czwartek, 20 września 2012

Lipno


Lipno

Państwo Polska
Województwo kujawsko-pomorskie
Powiat lipnowski
Gmina gmina miejska
Założono przed XIV wiekiem
Prawa miejskie 15 kwietnia 1349
Burmistrz Dorota Łańcucka (tymczasowy komisarz miasta)
Powierzchnia 10,99 km²
Wysokość 80-120 m n.p.m.
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
14 791[1]
1 346[1] os./km²
Strefa numeracyjna
+48 54
Kod pocztowy 87-600
Tablice rejestracyjne CLI
Położenie na mapie Polski


Lipno
52°51′N 19°10′E
TERC
(TERYT) 6040608011
SIMC 0985830
Urząd miejski
pl. Dekerta 8
87-600 Lipno
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Lipno w Wikisłowniku
Strona internetowa
Lipno – miasto w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim. Miasto jest siedzibą gminy wiejskiej Lipno.
Do 1954 siedziba wiejskiej gminy Jastrzębie. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa włocławskiego. Od 1999 po reformie administracyjnej, siedziba powiatu lipnowskiego.
Według danych z 1 stycznia 2010[1] miasto miało 14 791 mieszkańców.
Spis treści  [ukryj]
1 Położenie
2 Demografia
2.1 Ludność
3 Historia
4 Zabytki
5 Edukacja
6 Sport w mieście
6.1 Klub piłkarski Mień
6.2 Motocross
6.3 Karate
6.4 Lipnowiak Lipno
7 Wspólnoty religijne
8 Komunikacja
8.1 Kolejowa
8.2 Samochodowa
9 Honorowi Obywatele Lipna
10 Urodzeni w Lipnie
11 Zobacz też
12 Przypisy
13 Bibliografia
Położenie[edytuj]

Miasto znajduje się na ziemi dobrzyńskiej, które jako trzecie uzyskało prawa miejskie i w którym odbywały się sejmiki ziemskie. Geograficznie Lipno usytuowane jest na Pojezierzu Dobrzyńskim. Odległość od stolicy wynosi 160 km, od Torunia 54 km, Płocka 50 km, a od Włocławka 23 km.
Przez miasto przepływa rzeka Mień.
Według danych z 1 stycznia 2010 powierzchnia miasta wynosi 10,99 km²[1]. Miasto stanowi 1,07% powierzchni powiatu.
Według danych z 2002[2] Lipno ma obszar 10,88 km², w tym:
użytki rolne: 52%
użytki leśne: 13%
Demografia[edytuj]

Dane z 31 grudnia 2011
Opis Ogółem Mężczyźni Kobiety
jednostka osób % osób % osób %
populacja 15027 100 7209 47,97 7818 52,03.
zameldowanych na stałe 14517 100 6961 47,95 7556 52,05.
zameldowanych czasowo 510 100 248 48,63 262 51,37.
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 1367 656 711.
Ludność[edytuj]
1800 – 480 mieszkańców
1808 – 917
            1825 – 3008    
            1827 – 2891    
            1857 – 3884    
            1897 – 6214    
1919 – 8467
1921 – 8630
1939 – 12018
1946 – 8389
1991 – 14300
2004 – 14872
2006 – 15014
2009 – 15806
1 stycznia 2010 – 14791
31 grudnia 2011 – 14517 osób zameldowanych na pobyt stały oraz 510 osób zameldowanych na pobyt czasowy
Miasto nawiedziły epidemie w latach: 1348, 1623, 1626-1629, oraz 1708-1709. Przed wybuchem II wojny światowej 40% mieszkańców Lipna stanowiła ludność pochodzenia żydowskiego[3].
Historia[edytuj]



Miejsce straceń
1349 – nadanie praw miejskich,
1411 – Lipno wraz z Ziemią dobrzyńską powraca do Rzeczypospolitej na mocy I Pokoju toruńskiego,
1466 – Lipno wraz z Ziemią dobrzyńską powraca do Rzeczypospolitej na mocy II Pokoju toruńskiego,
XV i XVI – duży ośrodek wytwórczy,
1793 – miasto pod administracją zaboru pruskiego,
1807 – miasto w Księstwie Warszawskim,
1815 – miasto w Królestwie Polskim,
1939 – początek niemieckiej okupacji, liczne zbrodnie na ludności polskiej i żydowskiej,
1941-1945 – podczas okupacji niemieckiej była używana nazwa niem. Leipe,
1946 – 5 lipca oddział Narodowego Zjednoczenia Wojskowego rozbił tutejszy posterunek Milicji Obywatelskiej[4]
1375-, 1919-75 i od 1999 – siedziba powiatu
Zabytki[edytuj]



Kościół Wniebowzięcia NMP


Kościół ewangelicko-augsburski


Pomnik na Placu Dekerta
park miejski
Założony w 1914 położony jest w południowo-wschodniej części miasta zajmując wzgórze morenowo-czołowe o powierzchni ok. 11 ha. Jego postać stanowi przejście między drzewostanem naturalnym, a założeniem parkowym. Najliczniej reprezentowane gatunki stanowią sosny, dęby szypułkowe. Zabór rosyjski to okres, gdy wejście do Parku było płatne. Dąb Wolności, został posadzony w 1918 jako symbol uwolnienia spod jarzma zaborcy. W latach 20. XX w Parku odsłonięty został Pomnik Poległych, który usunięty został przez niemieckiego okupanta. Przy północnym wejściu znajduje się pomnik Niepodległości. Głównym elementem kompozycyjnym jest polana przylegająca do alei poprzecznej, utrzymana w formie parteru kwiatowego, gdzie dawniej znajdował się zegar kwiatowy i herb, kawiarnia, a także staw, po którym pływały łabędzie. Centralnym punktem polany jest okrągły kwietnik, a nieco dalej znajduje się zabytkowa drewniana altana z 1924. Część zachodnia utrzymana jest w stylu naturalistycznym ze swobodnie prowadzonymi alejami, a najwyższy punkt zajmuje amfiteatr z muszlą koncertową zbudowany w końcu lat 70. W okresie międzywojennym park otrzymał czwartą lokatę w kraju za nasadzenia drzew i był wysoko notowany w rankingach europejskich.
gotycki kościół Wniebowzięcia NMP
Zbudowany w 1388 w stylu gotyckim, najprawdopodobniej na miejscu wcześniej istniejącego. Zamknięty pod koniec XVIII, a ponownie otwarty w 1819. Po remoncie cały budynek został obniżony, co wpłynęło na utratę cech charakterystycznych dla stylu gotyckiego. W drugiej połowie XIX dobudowano kaplice św. Barbary i św. Teresy, przebudowano kruchtę. Okna ostrołukowe w prezbiterium i nawie zdobione są witrażami. Ołtarz wykonany w pierwszej połowie XVIII, a przeniesiony z klasztoru Ojców Bernardynów w Skępem ok. 1762. Odnawiany był w latach 1952 i 1975. W kościele znajdują się również dwa ołtarze boczne rokokowe z fragmentami barokowymi z XVIII.
neogotycki kościół ewangelicko-augsburski z lat 1865-1868
neogotycka kaplica cmentarna z 1837
ratusz klasycystyczny zbudowany po 1831
domy z XIX
Od początku wieku XX działała w Lipnie parafia prawosławna z murowaną cerkwią przy ul. Gdańskiej. Po przebudowie w latach 20. i 30. XX wieku budynek przeznaczono na Dom Ludowy, obecnie mieści się w niej kino "Nawojka"
stara synagoga z XIX, później przekształcona na kino (poprzednik kina "Nawojka")
nowa synagoga z pocz. XX, obecnie dom towarowy.
Edukacja[edytuj]

Zespół Szkół Technicznych im. Ziemi Dobrzyńskiej
Zespół Szkół im. Romualda Traugutta
Publiczne Gimnazjum nr 1 im. Noblistów Polskich
Gimnazjum Prywatne nr 1 im. Jadwigi Jałowiec
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Władysława Broniewskiego
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Mikołaja Kopernika
Szkoła Podstawowa nr 4 im. Janusza Korczaka
Szkoła Podstawowa nr 5 im. Jana Pawła II
Sport w mieście[edytuj]

Klub piłkarski Mień[edytuj]
Jego założycielem był w 1922 nauczyciel miejscowego gimnazjum Jan Horowica. W 1934 na peryferiach miasta do użytku oddano stadion. Największe sukcesy drużyna odnosiła w latach 1983-1984 i 1990-2001 grając w III lidze i mając za przeciwników drużyny z Pomorza, Śląska czy Wielkopolski. Od sezonu 2001-2002 drużyna gra w IV lidze kujawsko-pomorskiej. Mień Lipno na swoim boisku podejmowała m.in.: Legię Warszawa, Polonię Warszawa, Widzew Łódź oraz Wisłę Płock. Od sezonu 2008/2009 będzie grała w III lidze tj. liga: kujawsko-pomorsko-wielkopolska[5].
Motocross[edytuj]
W mieście istnieje również motocrossowy klub Jastrząb. Niebawem zrzeszenie obchodzić będzie 40 urodziny. Z lipnowskim motocrossem związany jest tor przy ul. Wyszyńskiego, który jest jednym z najatrakcyjniejszych w Europie. Uczestnikami zawodów byli m.in. sportowcy z Białorusi, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Niemiec, Rosji. Z zawodników klubowych należy wymienić m.in. Jacka Olszewskiego, Marcina Abramowskiego, Michała Stępińskiego i Mateusza Ognistego[5].
Karate[edytuj]
Od dziesięciu lat w Lipnie działa klub Kyokushin Karate zrzeszając ok. 80 osób. Lipnowscy karatecy posiadają liczne osiągnięcia w działalności sportowej, do których zaliczyć można m.in. tytuł wicemistrza Polski[5].
Lipnowiak Lipno[edytuj]
Od 2005 roku funkcjonuje Międzyszkolny Klub Sportowy siatkówki dziewcząt "Lipnowiak" w Lipnie.
Wspólnoty religijne[edytuj]


Tę sekcję należy dopracować zgodnie z zaleceniami edycyjnymi:
brak jakichkolwiek informacji o genezie wspólnot religijnych.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się na stronie dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości prosimy usunąć szablon {{Dopracować}} z kodu tego artykułu.


Kościół bł. Michała Kozala BM
Kościół Rzymskokatolicki
Wniebowzięcia NMP
bł. Michała Kozala
Kościół Ewangelicko-Augsburski
Świadkowie Jehowy
Komunikacja[edytuj]

Kolejowa[edytuj]
W Lipnie znajduje się jedna stacja kolejowa Lipno, leżąca na linii kolejowej nr 27. Linia jest obsługiwana w okolicy Lipna przez spółkę Arriva PCC Rail w rozkładzie 2009/2010 przewidziano 5 par pociągów relacji Toruń Główny – Lipno dodatkowo jedna kursuje tylko do Torunia Wschodniego. 3 pary do Sierpca oraz jedna dodatkowa kursująca tylko do stacji Skępe jeden pociąg dodatkowo jedzie od stacji Skępe do Torunia. Jedna para relacji Toruń Główny – Sierpc kursuje tylko w wybrane dni podczas wakacji[6]. Kolej wąskotorowa dotarła do Lipna w 1916. Była to linia łącząca leżących koło Torunia Lubicz z Lipnem. Krótko przed II Wojną Światową powstała linia normalnotorowa łącząca Toruń z Nasielskiem. Stacja Lipno została otwarta 23 stycznia 1937[7].
Samochodowa[edytuj]
Znajduje się również dworzec PKS, który ma bardzo dobrą komunikację z innymi miastami np. z Bydgoszczą, Gdańskiem, Koszalinem, Lublinem, Szczecinem i Warszawą. Miasto jest ważnym węzłem drogowym. Znajduje się na drodze krajowej nr 10 (Szczecin – Bydgoszcz – Lipno – Płońsk) i nr 67 (Włocławek – Fabianki – Lipno) oraz na drodze wojewódzkiej nr 557 (Lipno – Rypin), nr 558 (Lipno – Wielgie – w stronę Dobrzynia nad Wisłą i nr 559 (Lipno – Płock).
Honorowi Obywatele Lipna[edytuj]

Leszek Balcerowicz (ur. 1947 w Lipnie) – polski ekonomista i polityk. Przedstawiciel szkoły ekonomicznej zwanej monetaryzmem. Inicjator ekonomicznej transformacji Polski z kraju o socjalistycznej gospodarce planowej w stylu radzieckim do kraju o gospodarce rynkowej w stylu zachodnim.
Wiesława Czapińska (ur. 1932 w Bydgoszczy, zm. 2010) – Była uznanym autorytetem w dziedzinie filmu, teatru, literatury. Autorka polskiej biografii Poli Negri.
Roman Czarnomski, h. Jastrzębiec, niekiedy zwany Czarnocki (ur. 1800 w Tłuchówku koło Lipna, zm. 1892 w Paryżu), polski oficer i działacz niepodległościowy.
Bogusław Kaczyński (ur. 1942 w Białej Podlaskiej) – dziennikarz, publicysta i krytyk muzyczny, popularyzator opery, operetki i muzyki poważnej, teoretyk muzyki, twórca telewizyjny, animator kultury, prezenter i autor wielu programów kulturalnych.
Pola Negri (właśc. Barbara Apolonia Chałupiec) (ur. 1897 w Lipnie, zm. 1987 w San Antonio, Teksas) – polska aktorka filmowa, międzynarodowa gwiazda kina niemego.
Stanisław Ossowski – polski socjolog, metodolog nauk społecznych i teoretyk kultury.
Lech Wałęsa (ur. 1943 w Popowie) – polski działacz związkowy, polityk, z zawodu elektryk, lider Solidarności, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1983 i Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990-1995. Absolwent Zespołu Szkół Technicznych im. Ziemi Dobrzyńskiej w Lipnie.
Urodzeni w Lipnie[edytuj]

Urodzeni w Lipnie
(1/3)▶

Pola Negri – aktorka filmowa, międzynarodowa gwiazda kina niemego

Wincenty Rapacki – aktor, reżyser teatralny
Pola Negri – aktorka filmowa, międzynarodowa gwiazda kina niemego
Stanisław Ossowski – socjolog, profesor Uniwersytetu Łódzkiego
Janusz Osuchowski – prawnik, politolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Leszek Balcerowicz – ekonomista, poseł, minister finansów, wicepremier, prezes NBP
Wojciech Korpal – chemik
Małgorzata Sadowska – aktorka Teatru Polskiego w Warszawie
Michał Rosiak – lekkoatleta, skoczek w dal
Katarzyna Kowalska – lekkoatletka
Ya'akov Meridor - działacz, przywódca, polityk izraelski
Mateusz Lewandowski - aktor Teatru Studio w Warszawie
Zobacz też[edytuj]

Cmentarz żydowski w Lipnie
Lipnowskie Towarzystwo Kulturalne
ks. Szczęsny Starkiewicz

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1