czwartek, 20 września 2012

Lipsk


Lipsk

Państwo Polska
Województwo podlaskie
Powiat augustowski
Gmina Lipsk
gmina miejsko-wiejska
Założono 8 grudnia 1580
Burmistrz Małgorzata Cieśluk (2006)
Powierzchnia 4,98[1] km²
Ludność (2008)
• liczba
• gęstość
2463[1]
495 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 87
Kod pocztowy 16-315
Tablice rejestracyjne BAU
Położenie na mapie Polski


Lipsk
53°44′N 23°24′E
TERC
(TERYT) 3202601044
Urząd miejski
ul. Kościelna 3
16-315 Lipsk
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Lipsk w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP
Lipsk – miasto w woj. podlaskim, w powiecie augustowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Lipsk. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. suwalskiego.
Według danych z 31 grudnia 2004 miasto miało 2520 mieszkańców.
Położone nad rzeką Biebrzą. Lokalny ośrodek handlowy i usługowy. Gmina Lipsk sąsiaduje z granicą polsko-białoruską oraz gminami Sztabin, Dąbrowa Białostocka, Nowy Dwór, Augustów i Płaska. Ośrodkiem sztuki ludowej - pisankarstwo, tkactwo, Zespół Regionalny Lipsk. Siedzibą parafii rzymskokatolickiej pod wezwaniem Matki Bożej Anielskiej.
W Lipsku urodził się Janusz Panasewicz, wokalista grupy Lady Pank.
Spis treści  [ukryj]
1 Historia
2 Zabytki
3 Przypisy
4 Bibliografia
5 Linki zewnętrzne
Historia[edytuj]



Zabytkowy budynek starego ratusza
Okolice Lipska były we wczesnym średniowieczu zamieszkiwane przez bałtyckie plemię Jaćwingów, których, podobnie jak Prusów, wytępili Krzyżacy. Nie znaleziono tu jednak żadnych pozostałości ich osad. Pewien ślad obecności Jaćwingów zachował się jednak w języku dzisiejszych mieszkańców tych terenów w postaci pojedynczych słów bałtyckiego (jaćwieskiego) pochodzenia. Tak na przykład osoby posługujące się miejscowym dialektem języka białoruskiego, nazywanym językiem prostym (prosty jazýk) na określenie warg lub ust używają słowa łúpy (bałtyckie łúpai).
Pierwsze wzmianki o osadnictwie na tym terenie pochodzą z 1533 r. i mówią o wsi Wola Lipska.
Za datę powstania miasta uznaje się 8 grudnia 1580 r. Tego dnia został wystawiony w pobliskim Grodnie przez wielkiego księcia Stefana Batorego (Lipsk do rozbiorów leżał w Wielkim Księstwie Litewskim, a nie w Koronie, Batory występował zatem jako wielki książę) przywilej nadający prawa magdeburskie oraz herb - łódź z żaglem.
Lipsk rozwijał się szybko do połowy XVII wieku, później ogarnął go kryzys związany z konfliktami wojennymi XVII i XVIII wieku. W 1795 r. Lipsk znalazł się w zaborze pruskim. W 1807 r. wszedł do Księstwa Warszawskiego, a w 1815 r. do Królestwa Kongresowego.
31 maja 1870[2] Lipsk traci prawa miejskie i wraz z częścią gminy Kurjanka tworzy nową gminę Petropawłowsk[3].
2 sierpnia 1914 r. został wyświęcony w Lipsku istniejący do dziś neogotycki kościół parafii katolickiej. Jego budowę rozpoczęto w 1906 r. W czasie I wojny światowej miasto zostało zniszczone w znacznej części. Wyzwolenie Lipska nastąpiło ok. 22 sierpnia 1919 r.


Monument poświęcony Hubalowi
W 1939 r. z tego terenu wyrusza oddział majora Henryka Dobrzańskiego - Hubala. W mieście znajduje się tablica upamiętniająca te wydarzenie. Od 1940 r. w okolicy Lipska jest budowany system umocnień radzieckich. We wrześniu 1941 r. hitlerowcy wywieźli 99 osób pochodzenia żydowskiego do getta w Grodnie. Tragiczną datą w historii Lipska jest 13 lipca 1943 r., kiedy to wojska hitlerowskie rozstrzelały 50 mieszkańców Lipska na fortach w Naumowiczach koło Grodna. W wyniku działań wojennych miejscowość została mocno zniszczona.
Po zajęciu terenów przez Armię Czerwoną w okolicy Lipska rozpoczęła się budowa umocnień należących do Linii Mołotowa. Na linii Kamienna Nowa - Lipsk - Bohatery Leśne wybudowano 84 obiekty, jednak jedynie ok. 30 z nich zyskało zdolność bojową do momentu zajęcia terenów przez wojska niemieckie[4].
W roku 1973 miejscowość odznaczona została Orderem Krzyża Grunwaldu.
Lipsk odzyskuje prawa miejskie w 1983 r. Ważną rolę w tym fakcie przypisuje się pochodzącemu z Lipska gen. Mirosławowi Milewskiemu, od 1981 r. ministrowi spraw wewnętrznych PRL, a także Towarzystwu Przyjaciół Lipska - organizacji zrzeszającej byłych i obecnych mieszkańców. W latach 80. w Lipsku rozwija się przemysł lekki (produkcja podzespołów indukcyjnych oraz maszyn rolniczych).
Od lat 90. po upadku największych zakładów przemysłowych w Lipsku rozwija się turystyka (spływy kajakowe Biebrzą, agroturystyka), co jest powiązane z powstaniem Biebrzańskiego Parku Narodowego.
Zabytki[edytuj]



Neogotycki kościół katolicki pod wezwaniem Matki Boskiej Anielskiej z początków XX wieku
Układ przestrzenny z drugiej połowy XVI wieku;
Cmentarz żydowski z XIX wieku;
Cmentarz parafialny z I połowy XIX wieku;
Neogotycki kościół parafialny pod wezwaniem Matki Bożej Anielskiej;
Kopiec Wolności z lat 20. XX wieku;
Dom katolicki z XX wieku;
bunkry należące do umocnień Linii Mołotowa

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1