Odolanów

Odolanów

Państwo Polska
Województwo wielkopolskie
Powiat ostrowski
Gmina Odolanów
gmina miejsko-wiejska
Burmistrz Ewa Dziubka
Powierzchnia 4,76 km²
Ludność (2011)
• liczba
• gęstość
5 105▲
1054 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 62
Kod pocztowy 63-430
Tablice rejestracyjne POS
Położenie na mapie Polski


Odolanów
51°34′27″N 17°40′25″E
TERC
(TERYT) 4304017034
SIMC 0937110
Urząd miejski
Rynek 1
63-430 Odolanów
Strona internetowa
Odolanów (niem. Adelnau) - miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie ostrowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Odolanów.
Według danych z 31 marca 2011 miasto liczyło 5105 mieszkańców[1]
W mieście co roku pod koniec lipca odbywa się największa tego typu impreza w południowej Wielkopolsce[potrzebne źródło] "Dni Odolanowa".
Spis treści  [ukryj]
1 Geografia
2 Historia
3 Ludność
3.1 Przypisy
4 Gospodarka
5 Zabytki
5.1 Górka
6 Przyroda
7 Współpraca międzynarodowa
8 Osoby związane z Odolanowem
9 Zobacz też
10 Przypisy
11 Linki zewnętrzne
Geografia[edytuj]

Miasto leży około 10 km na południowy zachód od Ostrowa, na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich:
nr 444 Ostrzeszów-Krotoszyn,
nr 445 Ostrów-Odolanów, oraz przy linii kolejowej Ostrów-Odolanów-Oleśnica-Wrocław ze stacją Odolanów. Umiejscowione jest w dolinie nad rzekami Barycz i Kuroch oraz kanałem Świeca.
Części miasta: Śródmieście, Biadaszki, Górka, osiedle Wojska Polskiego, Przedmieście Zamkowe, Opłotki, Bloki, Olesiny (niezamieszkane), Borki (niezamieszkane), Golina (niezamieszkana).[potrzebne źródło]
Historia[edytuj]


Ta sekcja od 2011-06 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Nazwę miasta wyprowadza się od imienia legendarnego założyciela - Odolana. Przypuszcza się, że w XII wieku istniał w miejscu Odolanowa gród. W 1301 w Odelnove istniał już zamek. Między 1370, a 1372 stał się siedzibą możnowładcy Bartosza Wezenborga z rodu Nałęczów, który prawdopodobnie w 1373 roku samowolnie lokował miasto. Wojska Ludwika Węgierskiego dwukrotnie próbowały zdobyć gród - bez powodzenia. W latach 1381-1382 toczyła się tu wojna między Nałęczami, a Grzymalitami, podczas której Odolanów był ponownie oblegany jako siedziba Bartosza z Nałęczów.
W 1832 roku rozebrano mury obronne. W XVIII i XIX wieku kilkarotnie okolice miasta były miejscami bitew i potyczek. Mieszkańcy aktywnie uczestniczyli w Wiośnie Ludów 1848 roku. Mimo prowadzonej przez państwo niemieckie polityki germanizacyjnej, powiat odolanowski zachował polski charakter. W 1890 mieszkało tutaj 92,9% Polaków, a w 1912 - 91,2% co klasyfikowało go do jednego z najbardziej polskich powiatów w całej ówczesnej Rzeszy Niemieckiej.
Zakończenie okupacji hitlerowskiej w Odolanowie nastąpiło 22 stycznia 1945 roku. Odkrycie, po wojnie, złóż gazu ziemnego pozwoliło na przyspieszenie rozwoju miasta (w latach 1973-2003 liczba mieszkańców wzrosła o 38%)[potrzebne źródło].
Do 1793 r. Odolanów znajdował się w powiecie kaliskim. W roku 1793, po przyłączeniu części ziem Polski do Prus, utworzono osobny powiat odolanowski. W 1815 r. siedziba powiatu została przeniesiona do Ostrowa. Wróciła ona do Odolanowa w roku 1887 po wydzieleniu powiatu ostrowskiego. Oba powiaty połączono w powiat ostrowski w roku 1932. W latach 1975-1998 administracyjnie należało do woj. kaliskiego, natomiast od r. 1999 ponownie do powiatu ostrowskiego.
Ludność[edytuj]

1995 - 4 760[2]
1996 - 4 841[2]
1997 - 4 868[2]
1998 - 4 913[2]
1999 - 4 854[2]
2000 - 4 885[2]
2001 - 4 923[2]
2002 - 4 917[2]
2003 - 4 914[2]
2004 - 4 924[2]
2005 - 4 951[2]
2006 - 4 951[2]
2007 - 4 981[2]
2008 - 4 997[2]
2009 - 5 003[2]
2010 - 5 019[2]
2011 - 5 105[1]
Przypisy
↑ 1,0 1,1 Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 III 2011.
↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 Za lata 1995-2010 Bank danych regionalnych GUS
Gospodarka[edytuj]

Lokalny ośrodek przemysłowy, handlowy i usługowy w Kalisko-Ostrowskim Okręgu Przemysłowym
Oddział PGNiG S.A. w Warszawie (znany jako "Krio") - odazotownia gazu ziemnego, produkcja gazu wysokometanowego, skroplonego metanu - LNG, ciekłych azotu, helu(największa wytwórnia w Europie), tlenu, Instytut Niskich Temperatur PAN
odwierty gazu ziemnego - Tarchały Wielkie, Garki, Bogdaj - Uciechów
palarnia kawy "Woseba"
fabryka mebli łazienkowych "Deftrans"
producent maszyn i urządzeń rolniczych "M-ROL"
producent maszyn i urządzeń rolniczych "Dozamech"
przedsiębiorstwo "DE-FACTO" (pokrywanie metali warstwą ochronną w procesie kataforezy)
przedsiębiorstwo "SKOPLAST" produkcja rur pcv
przedsiębiorstwo "SOLARBUD" sprzedaż materiałów budowlanych, zakładanie kostki brukowej
Zabytki[edytuj]



Fragment krzyża Pawła Brylińskiego przeniesiony z Gliśnicy do kościoła św. Marcina
ratusz z 1898 roku, neogotycki, z wieżą zegarową wbudowaną w pierzeję, siedziba Urzędu Gminy i Miasta
tablica ku czci powstańców z czasów Wiosny Ludów, umieszczona na elewacji
kościół farny św. Marcina z 1794 roku, barokowy, fundacji starościny Eleonory z Cetnerów-Sułkowskiej, rozbudowany w latach 1912-1913 w stylu neobarokowym (projekt - Roger Sławski), nad portalem znajduje się kartusz z herbem Sułkowskich i datą 1794
obrazy św. Jadwiga i Matka Boska Pocieszenia z końca XVIII wieku
w kaplicy ołtarz z końca XVIII wieku z rzeźbami św. Piotr i św. Paweł autorstwa Ignacego Schulza z Rawicza oraz piaskowcowe epitafium naddzierżawcy odolanowskiego Jana Lizaka z początku XIX wieku
ołtarze boczne z około 1800 roku
fragmenty krzyża Pawła Brylińskiego, przeniesione z Gliśnicy
wieża, dwukondygnacyjna, z pilastrami, zwieńczona barokowym hełmem
dawna synagoga z 1835 roku
figura ludowa świętego Floriana, przy kościele farnym, z 1875 roku
figura świętego Jana Nepomucena z 1736 roku
ludowy krzyż przydrożny z rzeźbą Pawła Brylińskiego z 1846 roku
szkoła, we frontowej ścianie fragment murów dawnego zamku z przełomu XIII i XIV wieku
dawny kościół ewangelicki z końca XVII wieku
dawna pastorówka z końca XIX wieku
poczta z 1906 roku
budynek Muzeum Regionalnego z 1909 roku
zespół kamienic z XIX wieku, jedno- lub dwukondygnacyjnych z dwuspadowymi dachami, głównie klasycyzujące[potrzebne źródło]
Górka[edytuj]
Powstała w 1629 roku jako miasto Konstancja (od imienia drugiej żony Zygmunta III), dla polskich luteran ze Śląska
kaplica z figurą świętej Barbary z 1784 roku
kościół św. Barbary z 1784 roku, drewniany, oszalowany, wzmocniony lisicami, po II wojnie światowej otynkowany, wewnątrz bogato polichromowany, z dachem krytym gontem i wieżą na słup z 1928 roku
ołtarz główny z obrazem św. Barbara malowanym na desce w roku 1618 oraz rzeźbami z XVIII wieku
dwa ołtarze boczne z XVII wieku
wyposażenie z XVIII wieku
krużganek z dwiema rzeźbami w tym jedną (św. Barbara) wykonaną przez Pawła Brylińskiego w 1876 roku
portal z dwiema drewnianymi rzeźbami ludowymi apostołów[potrzebne źródło]
Przyroda[edytuj]



Pomnik świętego Marcina w Odolanowie
Park Krajobrazowy Dolina Baryczy, Łąki Odolanowskie
Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska
pomniki przyrody
Park 600-lecia Odolanowa z pomnikiem świętego Marcina (patrona Odolanowa)
Park Natury
Współpraca międzynarodowa[edytuj]


Ta sekcja od 2011-09 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Miasta i gminy partnerskie:
Heringen/Helme  Niemcy
Saulkrasti  Łotwa
Nieśwież  Białoruś
La Mézière  Francja
Osoby związane z Odolanowem[edytuj]

Bartosz Wezenborg z Łęczyców - wojewoda poznański
Paweł Bryliński - rzeźbiarz ludowy
Tadeusz Gaworzewski - artysta plastyk
Fryderyk Koebcke - astronom,członek Komitetu Astronomicznego PAN, prorektor UAM w Poznaniu
Kazimierz Glabisz - generał, prezes PZPN, przewodniczący PKOl
Marian Janicki - poseł X kadencji i IV kadencji
Franciszek Kociński - duchowny katolicki, dziekan dekanatu koźmińskiego
Stanisław Leszczyński - król Polski, dziedzic lotaryński, starosta odolanowski
Jan Mertka - pierwszy poległy powstaniec wielkopolski
Józef Mertka - działacz społeczny
Arthur Rhode - duchowny ewangelicko-augsburski, superintendent diecezji ostrzeszowskiej, historyk protestantyzmu, doktor honoris causa ewangelickiego fakultetu teologicznego Uniwersytetu Eberharda-Karola w Tybindze
Zbigniew Trybuła - fizyk, senator (wybory 2005, PiS)
Jan Zborowski - hetman nadworny koronny, sekretarz królewski, kasztelan gnieźnieński, starosta odolanowski, starosta grudziądzki
Z miastem związana jest również Kapela znad Baryczy.
Zobacz też[edytuj]

Cmentarz żydowski w Odolanowie