wtorek, 18 września 2012

Nysa


Nysa

Państwo Polska
Województwo opolskie
Powiat nyski
Gmina Nysa
gmina miejsko-wiejska
Prawa miejskie 1223
Burmistrz Jolanta Barska
Powierzchnia 27,5 km²
Wysokość 195 m n.p.m.
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
46 046[1]
1679 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 77
Kod pocztowy 48-300 do 48-304
Tablice rejestracyjne ONY
Położenie na mapie Polski


Nysa
50°28′17.9″N 17°20′2.8″E
TERC
(TERYT) 5162307054
Urząd miejski
ul. Kolejowa 15
48-300 Nysa
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Nysa w Wikisłowniku
Strona internetowa


Panorama miasta przed 1493 (Hartmann Schedel, Liber Chronicarum)


Bazylika św. Jakuba i św. Agnieszki w Nysie


Nazwa Nyssa wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 roku wydanym w języku polskim w Berlinie.[2]


Dom Wagi Miejskiej


Piękna Studnia


Fontanna Trytona z 1700-1701 r.


Twierdza Nysa plan z 1741 r.


Rynek miasta – widok na Dom Wagi Miejskiej i zabytkowe kamienice; w tle kościół św. Piotra i Pawła


Ulica Kupiecka


Wieża Ziębicka


Kościół pojezuicki – fasada od strony Rynku Solnego
Nysa (wymowa ?/i (łac. Nissa, pol. hist. Nisa, Nissa[3], czes. Nisa, niem. Neisse)[4] – miasto w woj. opolskim, w powiecie nyskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nysa. Historycznie leży na Śląsku. Od 1950 miasto administracyjnie należy do woj. opolskiego. Miasto położone jest na granicy Przedgórza Sudeckiego i Niziny Śląskiej, przepływa przez nie rzeka Nysa Kłodzka.
Według danych z 31 grudnia 2010 miasto liczyło 46 046 mieszkańców[1]. Nysa jest najludniejszym miastem Polski położonym na obszarze gminy miejsko-wiejskiej[5].
W pobliżu Nysy znajdują się sztuczne zbiorniki wodne: Jezioro Nyskie (zwane także Jeziorem Głębinowskim), nieco dalej Jezioro Otmuchowskie.
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Historia
3 Zabytki
4 Przemysł i gospodarka
5 Komunikacja
5.1 Transport drogowy
5.2 Transport kolejowy
5.3 Komunikacja miejska
6 Dzielnice i Osiedla
7 Sport
8 Kultura
9 Kościoły i związki wyznaniowe
10 Edukacja
10.1 PWSZ w Nysie
10.2 Inne
11 Polityka
11.1 Rada Miejska
12 Lista burmistrzów Nysy
12.1 Czasy niemieckie
12.2 Rzeczpospolita Polska i PRL
12.3 III Rzeczpospolita
13 Ludzie związani z Nysą
14 Współpraca międzynarodowa
15 Ludność
16 Media Lokalne
17 Zobacz też
18 Przypisy
19 Bibliografia
20 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

Nysa położona jest w południowo-zachodniej części województwa opolskiego nad Jeziorem Nyskim i Nysą Kłodzką. Stanowi siedzibę powiatu nyskiego.
Sporne jest położenie według krain historycznych – od 1201 roku, kiedy Henryk I Brodaty ofiarował ziemię nyską biskupowi wrocławskiemu, Księstwo Nyskie było związane z Wrocławiem, a więc i Dolnym Śląskiem. W 1680 roku Holender Fryderyk de Wit wydał mapę Górnego Śląska, na której Księstwo Nyskie leżało na Dolnym Śląsku. Związek ten trwał aż od wojen śląskich, jego ostateczny kres położyła sekularyzacja Prus w 1810. Od tego czasu Nysa była silniej związana z Górnym Śląskiem. Za granicę Górnego i Dolnego Śląska uznawano Przesiekę Śląską, która łukiem otaczała ziemię nyską od południowego wschodu, dochodząc na wschodzie aż do górnego biegu Ścinawy, a następnie dolnego biegu Nysy Kłodzkiej[6]. Później tradycyjną granicą Górnego i Dolnego Śląska stała się Nysa Kłodzka, która w środkowym biegu przepływa przez miasto. Od 1815 do 1945 roku Nysa należała administracyjnie do Rejencji opolskiej, która w 1919 roku weszła w skład prowincji Górny Śląsk, przez co część historyków uznaje dzisiaj przynależność Nysy do Górnego Śląska[7], natomiast przeciwnicy tego poglądu wskazują na silniejsze kulturowe i historyczne związki z Dolnym Śląskiem. Związek z Dolnym Śląskiem widoczny jest też w herbie dawnego księstwa nyskiego, gdzie obok symboli miasta znajduje się herb Piastów dolnośląskich.
Historia[edytuj]

 Osobny artykuł: Kalendarium historii Nysy.
Nysa jest jednym z najstarszych miast śląskich. Prawdopodobnie już w X wieku istniała tu osada. Według Jana Długosza Nysę jako gród miał założyć Bolesław Krzywousty[8]. Jednak nie odgrywał on wówczas większej roli, gdyż nadgraniczna kasztelania znajdowała się w pobliskim Otmuchowie. Sytuacja zmieniła się, gdy książę Bolesław I Wysoki ofiarował swemu synowi Jarosławowi kasztelanię otmuchowską wraz z przylegającymi do niej dobrami. Jarosław, który w latach 1198-1201 był biskupem wrocławskim, przekazał w testamencie swoim następcom na stolicy biskupiej Nysę i kilkanaście wsi. Z czasem na tej bazie utworzono biskupie księstwo nysko-otmuchowskie, które sukcesywnie powiększało się, a Nysa stała się jego stolicą.
W 1198 r. biskup Jarosław miał konsekrować kościół św. Jakuba i św. Agnieszki. Nie wiadomo, czy była to pierwsza nyska świątynia, ponieważ źródła z 1240 r. wymieniają kościół św. Jana Chrzciciela na Starym Mieście, patrona diecezji wrocławskiej, który umieszczony był w najstarszym herbie miejskim[9].
Nysa po raz pierwszy została wzmiankowana w 1223 roku, kiedy to została lokowana na prawie flamandzkim (w 1308 r. została przeniesiona na prawo magdeburskie). Z początkiem XIV wieku, wedle życzenia Henryka Probusa, stała się miastem stołecznym Księstwa Nyskiego. Utworzone przez niego księstwo nyskie do 1810 r. (sekularyzacja dóbr kościelnych przez króla pruskiego Fryderyka Wilhema III) rozrastało się pod względem terytorialnym, ludnościowym i prawnym, gdyż posiadało i stanowiło swe własne prawa, np. prawo warzenia piwa czy mili zapowiedniej[10].
W okresie wojen husyckich, podczas bitwy w 1428 r. zniszczone zostały przez husytów wszystkie przedmieścia Nysy. Nie zahamowało to jednak rozwoju miasta. Na poczatku XV wieku Nysa stała się jednym z najludniejszych miast śląskich. Zamieszkiwało ją wtedy około 5000 osób.
Nysa to znany ośrodek edukacyjny – już od średniowiecza, od 1417, istniała szkoła parafialna, przekształcona w następnych wiekach w znane gimnazjum. W 1497 roku na rynku w Nysie został ścięty przedostatni książę opolski – Mikołaj II. Dogodne położenie miasta na przecięciu szlaków handlowych z Pragi i Kłodzka do Opola i dalej do Krakowa sprzyjało rozwojowi gospodarczemu miasta. W księstwie kwitł handel, organizowane były dwa targi w dniach św. Jakuba i św. Agnieszki, które gromadziły kupców z Austrii, Czech, Moraw i Węgier. Również rzemiosło przeżywało rozkwit, powstały m.in. cechy farbiarzy czy złotników. Dodatkowe przywileje, jak np. prawo składu, prawo przymusu drogowego czy prawo bicia własnej monety, przysparzały sławy i podnosiły rangę miasta.
Jednym z jawnych dowodów, iż Nysa była znaczącym ośrodkiem, jest wydana w 1493 roku w Norymberdze Kronika Świata, która ustawia miasto wśród znaczących ośrodków miejskich Europy Środkowo-Wschodniej. W opisie ludności miasta zawartego w tej kronice czytamy „plebs rustica polonici ydeomatis...”. Drugim z dowodów jest herb Nysy na bramie wjazdowej Mostu Karola w Pradze, który to herb wisi obok herbów najznakomitszych miast czeskich. Jest to także znak historii miasta, gdyż Nysa wraz z nadejściem XIV wieku dostaje się pod panowanie czeskich Luksemburgów, a następnie, od 1526 r. – Habsburgów. Nadawane kolejne przywileje gospodarcze i prawne powodują, że miasto staje się poważnym importerem soli i wina z Węgier i Nadrenii.
W XVI wieku do Nysy jako swojej głównej rezydencji przenoszą się biskupi wrocławscy. Decyzja ta spowodowana została silnym rozwojem reformacji na Dolnym Śląsku. Z inicjatywy biskupiej Nysa otrzymuje liczne przywileje. Rozpoczyna się okres wielkiego rozwoju gospodarczego miasta. Pod wpływem obecności i działania biskupów Nysa otrzymuje tytuł Śląskiego Rzymu, głównie za sprawą licznych budowli sakralnych miasta oraz fontanny Trytona z 1701 roku, wzorowanej na rzymskiej Fontana del Tritone z 1612-1613 roku, stojącej na Placu Barberini – Piazza Barberini autorstwa Gian Lorenzo Berniniego. Kilkadziesiąt lat przed Wrocławiem, w 1624, miasto otrzymało kolegium jezuickie Carolinum. Ukończył je przyszły król Rzeczypospolitej Michał Korybut Wiśniowiecki.
Okres wojny trzydziestoletniej to czas upadku miasta. Od 1741 roku Nysa jest pod panowaniem Prus i staje się miastem-twierdzą. Zmienia to całkowicie charakter miasta, lecz zdaje egzamin podczas obrony miasta przed wojskami Napoleona. Od lipca 1807 roku Nysa oblegana była przez wojska napoleońskie. Po miesięcznym oblężeniu, generał francuski Dominique Vandamme zajmuje Nysę (skapitulowała z powodu kończących się zapasów żywności i amunicji). Miasto pozostawało pod okupacją francuską do 1808 roku.
W 1810 roku rząd pruski przeprowadził sekularyzację dóbr kościelnych. W Nysie przestała istnieć władza biskupów wrocławskich, trwająca nieprzerwanie od XIV wieku, której miasto zawdzięczało swą wielkość i znaczenie. Ograniczenia związane z istnieniem twierdzy hamują dalszy rozwój Nysy, powstają jednak takie obiekty, jak połączenie kolejowe (1848 r.), teatr miejski (1852 r.), gazownia i oświetlenie gazowe ulic (1860 r.), wodociągi (1878 r.), kanalizacja (1888 r.), elektryczność (1907 r.).
Ostatnim razem zamieniono miasto w twierdzę w 1945 roku. Najgorszy pogrom miasta odbył się w marcu 1945 roku. Nysa została zajęta przez Armię Czerwoną w stanie niemal nienaruszonym. Pijani żołnierze sowieccy doprowadzili do wypalenia całego zabytkowego śródmieścia. [11]Zniszczonych zostało wiele budynków, m.in. Dom Wagi Miejskiej (po wojnie odbudowany) oraz gotycka, 94-metrowa, wieża ratuszowa, najwyższa, jak dotąd, budowla miasta (odbudowana wraz z kamieniczkami w 2009 roku). Ogółem zniszczeniu uległo ok. 60% zabudowy miasta.
W wyniku klęski Niemiec i decyzji zwycięskich mocarstw w 1945 r. Nysa po sześciu wiekach zostaje ponownie włączona do Polski.
Po zdobyciu miasta następuje częściowa odbudowa i zabezpieczenie cenniejszych obiektów. Polityka ta zmienia się w pierwszej połowie lat 50., kiedy Miejski Oddział Rozbiórkowo-Porządkowy nakazuje wyburzenie większości ruin Starego Miasta w celu dostarczenia cegieł przeznaczonych do odbudowy Warszawy[12] (tylko w 1954 r. Warszawa wyznaczyła dla Nysy kontyngent 12 mln sztuk cegły rozbiórkowej[12]). Od lat 60. następuje ponowna odbudowa i rozbudowa miasta, powstają zakłady przemysłowe, m.in. Zakład Samochodów Dostawczych (produkujący popularne w latach 60., 70., 80. i 90. samochody dostawcze ZSD Nysa), przemysł spożywczy, metalowy. Budowane są nowe osiedla, obiekty użyteczności publicznej oraz jezioro zaporowe na Nysie Kłodzkiej
Zabytki[edytuj]

Nysa, pomimo wielu zniszczeń wojennych (ponad 50% zabudowy miejskiej)[13] oraz wyburzenia tuż po wojnie przez polskie władze miasta 103 zabytkowych kamienic i kościoła w centrum miasta[14], posiada następujące obiekty:
Rynek w Nysie – zabytkowe kamieniczki
Kościół św. Jakuba i św. Agnieszki – trójnawowy, dziewięcioprzęsłowy z kamienia i cegły. Wzdłuż głównego korpusu znajduje się 16 gotyckich kaplic i 2 barokowe. Pochodzi z XV w., ma jeden z najbardziej spadzistych dachów w Europie o powierzchni 4 tysięcy m².
Dzwonnica przy bazylice św. Jakuba i św. Agnieszki w Nysie – z XV w., jej budowy nigdy nie zakończono, gdyż według planów miała być ponad trzykrotnie wyższa, jednak nie pozwolił na to grunt, na którym stoi. 3 kwietnia 2005 roku otwarto w dzwonnicy Skarbiec św. Jakuba, jest to kolekcja arcydzieł zdobnictwa złotniczego w Nysie.
System pruskich fortyfikacji (Twierdza Nysa) – jeden z największych w Europie systemów fortów i twierdz.
Wieża Ziębicka w Nysie – z 1350 roku, wieża jest udostępniona dla zwiedzających i stanowi punkt widokowy.
Wieża Bramy Wrocławskiej – z XIV w., z bogato zdobionym portalem z 1603 roku.
Dom Wagi Miejskiej – z 1604 roku z fragmentami oryginalnych, fasadowych malowideł.
Piękna Studnia – z 1686 roku, z ręcznie kutą kratą.
Pałac Biskupów Wrocławskich – z lat 1620-1729, na dziedzińcu znajdują się dwa zegary słoneczne – obecnie Muzeum Okręgowe.
Dwór Biskupi – pozostałość dawnej rezydencji biskupów wrocławskich w Nysie.
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny – okazała świątynia w stylu barokowym.
Carolinum – dawny zespół kolegium jezuickiego, znakomity przykład baroku.
Kościół świętych Piotra i Pawła – dobrze zachowane wnętrze w stylu barokowym, piękne polichromie.
Kościół św. Franciszka w pokapucyńskim zespole klasztornym, zbudowany w bardzo oryginalnym stylu architektonicznym zwanym barokiem toskańskim.
Kościół św. Dominika – barokowy kościół, wchodzący w skład podominikańskiego zespołu klasztornego.
Kościół NMP Wspomożenia Wiernych – neogotycki kościół pielgrzymkowy z obrazem uważanym za cudotwórczy i słynący łaskami.
Kościół cmentarny św. Rocha -późnorenesansowy kościół upamiętniajacy ocalenie miasta od zagłady z powodu epidemii.
Kościół św. Elżbiety -neoromański kościół w zespole klasztornym franciszkanów.
Kościół Jerozolimski – kościół cmentarny, wybudowany z zachowaniem tzw. miary jerozolimskiej.
Kościół Matki Boskiej Bolesnej – murowany neogotycki kościół, wchodzący w skład zespołu szkolno-klasztornego werbistów, obecnie jest to kościół parafialny.
Kościół św. Jana – późnobarokowy kościół parafialny.
Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Nysie – pierwotnie gotycki, wielokrotnie przebudowywany, z częściowym zatarciem cech stylowych.
Kościół ewangelicki – dawny kościół świetej Barbary, zbudowany w stylu gotyckim, z elementami renesansowymi i barokowymi.
Dom Komendanta – dawna komendantura, obecnie Państwowe Ognisko Plastyczne.
Fontanna Trytona – barokowa, wzorowana na rzymskiej Fontana del Tritone.
Zespół kamieniczek mieszczańskich – odbudowane ze zniszczeń wojennych, prezentują dawną zabudowę Nysy.
Park miejski – przepiękne położony, posiada wiele ciekawych zakątków, bogatą florę i faunę.
Planty miejskie
Przemysł i gospodarka[edytuj]

Nysa jest ważnym ośrodkiem przemysłowym i gospodarczym w województwie opolskim. W mieście wyróżnić możemy przemysł metalowy, maszynowy, spożywczy i budowlany.
Do 2002 roku w mieście funkcjonował Zakład Samochodów Dostawczych. Montował on samochody dostawcze m.in. Nysy, Polonezy Trucki, a w ostatnim okresie także Citroeny C15 i Berlingo. Obecnie fabryka stoi nieczynna.
Do większych zakładów, które jeszcze niedawno istniały w Nysie, można zaliczyć: Zakład Urządzeń Przemysłowych SA, zajmujący się produkcją urządzeń dla przemysłu chemicznego, energetycznego, cukrowniczego i ochrony środowiska, oraz Garbarską Spółdzielnię Pracy Asko, która była jednym z najnowocześniejszych zakładów garbarskich w Polsce.
W Nysie, przy ul. Dubois i Krapackiej, mieści się także Podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o powierzchni 12 ha. Decyzję o inwestycji w Strefie podjęły trzy firmy: Advantech Polska (Włochy), Alsecco (Polska) oraz Vasco Doors (Polska). Obecnie gmina stara się o poszerzenie strefy o obszar przeszło 250 ha. Gmina jest w trakcie opracowania Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, na powierzchni docelowej 255 ha pomiędzy miejscowościami Radzikowice – Goświnowice. Planowane utworzenie jest Regionalnego Parku Przemysłowego WSSE „Invest Park”WSSE „Invest Park”, właśnie w tym celu w dniu 17 czerwca 2010 podpisano porozumienie (pomiędzy Gminą, WSSE, Urzędem Marszałkowskim, a Agencją Nieruchomości Rolnych). Na terenie miasta dominują sektory: rolno – spożywczy (Cukry Nyskie, Zakłady Przemysłu Cukierniczego Otmuchów, Truller Polska – tzw. Chio oraz Bioagra Goświnowice) i metalowy (Mega Nysa, Cafrex, Franz Waggonbau). W wyniku działań gminy w 2010 uchwalono „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Nysa” pokrywające obszar całej gminy, co daje możliwości bardziej przemyślanego rozwoju gospodarczego, turystycznego oraz mieszkaniowego miasta.
Komunikacja[edytuj]

Transport drogowy[edytuj]
Przez Nysę przebiegają drogi krajowe:
46 Kłodzko – Nysa – Opole – Lubliniec – Częstochowa – Szczekociny
41 Nysa – Prudnik – granica z Republiką Czeską w Trzebinie
w ramach drogi 46 Kłodzko – Nysa – Częstochowa kosztem przeszło 400 mln złotych planowana jest do końca 2014 roku budowa obwodnicy miasta (wg. planów GDDKiA o szerokości 4 pasów wraz z kilkoma nowoczesnymi skrzyżowaniami bezkolizyjnymi).
Sieć uzupełniają drogi wojewódzkie:
401 Brzeg – Nysa
411 Głuchołazy – Nysa
407 Korfantów – Nysa
W odległości 36 km od centrum Nysy przebiega autostrada:
A4
Przeprawę przez rzekę Nysę Kłodzką umożliwiają 2 mosty drogowe w pobliżu centrum i most na tamie Jeziora Nyskiego.
Transport kolejowy[edytuj]
Dawniej Nysa była ważnym węzłem kolejowym Śląska, obecnie znajduje się tu jedna czynna stacja kolejowa. Odbywają się z niej regularnie połączenia regionalne w granicach województwa opolskiego.
Nysa
Linia nr 137 Katowice – Legnica (km linii: 139,075)
odległość: 7,075 kmPrzełęk Radzikowiceodległość: 5,771 km
Linia nr 287 Opole Zachodnie – Nysa (km linii: 48,752)
odległość: 4,355 kmWyszków Śląski
Linia nr 288 Nysa – Brzeg (km linii: 0,000)
Myśliczynodległość: 6,466 km
Linia nr 328 Nysa – Kałków Łąka (km linii: 0,000)
odległość: 4,797 kmPodkamień
Linia nr 256 (D29-1971) Nysa – Ścinawa Mała (km linii: 0,000)
Nysa Dworzec Małyodległość: 1,000 km
Komunikacja miejska[edytuj]
W Nysie komunikacja miejska funkcjonuje w postaci autobusów.
 Osobny artykuł: Miejski Zakład Komunikacji w Nysie.
Dzielnice i Osiedla[edytuj]

Dzielnicami lub osiedlami nyskimi są:
Dolna Wieś
Górna Wieś
Jędrzychów
Karłów
Radoszyn
Rochów
Średnia Wieś
Śródmieście
Zamłynie
Zawodzie
os. Gałczyńskiego
os. Piękna
os. Podzamcze (sektory A, B i C)
os. Południe
os. Rodziewiczówny
Sport[edytuj]

AZS PWSZ Nysa – Klub sportowy AZS PWSZ Nysa, którego tradycje sięgają 1948 r., specjalizuje się głównie w piłce siatkowej, w której osiągał duże sukcesy, jak: Puchar Polski w sezonie 1995/1996, dwukrotne Wicemistrzostwo Polski w kategorii seniorów (1993/1994, 1994/1995), dwukrotny brązowy medal Mistrzostw Polski w kategorii seniorów (1991/1992), 1997/1998). Klub UKS Nysa zdobył Mistrzostwo Polski w kategorii młodzików (1996/1997) i dwukrotnie Wicemistrzostwo Polski w kategorii kadetów i juniorów starszych. Drużyna seniorów gra obecnie w I lidze (dawna Seria B). Klub posiada także sekcje: Wodną, obronną, turystyczną, koszykówki, siłową, brydżową, aerobiku sportowego, piłki nożnej, szachową i sportów zimowych[15].
Polonia Nysa
Klub Żeglarski Nysa – Nad Jeziorem Nyskim ma swą siedzibę działający nieprzerwanie od 1961 roku Klub Żeglarski Nysa, w ramach którego działa m.in. jedyna obecnie na Opolszczyźnie szkółka żeglarska dla dzieci i młodzieży, a także sekcja regatowa (klasy: Optimist i Cadet)[16].
WLUKK Nysa (Klub kolarski) Zdobywa wielokrotne tytuły mistrza polski, w sezonie 2009 zdobył klubowego mistrza polski kategorii junior.
UKS „Dwójka” Nysa, UKS „Plejada” Nysa – kluby hokeja na trawie przy Zespole Szkół Sportowych w Nysie
Nyskie Towarzystwo Gimnastyczne przy Zespole Szkół Sportowych w Nysie.
Kultura[edytuj]

Przed II wojną światową w Nysie funkcjonował miejski teatr dramatyczno-operowy działający od 1852 roku. W mieście istnieją:
Ognisko Artystyczne,
Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st.im. Witolda Lutosławskiego,
Muzeum w Nysie,
Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna,
Nyski Ośrodek Rekreacji,
Bractwo Rycerskie „Księstwo Nyskie”,
Kino 3D " Cinema N 3D "
Nyski Dom Kultury.
Kościoły i związki wyznaniowe[edytuj]



Wnętrze Kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła
Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:
Kościół rzymskokatolicki
Parafia św. Jakuba St. Apostoła i św. Agnieszki
Parafia św. Dominika
Parafia św. Franciszka z Asyżu
Parafia św. Elżbiety Węgierskiej
Parafia św. Jana Chrzciciela i św. Mikołaja
Parafia Matki Boskiej Bolesnej
Parafia św. ap. Piotra i Pawła
Diecezjalny Dom Formacyjny
Kościoły protestanckie
Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
zbór w Nysie
Kościół Zielonoświątkowy w RP
zbór w Nysie
Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy
Sala Królestwa i trzy zbory[17][18].
Stolica Boża i Barankowa Apostołów w Duchu i Prawdzie, Alfa i Omega, Początek i Koniec
Zbór
Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu[potrzebne źródło]
Edukacja[edytuj]



Collegium Medicum PWSZ w budynku klasztornym dominikanów
PWSZ w Nysie[edytuj]
Nieprzerwanie od 2001 r. działa w Nysie Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie, powstała wedle koncepcji prof. Ryszarda Knosali, który był rektorem tej uczelni do 2008 roku. Władzę na uczelni po nim objęła Zofia Wilimowska.
PWSZ w Nysie odwołuje się do tradycji słynnego gimnazjum jezuickiego Carolinum.


Gimnazjum Carolinum ob. LO im. Jana III Sobieskiego w zespole klasztornym jezuitów
Inne[edytuj]
Na terenie Gminy Nysa funkcjonuje 15 szkół podstawowych (dwanaście publicznych i trzy niepubliczne), 6 gimnazjów (pięć publicznych, jedno niepubliczne prowadzone przez Diecezję Opolską), 4 licea ogólnokształcące (trzy publiczne, jedno niepubliczne prowadzone przez Diecezję Opolską), 4 szkoły zawodowe oraz szkoły policealne. W Nysie działa także oddział Wyższej Szkoły Teologiczno-Humanistycznej w Podkowie Leśnej oraz Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej w Katowicach.
Polityka[edytuj]

burmistrz (od 5 grudnia 2006)
Jolanta Barska (Forum Kobiet Ziemi Nyskiej; zgłoszona w wyborach przez Forum Samorządowe 2002)
ponownie wybrana 5 grudnia 2010
zastępcy burmistrza (od 2 stycznia 2007)
Ryszard Walawender
Aleksander Juszczyk
sekretarz (od 18 stycznia 2008)
Michał Baziuk
skarbnik (od 5 lutego 2007)
Marian Lisoń
Rada Miejska[edytuj]
W skład Rady Miejskiej w Nysie wchodzi 23 radnych. Obecnym przewodniczącym Rady jest Feliks Kamienik (Platforma Obywatelska).
Rozkład mandatów w Radzie w kadencji od 2010 r.[19]:
Komitet % głosów Porównanie¹ Liczba radnych Porównanie¹
Liga Nyska 21,56% –5,12% 6 –3
Forum Samorządowe 2002 13,18% +5,38% 5 +4
Platforma Obywatelska 14,69% 4 +4
Prawo i Sprawiedliwość 14,81% 3 +3
SLD+SDPL+PD+UP Lewica i Demokraci 11,64% –6,79% 2 –4
Komitet Obywatelski Ziemi Nyskiej 7,04% –4,73% 2 –1
Polskie Stronnictwo Ludowe 5,39% –1,92% 1 ±0
¹ z poprzednią kadencją
przewodniczący Rady
Feliks Kamienik (Platforma Obywatelska)
Lista burmistrzów Nysy[edytuj]

Czasy niemieckie[edytuj]
Max Warmbrunn (1911-1915)*
Dr Albert Franke (1916-1933)*
Georg Mazur (1933-1945)*
* władzę sprawował Nadburmistrz Gminy Miejskiej
Rzeczpospolita Polska i PRL[edytuj]
Jan Koj (11 maja 1945 – 15 października 1945)
Edward Stępień (15 października 1945 – 28 lutego 1950)
Krystyna Zawidzka (1 marca 1950 – 28 listopada 1950)
Feliks Świerczak (28 listopada 1950- 24 stycznia 1951)
Aniela Odyjas (24 stycznia 1951 – 8 sierpnia 1953)**
Jan Zieliński (8 sierpnia 1953 – 20 grudnia 1954)**
Jan Radomański (20 grudnia 1954-1968)**
dr Kazimierz Strzałkowski (1968-1972)**
mgr Zbigniew Kulig (1972-1974)**
mgr Jan Duszel (29 kwietnia 1974 – 14 kwietnia 1982)***
mgr inż. Władysław Dyrka (15 kwietnia 1982 – 31 stycznia 1988)***
mgr inż. Mieczysław Warzocha (2 maja 1988 – 30 listopada 1990)***
** władzę w latach 1951-1974 sprawował Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej
*** władzę w latach 1974-1990 sprawował Naczelnik Miasta
III Rzeczpospolita[edytuj]
mgr inż. Jacek Suski (1 grudnia 1990 – 4 lipca 1994)
mgr inż. Mieczysław Warzocha (5 lipca 1994 – 29 października 1998)
mgr inż. Janusz Sanocki (30 października 1998 – 23 maja 2001) – (Zarząd Miejski nie uzyskał absolutorium)
mgr Ryszard Rogowski (23 maja 2001 – 28 maja 2001) – (radni przy podejmowaniu uchwały popełnili pomyłkę proceduralną – ponowny wybór w dniu 28 maja)
mgr Ryszard Rogowski (28 maja 2001 – 21 sierpnia 2001) – (wojewoda opolski stwierdził nieważność uchwał podjętych w dniu 28 maja – wybór w dniu 21 sierpnia)
mgr Ryszard Rogowski (21 sierpnia 2001 – 19 września 2001) – (Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 18 września uchylił uchwałę Rady Miejskiej z 23 maja o odwołaniu Janusza Sanockiego, podtrzymał decyzję wojewody opolskiego o nieważności uchwał z 28 maja, zaś 19 września wojewoda unieważnił uchwałę z 21 sierpnia, a tym samym przywrócił go na stanowisko burmistrza)
mgr inż. Janusz Sanocki (19 września 2001 – 30 października 2001) – (Rada Miejska odwołała Zarząd)
mgr Ryszard Rogowski (30 października 2001 – 18 listopada 2002)
mgr Marian Smutkiewicz (18 listopada 2002 – 5 grudnia 2006)
mgr Jolanta Barska (5 grudnia 2006 – obecnie urzęduje drugą kadencję)
Ludzie związani z Nysą[edytuj]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Nysą.
Współpraca międzynarodowa[edytuj]


Ta sekcja od 2011-09 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Miasta partnerskie:
 Lüdinghausen – współpraca od 1992 r.
 Jeseník – współpraca od 1999 r.
 Šumperk – współpraca od 1995 r.
 Kołomyja – współpraca od 2000 r.
 Ingelheim am Rhein – współpraca od 2002 r.
 Taverny – współpraca od 2002 r.
 Bałtijsk – współpraca od 2002 r. (nie jest kontynuowana)
Ludność[edytuj]

Liczba mieszkańców miasta[potrzebne źródło]:
2010 – 46 168
2009 – 45 738
2008 – 46 592
2007 – 46 375
2006 – 46 841
2004 – 47 793
2003 – 49 000
2002 – 48 442
1939 – 35 433
1933 – 35 037
1925 – 32 604
1919 – 29 415
            1890 – 22 444    
            1885 – 21 837    
            1880 – 20 507    
Media Lokalne[edytuj]


Ta sekcja wymaga określenia jasnych kryteriów wyboru.
Kryteria powinny być poparte źródłami, nie mogą naruszać zasady neutralnego punktu widzenia, należy też unikać próżnych wyrażeń takich jak "znani", "najlepsi" itd. Kryteria możesz omówić w dyskusji artykułu.
Zobacz też: Zasady tworzenia list.

Tę sekcję należy dopracować zgodnie z zaleceniami edycyjnymi:
wstęp zgodnie z zasadami WP:ZTL.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się na stronie dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości prosimy usunąć szablon {{Dopracować}} z kodu tego artykułu.
Nowiny Nyskie
Nysa24
Nasza Nysa
NTO oddział w Nysie
Radio Opole oddział w Nysie
TVP Opole oddział w Nysie
Nyski Express
Zobacz też[edytuj]


  Wikimedia Commons ma galerię ilustracji związaną z tematem:
Nysa
Rynek w Nysie
Honorowi Obywatele Nysy
Synagoga w Nysie
Nysa Kłodzka
ZSD Nysa
Otmuchów
Ludność Nysy
Cmentarz żydowski w Nysie

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1