poniedziałek, 17 września 2012

Olsztynek


Olsztynek

Państwo Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Olsztynek
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie 1359
Burmistrz Artur Wrochna
Powierzchnia 7,69 km²
Ludność (2008)
• liczba
• gęstość
7622
991,2 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 89
Kod pocztowy 11-015
Tablice rejestracyjne NOL
Położenie na mapie Polski


Olsztynek
53°35′N 20°17′E
TERC
(TERYT) 6283614094
Urząd miejski
ul. Ratuszowa 1
11-015 Olsztynek
 Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Olsztynek (do 1945 niem. Hohenstein, prus. Likuta Alnāsteini) – miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Olsztynek, położone w północnej Polsce, 28 km na południe od Olsztyna.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. olsztyńskiego.
Według danych z 31 grudnia 2008 miasto miało 7622 mieszkańców[1].
Mieszkaniec Olsztynka to olsztynetczanin, a mieszkanka – olsztynetczanka.
Spis treści  [ukryj]
1 Dane ogólne
2 Historia
3 Zabytki
4 Struktury wyznaniowe
5 Transport
6 Sport
7 Trasy rowerowe
8 Zobacz też
9 Przypisy
10 Bibliografia
11 Linki zewnętrzne
Dane ogólne[edytuj]

Ośrodek przemysłowo-usługowy i turystyczno-krajoznawczy. Na terenie miasta zlokalizowane są zakłady przemysłu: spożywczego, drzewnego i paszowego.
Historia[edytuj]



Zamek krzyżacki w Olsztynku
Niemiecka nazwa zamku, a później miasta pochodzi od jego założyciela, komtura ostródzkiego Güntera von Hohensteina. W źródłach polskich już w XV w. występuje nazwa zbliżona znaczeniem do obecnej – "Parvum Olstin" – "Mały Olsztyn", lub Olsztynek.
Pierwsza wzmianka o Olsztynku pochodzi z 1351 roku, a prawa miejskie nadane zostały przez wielkiego mistrza Winricha von Kniporde w 1359 roku. Miasto założono na planie zbliżonym do wielu innych miast krzyżackich. Centralnym punktem był obszerny rynek z kościołem i ratuszem, od którego wychodziły dwie, prostopadłe ulice. Miasto było obwiedzione murami miejskimi o długości 245 × 170 m i wysokości ok. 10 m. Ludność pod koniec średniowiecza liczyła ok. 450 mieszkańców.
W 1410 r. zamek opanowali mieszczanie, którzy uznali władzę króla polskiego, w 1414 r. w czasie wojny głodowej miasto ucierpiało od wojsk polskich. Dopiero w czasie wojny polsko-krzyżackiej w 1520 roku Olsztynek został zdobyty przez wojska polskie, a hetman wielki koronny Mikołaj Firlej potwierdził przywileje miasta. W 1656 r. miasto splądrowały wojska szwedzkie i tatarskie. Miasto w 1740 r. miało 728 mieszkańców, a w 1811 r. 778 mieszkańców. W 1764 urodził się tutaj Krzysztof Celestyn Mrongowiusz, wybitny filolog i badacz polskości. Olsztynek w 1888 r. otrzymał połączenie kolejowe z Działdowem, a w 1891 r. z Ostródą. Miasto było zniszczone w okresie dwóch wojen światowych.
W okresie od października 1939 do 1945 roku w mieście zlokalizowany był niemiecki obóz jeniecki Stalag IB Hohenstein. W latach 1927-1945 w pobliżu miasta znajdował się ogromny monument upamiętniający bitwę pod Tannenbergiem – tzw. Tannenberg-Denkmal. W roku 1934 spoczęły w nim doczesne szczątki prezydenta Rzeszy Paula von Hindenburga.
W 1945 r. Olsztynek został znacznie zniszczony przez wojska sowieckie, podobny los spotkał Tannenberg-Denkmal, który został wysadzony przez wojska niemieckie, a po wojnie jego resztki całkowicie usunięto (do dziś na Rynku stoi monumentalny, granitowy lew pochodzący z tego miejsca). W 1945 roku Olsztynek znalazł się w granicach Polski.
25 sierpnia 2001 roku w Skansenie w Olsztynku odbył się Festiwal Międzynarodowego Obozu "Tęczowy Most" ("Rainbow Bridge"), organizowany przez Jolantę Kwaśniewską. Na festiwalu tym wśród zaproszonych gości pojawili się m.in. prezydent Aleksander Kwaśniewski, brazylijski pisarz Paulo Coelho i izraelski polityk Szimon Peres[2].
Zabytki[edytuj]



Zamek krzyżacki


Kościół ewangelicki przy rynku


Ulica miasta


Pomnik Mrongowiusza przy rynku


Wieża ciśnień
Zabytkami godnymi uwagi są: gotycki kościół z XIV wieku i pozostałości murów miejskich z basztami z XV w. (budowane po 1415 roku), a przede wszystkim zamek krzyżacki. Wartym uwagi jest też układ urbanistyczny Starego Miasta, oraz pojedyncze domy z początku XX wieku. W mieście znajduje się skansen – Muzeum Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny.
Według rejestru zabytków KOBiDZ[3] na listę zabytków wpisane są obiekty:
założenie urbanistyczne, XIV-XIX, nr rej.: 586 z 20.02.1961 i z 12.06.1968
kościół par. pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Chopina 1, 1888,
nr rej.: A-2625 z 17.01.2000
plebania, ul. Chopina 7, 2 poł. XIX, nr rej.: A-4490 z 16.01.2008
kościół, ob. galeria MBL, XIV, XVII-XVIII, nr rej.: 214 (O/15) z 25.11.1956 (dec. ruiny)
cmentarz rzym.-kat., ob. komunalny, ul. Grunwaldzka, XIX, nr rej.: 3853 z 7.10.1987
cmentarz ewangelicko-augsburski, ob. komunalny, ul. Mrongowiusza, XIX, nr rej.: 3854 z 7.10.1987
cmentarz ewangelicko-augsburski, ob. komunalny, ul. Pionierów, Kamienna, Szeroka, 1 poł. XIX, nr rej.: 3852 z 7.10.1987
zamek, ob. szkoła, 1 poł. XIV, XVII-XIX, nr rej.: 597 z 7.06.1961 oraz 1232 z 12.06.1968
mury obronne, XIV, nr rej.: 213 (O/14) z 24.11.1956
ratusz, Rynek 1, 1915-1923, nr rej.: 2624 z 19.01.2001
dom, ul. Chopina 10, pocz. XX, nr rej.: A-4491 z 22.01.2008
dom, ul. Mrongowiusza 5, poł. XIX, nr rej.: 2638 z 30.03.1994
dom, ul. Mrongowiusza 26, XIX, nr rej.: 1233 z 12.06.1968
dom, ul. Ratuszowa 4, nr rej.: 2648 z 3.07.1991
d. plebania, ob. dom mieszkalny, Rynek 3, XV, poł. XVIII, XX, nr rej.: 1334 z 21.11.1994
d. plebania ewangelicka, ob. muzeum, Rynek 8, 1648, XIX, nr rej.: IV-2-46/49 z 10.09.1949 oraz 215 (O/16) z 28.11.1956
dom, ul. Świerczewskiego 3, po 1920, nr rej.: 2661 z 23.12.1993
dom, ul. Świerczewskiego 27, pocz. XX, nr rej.: A-4493 z 22.01.2008
dom, ul. Świerczewskiego 31, pocz. XX, nr rej.: A-4492 z 22.01.2008
dom, ul. Warszawska 4, po 1915, nr rej.: 1997 z 28.08.1996
magazyn, ul. Składowa 9, 1914, nr rej.: 4234 z 2.11.1992
wodociągowa wieża ciśnień, komunalna, ul. Górna 1, 1906, nr rej.: 2629 z 16.03.2000
wodociągowa wieża ciśnień, kolejowa, ul. Kolejowa, 1935, nr rej.: 4224 z 18.09.1992
Struktury wyznaniowe[edytuj]

Na terenie miasta działalność prowadzi Kościół Rzymskokatolicki, trzy wspólnoty protestanckie: Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny i Kościół Chrześcijan Baptystów oraz zbór Świadków Jehowy[4].
Transport[edytuj]

Ważny węzeł drogowy, przez miasto przechodzi też linia kolejowa Olsztyn – Działdowo ze stacją Olsztynek.
W mieście krzyżują się drogi krajowe i wojewódzkie:
7 kierunek Gdańsk-Elbląg-Olsztynek-Warszawa-Chyżne,
51 kierunek Olsztyn-Bezledy,
58 kierunek Szczytno-Szczuczyn.
Droga krajowa 7 jest w trakcie przebudowy odcinka w okolicy Olsztynka[5]
Sport[edytuj]

W Olsztynku działa klub sportowy Olimpia powstały w 1946 roku. Aktualnie gra w IV lidze .
Trasy rowerowe[edytuj]

Olsztynek jest miastem bogatym w trasy rowerowe. Przez miasto prowadzą m.in.:  trasa rowerowa czerwona:
Olsztynek-Makruty (16 km) – Po drodze można zwiedzić skansen i rezerwat bobrów
Olsztynek-Orzechowo (27 km) – Liczne zabytki, m.in. kościół Jana Chrzciciela w Orzechowie
 trasa rowerowa czarna
Makruty-Jagiełek (16 km) – Droga prowadzi przez las
Wegornia-Kurki (8 km) – Trasa prowadzi wśród jezior i lasu
 trasa rowerowa żółta
Olsztynek-Królikowo (21 km) – Zabytki z okresu wojny, częściowo droga prowadzi przez las
Kurki-Olsztynek (21 km) – Liczne ośrodki wypoczynkowe
 trasa rowerowa zielona
Pawłowo-Waszeta (13 km) – Trasa wśród łąk
Orzechowo-Węgornia (3 km)
Zobacz też[edytuj]

Radio Mazury
Cmentarz żydowski w Olsztynku

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1