wtorek, 18 września 2012

Nowa Ruda


Nowa Ruda

Państwo Polska
Województwo dolnośląskie
Powiat kłodzki
Gmina gmina miejska
Założono XIII wiek
Prawa miejskie ok. 1434
Burmistrz Tomasz Jacek Kiliński
Powierzchnia 37,05 km²
Ludność (2011)
• liczba
• gęstość
23 896 ▲[1]
634 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 74
Kod pocztowy 57-400
Tablice rejestracyjne DKL
Położenie na mapie Polski


Nowa Ruda
50°34′45.18″N 16°30′5.25″E
TERC
(TERYT) 5020108041
Urząd miejski
Rynek 1
57-400 Nowa Ruda
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Nowa Ruda w Wikisłowniku
Strona internetowa


Ratusz w Nowej Rudzie


Ulica Podjazdowa
Nowa Ruda (niem. Neurode, czes. Nová Ruda) – miasto i gmina leżące w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego. Obecnie miasto pełni funkcje ponadgminnego ośrodka administracyjno-edukacyjnego dla mikroregionu noworudzko-radkowskiego.
Według danych z 31 marca 2011 miasto liczyło 23 896 mieszkańców.
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Historia
3 Zabytki
3.1 Inne ciekawe miejsca
4 Kultura
4.1 Miejski Ośrodek Kultury
4.2 Miejska Biblioteka Publiczna
4.3 Muzea
5 Szkolnictwo
6 Kościoły
7 Opieka zdrowotna
7.1 Opieka zdrowotna ludzi
7.2 Opieka zdrowotna zwierząt
8 Sport i rekreacja
9 Gospodarka
10 Sąsiednie gminy
11 Transport
11.1 Drogi wojewódzkie
11.2 Drogi lokalne
11.3 Kolej
12 Miasta partnerskie
13 Struktura powierzchni
14 Demografia
14.1 Władze miasta
15 Zobacz też
16 Media
17 Osoby związane z miastem
18 Przypisy
19 Linki zewnętrzne
Położenie[edytuj]

 Osobny artykuł: Góry Sowie.
 Osobny artykuł: Obniżenie Noworudzkie.
Nowa Ruda położona jest nad rzeką Włodzicą. Miasto położone u podnóża Gór Sowich zamieszkuje ponad 23 tys. mieszkańców, co czyni je drugim miastem pod względem liczby ludności w powiecie (po Kłodzku), oraz piętnastym w województwie dolnośląskim. Nowa Ruda jest ważnym węzłem komunikacyjnym, krzyżują się tutaj trasy wojewódzkie. W mieście znajduje się stacja kolejowa, dworzec autobusowy, dzięki czemu można do Nowej Rudy dotrzeć koleją lub autobusami PKSu. Miasto położone jest w Sudetach Środkowych. Podzielone jest na trzy dzielnice: Centrum, Drogosław i Słupiec.
Historia[edytuj]


Ta sekcja od 2009-03 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Adnotacja: brak jakichkolwiek źródeł dotyczących historii miasta.


Przygotowania do pogrzebu ofiar katastrofy w noworudzkiej kopalni w lipcu 1930
Nowa Ruda, miasto położone w dolinie rzeki Włodzicy, swą historią sięga XIII wieku. Miasto założone zostało za czasów kolonizacji niemieckiej pod rządami króla czeskiego Przemysława Otokara II. Panował on w latach 1253-1278. Pierwsza pisana wzmianka o Nowej Rudzie datowana jest na rok 1337. Od 1352 r. dobra noworudzkie były własnością rodu Donynów. W latach 1350-1470 w mieście znacząco rozwinęło się rzemiosło takie jak tkactwo, szewstwo, oraz sukiennictwo. Poskutkowało to nadaniem cechu szewcom noworudzkim w 1404 r. oraz miejskim sukiennikom w roku 1416. Podczas wojen husyckich miasto było parokrotnie najeżdżane w latach 1427-1429 i doszczętnie zniszczone. Odbudowywało się ono długo i powoli na podstawie nowo nadanych praw poprzez rodzinę Donynów, którzy prawa te nadali w 1434 r. Rok ten to także rok, w którym po raz pierwszy wzmiankowana była kopalnia węgla kamiennego w mieście. Nowa Ruda w 1472 r. przechodzi pod władanie Jerzego Stillfrieda jednego z rycerzy króla Czech, którym był Jerzy z Podiebradów. Jerzy Stillfried zaślubia także siostrę Donynów – Annę von Donyn. Wiek XVI zapisuje się w historii miasta najazdem hrabiego Bernarda Thurna w 1622 r. Z racji tego, iż Bernard I i jego syn Henryk byli orędownikami wyznania protestanckiego miasto zostaje zniszczone w czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648). Uwięzieni Stillfriedowie nawracają się jednak na katolicyzm, w efekcie czego uzyskują wolność i ponowne prawo do dóbr noworudzkich. Miasto od 1742 r. zostaje włączone do Państwa Pruskiego na skutek zakupienia ziemi kłodzkiej przez króla Prus Fryderyka II. Stillfriedowie w ciągu następnych lat stali się właścicielami 1/3 obszaru ziemi kłodzkiej. Jednakże w 1810 r. Nowa Ruda wraz z przyległościami przeszła na własność rodziny Magnisów. Pozostali oni właścicielami miasta aż do 1945 r. Wcześniej, bo już w 1855 r. Nowa Ruda stała się siedzibą powiatu, który obejmował dwa miasta – Nową Rudę i Radków, oraz 37 osad wiejskich. Miasto rozwijało się gospodarczo. Powstawały nowe zakłady włókiennicze, lecz przede wszystkim rozwijało się intensywnie górnictwo. Powstało wiele kopalni na terenie miasta m.in. kopalnia "Ruben" w Nowej Rudzie, "Johann Baptysta" w Słupcu, "Rudolph" w Przygórzu, oraz "Wenzeslaus" w Ludwikowicach Kłodzkich. Z rokiem 1871 miasto należało do II Rzeszy Niemieckiej. W 1879 r. doprowadzono do miasta kolej z Kłodzka, a w 1880 na stację w Nowej Rudzie wjechał pociąg z Wałbrzycha. Korzystny rozwój gospodarczy przerwał najtragiczniejszy pożar w dziejach miasta, który miał miejsce 23 maja 1884 r. Spłonęła wówczas spora część śródmieścia, m.in. rynek i kościół parafialny. Działania wojenne podczas I wojny światowej szczęśliwie ominęły miasto, jednak nastąpiła stagnacja gospodarcza miasta, która, pogłębiając się, doprowadziła do odebrania statusu miasta powiatowego Nowej Rudzie w roku 1932. W 1937 r. obchodzono uroczyście 600-lecie miasta, a słynny mieszkaniec miasta – prof. Joseph Wittig wydał obszerną kronikę Nowej Rudy. II wojna światowa, jej zawieruchy, szczęśliwie ominęły miasto, nie niszcząc jego zabudowy. Jednak okres ten to czas największej katastrofy górniczej w historii noworudzkiego górnictwa. W kopalni "Ruben" na skutek zawału zginęło 187 górników.
Armia radziecka zajęła miasto bez walki dopiero po kapitulacji Niemiec 8 maja 1945 r. W czerwcu tegoż roku przybyli pierwsi Polacy. Początkowo prowadzone były spory z Czechami o to, do kogo ma należeć ziemia kłodzka. Jednak po ich rozwiązaniu Nowa Ruda znalazła się ostatecznie w granicach Polski i przyjęła obecną nazwę. Wybrano pierwszego polskiego burmistrza, którym został Edward Miernik. Administracja polska dokonała wysiedlenia dotychczasowej ludności miasta do Niemiec; w jej miejsce napływali Polacy z centralnej części kraju oraz przesiedleńcy z Kresów. Pojawili się też polscy górnicy z Francji oraz Polacy z innych krajów. Spowodowało to trudności integracyjne społeczeństwa Nowej Rudy.
Miasto po wojnie znacznie się rozbudowało. Powstało wiele zakładów przemysłowych dających pracę mieszkańcom, głównie w przemyśle wydobywczym i włókienniczym. Powstawały kopalnie (Kopalnia Węgla Kamiennego "Piast", dawny "Ruben", oraz Kopalnia Węgla Kamiennego "Słupiec", dawniej "Johann Baptysta"). Wybudowano Zakłady Przemysłu Jedwabniczego "Nowar" oraz oddział Dzierżoniowskich Zakładów Radiowych "Diora". W 1954 r. Nowa Ruda po raz drugi w swej historii została stolicą powiatu. Do 1975 r., w którym ten status utraciła, była stolicą najmniejszego powiatu w ówczesnym województwie wrocławskim. W 1970 Noworudzianie otrzymali nowy budynek Miejskiego Ośrodka Kultury, w 1972 r. zorganizowano w mieście Festiwal Studentów Szkół Artystycznych, a w 1973 r. Nową Rudę połączono administracyjnie w jeden organizm miejski z sąsiednim miastem Słupiec (który niespełna kilka lat wcześniej uzyskał prawa miejskie). II połowa lat 70. XX w. to okres kolejnych tragicznych wypadków górniczych. W 1976 r. w KWK "Nowa Ruda" zginęło 17 górników, a w 1979 r. zginęło kolejnych 7 górników. W okresie stanu wojennego w kopalni miał miejsce strajk, który zakończył się aresztowaniami i procesami. Okres transformacji gospodarki nie ominął miasta. Mieszkańcy aktywnie włączyli się w przemiany zachodzące w ich mieście. Kandydaci Komitetu Obywatelskiego uzyskali w czasie pierwszych wolnych wyborów samorządowych wszystkie 28 mandatów w Radzie Miejskiej Nowej Rudy. W 1990 ukazał się pierwszy numer "Gazety Noworudzkiej" oraz podpisano umowę o współpracy partnerskiej z niemieckim miastem Castrop-Rauxel. Rok później z czeskim miastem Broumov i francuskim Wallers-Arenberg podpisano podobne umowy. Transformacja niestety odbiła się głębokim echem na mieście. Skutkiem tego była likwidacja wszystkich większych zakładów w mieście. W 1992 w stan likwidacji postawiona została KWK "Nowa Ruda", w 1994 r. zamknięto także pole "Piast". Pole "Słupiec" działało do 2000 r. kiedy także uległo likwidacji. Los taki spotkał także pozostałe zakłady przemysłowe miasta. W 2001 r. upadły Zakłady Przemysłu Jedwabniczego "Nowar" a nieco wcześniej filia dzierżoniowskiej "Diory". Obecnie bezrobocie jest głównym problemem miasta. W latach 1945-1975 Nowa Ruda należała do starego województwa wrocławskiego, lata 1975-1999 to okres przynależności do województwa wałbrzyskiego, a od 1999 r. Nowa Ruda należy do powiatu kłodzkiego, województwa dolnośląskiego.
Zabytki[edytuj]

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa, nr rej.: A/934/499 z 24.08.1959 na listę zabytków wpisane są obiekty:


Jeden z zabytkowych domów na rynku


Kościół Wniebowzięcia NMP
kościół par. pw. św. Barbary, ul. Jana Pawła II, z l. 1910-11
kościół par. pw. św. Mikołaja, ul. Kościelna 9, z l. 1885-87 z okazałymi murami oporowymi i schodami od strony ul. Fredry
kościół pw. św. Anny, na Górze św. Anny, z XVIII w.
kościół pom. pw. M.B. Bolesnej, na Górze Wszystkich Świętych
kościół pw. Świętego Krzyża, ul. Cmentarna 53, z XVIII w.
kościół pomocniczy pw. Wniebowzięcia N.M.P., ul. Cmentarna 31, z pocz. XVI w., przebudowany w l. 1725-30,
kościół pw. Bożego Ciała, d. ewangelicki, ul. Kolejowa 10, z l. 1866-68
klasztor ss. salezjanek, ul. Kościelna 10, z 1630 r., przebudowany w XIX/XX w.
zamek Stillfriedów, ul. Piłsudskiego 2 (d. Nowotki)
ratusz, Rynek 1, z l. 1892-1894 – zaliczany do najładniejszych w Polsce (niedawno wyremontowany)
wieża widokowa, ob. telewizyjna, na górze św. Anny, z l. 1906-07
dom, ul. Kościelna 12, z k. XVIII, przebudowany w pocz. XX w.
dom, ul. Kościelna 30, z XVII w., przebudowany w XIX w.
dom, ul. Łukowa 10
domy tkaczy, ul. Nadrzeczna 1, 2, 5, 6, 7, z XVIII/XIX w.
dom tkaczy, ul. Nadrzeczna 3, z XVIII/XIX w.
dom, ul. Piastów 1, z 1815 r.
dom, ul. Piastów 5, z 1786 r., przebudowany w 1925 r.
dom, ul. Piastów 7, z 2 poł. XVIII, przebudowany w XX w.
dom, ul. Piastów 19, z XVI w., przebudowany w 1890 r.
dom, ul. Piastów 21, z XVIII w.
dom, ul. Piastów 23, z 1799 r., przebudowany k. XIX w.
dom, ul. Piastów 25, z XVIII w., przebudowany k. XIX w.
dom, ul. Piastów 27, z 1 poł. XVIII w.
pałac, ul. Piłsudskiego 20, (d. Nowotki), z 1890 r.
dom, Rynek 3, z 1706 r., przebudowany w XIX/XX w.
kamienica, Rynek 7, z XVI/XVII w., przebudowana: w XVIII w., w 1884 r.
obiekty na terenie d. kopalni „Piast”:
nadszybie z wieżą szybu „Anna” , z 1898 r.
maszynownia szybu „Lech”, z 1890 r.
baterie pieców szybowych (28-32), na terenie KWK „Nowa Ruda”, z l. 1898-99
zespół dworski, ul. Stara Droga 31, z XVII-XIX w.:
dwór
park
kościół par. pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej, ul. Radkowska 27, z l. 1885-87:
ogrodzenie, mur kam., z pocz. XX w.
dwór, Słupiec, z 1685 r.[2].
inne zabytki:
barokowa kaplica loretańska, ul. Cmentarna, z l. 1765-1768
fontanna z figurą Jana Chrzciciela i Jezusa Chrystusa, Rynek, z 1909 r.
figury św. Jana Nepomucena, ul. Piastów, ul. Cmentarna
wieża widokowa na Górze Wszystkich Świętych, Słupiec
wiadukt kamienny, ul. Piłsudskiego nad ul. Podjazdową, jeden z najstarszych na Dolnym Śląsku
wiadukt kolejowy, z l. 1879-1880
Inne ciekawe miejsca[edytuj]
Samolot MiG-21 z licytacji WOŚP (ustawiony obok stacji paliw Orlenu, pomiędzy dzielnicami Centrum i Słupiec)
Kompleks Sportowy-Rekreacyjny CTS w dzielnicy Słupiec (hala widowiskowo-sportowa, boiska, korty tenisowe, AQUA Centrum – basen z szeregiem atrakcji)
Latem można zwiedzać okolice:
Wzgórza Włodzickie
Góry Sowie
Góry Stołowe
Wielką Sowę (1015 m n.p.m.)
Podziemne hitlerowskie miasta Gór Sowich (Walim i Osówka)
Uzdrowiska Kotliny Kłodzkiej
Bazylikę w Wambierzycach, z ruchomą szopką
Zimą można wybrać się na narty do pobliskich ośrodków narciarskich:
Sokolec
Rzeczka
Przełęcz Jugowska
nieco dalej Zieleniec
Kultura[edytuj]

Nowa Ruda jest centrum kulturalnym dla okolicznych miejscowości i gmin. W mieście działa Miejski Ośrodek Kultury, kino, Miejska Biblioteka Publiczna w Nowej Rudzie, Noworudzki Klub Literacki Ogma, działają dwa muzea: Górnictwa i Josepha Wittiga. Organizowane są imprezy zarówno plenerowe, jak i salowe z zakresu teatru, muzyki, czy tańca.
Miejski Ośrodek Kultury[edytuj]
W Nowej Rudzie życie kulturalne toczy się głównie wokół Miejskiego Ośrodka Kultury, którego początki sięgają 1971 r. MOK organizuje wiele imprez kulturalno-rozrywkowych, festynów, prowadzi zajęcia z dziedziny plastyki, muzyki, czy teatru. Ośrodek dysponuje dwiema salami. Jedną większą na 360 miejsc, która jest jednocześnie salą kinową. Prowadzone tutaj Kino MOK wyświetla seanse filmowe dla mieszkańców miasta i nie tylko. Druga sala, mniejsza, może pomieścić około 200 widzów. Używana jest podczas imprez estradowych, teatralnych i muzycznych licznie organizowanych w Nowej Rudzie. Spośród najważniejszych imprez organizowanych w mieście wyróżniają się:
Międzynarodowe Noworudzkie Spotkania z Folklorem
Dni Nowej Rudy
Turniej Tańca Towarzyskiego
Noworudzki Filmowy Zawrót Głowy
Dni Japonii
Miejska Biblioteka Publiczna[edytuj]
Historia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Nowej Rudzie sięga 1949 r. Biblioteka dysponuje pokaźnym księgozbiorem, w którym znajduje się ponad 130 tysięcy woluminów. Biblioteka prenumeruje około 70 tytułów czasopism i gazet. Uzupełnieniem tychże zasobów są zbiory audiowizualne, w którym znajduje się ponad 2,5 tysiąca pozycji. Biblioteka jest współorganizatorem kilku imprez, a mianowicie:
Noworudzkie Spotkania z Poezją
Ogólnopolski Konkurs Poetycki O Laur Kosmicznego Koperka
Polsko-Czeskie Dni Kultury Chrześcijańskiej
Przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Nowej Rudzie działa Noworudzki Klub Literacki Ogma, który patronuje i zrzesza lokalnych poetów i twórców. Wydawane są tomiki poezji oraz antologia poetycka.
Muzea[edytuj]
dom – Muzeum Josepha Wittiga – kronikarza Nowej Rudy
Muzeum Górnictwa z podziemną trasą i kolejką górniczą
Szkolnictwo[edytuj]

W Nowej Rudzie znajdują się następujące placówki edukacyjne:
Polsko-Czeska Wyższa Szkoła Biznesu i Sportu Collegium Glacense
Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Henryka Sienkiewicza w Nowej Rudzie
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Nowej Rudzie
Centrum Szkoleniowo-Usługowe KaeRtur – Niepubliczna Placówka Kształcenia Ustawicznego, Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli
Powiatowe Centrum Doradztwa i Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego w Kłodzku – Biblioteka Pedagogiczna w Nowej Rudzie
Centrum Kształcenia Profesja – Szkoła niepubliczna zaoczna
Kościoły[edytuj]

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:
Kościół Rzymskokatolicki
Kościół Ewangelicko-Augsburski
Opieka zdrowotna[edytuj]

Opieka zdrowotna ludzi[edytuj]
W Nowej Rudzie istnieje Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej (organem założycielskim zakładu jest Starostwo Powiatowe w Kłodzku) Zakład posiada 2 przychodnie rejonowe na terenie miasta (dzielnica Centrum i Drogosław) , Ośrodek Zdrowia w Jugowie, Ośrodek Zdrowia w Bożkowie, oraz Szpital Rejonowy, w skład którego wchodzą działy Wewnętrzny "A", Wewnętrzny "B", Pediatryczny, Zakład Opiekuńczo Leczniczy w Nowej Rudzie, Centralne Laboratorium Analityczne.
W Nowej Rudzie znajdują się również przychodnie niepubliczne: Lekarska Spółdzielnia Specjalistyczna "EVITA" (3 przychodnie w dzielnicach: Centrum, Słupiec, Drogosław), Centrum Medyczne EUROMED NZOZ, NZOZ "Zdrowie", Przychodnia specjalistyczna "Optomed".
W dzielnicy Centrum przy ul. Krańcowej zlokalizowana jest Podstacja Pogotowia Ratunkowego. Podstacja swoim zasięgiem obejmuje gminy: Nowa Ruda (Miasto), Nowa Ruda, Radków.
Opieka zdrowotna zwierząt[edytuj]
W Nowej Rudzie znajduje się jedyny na Dolnym Śląsku punkt usług inseminacyjnych zwierząt hodowlanych[3]
Sport i rekreacja[edytuj]

Klub Sportowy Piast, ul. Sportowa 1
Centrum Turystyczno-Sportowe Spółka z o.o., ul. Kłodzka 16
Hala Widowiskowo-Sportowa, ul. Kłodzka 16
"Aqua Centrum", ul. Kłodzka 16
Górska Turystyka Konna OVERO Stefan Kobak, ul. Nowa Osada 5
Stajnia Pod Lasem Janusz Cembryło, ul. Ugory 11
Korty tenisowe, ul. Kłodzka (przy Hali Sportowej) oraz ul. Łużycka
Gospodarka[edytuj]

W Nowej Rudzie wydobywany był węgiel kamienny. Kopalnia Węgla Kamiennego Nowa Ruda została zamknięta w ramach restrukturyzacji górnictwa. W Słupcu pracuje odkrywkowa kopalnia gabra – kamieniołom.
Sąsiednie gminy[edytuj]

Nowa Ruda, Radków, Bielawa, Pieszyce, Głuszyca, Stoszowice, Kłodzko
Transport[edytuj]

Drogi wojewódzkie[edytuj]
381: Wałbrzych – Nowa Ruda – Kłodzko 8
384: 839 – Łagiewniki – Dzierżoniów – Bielawa (obwodnica) – Nowa Ruda
385: Tłumaczów – Nowa Ruda – Srebrna Góra – Ząbkowice Śląskie – Ziębice – Grodków – Jaczowice 8
Drogi lokalne[edytuj]

Ta sekcja od 2009-03 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Informacje nieweryfikowalne mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Aby uczynić sekcję weryfikowalną, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Nowa Ruda – Jugów – Sokolec – Walim
Nowa Ruda – Bieganów
Nowa Ruda – Bożków – Gorzuchów
Nowa Ruda – Dzikowiec – Wolibórz
Ścisłe centrum miasta ominąć można nowo wybudowaną obwodnicą. Dotychczas wybudowany został I oraz II etap. Do zrealizowania pozostał jeszcze III etap.
Kolej[edytuj]
Linia kolejowa nr 286: Wałbrzych Główny – Nowa Ruda – Kłodzko Główne (niezelektryfikowana).
Przewozy osobowe obsługuje spółka Koleje Dolnośląskie SA.
Połączenia kolejowe:
Wałbrzych Główny,
Kłodzko Główne,
Międzylesie,
Bystrzyca Kłodzka.
Miasta partnerskie[edytuj]

Wallers-Arenberg – Francja
Castrop-Rauxel – Niemcy
Broumov – Czechy
Struktura powierzchni[edytuj]

Według danych z roku 2007[4] Nowa Ruda ma obszar 37,04 km², w tym:
użytki rolne: 61%
użytki leśne: 17%
Miasto stanowi 2,25% powierzchni powiatu.
Demografia[edytuj]

Dane z 31 grudnia 2010[5]:
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 23 477 100 12 288 52,3 11 189 47,7
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 633,7 331,7 302,0
Ludność – podział na dzielnice (dane z 30 czerwca 2004[6]):
Nowa Ruda – Centrum — 10528
Nowa Ruda – Słupiec — 10893
Nowa Ruda – Drogosław — 3819[7]
Liczba ludności na osiedlach mieszkaniowych:
Osiedle Wojska Polskiego – 3679
Osiedle XXX-lecia – 1897
Osiedle Piastowskie – 1637[7]
Władze miasta[edytuj]
Rada Miejska w Nowej Rudzie
Nowa Ruda ma status gminy miejskiej. Mieszkańcy miasta wybierają do swojej rady miasta 21 radnych w wyborach co 4 lata, w czterech okręgach wyborczych[8]. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz miasta jest ratusz, znajdujący się na rynku[9].
Burmistrzowie Nowej Rudy (od 1990)[10]:
1994-1998: Andrzej Cyman
1998-2002: Marek Lech Bawecki
od 2002: Tomasz Jacek Kiliński
Mieszkańcy Nowej Rudy wybierają parlamentarzystów do Sejmu z okręgu wyborczego Wałbrzych, a do Senatu z okręgu wyborczego dzierżoniowsko-kłodzko-ząbkowickiego, zaś posłów do Parlamentu Europejskiego z dolnośląsko-opolskiego okręgu wyborczego z siedzibą we Wrocławiu. W mieście znajdują się 2 biura poselskie: Jakuba Szulca i Moniki Wielichowskiej z PO oraz 1 biuro senatorskie: Stanisława Jurcewicza (PO)[potrzebne źródło].
W Nowej Rudzie znajduje się także siedziba gminy wiejskiej Nowa Ruda. Swoją siedzibę ma tutaj również Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Kłodzku[11].
Zobacz też[edytuj]

powiat noworudzki
Związek Miast Polskich
Gmina Nowa Ruda
Obniżenie Noworudzkie
Cmentarz żydowski w Nowej Rudzie
Media[edytuj]

Twój Przyjaciel Domu
Gazeta Noworudzka
Telewizja Sudecka
Wiadomości Gospodarcze
NowaRuda24.pl, radio internetowe działające przy serwisie informacyjnym
Tygodnik Noworudzianin
Osoby związane z miastem[edytuj]


Ta sekcja wymaga określenia jasnych kryteriów wyboru.
Kryteria powinny być poparte źródłami, nie mogą naruszać zasady neutralnego punktu widzenia, należy też unikać próżnych wyrażeń takich jak "znani", "najlepsi" itd. Kryteria możesz omówić w dyskusji artykułu.
Zobacz też: Zasady tworzenia list.
historycznie:
Joseph Ebers (1845-1923) – niemiecki architekt
Franz Eckert (1852-1916) – niemiecki kompozytor, współtwórca hymnu państwowego Japonii oraz hymnu Cesarstwa Koreańskiego
Carl Ferche (1853-1940) - niemiecki popularyzator turystyki, honorowy obywatel Nowej Rudy
Fritz Jung (1903-1981) – niemiecki naukowiec i profesor na Uniwersytecie J. Gutenberga w Moguncji
Robert Karger (1874-1946) – niemiecki poeta, gł. przedstawiciel poezji w dialekcie kłodzkim
Friedrich Kayssler (1874-1945) – niemiecki aktor, pisarz i kompozytor
Joachim Reinelt (ur. 1936) – niemiecki biskup Drezna i Miśni
Ernst Seger (1865-1939) – niemiecki rzeźbiarz
Joseph Wittig (1879-1949) – niemiecki profesor teologii, filozof
twórcy:
Przemysław Dominas (ur. 1975) – doktor, autor książek, znawca historii kolei
Edyta Geppert (ur. 1953) – polska piosenkarka
Jaga Hupało (ur. 1966) – polska kreatorka wizerunku
Tomasz Leśniowski (ur. 1968) – poeta, animator społeczno-kulturalny
Karol Maliszewski (ur. 1960) – doktor, poeta, prozaik, krytyk literacki
Olga Tokarczuk (ur. 1962) – polska pisarka, eseistka, autorka scenariuszy, poetka
aktorzy
January Brunov (ur. 1964) – polski aktor
Krzysztof Tyniec (ur. 1956) – polski aktor filmowy i teatralny, konferansjer, tancerz
Robert Więckiewicz (ur. 1967) – polski aktor filmowy
politycy:
Teresa Bazała (ur. 1955) – polski polityk, poseł
Krystyna Herman (ur. 1951) – polski polityk, poseł
Grzegorz Kołacz (ur. 1966) – polski polityk,
Ryszard Jastrzębski (ur. 1956) – polski polityk, poseł
Mieczysław Szyszka (ur. 1961) – polski polityk, senator
Jacek Uczkiewicz (ur. 1950) – polski polityk, poseł, były wiceminister finansów
Monika Wielichowska (ur. 1973) – polska polityk, poseł
inni:
Jan Jankiewicz (ur. 1955) – polski kolarz
Stanisław Orzechowski (ur. 1939) – prałat, duszpasterz
Jadwiga Zofia Szostakiewicz (1894-1970) – żołnierz AK, Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata
Janina Teresa Szostakiewicz (1925-2004) – żołnierz AK, Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1