu Pijarów budowany w latach 1697 – 1711 (1743?), projektu Józefa Pioli, budowę prowadził Józef Fontana. Fundował go Stanisław Antoni Szczuka i król Jan III Sobieski.
Kościół pw. Najświętszej Marii Panny z 1701-1711 roku w stylu barokowym. Dekoracja sztukatorska wnętrza została wykonana przez Francesco Maino w 1708 roku.
Barokowy ołtarz z obrazem Madonny z XVI-wieku ze srebrną sukienką przesłaną przez papieża Innocentego XIII.
W ołtarzu prawej nawy obraz "Widzenie św. Józefa Kalasantego" namalowany przez Jerzego Siemiginowskiego, (nadwornego malarza Jana III Sobieskiego).
Barokowy krucyfiks z początku XVII w.
Kolegium Pijarów z 1706(1708?) roku w stylu barokowym dla 300 uczniów.
Zespół Poczty Polskiej (w stylu klasycznym) zbudowany w 1863 r. W skład jego wchodzą:
Poczta,
Stajnia,
Wozownia.
Barokowe założenie miejskie z końca XVII wieku.
Najstarszy budynek w Szczuczynie pochodzi z 1690 r. Jednopiętrowy dom właścicieli miasta Szczuków,przy ul. Plac Tysiąclecia 1, mieści dziś sklepy i mieszkania lokatorskie.
Dom Żyda "Ozerowicza" z 1853 r. przy ul. Kościelnej 1 – po spaleniu wyremontowany i użytkowany jako Ognisko Muzyczne, obecnie od zachodu mieści się Sklep Mięsny, a od północy Księgarnia.
Niezachowane
Pałac rodu Szczuków w stylu barokowym z 1687-1690 roku, projektu Józefa Piola, budowę prowadził Józef Fontana. Przebudowany w latach 1705-1709 na pałac na planie prostokąta z dwoma narożnymi alkierzami. Zniszczony został w 1712 roku (Wojna Północna). Fundamenty odkryto w latach 1966-1967 i 1977-1979. Leżał na wschód od ulicy Kilińskiego i na północ od Księżanki. Obecnie są plany wyeksponowania ruin.
Ratusz w stylu barokowym na Starym Rynku z początku XVIII wieku.
Pomnik murowany wzniesiony na cześć komisarza dóbr szczuczyńskich Samuela Szpielowskiego Neronowicza z 1710 roku (pomnik zniszczono w czasie II wojny światowej).
Dworek, w którym mieściła się szkoła żeńska prowadzona przez Siostry Miłosierdzia (rozebrany w 1817 r.).
Fortyfikacje bastionowe otaczające miasto w XVIII wieku.
Synagoga z 1820 roku. Bardzo bogata, najładniejsza z trzech byłych domów modlitw, stała obok poczty. Spalona razem z dwoma skromniejszymi 21.09.1939 r. przez wycofujące się wojska niemieckie. Pozostały po niej trzy słupy z ogrodzenia.
Transport[edytuj]

Lokalny węzeł drogowy, w mieście krzyżują się drogi krajowe:
58, kierunek Szczytno-Olsztynek
61, kierunek Augustów-Grajewo-Szczuczyn-Łomża-Ostrołęka-Warszawa
Szczuczyn nie posiada linii kolejowej. Najbliższa stacja kolejowa to Grajewo (18 km od miasta). Głównym przewoźnikiem autobusowym w mieście i okolicy jest PKS Łomża. Można spotkać tu również autobusy PKS Suwałki, PKS Warszawa oraz PKS Transkom Pisz. Szczuczyn posiada bezpośrednie połączenia autobusowe z Białymstokiem, Łomżą, Warszawą, Grajewem, Ełkiem, Radziłowem, Jedwabnem, Suwałkami, Augustowem, Piszem, Białą Piską, Oleckiem, Giżyckiem, Gołdapią i in. W okresie letnim bywa uruchamiany dodatkowy kurs do Lublina i Władysławowa przez Gdańsk.
Znani ludzie urodzeni w Szczuczynie[edytuj]

Myer Prinstein – lekkoatleta, wielokrotny medalista olimpijski

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1