wtorek, 11 września 2012

Syców


Syców

Państwo Polska
Województwo dolnośląskie
Powiat oleśnicki
Gmina Syców
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie 1312
Burmistrz Sławomir Kapica
Powierzchnia 17,05 km²
Wysokość 160-222 m n.p.m.
Ludność (2011)
• liczba
• gęstość
10 469 ▼[1]
623,6 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 62
Kod pocztowy 56-500
Tablice rejestracyjne DOL
Położenie na mapie Polski


Syców
51°18′36″N 17°43′25″E
TERC
(TERYT) 5020314074
Urząd miejski
ul. Mickiewicza 1
56-500 Syców
 Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Syców (niem. Groß Wartenberg, do 1888 Polnisch Wartenberg[2]) – miasto w woj. dolnośląskim, w powiecie oleśnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Syców. Położone jest na pograniczu Wzgórz Twardogórskich i Wzgórz Ostrzeszowskich.
Według danych z 31 marca 2011 miasto liczyło 10 469 mieszkańców.
Historycznie leży na Dolnym Śląsku. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. kaliskiego. Przed 1975 było siedzibą powiatu sycowskiego w ramach starego województwa wrocławskiego.
Spis treści  [ukryj]
1 Komunikacja
2 Oświata
3 Nazwa
4 Historia
4.1 Wieki XIII-XVIII
4.2 Wieki XIX i XX do II wojny światowej
4.3 Lata po II wojnie światowej
4.4 Wolni panowie stanowi Sycowa
5 Zabytki
6 Wspólnoty wyznaniowe
7 Gospodarka
7.1 Tereny inwestycyjne
7.2 Strefa ekonomiczna
8 Sport
9 Współpraca międzynarodowa
10 Sycowianie
10.1 Honorowi Obywatele Miasta i Gminy Syców
10.2 Osoby związane z Sycowem
10.3 Osoby urodzone w Sycowie
10.4 Sycowskie media
11 Zobacz też
12 Przypisy
13 Linki zewnętrzne
Komunikacja[edytuj]

Przez Syców przebiega droga krajowa oraz mają swój początek i koniec drogi wojewódzkie.
droga krajowa nr 8 (w ciągu trasy europejskiej E67) i w fazie budowy droga ekspresowa S8: Słone (Kudowa-Zdrój) – Wrocław – Oleśnica – Syców – Wieluń – Warszawa – Budzisko
droga wojewódzka nr 448: Milicz – Krośnice – Twardogóra – Syców
droga wojewódzka nr 449: Syców – Ostrzeszów – Grabów nad Prosną – Błaszki
Oświata[edytuj]

Na terenie miasta i gminy Syców funkcjonuje 15 placówek oświatowych: 1 gimnazjum, 6 szkół podstawowych, 1 szkoła filialna, 3 przedszkola publiczne, 1 przedszkole niepubliczne, 2 szkoły ponadgimnazjalne, a także Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia. W mieście podstawową opiekę edukacyjną zapewniają 2 szkoły podstawowe oraz gimnazjum (z istniejącymi przy nich świetlicami środowiskowymi)[3], a także 3 przedszkola publiczne i Niepubliczne Przedszkole Sióstr Urszulanek.
Nazwa[edytuj]



Nazwa Sycowo oboie wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 roku wydanym w języku polskim w Berlinie[4].
Źródła z końca XIII w. przytaczają słowiańską nazwę Syczowe lub Syzow, z której po przejęciu miasta przez Polskę utworzono obecną nazwę. Obok miejscowości prawdopodobnie już przed 1276 książę wrocławski lokował miasto Wartenberg, w którym osadził kolonistów z Frankonii, na co wskazują udokumentowane później nazwiska mieszczan. Osada otrzymała nowoczesne, regularne rozplanowanie przestrzenne. W dokumencie z 1276 Albert von Schmollen określony jest jako kasztelan we Wrathenberc, mieście zbudowanym wokół warownej twierdzy na szlaku handlowym między Wrocławiem, Kaliszem, a Toruniem. W 1287 wzmiankowany jest miejscowy kościół farny. W 1283 dokument biskupstwa wrocławskiego po raz ostatni wymienia obie wersje nazw, mówiąc o "districtus Syczow sive Wartinbergk". W pruskim urzędowym dokumencie z 1750 roku wydanym języku polskim w Berlinie przez Fryderyka Wielkiego miasto wymienione jest pośród innych śląskich miejscowości jako Sycowo oboie, co potwierdza istnienie dwóch osad w tym miejscu[4].
Historia[edytuj]


Ta sekcja od 2009-03 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Wieki XIII-XVIII[edytuj]


Sycowski rynek


Szpital


Urząd Miasta I Gminy Syców


Kościół ewangelicko-augsburski w Sycowie


Cztery pory roku w Sycowie


Ernst Biron
Źródła z 1312 ostatecznie potwierdzają posiadanie przez osadę praw miejskich. W 1293, w wyniku podziałów dziedzicznych Śląska, miasto przechodzi z księstwa wrocławskiego do księstwa głogowskiego, by ostatecznie w 1320 znaleźć się w granicach księstwa oleśnickiego.
Po śmierci ostatniego piastowskiego księcia oleśnickiego, jego ziemie przechodzą pod panowanie czeskie. Król Władysław II Jagiellończyk (król Czech i Węgier) wydziela w 1489 r. z księstwa tzw. Wolne Państwo Stanowe, które nadaje rodowi von Haugwitz. W 1529 r. posiadłość przechodzi na Panów von Maltzan, którzy następnie sprzedają je za 133 tysiące guldenów Georgowi von Braun w 1571 r. 20 lat później Georg Wilhelm von Braun sprzedaje ziemie za 140 tysięcy talarów Abrahamowi burgrabiemu von Dohna-Schlobitten. Trzy lata później burgrabia rozpoczyna budowę nowego zamku (ukończona w 1608 r.).
W roku 1734 rozpoczyna się panowanie książąt von Biron (później von Biron-Kurland, zobacz: Ernest Jan Biron), trwające aż do zakończenia II wojny światowej. W 1741 r. Wartenberg, wraz z całym Dolnym Śląskiem, zostaje włączony do Prus i podniesiony do rangi miasta powiatowego. W 1758 r. mieszkają w nim 863 osoby.
Wieki XIX i XX do II wojny światowej[edytuj]
1805: usunięto część murów miejskich
1847: pierwsza gazeta wydawana w mieście - Groß-Wartenberger Kreisblatt
1853: rozbudowano zamek
1870-1872: budowa linii kolejowej Oleśnica-Kępno przez Syców (stacja kolejowa otwarta w 1871 r.); pierwotnie odcinek ten miał stanowić fragment bezpośredniej trasy Wrocław-Warszawa (Breslau-Warschauer Eisenbahngesellschaft), jednak wskutek braku zainteresowania władz rosyjskich, a później polskich nie została ona zrealizowana do dziś
1880: miasto ma 214 domów i 2 320 mieszkańców
1888: miasto przemianowano na Gross Wartenberg; pierwotnie miasto nazywano Wartenberg, później zaś Polnisch Wartenberg (ze względu na skład etniczny miejscowej ludności oraz przebiegającą do 1793 r. w pobliżu miasta granicę Rzeczypospolitej) w celu odróżnienia go od Deutsch Wartenberg (dziś Otyń), również położonego w historycznych granicach Śląska
1920: w rezultacie ustaleń traktatu wersalskiego, duża część powiatu sycowskiego przypadła Polsce, a Syców stał się miastem przygranicznym; wschodnia granica Rzeszy, przebiegająca niegdyś niemal 30 km na wschód od miasta, zbliżyła się na odległość 3 km. W rejonie tym na pograniczu z Wielkopolską, pomimo kilkuset lat oderwania od Polski, zachował się język polski i ludzie identyfikujący się z państwem polskim[potrzebne źródło]. Ze względu na znaczne oddalenie od Górnego Śląska kilka wiosek z powiatu sycowskiego przyłączono do Wielkopolski, co utrzymało się do reformy administracyjnej przeprowadzonej w czasach rządu Jerzego Buzka. Jest to jedyny region Dolnego Śląska gdzie obok gwar Chwalimia i Chazaków Rawickich zachowała się w stanie szczątkowym reliktowa gwara dolnośląska, co stanowi ewenement na Dolnym śląsku.
1937-1941: budowa linii kolejowej do Bukowy Śląskiej, dzięki której Syców uzyskuje bezpośrednie połączenie z Namysłowem
Przed rokiem 1945, jako Groß Wartenberg (w wolnym tłumaczeniu: Wielka Strażnica), Syców pozostawał w granicach pruskiego rejonu administracyjnego Breslau (Wrocław). W roku 1939 r. w mieście zameldowanych było 3 089 osób[potrzebne źródło], głównie narodowości niemieckiej[5].
Lata po II wojnie światowej[edytuj]
W styczniu 1945 r. prawie niezniszczone miasto dostało się w ręce Armii Czerwonej, która przebywa w nim około pół roku. W tym czasie miasto zostało częściowo zniszczone, a ratusz i zamek podpalone. Zabytki te zostały następnie rozebrane przez administrację polską, a niemiecka ludność miasta wysiedlona i zastąpiona polskimi osadnikami. W miejsce bloku śródrynkowego z ratuszem władze wyznaczyły parking samochodowy, zaś sam rynek przemianowały na Plac Wolności; część ubytków w tkance miasta zastąpiona została socjalistyczną architekturą mieszkaniową. W miejsce zamku utworzono skwer publiczny. W 1946 r. miasto liczyło 2600 mieszkańców.
W latach 1945-1975 siedziba powiatu sycowskiego.
Linia kolejowa do Bukowy Śląskiej została w 1988 r. zamknięta, by w r. 1992 ulec całkowitej rozbiórce. W r. 2002 zlikwidowane zostały ostatnie połączenia pasażerskie na trasie Kępno-Syców-Oleśnica. W 2000 r. oddano za to drogową obwodnicę miasta, dzięki czemu udało się wyprowadzić przechodzący dotąd przez samo centrum ruch tranzytowy.
Wolni panowie stanowi Sycowa[edytuj]
1489-1517 – Hans von Haugwitz
1494-1516 – Heinrich von Haugwitz
1517-1529 – Zdeněk Lev z Rožmitálu
1529-1551 – Joachim I von Maltzan
1551-1569 – Johann Bernhard von Maltzan
1551-1560 - Franciszek von Maltzan
1569-1571 – Joachim II von Maltzan
1571-1585 – Georg von Braun
1585-1592 – Georg Wilhelm von Braun
1592-1613 – Abraham Burggraf von Dohna-Kreschen
1613-1633 – Karl Hannibal von Dohna
1633-1642 – Maximilian Ernst von Dohna
1642-1646 – Otto Abraham von Dohna
1646-1683 – Johann Georg von Dohna
1683-1711 – Karl Hannibal II von Dohna
1711-1728 – Alexander zu Dohna-Schlobitten
1728-1734 – Christoph Albrecht von Dohna
1734-1741 – Reichsgraf Ernest Jan Biron
            1741-1741       - Burkhard Christoph von Münnich
1741-1762 – Korona pruska
1762-1763 – Burkhard Christoph von Münnich
1763-1769 – Ernest Jan Biron ks. Biron von Curland
1769-1801 – Karl Ernest ks. Biron von Curland
1801-1821 – Gustav Calixt ks. Biron von Curland
1821-1848 – Karl Friedrich Wilhelm ks. Biron von Curland
1848-1882 – Calixt ks. Biron von Curland
1882-1940 – Gustav ks. Biron von Curland
1940-1945 – Carlos ks. Biron von Curland
od 1982 – Ernst Johann Biron von Curland (tytuł)
Zabytki[edytuj]



Gotycki kościół w Sycowie
klasycystyczny kościół ewangelicko-augsburski z l. 1785-1789 na planie elipsy; zabytek o wysokiej wartości artystycznej, dzieło wybitnego architekta pruskiego Carla Gottharda Langhansa
gotycki kościół parafialny Św. Piotra i Pawła z XV w., rozbudowany w 1908 r.
gotycka dzwonnica kościoła parafialnego, XV w. z barokowym hełmem z XVIII w.; unikalny w Polsce przykład adaptacji dawnej bramy miejskiej na funkcje kościelne
park pałacowy w stylu angielskim (29 ha), założony w XVIII w.; monumentalny pałac w stylu neogotyku angielskiego, ukończony w 1819 r., uległ spaleniu w r. 1945 i został rozebrany w latach 1952-1954
zespół dawnych stajni zamkowych z końca XIX w.
pozostałości murów miejskich z XIV-XV w.
domy mieszczańskie z XVIII i XIX w.
synagoga z 1825 r.
Mimo znacznych ubytków w tkance miejskiej po r. 1945, centrum Sycowa zachowało typowe rozplanowanie późnośredniowiecznego miasta kolonizacyjnego z widoczną owalnicą murów miejskich i prostopadłą siecią ulic.
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj]

Kościół Rzymskokatolicki
Kościół Ewangelicko-Augsburski
Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy[potrzebne źródło]
Gospodarka[edytuj]

Obecnie w mieście i okolicach działają firmy z branży meblarskiej.
Tereny inwestycyjne[edytuj]
Tereny inwestycyjne w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Syców:
- przy zbiorniku retencyjnym - 100 ha; - przy skrzyżowaniu ul. Kolejowej z obwodnicą - 40 ha; - tereny na Wiosce - 7 ha; - teren przy ul. Kaliskiej pod zabudowę jednorodzinną i handlowo usługową - 20 ha; - teren przy ulicy Ogrodowej pod zabudowę rekreacyjno-sportową - 3,5 ha; - tereny we wsi Komorów - 20 ha.[potrzebne źródło]
Strefa ekonomiczna[edytuj]
Rada Miejska w Sycowie uchwałą Nr XLIX/277/06 z dnia 29 czerwca 2006 r. (zmieniona uchwałą Nr XLIX/278/06 z dnia 27 lipca 2006 r.) jednogłośnie poparła utworzenie na terenie miasta i gminy Syców podstrefy Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Invest – Park”.
Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 grudnia 2006 r. w skład WSSE "INVEST – PARK" włączono nowe, atrakcyjne tereny inwestycyjne – między innymi podstrefę Syców.
Powierzchnia podstrefy Syców wynosi 9,7970 ha.
Wałbrzyska Specjalna Strefa Ekonomiczna „Invest – Park” jest jedną z najlepiej rozwijających się stref w kraju[potrzebne źródło].
Sport[edytuj]

Najważniejszym zadaniem Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Sycowie jest upowszechnianie i popularyzacja sportu, kultury fizycznej i turystyki wśród mieszkańców miasta i gminy, a także rozbudowa i modernizacja istniejącej bazy sportowo - rekreacyjnej. MOSiR przygotowuje i udostępnia obiekty i urządzenia sportowe dla szkół, organizacji sportowych oraz całego społeczeństwa, stwarzając warunki do większej aktywności i rekreacji poprzez ruch. Siedziba Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji mieści się w budynku hali sportowej w Sycowie przy ulicy Komorowskiej.
Skład Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji:
Hala sportowa
Stadion sportowy
Basen
Zalew w Stradomii
Orlik 2012
Kluby i stowarzyszenia:
MKS Kama Rosiek Syców - siatkówka mężczyzn.
Klub żeglarski "Szekla"
Klub rajdowy "OES"
drużyna ratowników przy WOPR we Wrocławiu
Samodzielny Klub Wspinaczkowy im. Ferdynanda Petzla
Klub sportowy Olimpia
SKS Pogoń Syców
Współpraca międzynarodowa[edytuj]

Miasta i gminy partnerskie: Malsch[potrzebne źródło]
Sycowianie[edytuj]

Honorowi Obywatele Miasta i Gminy Syców[edytuj]
Gertruda Kurzawa[6]
Ernst Johann Biron von Curland[6]
Kurt Heinzler
Aleksandra Hołubecka Zielnica i mjej mąż Krzysztof Zielnica
Osoby związane z Sycowem[edytuj]
Leopold Friedrich Günther von Goeckingk (1748-1828), poeta
Carl Friedrich Lessing (1807-1880), malarz romantyczny
Grzegorz Ślak, biznesmen, jeden z najbogatszych Polaków, wiele lat wychowywał się i mieszkał w Sycowie
Osoby urodzone w Sycowie[edytuj]
Daniel Latussek (1787-1857), biskup pomocniczy wrocławski
Christian Friedrich Lessing (1808-1862), botanik
Janina Korowicka, łyżwiarka
Beata Kempa, posłanka, była wiceminister sprawiedliwości
Wiesław Ciesielski, polityk
Robert Gonera, aktor
Sycowskie media[edytuj]
W Sycowie ukazują się dwa lokalne tygodniki - Panorama Oleśnicka i Gazeta Sycowska. Powiązany z Gazetą Sycowską portal sycow.naszemiasto.pl pełni funkcję lokalnego dziennika.
Zobacz też[edytuj]

Cmentarz żydowski w Sycowie

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1