sobota, 22 września 2012

Kostrzyn


Kostrzyn

Państwo Polska
Województwo wielkopolskie
Powiat poznański
Gmina Kostrzyn
gmina miejsko-wiejska
Aglomeracja poznańska
Prawa miejskie 1251
Burmistrz Paweł Iwański (od 2002)
Powierzchnia 7,98 km²
Ludność (2011)
• liczba
• gęstość
9341
1171 os./km²
Strefa numeracyjna
(+48) 61
Kod pocztowy 62-025
Tablice rejestracyjne PZ i POZ
Położenie na mapie Polski


Kostrzyn
52°23′40″N 17°13′20″E
TERC
(TERYT) 4303921084
Urząd miejski
ul. Dworcowa 5
62-025 Kostrzyn
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Hasło Kostrzyn w Wikisłowniku
Strona internetowa
Kostrzyn (niem. Kostschin) – miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kostrzyn. Położone 21 km na wschód od Poznania, 32 km od Gniezna, 27 km od Wrześni oraz 20 km od Środy Wielkopolskiej.
Według danych z 31 marca 2011 miasto liczyło 9341 mieszkańców[1].
Przez miasto przebiega droga ekspresowa S5, droga krajowa nr 92 i linia kolejowa Berlin - Warszawa.
Spis treści  [ukryj]
1 Historia
2 Zabytki i turystyka
3 Edukacja
4 Wspólnoty religijne
5 Demografia
6 Osoby związane z Kostrzynem i jego okolicą
7 Zobacz też
8 Przypisy
Historia[edytuj]

Pierwsze źródła pisane wspominają Kostrzyn w latach 1187-93, kiedy to miało istnieć tu opole[2]. Dnia 11 listopada 1251 Przemysł I lokował w Kostrzynie miasto na prawie niemieckim, wzorując się na Rogoźnie. Jest to jedna z najstarszych udokumentowanych lokacji miejskich w Wielkopolsce, wyprzedzająca o 2 lata Poznań[3]. Wytyczono wówczas zręby układu urbanistycznego miasta z rynkiem i ulicami oraz ustanawiono władze miejskie. Pierwszym wójtem Kostrzyna był Hermann[4]. W 1218 roku w skład opola kostrzyńskiego wchodziły wsie: Jagodno, Sanniki, Rujsce, Górka, Glinka, Koszuty, Kleszczewo i Czerlejno[5].
Kostrzyn jest również jednym z najwcześniejszych ośrodków parafialnych w archidiecezji poznańskiej datowanym na XII, a może nawet XI wiek. W 1298 roku na prośbę Jolanty, ksieni klasztoru klarysek w Gnieźnie, miasto i wieś Kostrzyn wraz z patronatem kościoła oraz wsiami Libartowem, Strumianami i Siedlcem zostały nadane temuż zakonowi przez króla Władysława Łokietka[6]. Zakon klarysek utrzymał w swoim posiadaniu miasteczko i wsie do końca XVIII wieku, tj. do przejścia Kostrzyna pod panowanie Królestwa Prus. W XVI wieku staraniem klarysek gnieźnieńskich wzniesiono w Kostrzynie obecną murowaną świątynię w stylu późnogotyckim – kościół pod wezwaniem św. app. Piotra i Pawła. W 1602 roku utworzony został dekanat kostrzyński obejmujący 14 parafii.
Na przestrzeni wieków Kostrzyn kilkakrotnie był niszczony przez najazdy wojsk. W 1331 roku miasto zostało spalone przez Krzyżaków. Kostrzyn został poważnie zniszczony w czasie najazdów szwedzkich w 1656 i w 1705 roku, kiedy to między innymi zrujnowane zostały obydwa kościoły. Kolejne wielkie pożary miały miejsce w 1498 roku, 1528 roku, 1580 roku. 16 września 1644 roku miasteczko zostało podpalone przez Andrzeja Przywartego. Spłonęły wówczas ratusz, mielcuch, browar, stodoły i spora część zabudowy Kostrzyna. Miasto nękane bywało również przez zarazy. Podczas jednej z epidemii w 1655 roku zmarło dwustu siedemdziesięciu mieszkańców Kostrzyna. W chwili wkroczenia do miasteczka wojsk pruskich u schyłku XVIII wieku Kostrzyn liczył 771 mieszkańców, w mieście były czynne szkoła, poczta, ratusz, dwa gościńce i cztery wiatraki.
Polscy mieszkańcy miasta aktywnie uczestniczyli w zrywach niepodległościowych XIX i XX wieku. W 1848 roku, podczas Wiosny Ludów, ogłoszono w Kostrzynie niepodległość Polski i zrzucono z budynków orły pruskie. Podczas powstania wielkopolskiego 1918-1919 Kostrzyn zorganizował kompanię oraz pluton powstańczy[7].
20 października 1939, w ramach Operacji Tannenberg, Niemcy rozstrzelali na rynku 27 wytypowanych wcześniej mieszkańców – głównie nauczycieli, a także lokalnych patriotów i przedstawicieli inteligencji. Czynny udział w wytypowaniu mieszkańców mieli przedstawiciele miejscowej mniejszości niemieckiej.
18 lipca 1959 roku , przez centrum miasta przejechał Władysław Gomułka wraz z radzieckim przywódcą Nikitą Chruszczowem.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa poznańskiego.
W czerwcu 2000 roku , Kostrzyn gościł ówczesnego Prezydenta Polski Aleksandra Kwaśniewskiego.
W 2001 roku , w Kostrzynie powstała druga parafia p.w. Bł. Jolanty.


Kościół świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kostrzynie


Południowa pierzeja kostrzyńskiego rynku


Kościół świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kostrzynie - prezbiterium


Krucyfiks w kościele świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kostrzynie


Cmentarz w Kostrzynie - kwatera powstańców wielkopolskich i krzyż ku czci pomordowanych przez Niemców w 1939 roku
Zabytki i turystyka[edytuj]

Zabytkiem jest położony na południe od rynku, późnogotycki kościół pod wezwaniem św. Piotra i Pawła, trzynawowy, spalony podczas wojen szwedzkich, a odbudowany w 1791 r. staraniem klarysek i mieszczan kostrzyńskich, o czym przypomina XVIII-wieczna tablica pamiątkowa wmurowana w mur świątyni[8]. Resztki zniszczonej wieży rozebrano w 1839 r. Zachowała się również dzwonnica, obecnie odrestaurowana, z przełomu XVIII i XIX wieku z trzema zabytkowymi dzwonami. Na jednym z zabytkowych dzwonów znajduje się łacińska inskrypcja z 1712 roku upamiętniająca odbudowę kościoła po wojnach ze Szwecją: „Co wroga ręka Szwedów zburzyła, szczodrobliwością mieszczan kostrzyńskich zostało odbudowane"[9].
Wartość historyczną ma ciąg domków mieszczańskich zlokalizowanych wzdłuż ulicy Średzkiej[potrzebne źródło], a pochodzących z XVIII wieku (nr 30 i 35) i XIX wieku (nr 2 i 4) oraz dawna szkoła (obecnie Przedszkole miejskie) z 1849 roku, z zabytkowym zegarem.
Pośrodku Rynku stał dawniej ratusz wzniesiony z drewna i gliny, który spłonął w 1813 r. w trakcie odwrotu wojsk napoleońskich z Rosji. Obecny Rynek zabudowany jest domami piętrowymi przeważnie z przełomu XIX i XX wieku. W Rynku, w otoczeniu secesyjnych kamieniczek, wzniesiono pomnik walki i męczeństwa ku czci kostrzynian zamordowanych przez okupanta niemieckiego w latach 1939-1945. Pomnik odsłonięto w 1968 r.
Na uwagę zasługuje najstarsza osiemnastowieczna kamienica pod numerem 16, ustawiona szczytem do południowych pierzei.
Brama Cechowa u wylotu ulicy Kościelnej z godłem miasta i herbem rzemiosł.
Słup Światowida spełniający rolę drogowskazu, pokazującego drogę na Ostrów Lednicki.
budynek dawnej poczty dyliżansowej mieszczącej się przy ulicy Poznańskiej
dworek z początku XIX wieku przy ulicy Kościuszki 33.
Na cmentarzu parafialnym jest grób powstańca z 1863 r. oraz mogiły powstańców wielkopolskich i pomordowanych w latach okupacji. Stary cmentarz parafialny mieszczący się niegdyś w centrum miasta między obecną Biblioteką miejską im. Kazimiery Iłłakowiczówny a stacją benzynową został zlikwidowany.
Edukacja[edytuj]

W Kostrzynie przy ul. Piasta 1 znajduje się budynek Szkoły Podstawowej im. Ewarysta Estkowskiego. Od roku 1999 w mieście działa również Gimnazjum im. Rady Europy przy ul. Powstańców Wielkopolskich 28a. W mieście działają także przedszkola, zarówno publiczne jak i prywatne.
Wspólnoty religijne[edytuj]

W mieście znajduje się rzymskokatolicka parafia św. Piotra i Pawła (kościół farny) oraz parafia bł. Jolanty. Na terenie miasta działalność religijną prowadzą także dwie protestanckie wspólnoty o charakterze ewangelicznym: Kościół Zielonoświątkowy oraz Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa.
Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa
Kościół Rzymskokatolicki
Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kostrzynie
parafia bł. Jolanty
Kościół Zielonoświątkowy
Demografia[edytuj]

Ludność Kostrzyna na przestrzeni lat[10]:

Osoby związane z Kostrzynem i jego okolicą[edytuj]


Ta sekcja wymaga określenia jasnych kryteriów wyboru.
Kryteria powinny być poparte źródłami, nie mogą naruszać zasady neutralnego punktu widzenia, należy też unikać próżnych wyrażeń takich jak "znani", "najlepsi" itd. Kryteria możesz omówić w dyskusji artykułu.
Zobacz też: Zasady tworzenia list.
Ignacy Prądzyński - generał
Roman Szymański - działacz polityczny i publicysta
Stanisław Powalisz - malarz i witrażysta
Ewaryst Estkowski - pedagog i publicysta
Jan Latalski - arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski
Adolf Bniński - wojewoda poznański
Antoni Ludwiczak - poseł
Zobacz też[edytuj]

Cmentarz żydowski w Kostrzynie
Kostrzyn nad Odrą

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

+1